Vrijdag 24 October.
N°. 6039.
A'. 1879.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per S maanden.1.10.
Franco per post1*0-
Atxoodert$ke Nommen0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven-
PRIJS DER ADVERTENTIES:
Van 16 regels1.06.
Iedere regel meer0.17|.
Grootere letten nur plaatsruimte.
LEIDEN, 23 October.
Naar wij vernemen heeft de hoogleeraar D.
Biereus de Haan dezer dagen een schoon geschenk
aan de bibliotheek der Leidsche universiteit aan
geboden, dat door heeren curatoren dankbaar werd
ontvangen. ZHG. had zoowel in zijne vroegere
betrekking te Deventer als hier ter stede onder
anderen eene uitgebreide verzameling aangelegd
van brochures betreffende liet onderwijs, zoowel
in het algemeen als over het lager, het middel
baar en het hooger onderwijs, welke thans meer
dan acht duizend stuks telt. Deze paedagogische
collectie is thans het eigendom der universiteits
bibliotheek geworden en zal daar dos door de
belanghebbenden kunnen worden geraadpleegd. Om
eeuig denkbeeld van deze verzameling te geven
is het-niet ondienstig mede te deeleu dat zij in
60 octavo- en 28 kwarto-portefeuilles is vervat,
welke te zameu eene lengte van 23 meter beslaan,
terwijl een reeks boekwerken van grooteren om
vang, welke daarom in die portefeuilles niet wer
den opgenomeu, Joch over dezelfde onderwerpen
handelen, een breedte van 8 meter innemen.
In 20 portefeuilles zijn de vlugschriften over
ons onderwijs vereenigd, terwijl in anderen zijn
bijeengebracht de brochures over scholen in het
algemeen en bepaalde scholen, over methodes van
onderwijs en levens van onderwijzers, over gym
nasia en middelbare scholen, over technische en
polytechnische scholen, over hoogere en lagere bur
gerscholen, en dat alles afzonderlijk over die in
richtingen van onderwijs hier Ie lande en daar
buiten; verder zijn tal van geschriften over de
wetten betreffende de verschillende takken van
onderwijs met hare geschiedenis en discussies met
zorg verzameld, alsmede verslagen en rapporten
van lager en middelbaar onderwijs in Nederland
en het buitenland, evenals een menigte paedago
gische geschriften. Het hooger onderwijs wordt
door tal van oraties en werken over de wetten
dienaangaande vertegenwoordigd; daaronder zijn
eeuige zeldzaam voorkomende stukken.
Bovendien heeft professor Bierens de Haan zijn
exemplaar der „Mémoires de l'Académie des
Sciences, Inscriptions et Belles Lettres de Tou
louse", der Deensche „Bulletins de 1' Académie
Royale de Copenhague" en der Italiaansche „Atti
del Reale Istituto Veneto di Scienze, Lettere ed
Arti" op de bibliotheek geplaatst, ten einde deze
geschriften door belangstellende beoefenaren van
de verschillende wetenschappen kannen geraadpleegd
worden, en dus in ruimeren kring nut verspreiden.
Aan het postkantoor alhier is verkrijgbaar
gesteld de lijst der wiuterdienstregeling voor de
correspondentie voor binnenland, koloniën en buiten
land. Het nut er van voor kantoren enz. beveelt
haar vanzelf aan.
Aan het Utr. Dbd. wordt uit een brief van
Atjeh het volgende medegedeeld„De legercom
mandant is nu sedert eeue maand hier en heeft
geheel Atjeh, d. i. onze vestigingen, in de puntjes
opgenomen, zoodat die uitstekend over alles oor-
dceleu kan als hij weder te Batavia is; en dat
is noodig, anders worden allerlei onbekookte ver
anderingen in den tegenwoordigen toestand ge
bracht, nu de oorlog als geëindigd kan beschouwd
worden eu heel spoedig enkele bataljons vertrek
ken zullen, en alles weer op voet van vrede en
vast garnizoen zal worden geregeld. De lui die
het eerst hier voor vast geplaatst worden zullen
het niet treffen, want alles moet nog kolossaal
veranderen eer men hier met zijn gezin kan heen
trekken en wonen; van de bestaande woningen
is niets te maken, er moeten geheel nieuwe ge
bouwd worden, en dat zal nog een poos duren
wegens de aanstaande bezuinigingen. Van de
magazijnen deugt niets, wat ook door den leger
commandant werd beaamd, toen hij onlangs deze
inrichtingen inspecteerde; er zal dus nog heel
wat geld moeten uitgegeven worden om alles hier
goed te krijgeu. Generaal Van der Ileyden
heeft alle eer van het beëindigen van dien roeke
loos begonnen oorlog, al heeft men de lui dan
ook wel eens door branden moeten dwingen zich
te onderwerpen, wat zoo afgekeurd wordtmaar
met zachtheid waren de Atjehers zeker niet te
overwinnen en men vergeet dikwijls, dat dit soort
van volk zich niet overwonnen noemt, indien ze
het teeken er van (d. i. verwoesting) niet zien
en de kracht der wapenen niet gevoeld hebben".
Voor de zwaar geteisterde Limburgsehc ge
meenten Stevensweert en Ohé-Laak is van den
prins van Oranje en prinses Marianne ieder/100
ontvangen.
Voor de wisknnJe 1. o. waren gisteren in
Den Haag 7 caudidaten1 trok zich terug, 5
werden afgewezen en 1 toegelaten, al.A. Kars
uit Leksmond.
Na voldoend afgelegd examen is te Delft
de akte van bekwaamheid tot hét geven van mid
delbaar onderwijs in het haudteekenen M' uit
gereikt aan de heeren J. Berens, J. Dée, J. Van
Looy, W. G. Wagner, B. W. Wierink en aan
mej. L. Ch. Van der Keilen.
De rijkscommissie vóór de examens ter ver
krijging van een diploma als stuurman aan boord
van koopvaardijschepen heeft het diploma voor
eersten stuurman op de groote vaart uitgereikt
aan T. Schmidt, van Rotterdamdat voor tweeden
stuurman op de groote vaart aan J. Wouters, van
Terschelling. Één candidaat werd afgewezen.
De generaal-majoor Pfeiffer, commandant der
2de divisie, is door den president der Fransche
republiek tot commandeur en de luitenant-kolonel
der infanterie Joost tot officier van het Legioen
van Eer benoemd.
Tot grootkruis van de orde der Eikekroon
is benoemd de gepensioneerde luitenant-generaal
G. P. De Neve, onlangs afgetreden commandant
van het Ned.-Ind. leger.
Dr. J. W. C. A. Zürcher, te Amsterdam,
is door de „Société scientifique européeune" te
Parijs tot eerelid benoemd, na door haar met de
gouden medaille' beloond te zijn voor zijne ver
handeling, getiteld„L'infiuence des beaux arts sur
le développement de l'eufant."
De „Willem Barendsz", die Dinsdag om
den storm het ruime sop moest kiezen, is gister
middag te IJmuiden binnengeloopen. De reizigers
werden door den staatsraad Jansen, voorzitter van
het hoofdcomité voor de Poolvaart, bij hunne
komst verwelkomd.
Het stoomschip „Prins Hendrik", van Batavia
naar Amsterdam, is gisteren te Port-Said aange
komen eu denzelfden dag vertrokkende „Maas"
is Dinsdag te Nieuw-York aangekomen.
Z. M. heeft aan M. L. Van Deventer, laatst
consul-generaal der Nederlanden in Brazilië, een
pensioen verleend van 2559 en aan mr. W. baron
Van Heeckeren van Keil, laatst minister van
buitenlandsche zaken, een van 2625 's jaars;
aan mr. A. E. J. Modderman, op zijn verzoek,
eervol ontslag verleend als hoogleeraar in de facul
teit der rechtsgeleerdheid aan de rijks-universiteit
te Leiden, onder dankbetuiging voor de in die be
trekking den lande bewezen piensten.
Gemengd Nieuwe-
Hedenmiddag omstreeks kwart over
twaalven had vrouw I., wonende in de Dief-
steeg alhier, het ongeluk, toen zij glazen zeemde,
voorover en met de hand door een der ruiten
te vallen, waardoor zij zich ernstig aan den pols
verwondde. Zij werd weldra geneeskundig be
handeld door den arts den heer v. D. Haar
dochtertje, dat om hulp riep, viel van eenige
trappen, doch bleef ongedeerd.
Naar men verzekert, moet bij het ge
tuigenverhoor in zake den gepleegden moord op
het Boonepad te Dordrecht gebleken zijn, dat het
scheermes, door de politie in de sloot gevonden,
aan J. S. toebehoorde. Indien dit werkelijk het
geval is, dan wordt het vermoeden, dat S. zelf
den moord gepleegd en vervolgens zich zeiven
de wonde aan hals en pols heeft toegebracht, zeer
waaarschijnlijk.
Dinsdag herdacht de heer J. H. Wes-
sels te Geertruidenberg den dag waarop hij vijftig
achtereenvolgende jaren lid van den gemeenteraad
was geweest, waarvan ruim twintig jaren als
wethouder. Zoowel van zijne medeleden als van
de ingezetenen mocht hij vele bewijzen van belang
stelling ondervinden.
Toen Dinsdag de stoomboot van
Drachten op hare terugreis van Sneek nabij de
„Oude Schouw" onder Irnsum kwam, werd uit
een aldaar liggend scheepje geheel onverwacht
een schot gelost. Men vermoedt dat het gemunt
was op den kapitein der boot. Het had dit gevolg
dat een op het dek staand passagier uit Opeinde
zwaar gewond werd in het aangezicht, den schou
der en het been, en een koe aan den rug. De
dader is tot dusverre nog onbekend. De politie
doet onderzoek. VolgeDs eeu ander bericht zou
de dader een strooper zijn, en het schot op wild
gemunt zijn geweest.
Bij de scheiding der spoorweglijneD
van Leuven en Antwerpen, ongeveer 1000 meter
van het station van Mechelen, zoo wordt nader
gemeld, zijn Maandag-avond omstreeks kwartier
voor tienen de laatste wagens van den personen
trein n°. 117, welke te 9 uren Antwerpen verlaat,
in botsing gekomen met de locomotief van een
goederentrein uit Leuven, ten gevolge waarvan een
wagen een hoogte van zes meter afstortte cn ge
heel verbrijzeld werd door den volgenden, welke
slechts de wielen verloor, en een derde, door dezen
in evenwicht gehouden, bleef hangen. Het waren
twee derde-klasse-wagens en een goederenwagen,
Van den goederentrein werd de locomotief zwaar
beschadigd. Beide treinen werden nagenoeg gelijk
tijdig gesignaleerd aan het kruispunt, waar de twee
lijnen in elkaar loopen, en de spoorwegwachter,
in de overtuiging dat de personentrein snel genoeg;
reed om dien te kunnen laten passeeren, voordat
hij den wissel voor den Leuvenschen trein ver
plaatste, bracht voor beide treinen het sein op
„veilig." De goederentrein bereikte echter reeds
het kruispunt, toen de drie laatste waggons van
den personentrein nog niet gepasseerd waren. Het
verkeer tusschen Antwerpen en Brussel was Dins
dag ten gevolge van het gebeurde belemmerd
geworden, zoodat de treinen anderhalf uur te laat
te Antwerpen aankwamen. Men verwachtte echter,
daar de weg zelf niet geleden had, dat de dienst
gisteren weder zijn gewonen gang zou kunnen
gaan. Eene mededeeling van het spoorwegbestuur
zegt, dat alleen de stoker cn de conducteur, die
aan den rem van den eersten wagen zat, beiden
