Donderdag 19 Juni.
N°. 5931
A0. 1879.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden1.10.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Nommers .TT.V.W.V.-W.V.-0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADYERTENTIEN:
Van 16 regels1.05.
Iedere regel meer0.I7J.
Grootere letters naar plaatsruimte. r-- -
DEN ABONNÉ'S
die verhuizen of klachten omtrent de be
zorging hebben, wordt beleefd verzocht
daarvan aan het Bureel kennis te geven.
LEIDEN, IS Juni.
Boor de geneeskundige staatscommissie alhier
is beden het getuigschrift uitgereikt aan den heer
A. Van de Moer, candidaat-arts.
Bij de faculteit der wis- natuurkunde aan
de hoogeschool alhier zijn ingekomen twee ant
woorden op de door haar uitgeschreven zoölogi
sche prijsvraag. Aan een daarvan is de gouden
medaille toegekend. Als de schrijver heeft zich
bekend gemaakt de heer H. W. De Graaf, stu
dent alhier. Aan het andere antwoord, ingezonden
onder de zinspreuk: „Naturgeschichte beruht
überhaupt auf Vergleichung", zal eene eervolle
vermelding ten deel vallen, als de schrijver zijn
naam aan de faculteit bekend maakt.
Wij ontvingen heden het verslag der com
missie van beheer voor de stedelijke gasfabriek
over 1878. Daaruit blijkt dat het buizennet eenige
uitbreiding onderging. Nadat dit ten behoeve van de
verlichting der spoorwegmaatschappij Leiden
Woerden van de grens der gemeente buiten de
Haagpoort verlengd was tot het stations-emplacement,
werd een nieuwe tak buiten de Utrechtsche poort
gelegd tot voeding van een aldaar opgericht
fabrieksgebouw, particuliere woningen en lantaarns,
welke dienen tot verlichting van den straatweg
voor rekening der gemeente Zoeterwoude. Met het
oog op de nieuw gebouwde woningen op den
Morschsingel werd de straatleiding vau bet einde
der Steenstraat over de Rijnsburgsche brug ver
zwaard, daarin een zijtak gelegd tot aan het einde
der vermelde woningenvoorts ook de leiding naar
het station der Hollandsche IJzeren-spoorweg
maatschappij in verband met de ophanden zijnde
uitbreiding aldaar. Buiten de Morschpoort werd
een nieuwe tak gelegd laugs den Morschsingel
door de Pesthuislaan naar het huis van militaire
detentie, hetwelk tegen het einde des jaars met
gas der gemeente werd verlicht. De straatver
lichting werd vermeerderd met acht nieuwe lan
taarns. Van tijd tot tijd werden op de lantaarn-
armen eenige lantaarns oud model door nieuw
model vervangen, en vele palen voorzien van
groot model. De vernummering kwam gelukkig
tot stand, waaruit eeu Dieuwe bonverdeeling is
gevolgd, om weldra te kunnen aanvangen met
de reeds lang ontworpen betere verlichtingswijze,
waarbij deze zooveel doenlijk onafhankelijk blijft
van de schijngestalten der maan, terwijl de kosten
der verlichting op dezen voet geregeld f 2500
meer zullen bedragen, hoofdzakelijk ter bestrijding
van meer arbeidsloon. Gelukt deze proef, dan
zullen dagelijks omstreeks middernacht 300 lan
taarns worden gebluscht, terwijl bij maanlicht
(uitgezonderd bij volle maan) toch alle lantaarns
tot middernacht zullen branden. In het begin
van April 1879 kwam deze nieuwe maatregel in
werking. Het personeel der vaste stokers bleef
onveranderdmeer moeilijkheid gaf het behoud
van geoefende winterstokers, daar ziekte, wispel
turigheid en de klimmende behoefte aan meer
arbeiders in verhouding tot de grootere productie
meermalen noopte naar andere krachten om te
zien. De exploitatie bleef, afgescheiden van enkele
onverwacht optredende omstandigheden, doorgaaDS
zeer gunstig.
Het gasde'oiet nam wederom sterk toe, zoodat
vermeerdering der drukking aan de fabriek nood
zakelijk werd, zoowel gedurende den avond als
des daags; daatdoor ontstonden hier en daar
klachten over te veel verbruik. Wanneer het
verbruikcijfer bij gelijk aantal vlammen vermeer
derd bleek, werd de verklaring hiervoor hoofd
zakelijk gevonden in het gebrekkig toezicht op
de hoofdkranen. Het is buiten allen twijfel
dat door dezelfde openingen bij vermeerderde
drukkiDg in denzelfden tijd, meer gas zal vloeien
dan bij mindere drukking. Brengt men nu door
gepasté regeling met de hoofdkranen geen wijzi
ging in die openiug, dan zal men voortdurend
meer gas gaan gebruiken, zoolang bet toenemend
aantal verbruikers in denzelfden tijd meer gas-
aanvoer van de fabriek eischt. Aan de vraag van
het publiek om ook aan de fabriek geklopte
cokes verkrijgbaar te stellen, werd tegen het
einde des jaars voldaan, toen een doelmatige
machine om de cokes klein te maken in werking
was gesteld. Dit werktuig, gedreven door een
ook in den loop van dit jaar aangeschafte gas-
krachtmachine, stelde in staat, met betrekkelijk
geringe kosten, het publiek tegen bijbetaling van
10 cents voor eiken H. L. met kleine cokes te
gerieven. De vraag was echter nog niet zoo
sterk als verwacht werd, waarschijnlijk door on
volledige bekendheid van de afnemers met dezen
maatregel.
De prijs van het gas bleef 8 cents per M'
met restitutie van 5, 10 of 15 pet., naar gelang
van een verbruik hooger dan f 500, 1000 of
f 1500. Het aantal geplaatste meters bedroeg op
1 Januari 1878: 1688, en steeg op nlt. Decem
ber tot 1818 stuks. Deze meters registreerden
totaal 1,648,327 M3, tegen 1,448,669 in 1877,
waaruit blijkt dat het verbruik- ruim 13.8 pet.
steeg. Behalve dit gas werd nog 850 M3 voor
abonnementslantaarns verkocht, welk bedrag in
volgende jaren hooger zal worden door de plaat
sing van eenige abonnementslantaarns voor de
publieke verlichting onder Zoeterwoude en op de
Pesthuislaan. In 1877 werden 1,949,287 stères
gas geproduceerd en in 1878: 2,262,790, hetgeen
een vermeerdering aanduidt van 313,503 stères.
Op 1 Januari 1878 bedroeg het aantal lan
taarns voor de gemeente-straatverlichting 620
met 624 gasvlammen. Het totaal vlammen werd
door bijplaatsing van nieuwe lantaarns gebracht
op 634, vervat in 632 lantaarns. Het totaal
uren brandens bedroeg 1,689,999'/j, verbruikende
287,319 M3. De overige lantaarns verbruikten
naar schatting 920 M3. Aan arbeidsloon der
lantaarnpoetsers en opstekers werd ƒ4744.47 betaald.
Blijkens het overzicht van de exploitatie be
droeg in 1878 het totaal der baten f 191,014.46=
en dat der lasten f 140,957.465, zoodat een op
brengst van f 50,057 werd verkregen.
Op de jaarvergadering der Remonstrantsehe
Broederschap is art. 1 van het algemeen reglement
aldus gewijzigdDe Broederschap der Remon
stranten heeft ten doel om, getrouw aan haar
beginsel van vrijheid en verdraagzaamheid, op den
grondslag van Jezus' Evangelie, het godsdienstig
leven te bevorderen. Prof. Tiele is door de commis
sie der Broederschap tot haren voorzitter gekozen.
Ds. Koelman, van Maasland, heeft voor het
beroep bij de Ned. Herv. gemeente te Rijnsburg
bedankt.
Volgens mededeeling vanwege den minister
van binnenlandsche zaken blijven tooneelvoorstel-
lingen en openbare vermakelijkheden gesloten tot
heden Woensdag en op den begrafenisdag van den
Prins van Oranje.
Van particuliere zijde schrijft men aan het
U. D. dat op het verlangen van Prins Alexander
de leden der hofhouding van wijlen Hd. broeder
zich de volgende week naar Parijs zullen begeven
tot bijwoning van den lijkdienst, die den dag
vóór het overbrengen van het lijk uit Frankrijk
naar Nederland zal worden gehouden ten huize
van den Nederlandschen gezant, baron Van Zuylen
van Nijevelt.
Volgens het Vaderland zal het lijk van den
Prins van Parijs naar Den Haag worden vervoerd
en aldaar den 23sten aankomen. De begrafenis,
die, in strijd met vroegere berichten, van uit Den Haag
zal plaats hebben, blijft bepaald op den 26sten.
De Haagsche gemeenteraad heeft gisteren
beslist ten aanzien van de geldleening, groot
f 850,000, rentende vier ten honderd, waarvan
gisteren de inschrijving gesloten was. Er was in
het geheel ingeschreven voor 975,000. Met de
commissie van financiën en B. en Ws. was ook
de raad van meeuing, dat deze leening niet lager
moest worden gegund dan tot den koers van
95 pet., aangezien de toestand van de gemeente
kas toelaat, voorloopig niet meer dan een ge
deelte te ontvangen van het bedrag der leening,
terwijl voor het te kort komende over eenigen
tijd eene nieuwe inschrijving kan worden geopend.
Op grond hiervan zijn de inschrijvingen tegen
95 pet. gegund tot een gezamenlijk bedrag van
f 421,500. Overeenkomstig de voorstellen der
belasting-commissie is hetzelfde schoolgeld ad f 60
voor de hoogere burgerschool voor meisjes be
paald als op de instelling voor jongens te dier
stede wordt geheven. Ter aanstelling van het
onderwijzend personeel zijn de volgende voor
drachten in de na te noemen vakken aan den
raad ingezonden1". voor de Nederlandsche taai
en letterkunde H. C. C. Kramers, te Dordrecht,
J. II. L. Gonk, te Leeuwarden, H. C. Kruse-
man, te Haarlem; 2*. voor de aardrijkskunde en
gymnastiek C. H. M. De Cocq, te 's-Graven-
hage3°. voor de Fransche taal- en letterkunde
E. L. Veuve, te Amsterdam, C. F. J. Van Hoë-
vell, te Goes, en A. M. Foretti, te Rijswijk;
4°. voor de Hoogduitsche taal- en letterkunde S.
Mohr, te Amsterdam, J. O. Bisschop, te Leiden,
en A. De Vlaming, te Amsterdam5°. voor de
wiskunde en het boekhouden mej. F. Jacobs, te
Groningen6». voor het handteekenen en de
schoonheidsleer M. C. C. Worrell, te Amsterdam,
en A. E. Enklaar, te Delft7°. voor de planten
en dierkunde, H. M. L. Schaepman, te Leiden,
en H. M. Cave, te Amsterdam8'. voor de
handwerken, mej. de wed. P. Maurer, geb. Hage
van den Heuvel, J. E. G. Boele van Hensbroek
en de wed. E. Lange, geb. Pontier, allen te
's-Gravenhage, en 9'. voor de natuur- en schei
kunde, dr. A. H. Pareau, te 's-Hage.
Van de 14 opgekomenen bij het admissie-
examen voor de universiteit te Amsterdam trokken,
zich 3 terug, 4 werden toegelaten en 7 afgewezen.
