i\°. 5874.
Woensdag 9 April.
A0. 1879.
Premie: HET VERLOREN KIND.
Dit Nommer bestaat uit TWEE
BLADEN.
Eerste Blad.
STADS-BERICHTEN.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURAJiT:
Voor Leiden per 3 ma&ndeü.f 1.10»
Franco per postE4&
AfzenderUjke Nommers0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADYERTEKTIEN:
Van 16 regel*1.05.
Iedere regel meera 0.i7jv
Grootere letter* near plaatsruimte.
Voor hen, die heden niet in de gelegen
heid waren de premie van het Leidsche
Dagblad tegen afgifte van den b o n en beta
ling van 50 cents af te halen, is ze mor
gen, voor zoover de voorraad strekt, op de
zelfde voorwaarden nog ter beschikking van
tien tot zes uren. Tegen overmaking van
70 cents wordt ze den Abonné's toegezonden.
8 April 1879. DE UITGEVER.
BURGEMEESTER sn WETHOUDERS yam LEIDEN
herinDeren bij deze den belanghebbenden dat, ingevolge de ver
ordening van den 9den Januari 1868 (Gemeenteblad n°. 1), de
Beestenmarkt in plaats van Vrijdag den Jlden April e. k.
zal worden gehouden op Woensdag den 9den April te voren.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Leiden, V, d. BRANDELER, Burgemeester.
2 April 1879. E KIST, Secretaris.
Een lastige quaestie.
Toeval of niet? zoo zouden wij willen vragen.
Ongeveer ter zelfdertijd dat hier ter stede een
talrijk bezochte vergadering werd gehouden ter
bespreking van de middelen tot wering van het
misbruik van sterken drank, deden zich dergelijke
bewegingen ook hier en daar in het buitenland
voor, bewegingen van nog veel meer beteekenis.
Is men toch hier ter stede, ja op verschillende
plaatsen des lands nog steeds doende om de zaak
bij hooger macht aanhangig te maken, getuige
het van hier aan den Koning gezonden adres
buiten onze grenzen, met name in Engeland en
Duitschland, hebben de vertegenwoordigers des
volks zich het zoo hoogst belangrijke onderwerp
aangetrokken. Wel een bewijs, dat er periculum
in mora is ook daar, evenals hier. Inderdaad, wie,
die het wèl meent met zijn vaderland, zou niet
wenschen, dat die kanker der volkswelvaart met
wortel en tak werd uitgeroeid neen, laat ons
matiger zijn in onzen eisch, althans zooveel mo
gelijk werd beperkt? Of leverde niet weder de
staat van de opbrengst der rijksmiddelen over de
twee eerste maanden des jaars het treurig bewijs,
dat, terwijl bijna alle andere inkomsten een lager
cijfer aanwezen dan dat van dezelfde maanden
des vorigen jaars, daarentegen de opbrengst van
het gedistilleerd weder was vermeerderd
Over de wenschelijkheid om het misbruik tegen
te gaan, zullen dan ook wel allen het eens zijn.
Doch gaan we slechts één stap verder en trach
ten we de grens tusscheu misbruik en gebruik
aan te wijzen, tien tegen één dat de eenstem
migheid van allen reeds terstond verdwijnt. Hij,
die zooveel sterkedrank gebruikt dat zijn ver
standsvermogen er tijdelijk door wordt beneveld,
maakt ongetwijfeld misbruik; doch hij, die in
den loop van een geheelen dag slechts een paar
borrels neemt, terwijl hij weet, dat het den zijnen
te huis aan het noodige ontbreekt, maakt ook
misbruik. De eerste misdoet alleen tegen zich
zelveu, de tweede tegen de zijnen en hij is veel
schuldiger.
Die quaestie van gebruik en mi sbruik stipten
wij alleen aan om te doen uitkomen, op hoe
moeilijk terrein men zich hier beweegt. Doch
zelfs aangenomen, dat het misbruik geheel objectief
ware aan te wijzen, dan nog zou men blootstaan
voor het gevaar van mis te tasten in het aanwijzen
der middelen om dat misbruik tegen 'te gaan.
In de motie, ter vergadering van den Sisten Maart
hier ter stede aangenomen, lezen wij daaromtrent:
„Daaronder behoort in de eerste plaats beperking
van het recht om tapperijen en slijteryen op te
richten.
Niet onbelangrijk kan het zijn met die zinsnede
eens te vergelijken, wat de commissie uit het
Eugelsche Hoogerhuis, belast met het uitbrengen
van rapport in zake het misbruik van sterken
drauk, in hoofdzaak zegt. „Het sterkst is het
kwaad in de groote steden, en wel daar, waar de
bevolking het dichtst is. Er scheen geen
verband te bestaan tusschen het aan
tal kroegen en het sterkedrankver-
bruik. In de groote sleden in het Noorden b. v.
is het aantal kroegen gering, maar vele zijn de
gevallen van dronkenschap; langzamerhand ver
mindert het aantal kleinere kroegjes, die door groote
kroegen worden vervangen."
Geen verband tusschen het aantal kroegen en
het drankverbrnik. Maar zoo dit waar is, wat
zou dan het in de Leidsche motie voorgestelde
middel van beperking van 't recht om tapperijen en
slijterijen op te richten, nog baten?
Niet minder merkwaardig is de verklaring der
Hoogerhuis-commissie, „dat de gevallen van dron
kenschap in het openbaar ten gevolge van de stren
gere wettelijke bepalingen op de kroegen veelvul-
diger zijn". De reden ligt voor de hand: als de
kroeg moet worden gesloten, neemt de drinke
broer wat hij meent dat hem nog te kort kwam,
op .straat of in huis mede. Vandaar de vermeer
dering der gevallen van openbare dronkenschap;
van die te huis, naar evenredigheid wellicht
vertiendubbeld, kan een commissie natuurlijk geen
statistiek leveren. Jammer genoeghet zou anders
hoogstwaarschijnlijk blijken, dat beperkingen de
vreeselijke ondeugd slechts verplaatsen van de
kroeg naar het gezin en daardoor de onzedelijk
heid van het misbruik nog vergrooten.
De Engelsche commissie stelt dan ook een an
der middel voor tot wering van het kwaad de invoe
ring van het Gothenburg stelsel, hierin bestaande
dat de gemeente-autoriteiten de kroegen overne
men en besturen en de prijzen zoo regelen, dat
er niet aan verdiend wordt, zoodat niemand er
voordeel bij hebben kan sterkedrank te verkoopen
of de bezoekers tot meerder gebruik aan te sporen.
Nog daargelaten, dat het Eugelsche Parlement
reeds eenmaal een ontwerp in dien geest met over-
groote meerderheid verwierp onder de juiste op
merking, dat het op den weg noch van staat,
noch van stad lag, als kroeghouder of tapper op
te treden, zou men kunnen vragen of die goed-
koope prijs, gevoegd bij goede hoedanigheid, niet
juist de liefhebbers zou lokken. In ons land, waar
de accijns op het gedistilleerd een zoo aanzien
lijke bijdrage voor de schatkist levert, zou de in
voering van het Gothenburg-stelsel ten eenenmale
ondoenlijk zijn. Aan de eene zijde de belangen
der schatkist, bij toenemend drankverbrnik gebaat,
aan den anderen kant de eischen der volkswel
vaart, tot matigheid aansporende waarlijk het
contrast zou al te groot zijn.
Intusschen, men ziet het, er valt in het bui
tenland ook op dit stuk nog wel iets voor ons
te leeren.
LEIDES, 8 April.
De 55ste verjaardag van de grootherlogin Sofia
van Saksen Weimar Eisenach, zuster des Kouings,
werd heden alhier op de gebruikelijke wijze herdacht.
Heden is aan de hoogeschool alhier bevorderd
tot doctor in de rechtswetenschap de heer J. C.
G. Boot, geb. te Amsterdam, met academisch
proefschrift, get.„Kan een uitgeleverde worden
vervolgd wegens een ander misdrijf dan dat, waar
voor zijne uitlevering heeft plaats gegrepen?"
Heden werd alhier de jaarlijksche algemeene
vergadering van aandeelhouders in de naamlooze
vennootschap „de Leidsche Bouwvereenigiug" ge
houden. Het bleek uit de rapporten van het be
stuur en de gecommitteerden tot het nazien der
rekening, dat de toestaud alleszins gunstig te noemen
is. In het afgeloopen jaar werden 24 nieuwe arbei
derswoningen op den Singel tusschen de voormalige
Ilijnsburgsche- en Marepoorten gebouwd, welke
terstond gretig huurders vonden, en alle aan de
vereeniging behooreude woningen van duinwater
voorzien. Het aftredend lid van het bestuur, de
heer S. B. Vos, werd herkozen en tot gecommit
teerden tot het nazien der rekening in het volgende
jaar werden de heeren mr. H. L. A. Obreen en
P. L. C. Driessen aangewezen.
Voor het verrichten van eenige werken aan
de Kweekschool voor Zeevaart alhier zijn aanne
mers gewordenvoor perceel N°. I de heer S.
Van Leeuwen voor f 6900 en voor perceel N9. 2
de heer P. C. De Vrind voor f 4087.
Het vervoer langs den spoorweg Leiden
Woerden heeft gedurende de maand Maart 11. op
gebracht aan reizigers f 4743, aan goederen
f 3399: te zaraen f 8142. Sedert 15 October
1878 was de opbrengst aan reizigers en goederen
46,616.
Men meldt ons uit Wassenaar dat het paleis
op het buitengoed „Backershage" van prins Erederik
in gereedheid wordt gebracht tot de ontvangst
van prinses Hendrik, die naar men zegt aldaar
voor eeuigeu tijd haar verblijf zal houden.
In de Vrijdag te Waddingsveen gehouden
raadsvergadering is met algemeene stemmen be
sloten, aan vier leerlingen der openbare school,
hoofdonderwijzer de heer A. Brandes Jz., te ver
gunnen gratis van het meer uitgebreid onderwijs
gebruik te maken, overtuigd dat de betrokken
ouders het schoolgeld van f 30 per jaar, plus de
kosten van schoolbehoeften en boeken, niet kunnen
betalen. Dat het blijken moge, dat deze gunst
door de belanghebbenden wordt gewaardeerd.
De te Aalsmeer opgerichte rijksnormaalschool
zal eerstdaags geopend worden met. 16 leerlingen.
Directeur is de heer G. Dros te Kudelstaart; tot
ouderwijzer is benoemd de heer De Groot te Leiden
en tot leeraars de heeren Van Dalfsea en Braak
te Amsterdam.
Ter benoeming van vier surnumerairs der
directe belastingen en van het kadaster zal in Sep
tember, op nader te bepalen plaats en dagen, een ver
gelijkend examen worden gehouden. Hij, die tot
het examen wenscht te worden toegelaten, moet
op den lsten Januari 1879 den ouderdo.n van 19
jaar reeds en dien van 25 jaar nog niet hebben
bereikt en vóór den lsten Augustus aan den minister
een verzoekschrift indienen, met overlegging vau
de vereischte stukken.
De minister van oorlog heeft den divisie-
commandanten verzocht, hem, in overleg met de
corps-commandanten onder hunne bevelen, hun
gevoelen omtrent de volgende zaken te doen ken
nen 1°. Bij de jongste manoeuvres is gebleken,
