Gemengd Nieuws.
KOLONIËN.
ter goed te keuren kosten te vergoeden. Aan de
verdere hierboven vermelde gemeenten zou evenzeer
hoogstens de helft der kosten als subsidie kunnen
worden toegekend. De jaarliiksche kosten van een
gymnasium worden geraamd op f 20,000, die van
een progymnasium op 12,000.
Polytechnische school. Op de begrooting van
1878 was eene som van f 12,000 gebracht, hoofd
zakelijk tot verhooging der jaarwedden van de
hoogleeraren. De post is, evenals bijna alle ver
hoogingen, bij de gewijzigde begrooting terugge
nomen, ten einde den minister de gelegenheid te
laten tot nader onderzoek.
Aan de rijkslandbouwschool wenscht men nog
één leeraar te verbinden voor het onderwijs in de
landbouwkundige vakken. Eene hoofdzaak wordt
het ook geacht, met name de, in den laatsten
tijd ook ten onzent op den voorgrond getreden,
zuivelbereiding in al haren omvang en met hare
goede en minder goede uitvoering aan de leerlin
gen der school te kunnen doen zien. Met het oog
daarop wordt, tot het bouwen van een stal en
schuur, met kelder en bergplaats en woning voor
het noodige personeel, een bedrag van p. m. f 15,000
gevraagd, op zich zelf reeds bewijs genoeg, dat
ook hier de wenschen niet verder dan tot het strikt
noodige worden uitgestrekt.
Op de begrooting voor 1879 zijn de noodige
gelden aangevraagd om de vermeerdering der
rijkskweekscholen met nog twee in dat jaar te
bevorderen en het personeel en materieel der be
staande kweekscholen, meer bepaald die te Mid
delburg en te Deventer, uit te breiden en voltal
lig te maken.
Curatoren der Leidsche universiteit hebben aan
den minister van binnenlandsche zaken aangevraagd
nog twaalf hoogleeraren, drie lectoren, en behalve een
nieuw academiegebouw en een gebouw voor het mu
seum van natuurlijke historie nog een chemisch en
een pathologisch laboratorium. Voorloopig meent de
minister slechts aan enkele wenschen te kunnen
voldoen. Leiden krijgt nog een hoogleeraar in de
rechtsgeleerde faculteit. Het chemisch laboratorium
zal uit de gewone middelen eenige wijzigingen
ondergaan. Yoor Utrecht is gerekend op nog een
hoogleeraar in de faculteit der rechtsgeleerdheid,
ten einde de vakken van prof. Vreede, die in 1879
emeritus zal worden, tusschen twee hoogleeraren
te kunnen verdoelen, benevens op een hoogleeraar
in de geologie en mineralogie. Verder is geld
uitgetrokken voor een gebouw voor de polycli
nisten, voor de uitbreiding der bibliotheek en voor
een gebouw ten behoeve van het astronomisch
onderwijs. Meer dan voor Leiden en Utrecht
meent de minister voor de Groningsche universi
teit te moeten doen. O. a. is geld uitgetrokken
voor een pharmaceutisch laboratorium. Verder zul
len voorloopig worden aangesteld een lector in de
tandheelkunde, een apotheker in hel gasthuis, drie
nieuwe adsistenten en zeven nieuwe bedienden.
De werving van jeugdige schepelingen, die hunne
eerste opleiding op de fregatten „Admiraal van
Wassenaer" te Amsterdam en „Anna Paulowna"
te Rotterdam moeten ontvangen, heeft dit jaar
niet zooveel opgeleverd als in het vorige jaar;
dit is toe te schrijven aan de wijziging die tijde
lijk gebracht is in den leeftijd waarop zij kun
nen aangenomen worden. Het is toch gebleken
dat zij de opleidingsschepen te jong verlieten en
daardoor nog te weinig lichamelijk ontwikkelt
waren om goede diensten op de actieve schepen
te bewijzen; hieraan zal veel te gemoet gekomen
worden zoodra de Kweekschool voor Zeevaart
te Leiden ingericht zal zijn tot opneming van
alle jongens beneden de 16 jaar, die uit de
werving komen. Op dat tijdstip zal dan ook de
leeftijd bij indiensttreding weder teruggebracht
kunnen worden van 15 op 14 jaar, daar zij in
den regel een half jaar te Leiden zullen door
brengen, om later nog gedurende twee jaar op de
opleidingsschepen onderwezen te worden.
Omtrent het on ge val op den Rijn-
spoorweg bevat de Zutfensche Courant het vol
gende Dinsdag-avond is de laatste trein uit
Utrecht in plaats van 10.17 op slag van twaalven
te Arnhem aangekomen. De oorzaak der vertraging
lag in het breken van een cilinder der locomotief
op de hoogte van Nieuwerkerk, tusschen Rotter
dam en Gouda, ten gevolge waarvan deze ont
spoorde. Persoonlijke ongelukken waren er niet
jij te betreuren. Niet dadelijk begrijpt echter
ieder hoe de trein van Utrecht zoo laat te Arn-
ïem kon aankomen, omdat er te Nieuwerkerk een
ongeluk gebeurde. Daarvoor moet men de admi
nistratie der Nederlandsche Rijnspoorwegmaat
schappij kennen, om iets dergelijks mogelijk te
achten. De trein, die om 7.15 Den Haag verliet,
rwam op tijd te Gouda aan. De trein, van Rot
terdam om 7.20 vertrekkende, had er drie minu
ten eer moeten zijn. Zij was er echter niet.
Wachten was dus het commando. En de reizigers
wachtten met echt Nederlandsch geduld. Na een
kwartier dat geduld beproefd te hebben, werd de
locomotief van den Haagschen trein naar de plaats
van het ongeval gezonden om den Rotterdamschen
trein op te halen. De chef te Gouda wist dus
dat er een ongeluk gebeurd was en waar; hij
wist ook dat de passagiers van Den Haag en
Gouda, die, hetzij per Centraalspoor naar Zwolie,
hetzij per Staatsspoor naar Den Bosch, hetzij ach
ter Arnhem naar Zutfen of tussclienliggende plaat
sen moesten vertrekken, wanneer hij ze nog langer
liet wachten de plaats hunner bestemming niet meer
konden bereiken. In plaats nu van den Haagschen
trein door te zenden en ten minste een deel der rei
zigers te baten, neemt hij, gelijk wij schreven, de
locomotief voor den Haagschen trein weg en laat
dien wachten op den bommeltrein, die, om acht uren
uit Den Haag vertrekkende, te ruim halfnegen
te Gouda is. En was men toen nog maar verder
gegaan. Maar neen, er kon nog wel een oogen-
blik worden gewacht. Kwart voor negenen zette
de trein zich in beweging, om nu voort te bom-
melen tot Utrecht. Natuurlijk waren alle aanslui
tende treinen weg en moesten de reizigers naar
Den Bosch en Zwolle maar zien, hoe ze zich het
best zouden troosten. De reizigers naar Arnhem f
spoorden om kwart over tienen verder, om tegen
12 uren in Gelderlands hoofdstad aan te komen,
waar de weinigen die verderop moesten, zich even
als hunne voorgangers te Utrecht maar in het
geval moesten schikken.
En had nu de Maatschappij bij dit alles nog
maar een weinig beleefdheid gehad voor de reizi
gers maar neenNoch conducteurs, noch chefs
kon het blijkbaar iets schelen. Te Arnhem was
geen omnibus, geen vigilante, geen pakjesdrager
zelfs te bekennen om de reizigers naar een of an
der hotel te wijzen. Nauwelijks waren ze den trein
uitgestapt ofdaar gingen al de lichten uit en
zij, die niet in de gelegenheid waren geweest
hunne wachtende betrekkingen te verwittigen van
de vertraging hunner reis, stonden op het stations
plein in het donker moesten ze maar zien
hoe ze terechtkwamen.
De koning heeft bepaald dat door de
heeren, die ten hove verschijnen, voortaan zal
worden gedragen een pantalon van wit cachemir
met gouden galon!, in plaats van die van zwart laken.
Bij het rangeeren van een trein is
Zaterdag de wisselwachter T., aan den Holland-
schen Spoorweg te 's-Hage werkzaam, onder een
wagen geraakt. Zijn beide beenen werden gekwetst,
en nadat dr. Dumontier den ongelukkige de eerste
heelkundige hulp had toegediend, is hij naar zijn
woning vervoerd.
In het „Paleis van Justitie" komt
eene treffende historie voor van drie Amsterdam-
sche nachtwachts, die een dief niet aandurfden en
in het getuigenverhoor openhartig voor hun gebrek
aan moed uitkwamen. Zij hoorden en zagen hem
aan de andere zijde van eene schuttingmaar de
een kreeg onmiddellijk behoefte om zich te ver
wijderen, de ander ging de politie halen en de
derde wachtte tot „Heintje Lawaai", gelijk de dief
heette, over de schutting klom en wegliep. Deze
is toch later gevat, zoodat de gelegenheid aan de
nachtwachts gegeven werd om in het openbaar nog
eens hun heldengedrag te verhalen.
Met den aanstaanden winterdienst
zal op de lijn UtrechtEmmerik van de Ned.
Rijnspoorwegmaatschappij de automatische lucht-
drukrem van Westinghouse, waardoor een snelrij
dende trein binnen een afstand van 200 meter
kan worden tot staan gebracht, worden ingevoerd.
De „Moniteur Beige" bericht dat van
de Belgische expeditie naar Centraal Afrika tijding
is gekomen, gedateerd Mpwapwa 9 Augustus. De
heeren Wautier en Dutrieux waren gezond, maar
een groot gedeelte der dragers hadden hen in den
steek gelaten en verscheidene pakken ruilgoederen
waren hun ontstolen. De karavaan was daardoor
geheel in wanorde geraakt.
Den 12den dezer stond te Moskou
voor het hof van gezworenen terecht Alexandra
Paulowna Wenetzka, dochter van een Russischen
staatsraad, beschuldigd van poging tot moord. Zij
wilde den gevreesden procureur-generaal Prze-
walski vermoorden, doch daar zij dezen niet kende,
schoot zij op het parket zijnde op den substituut
Prozorowski, dien zij ernstig verwondde. De jury
heeft haar echter vrijgesproken en ouder het tal
rijke publiek ontbrak het niet aan luiden bijval
voor haar en haren verdediger. 01' zij na deze uit
spraak inderdaad op vrije voeten gesteld is, wordt
niet gemeld.
Donderdag-avond te halfzeven is in
de teerstokerij, verbonden aan de gasfabriek te
Hamburg, een ketel gesprongen en dientengevolge
de stokerij geheel afgebrand. Door de tijdige hulp
der brandweer werd de brand tot dit gebouw be
perkt. De ontploffing heeft echter drie menschen
het leven gekost. De werklieden Simon, Cohrs en
Meiners waren tijdens de ontploffing in het gebouw;
de eerste, die waarschijnlijk door den luchtdruk
met het dak in de lucht geslingerd was, werd
op eenigen afstand bewusteloos en met verbrande
kleeren gevonden. Hij werd naar het ziekenhuis
gebracht, doch men vreest voor zijn leven. Een
lijk werd gevonden, doch zóó verkoold, dat het niet
herkend kon worden. Men vermoedt dat het derde
slachtoffer met het grootste gedeelte van den ketel
in de Elbe geslingerd is.
In Noord- en Middel-Schotland is
de temperatuur aanmerkelijk gedaald. Eene me
nigte bergen zijn met sneeuw bedekt.
Een hevige brand heeft Zaterdag
nacht in het lappenmagazijn van Barbier te Marseille
gewoed, waardoor het magazijn, het woonhuis en
de bureels vernield werden, en die zich uitstrekte
over 6000 vierk. meter. Op 200 meter afstand
stond het kruitmagazijn, dat 150,000 kilo kruit
bevatte. Men was dus den geheelen nacht in doode-
lijke onrustde bevolking en het garnizoen bleven
op de been. Eerst te 5 uren des morgens was
men den brand meester. De schade wordt op
1,200,000 fr. geschat.
Over het vermoorden van den Itali-
aanschen consul Perrod verneemt de „Polit. Corr."
uit Serajewo het volgende: „Door het ingestelde
onderzoek is vastgesteld, dat den 2den Augustus
twee personen, op wie het signalement van Perrod
en zijn begeleider, den houtkooper Lechner, past,
bij Maglaj over de Bosna gingen en over Zepce
naar Vranduk reden. Bij den molen van Omer-
beg werden zij door vijf Turken overvallen, en
terwijl een hunner werd doodgeschoten, redde de
ander zich door zwemmen over de Bosna. De
geredde vond des nachts een onderkomen te Kowane
Selo en ging van daar den volgenden dag naar
Zepce op weg. Hij werd echter onderweg wederom
door vijf Turken aangevallen, waarschijnlijk de
zelfden, die den vorigen dag de twee reizigers hadden
aangerand, en na gebonden te zijn van het leven
beroofd. De lijken der vermoorden, die in de Bosna
geworpen werden, konden door den hoogen water
stand ondanks het nauwkeurigste onderzoek nog niet
gevonden worden, evenmin kon iets van hetgeen
hun toebehoorde worden opgespoord. Drie dei
moordenaars zijn schuldig bevonden en twee van
medeplichtigheid verdachte Turken zijn in hechte
nis, terwijl nog andere Turken, die onder gelijke
verdenking staan, zich in de gelederen der opstan
delingen bevinden. Verder is een Turksch voer
man uit Bretschka in hechtenis genomen, die sterk
verdacht wordt den moordenaars verraden te heb
ben, dat de vermoorden geld bij zich hadden."
BATAVIA, 21 Augustus.
Te Samarang heeft zich de quaestie voorgedaan,
of meisjes op de H. B. S. zouden toegelaten wol
den. Een 12-jarig meisje had, in afwachting van
het antwoord der regeering, op het verzoek haars
vaders alvast het toelatings-examen gedaan, doch
de toelating tot de school is haar geweigerd.
Door den gouverneur-generaal van Ned. Indië zijn de voigende
beschikkingen genomen:
Civiel Departement. Verleend: De titul. rang van hooi
