Oost-Indische praatjes.
VIII.
Ziedaar de type van alle partijtjes, ofschoon ik
er ook bijwoonde waar men zich kostelijk amu
seerde, waar ik voedsel vond voor den geest;
waar gemusiceerd werd en ieder naar zijne talen
ten en daar waren uitstekende iets tot het
genot bijdroeg.
Maar dat is een rara avis.
Toen ik zeide dat men alle intellectueel
genot miste, vertelde ik een onjuistheid. Wij heb
ben nl. een zeer goed leesgezelschap, waar de meeste
illustraties, buiten- en biunenlandsche tijdschriften
ter lezing worden rondgezonden.
Meestal ontvangt men echter geen lectuur, of
wel een barricade van trommels, onmogelijk te door
worstelen. Daarbij zendt onze boekverkooper in
Holland een merkwaardig aantal antediluviaansche
romans, die hij kwijt wil zijn, en tevens schijnt
de zonderlinge gewoonte ontstaan te zijn van
Duilsche boeken in 't Eugelsch te lezen en Eransche
in 't Hollaudsch. Mankeert nog de Hollandsche
in 't Spaansch. Dat dit het genot verhoogt, zal
niemand ontkennen. Eber's Warda werd op een
Engelschen schotel opgedischt. Dat iemand dien
roman wellicht liever onvertaald, of zoojainonze
taal wilde lezen, is in niemauds brein opgekomen.
Maar ge zoudt beginnen te denken, dat ik in Abdera
mijn domicilie had gekozen, en dat zij verre. Ubi
bene, ibi patria, al missen wij veel wat niet te
ontkennen valt. Ik bedoel niet de keuze van spijs
of drankal ontbreekt ook de eetlust, niet daarin
is de ontbering te zoeken. Meuschen die bevreesd
zijn om eeuwig rijst te eten, kan ik de gerust
stellende verzekering geven, dat men zich tegen
billijken prijs de weelde van eene Europeesche
tafel kan verschaffen. Wat ontbreekt u dan?
vraagt ge. Als hadde ik niet reeds het antwoord
gegeven, zou ik De Géuestet kunnen laten spreken
Ik ben geen plant, ik wil geen rast,
'k Ben jong en van mijn tijd;
Breng' ieder uor mij leed en lost
En telkens nieuwen strijd.
Zoo is het. Wat ons hier ontbreekt is afwis
seling, is iets dat ons boeit, iets dat ons veer
kracht geeft naar lichaam en geest.
Maar brisons la-dessus. Van afwisseling ge
sproken, hebben wij 28 Maart jl. des avonds
omstreeks halfuegen eene geduchte aardbeving
waargenomen, die over westelijk Java zich voort
plantte.
Wij zaten juist aan tafel, toen we eensklaps dui
zelig werden, de leuning onzer stoelen vastgrepen
en elkander verbaasd aankeken.
Tegelijk klonk de roep van „lindo! lindo!",
(aardbeving) en hals over kop vlogen wij de
straat op.
De consternatie was algemeen, vooral daar ik
een streek bewoon, waar vóór een drietal jaren
de verwoestingen, door aardbeving teweeggebracht,
nog versch in ieders geheugen liggen.
Het is dan ook een vreeselijk gevoel. Te midden
van een storm op zee is de bodem beweeglijker,
maar men ziet de deining van het golvend nat,
de horizon daalt en rijst, de watermassa's over
stelpen elkander, spatten uiteen, vormen bergen
en afgronden en nergens vindt het oog een vast
rustpunt.
Hoe geheel anders een aardschokwaar
men niet op voorbereid is, waar alles in rust is,
waar het tropisch landschap droomt in den zilver
glans der volle maan, tot eensklaps de bodem
gaat golven, een dof gedreun gehoord en het ge
boomte als door een windvlaag bewogen wordt,
waar duizenden verschrikte vogels uit zwermen.
Maar in hnis, waar het gevaar dreigender is,
is de uitwerking schrikwekkend. Hanglampen die
groote bogen beschrijven, wipstoelen die van zelf
gaan schommelen, omploffende meubelen, gerinkel
van brekend porselein, tegelijk met een onrust
barend gekraak van deuren en vensters, van dak
en bintenscheuren in pilaren, muren en bijge
bouwen, ziedaar het gunstigste geval, indien men
wat erger is niet onder de puinhoopen van
zijn eigen huis bedolven raakt. En dan de onze
kerheid wanneer het verschijnsel zich zal herha
len misschien in den slaap daar men zeker
overtuigd is, dat de eerste schok niet de laatste
zal zijn, een volgende wellicht nog veel heviger.
De Indische bladen zullen u reeds de verwoes
tingen gemeld hebben die te Tjandjoer plaats
hadden. Hoe eenige menschenlevens verloren
gingen
Ik onthoud mij dus van bijzonderheden, maar
vertel liever wat ik van de inlanders hoorde en
wat ze deden.
Misschien is het verhaal uwen lezers bekend;
zoo niet, dan zal de vermelding niet onwelkom zijn.
De wereld vertelde mij een wijs Javaansch
mensch wordt door een reus getorscht, die
ten pleiziere van ons stervelingen dat aangename
métier bij de hand heeft genomen. Daar deze
tweede Atlas een vijand van onnut werk is, heeft
hij zich voorgenomen bij den dood van den laatsten
mensch de aarde af te werpen.
Nu wil het geval, dat de ons vijandige mieren
somtijds onzen vriend trachten wijs te maken, dat
er geene enkele menschelijke ziel meer aanwezig is.
Om zich nu te overtuigen of dit waar is (men
kan alle praatjes niet gelooven) beweegt hij zich
evenniet te hard, want dan zou de homo
sapiens er afrollen en luistert vervolgens scherp
toe. Natuurlijk dat de menschen dadelijk gaan
roepen „adja(wij zijn er), waarna onze gigant,
gerustgesteld, zich verder onbeweeglijk houdt.
Werkelijk zag ik, dat voorbijgangers ter aarde vielen
en dat woord uitriepen. Wat men mij vervolgens
verzekerde, dat zij daarbij in de aarde beten, heb
ik niet gezien.
Nu is het opmerkelijk dat een aardbeving altijd
plaats heeft, als een vorstelijk persoon begraven is.
De broeder van den vorigen sultan zoo
meldde mij een vriend, die in den omtrek van
den Tjiremei (een berg in het Cheribonsche) te
huis behoort was gestorven. Deze afstamme
ling van het aloude vorstenhuis, voogd over den
minderjarigen troonopvolger, werd in de wandeling
Pangerau Volmacht geuoemd. Ofschoon de macht
verloren ging en overging in handen van een
regent een parvenu in de oogen der Pange-
rans die officieel het gezag vertegenwoordigt,
is de vereering en het aanzien niet verminderd. „Ik
ben overtuigd", schreef hij, „dat wanneer het
hoofd van dat geslacht de vaan van het oproer
ontrolde, alle inlanders als één man zouden opstaan."
Men moest eens gezien hebben hoe de lijkbaar
door duizenden gedragen, hoe er geworsteld werd
om maar één oogenblik die eer te mogen heb
ben, tot men met aan flarden gereten kleederen
door een ander van zijne plaats verdrongen
werd. De stoet was overigens alles behalve in
drukwekkend. Vooruit werden, op de schouders
van een aantal mannen, eenige in 't wit gekleede
priesters gedragen, gezeten op een stoel met eene
witte huif er over. Zij lazen vol aandacht den
Koran. Dan volgde een door elkaar wriemelende
menigte, veelkleurige vlaggen, banieren en gouden
kroonsieraden dragende. Onder de banieren waren
zeer oude, van pauwenveeren vervaardigd, getui
gende van vroegeren luister, misschien wel oorlogs
standaards van de voormalige beerschers des lands.
Ook het strijdros, prachtig opgetuigd, ging vooraf.
Daarna volgde de lijkbaar, die dikwijls gevaar
liep van om te kantelen, en onder het duizend-
stemmig gezang van Illah al Elah of iets dergelijks
werd voortgehotst. Dan volgde de familie in rijtuigen
gezeten, gevolgd door een aantal voertuigen in
rijke variatie.
De rustplaats der vorstelijke dooden is een
ommuurde heuvel, een aantal palen van de stad
verwijderd, en dien niemand, buiten de mannen-
lijke leden der familie, beklimmen mag, zelfs de
resident en regent niet. Deze plaats is heilig, en
wee den onvoorzichtige, die hel waagde den heilig-
schennenden voet op dien gewijden bodem te zetten.
Zijn dood ware aanstaande. Gelukkig dat die vor
stelijke familie tamelijk afhankelijk is van de sub
sidie van het Nederl. gouvernement, en de invloed
geneutraliseerd is door den regent, die natuurlijk
zeer naijverig is op zijn gezag."
Tot dus ver de schrijver van den brief; en het
slot van den mijnen. S.
THERMOMETER VAN FAHRENHEIT.
morg.
inorg
nam.
nam.
nam.
avond
avond
5 u.
8 u.
12 u.
4 u.
5 u.
8 u.
10 u.
Dond.
62°
58°
56°
Vrijdag.
54°
60°
68°
78°
Wind: Vrijdag-middag 4 uren Z.-W.
Prijscourant dor Effecten.
AMSTERDAM, 27 Joni.
Staatsfondsen.
Vor. kag.
Lugate
Hoogste
Nederl., Cert. Nat. W. S. 2| pCt.
«4V,
64%
dito dito 3
78
dito dito 4 n
997/,
997/,
100
dito dito 1878 4
100
9913%
1001%
Hongarije, Gondl5
631/,
63
Vi
Oostenrijk, Oblig. Papier
Mei/November5
6613%
57
7»
dito in Zilv. Jan. en Juli. .5 B
581/K
57%
58
dito Goud dito dito.. 4
67%
67%
Pert,O.Bnit 1853/1869.3
517/,
52
Rnsland, ObL Hope Co.
1798/18165
#5%
95%
1]/l6
Obligation 1866/10005
901/,
90%
Vl6
dito 1877 Ani8t..5 s
88 H/ic
881%,
891/J6
dito 1877 Oostersche.5 B
55%
5*%
13/l6
dito 1872 gecuü8..o
845%
84
V*
dito 1878 dito... 5 B
85
85
78
dito 1860 2e Leen .4^
826/K
82%
Oblig. Leening 1867/69.4
75%
755%
5/ic
Spanje,Obl.Bnit.1867/72.1
16%,
165%
3/s
dito Bnitenl. 1876.2
87%,
871%
3/lC
dito Binnenl1 n
14%,
14%
dito Binnenl. 1876.2 B
38
Torkye,O.A.Schuld 1865.5 B
97/,
1C/l6
Egypte, Obl.Leen. 1876.6 B
49%,
49%
Vs
Spoorweg- dito 1876.5 n
70
70%
Noord-Amerika, Obl. Ver.
Staten 1876.. 4*
104%
104%
dito dito 1871.. 5 B
1011/,
1013%
Brazilië, Ob. Lond.18655
91%
91%
Colombia, dito4}
361/,
8«%
3778
Peru, Oblig. 18706
9%
9%
-
dito dito 1872 6
8%
715%
15/l«
Industrieele en Flnan-
ticele ondernemingen.
Ned., Afrik. Hand.-Ver. Obl..5
17
dito dito 1877 dito... 5
15
161%
Aand. Ned. H.-Maat. Restontre
nienwe.,5 pCt
1021/,
1027%
Aand. Ned.-Ind. Handelsbank.
126
126
27
1201/,
27
28
120
Spoorwegleeningen.
Ned., Aand. Holl. IJz.-Spoorw.
1221/,
1221/.
Aand. M. tot Expl. v. St.-Spw..
118
Aand. Ned. Centr.-Spoorw
18%
13%
Aand Ned. Rijn-Sp. Volgef....
142%
142%
ObL Boxtel-Wezel5 pCt.
54%
55
Hong. Theisa.-Sp. aand.5
91%
91
ObL Theisa.-Spootweg5
79%
787/g
797*
Italië,Obl.Vict-Emanne1.5 B
50%
501/.
dito ObL Znid-ItaliëSp.3 B
47
4615%
477a
Oostenr.Obl.Fr.-Ooat.Sp.S B
68
69
Polen, Aand. W.-Bromb. 4
50%
60%
dito dito "W.-Weenen
59
59%
Vs
RnaL, Aand. Gr. Sp.-M.5 pCt.
121%
121
Aand. Balt. spoor8
48%
3A
ObL Brest-Grajewo5
86
85
Vs
dito Jelez-Griasi5
84
83%
dito Jelez-Orel f 1000.5
84"/i,
84%
Aand. Kiew-Brest5
69%
70
ditoKnrsk-Cbark./1000.5
84%
84%
ObL K.-Ch.-Azow5 B
76%
76
Vs.
dito Mosk.-Sm. 1000.5
86
853/4
dito Poti-Tillis 1000.5
84%
84%
dito Rumenen7
84%
34
N.-Amerika, Oblig. Atlant.
Miss.-Ohio.7 B
36%
Oblig. Cent.-Pacific 6 B
107%
dito Califcrniè-Oregon 6
989%
985/,
99
dito St-Joaquin Valley.6
98%
987/,
99
Cert. v. A. North-Weatem
95%
95%
Vs
Oblig. Chic. S.-West7 pCt.
109
dito Denver-Pacific7
65
65%
Denver Rio-Grande7
91%
Aand. Erie-Spoorweg gef. 4 doll.
27
263/4
Cert. Am6t. Illinois
87%
873/4
7/8
113%
1
dito SL-Lonii-St.-East7 B
62
dito Miss. Kana. Texas.7
64%
64
dito Oregon-Calif7 B
34%
34%
Oblig. Union Pac.Hoofdl.6
107%
107%
Premieleenlngen.
NederL, Stad Amsterdam3 pCt.
1057%
105%
dito Stad Rotterdam..3 B
1027/,
103
Hongarije, Leen. 1870
83%
Ooetenr., StL fl 250,1854.4 pCt
104
102%
103
dito 0 /f500,1860.5
1083/.
1081/,
dito /f100,1864
184%
141%
AtiL, Staataleening 18645 pCt.
140
3A
Tvrk. Spw.-Leen8
11
107/,
H'/lG
Prolongatie 3% pCt-
Prijzen der Coupons: Amsterdam, 27 Juni. Metal
liek fl.,,21 21.57%; zilver fl. 21 f 21.67%; Diverse in pd.
aterl. 11.721/3; Portugeesche f 11.95; Fransche f 47.35, Bel
gische 47.35Pruisische ƒ58.50Rusaische te Hamburg 1.18
ld. in rilv. roeb. 1.163/a, Spaanache piasters 2.32; Spasti
sche fr. 47.35, Amerikaausche dollars f 2.44; ld. in
papier f 2.44.
