iV. 5942.
Woensdag 12 Juli.
A9. 1879.
Den Courant wordt dagelijks, met uitronderiag
ran Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
LEIDSCI
DAGBLAD.
FBIJS DEZER COURAÜTl
Voor Leid» per 8 mioadoo..l.ltk
Fnnoo per posuI4IV
AüoflderUJke Nomnnre045.
PRIJS DER ADVERTENTIES i
Vu 16 regete.1.0».
Iedere regel meer.017t
Grootere leUert eau plaatsruimte.
LEIDEN, 1 Jail.
Voor het toelatings-examen aan de hoogere
burgerschool alhier hebben zich 46 adspiranten aan
gemeld.
In de Maandag-avond gehouden vergadering
van het Leidsch departement der Maatschappij
tot Nut van 't algemeen werden tot commissa-
rissea voor de leesbibliotheek verkozen de heeren
W. F. Modderman en L. G. Le Poole en tot
bibliothecaris de heer P. De Stoppelaar. In de
vacature, bij de commissie voor de volksbijeenkom
sten bestaaude door het vertrek van mr. M. d'Aume-
rie, werd voorzien door de benoeming van mr. W.
D. Bosch. Tot afgevaardigden ter algemeene ver
gadering werden door het departement benoemd
uit het bestuur de heer P. Van der Velden Erd-
briuk, plaatsvervanger dr. D. J. Steyn Parvé en
uit de leden de heer A. Van Eek, plaatsvervan
ger dr. W. Palmer van den Broek. Daarna kwa
men de punten van beschrijving in behandeling.
Vóór het sluilen der vergadering richtte de voor
zitter een woord van dank tot de heeren mr. M.
H. A. Lisman en H. W. F. Bakker, die met 1
Juli als leden vau het bestuur moeten aftreden,
en herdacht hij het vijfentwintigjarig bestaan van
de commissie voor de volkbijeenkomsten
Den 9den October i854 werd door den
heer J. J. De Gelder in de Armenkerk, daartoe
door het gemeentebestuur afgestaan, de eerste
volksvoorlezing gehouden, zoodat het dit jaar eea
kwart eeuw is dat deze zoo nuttige instelling
der Maatschappij tot Nut van 't algemeeu be
staat. Naar aauleidiug van dit feit heeft ds. A.
M. L. Rümke namens de commissie een verslag
doen drukken, schetsende de geboorte der instel
ling, gevolgd door in den meest beknopten vorm
een overzicht van den loop, dien de volksvoor
lezingen gedurende het 25-jarig tijdvak te Leiden
genomen hebben. De commissie onthield zich
daarbij in het algemeen van het noemen der
namen van hen, die in verschillende betrekkin
gen óf als leden óf door het honden van voor
drachten hunnen tijd en hunne talenten aan de
schoone zaak der volksontwikkeling hebben gewijd.
Wilde men ieder hunner recht laten wedervaren,
men zou allicht in eene te groote uitvoerigheid
vervallen; koos men slechts enkelen uit, men zou
gevaar loopen jegens anderen onbillijk te zijn.
Toch mag zij niet nalaten één naam te vermel
den. Het is die van een der meest werkzame
leden van de commissie, den heer W. T. Werst,
die van 1858 tot 1878 herhaaldelijk heeft zitting
gehad en meermalen als voorzitter is opgetreden.
Een algemeene terugblik geeft le zien dat in
menig opzicht de laatste 25 jaren het beeld zijn
van hetgeen wij overal in het menschenleven op
merken kunneneene gestadige afwisseling van
licht en donker, van voor- en tegenspoed. Eén
ding mag gerust gezegd wordennoeit heeft het de
commissie aan moed ontbroken, om te streven
naar de bereiking van het haar voorgestelde doel.
Ook in de meest voorspoedige jaren is zij pal
blijven staan en uit elke, ook de treurigste erva
ring heeft zij winst gedaan ter verbetering van
haar werk. Haar vijfentwintigjarig bestaan is
dan ook niet zonder vrucht gebleven. Ongetwij
feld heeft hetgeen door de commissie op zoo
menig gebied, vooral ook in den laatsten tijd,
verricht is, aan het Leidsche volk werkelijk nut
gebracht. Ongetwijfeld is het peil der algemeene
beschaving daardoor verhoogd geworden en zon
der dwaze zelfverheffing mag zij van zich zelve
getuigen niet tevergeefs te hebben geleefd en
gearbeid. Zonder den zedelijken en vooral finan-
ciëelen steun der burgerij zou de commissie ech
ter nooit haar doel hebben bereikt. Met moed
gaat zij dan ook voort op den ingeslagen weg en
stellig zal het haar streven blijven in een volgend
tijdvak van weer vijf en twintig jaren niet min
der nuttig werkzaam te zijn. Draagt de commissie
thans met eere een zilveren kroon, die zilveren
kroon zal bij getrouw besef van hare schoone
roeping eenmaal in een gouden veranderd worden.
Het bericht der N. R. Ct. aangaande het
niet vervullen der predikanls-vacature alhier is,
naar men ons meldt, minder juist. De tractements-
legger is wel in orde, maar de gemeente-commissie
heeft geweigerd eene verklaring te geven dat zij
bereid is de verhuiskosten van den te beroepen
predikant te betalen zooals het thans vigeerende
reglement dit voorschrijft. Nu het classicaal bestuur
van Leiden geweigerd heeft handopening aan te
vragen, bestaat er alle hoop, dat de gemeente
commissie evenals in 1875 niet langer weigeren
zal zich aan de kerkelijke verordeningen te onder
werpen.
De Waalsche réunie heeft zich in hare
zitting van gisteren bezig gehouden met uitsluitend
huishoudelijke zaken, o. a. met het hooren van
vreemde afgevaardigden, stemmingen enz. De réunie
werd te halfvier gesloten en den heer J. A. Yan
Hamel Sr., als frère modératenr, werd door ds.
Chavaunes nit Leiden daik betuigd voor de wel
willende wijze, waarop hij de vergaderingen geleid
had, terwijl door ds. E. Picard, uit Dordrecht,
uit naam van de Dorische Compagnie Wallonne
een woord van dank en aanbeveling werd gericht
aan de réunie. Als de plaats, waar de volgende
réunie het aanstaande jaar gehouden zal worden,
werd Arnhem, en bij plaatsvervanging Delft aan
gewezen.
Prof. A. Kuenen, door de classicale ver
gadering van Brielle benoemd tot secundus van
het lid van 't provinciaal kerkbestuur prof. J. J.
PriDs, heeft, naar de N. R. Crt. meldt, aan het
classicaal bestuur van Brielle bericht, dal hij ge
noodzaakt is de benoeming af te wijzen, daar hij
nooit zitting gehad heeft in een classicaal bestuur,
wat in art. 5 van het algemeen reglement voor de
Hervormde kerk wordt vereischt.
Gedurende de afgeloopen maand zijn in de
volkskeuken alhier afgeleverd 2359 portiën, als:
2045 warme spijs, 267 vlcesch en 47 spek.
Gisteren is te Utrecht de jaarlijksche alge
meene vergadering van aandeelhouders der Ned.
Rijnspoorwegmaatschappij gehouden, waarin in de
eerste plaats door de directie verslag is uitgebracht
over het op ult°. April 11. geëindigde boekjaar.
Vervolgens is de balans over het boekjaar 1878/79
goedgekeurd, het bedrag der 17'/i pet. van de over
winsten boven de 5 pet. 'sjaars over het gestorte
kapitaal vastgesteld op 166,242.53'/j en de
directie gemachtigd daarmede te handelen overeen
komstig art. 50, nrs 1, 2, 3 en 4 der statuten.
Aan de deelhebbers zal worden uitgekeerd f 9 per
aandeel van f 240, f 3,60 per aandeel van ƒ96
en f 1,35 per aandeel van 36 gestort kapitaal
(met de voorleoptge uitdeeling over het 1ste half
jaar respectievelijk f 18,10, 7,24 en f 2,71'/j,
of ruim 7,54 pet.). De aftredende commissarissen,
mr. J. J. Rochussen, J. A. baron Van Hardenbroek,
mr. H. Royaards van Scherpenzeel en Ebenezer
Pike, zijn herkozen, en ter veavulliBg der vacatures,
ontstaan door het bedanken van mr. N. P. J. Kien
en het overlijden van jhr. mr. W. T. Gevers Deyaoot,
zijn tot commissaris benoemd ds heeren mr. G. Van
Tienhoven, te Amsterdam, en mr. J. Van Gennep,
te Rotterdam. De aftredeude directeur, de heer
J. Staats Porbes, is herkozen. Tot president en
vice-president der directie zijn benoemd de heeren
mr. H. Ameshoff en J. Staats Porbes.
De directie is gemachtigd om ten laste der maat
schappij eene geldleening te sluiten van ƒ2,400,000,
verdeeld in 2 seriën, ieder van 1000 obligation,
elk groot ƒ1200, rentende 4 pet. 'sjaars, te voldoeD
bij halfjaarlijksche termijnen op daarvoor nit te
geven coupons, welke leening zal worden gesloten
op zoodanigen tijd en onder zoodanige verdere voor
waarden, als nader door de directie, onder goed
keuring der vergadering van commissarissen, zal
worden bepaald.
Omtrent de lijn LeidenWoerden wordt in
het verslag gezegd, dat, nadat zij op 15 October
1878 in exploitatie was gebracht voor het personen
verkeer en voor het goederenvervoer op 1 December
d. a. v., zij daarom nog niet kon geacht worden
voor overname gereed te zijn. Tot 30 April 11.
werden over dien weg vervoerd in het geheel
64,344 reizigers, meteen opbrengst van 35,502.90s
en 41,658 ton goederen en vee in tonnenmaat
herleid, welke aan vracht opleverden 21,245.71.
De exploitatiekosten dier lijn beliepen 36,939.36s.
Kort nadat deze weg was geopend, werd in eene
buitengewone algemeene vergadering van aandeel
houders dier Maatschappij, den 18den December
1878 te Leiden gehouden, door haar bestuur
mededeeling gedaan van den geldelijken toestand
waarin deze onderneming zich bevond. Na plaatsing
van de nog onuitgegevene aandeelen, waartoe aan
stonds werd besloten, rekende men, dat nader
ware te voorzien in een bedrag van ƒ600,000 boven
het maatschappelijk kapitaal van /3,000,u00, ten
einde in staat te zijn om dan alles in behoorlijke
orde op te leveren. De kosten van onteigening
hadden de raming verre overtroffen en er waren
omtrent kunstwerken eischen gesteld, welke men
redelijkerwijze niet had kunnen verwachten. Aan
vankelijk werd toen het beste geoordeeld, om in
deze behoefte te voorzien door middel van een
5 pet. geldleening a pari, uit te geven tot het
benoodigde bedrag, en tevens goedgevonden om
inmiddels de zaak in statu quo te houden tot
ultimo April 1879.
Toen daarop de gelegenheid tot deelneming in
het nog onuitgegeven maatschappelijk kapitaal
werd opengesteld, bleek spoedig, dat niemand
hiertoe genegen was en er dus voor de Maat
schappij geen andere keus overbleef dan om het
geheele bedrag van f 2,388,000 verdeeld in 9950
aandeelen van 240 voor hare rekening te nemen.
Deze uitkomst gaf aanleiding tot een nader be
raad omtrent de wijze van voorziening in het
verder benoodigde bedrag der 600,000, en er werd
toen in een tweede buitengewone algemeene ver
gadering van deelhebbers, den 29sten April 1879
te Leiden gehouden, definitief besloten, om geen
geldleening aan te gaan, maar in stede van dien
het maatschappelijk kapitaal van 3,000,000
door de uitgifte van nog 2500 aandeelen te ver-
grooten met 600,000 en alzoo te brengen op
3,600,000. In het vooruitzicht dat ook voor
dit bedrag de Maatschappij wel weder de eenige
zijn zal, die zich tot deelneming bereid verklaart,
werd overigens bepaald, dat ter vereenvoudiging
van huishouding het bestuur zou overgaan in
handen van haar president-directeur en secretaris,
die zich beiden bereid verklaarden deze betrek
king honoris causa te aanvaarden, en de zetel naar
Utrecht worden overgebracht. Daarmede zal nu