N°. 5525.
Maandag
A0. 1878.
18 Februari.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
LEIDSOH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURAST:
Voor Leiden per 8 maanden1.10.
Franco per post.1.40.
Afzonderlijke Sommen0.02.
PRIJS DER ADVERTENTIES
V» 16 regels
Ieders regel meer.....
Grootere letters naar plaatsruimte.
r.f 1.05.
0.17*.
LEIDEN, 16 Februari.
Heden is aan de universiteit alhier bevorderd
tot doctor in de wis- en natuurkunde de heer
P. Zeeman, geb. te Hoorn, met acad. proefschrift
„De kromme lijnen van de derde orde in de ruimte."
De leden der Leidsche afdeeling van de Maat
schappij tot bevordering van nijverheid en andere
genoodigden werden gisteravond in de gelegenheid
gesteld eene proefneming bij te wonen van eene
electrische verlichting, waartoe de firma De Hey-
der C°. haar katoenweverij-lokaal aan den Vestwal
welwillend had beschikbaar gesteld. In 't midden
van dat 160 a 170 meters groote lokaal was
aan den zolder de toestel bevestigd, welke door
middel van twee electrische draden met eene op
verren afstand staande machine in verband stond.
Het licht dat de toestel verspreidde was helder,
betrekkelijk niet scherp voor de oogen en kan
eenigszins met het daglicht vergeleken worden.
Het verlichtte het geheele lokaal, zelfs zoo dat men
aan de wanden nog een brief of courant kon le
zen. Nadat de aanwezigen zich van de al of niet
doelmatigheid er van hadden kunnen overtuigen,
werden ze ook in de gelegenheid gesteld het ma
chinetje, bestaande uit twee groote met draad
omwonden staalmagneten, waartusschen zich een
electromagneet achthonderdmaal in de minuut rond
beweegt, ten gevolge waarvan de electriciteit wordt
opgewekt, zeiven in oogenschouw te nemen.
In de vervolgens door den heer Van Lissa,
van de firma Van Emden, gegeven verklaringen
vernam men dat één electrisch licht 200 gewone
gaspitten kan vervangen, hoewel dan de lichtsterkte
aan de uiterste einden niet zóó sterk is als een
gaspit in de nabijheid. Zulk eene wijze van ver
lichting is oneindig goedkooper dan die met gas
licht. Zelden heeft men echter hier lokalen waar
200 pitten branden. Gewoonlijk bepaalt men zich
tot 30 pitten. Maar ook voor deze is de electrische
verlichting zeer doelmatig, zoo niet doelmatiger, en
bovendien voordeeliger dan de gewone verlichting
met gas. In het lokaal waar nu de proef genomen werd,
zouden dan ook 6 a 8 toestellen geplaatst kunnen
worden, zonder duurder dan gaslicht te zijn. Om het
licht te verkrijgen wordt nl. stoomkracht vereischt,
die het machinetje (electro-magnetisch werktuig van
Gramme), waarvoor een stoomwerktuig van 2 paar-
dekraebt noodig is, in beweging brengt. Voor ge
woon huiselijk gebruik is de verlichting dus niet
toe te passenze is alleen voor groote inrichtingen
geschikt. Eene machine met lamp kost ƒ1000.
Niettegenstaande deze uitgaaf zal toch op den duur
het voordeel blijken. Er zijn echter ook bezwaren
aan verbonden. Wel trof het gisteravond gelukkig
dat het licht ongeveer drie kwartier geregeld door
brandde, maar het kan gebeuren dat er van de
z. g. gloeiende kool in de lamp, die met de beide
geleiddraden in verband staat, een stukje afkorrelt
dit geeft dan eenige storing, waardoor het een
oogenblik duister is, doch slechts kort, korter nog
dan men gelegenheid heeft zich om te keeren.
De verschillende kleuren, z. a. rood, groen, paars,
geel enz., ondergaan, wat niet altijd bij gaslicht
het geval is, geene verandering. De nieuwste toe
stellen om electrisch licht te maken bereiken met
1 pond kolen het lichteffect van 30 pond gaskolen,
en kosten alzoo, met inachtneming van de waarde
aan cokes, slechts liet een vijftiende aan kolen.
Volgens dr. Siemens te Berlijn, die dezer dagen
nog uiteenzette dat het electrisch licht waarschijn
lijk het gewone gaslicht zal verdringen, blijft de meer
gelijkmatige verdeeling van het licht alleen nog
maar de vraag, die waarschijnlijk echter door de
electrische kaarsen zal worden opgelost.
Voor de benoeming van een gewoon hoog
leeraar in de oude geschiedenis aan de Amster-
damsche universiteit worden door B. en Ws. aan
bevolen de heerendr. W. N. Du Rieu, conser
vator aan de bibliotheek der universiteit te Leiden,
en dr. J. Rutgers, conrector aan het gymnasium
te 's-Gravenhage.
Gedurende deze week zijn dagelijks in het
Werkhuis alhier opgenomen van 7794 volwas
sen personen en van 2225 kinderen.
Bij de Tweede Kamer is ingekomen de
memorie van beantwoording op het verslag betref
fende de wet op het notariaat met een gewij
zigd wetsontwerp. De tegenwoordige minister van
justitie wil de niet-gepromoveerde candidaat-nota-
rissen ook in 't vervolg niet uitsluiten, maar in
de wet bepalen, dat niemand tot notaris kan
worden benoemd, die niet na zijn candidaat-notaris-
examen eenigen tijd op een notaris-kantoor heeft
gewerkt. De verplichte bijstand van getuigen bij
het vaststellen van notarieele akten blijft behouden
het disciplinair toezicht op de notarissen zal ver
scherpt worden.
De Rotterdamsche gemeenteraad heeft met
31 tegen 5 stemmen het voorstel tot bet sluiten
eener tijdelijke leening van 3 millioen aangenomen.
De heer De la Hault heeft zijne aanvraag otn
concessie voor het aanleggen van trams ingetrokken.
De gemeenteraad van Utrecht heeft aan
genomen het voorstel tot het aangaan eener geld-
leening, groot ƒ300,000 a 4 pCt., ter bestrijding
van buitengewone uitgaven en ter aflossing van
het nog resteerende kapitaal van 170,000 der
geldleening, groot 200,000, in 1864 aangegaan
tegen 5 pCt.
Assuradeuren van het casco van het stoom
schip „Madura", een blijk willende geven, hoezeer
zij de flinke houding erkenden van den gezagvoerder
den heer Richard Berckelbach van den Sprenckel
en de officieren N. Van Marion, detachements-
commandant aan boord van dat schip, en E. De
Man, lsten luit., aan den dag gelegd bij de
op 5 Aug. 1877 ontdekte broeiing in de steen
kolen, waardoor het schip en lading met bemanning
en passagiers dreigden te vergaan, stelden eer
gisteren te Amsterdam den kapitein Berckelbach
een geschenk in geld ter hand en voor ieder
der beide officieren, met verzoek het bij aankomst
in Indië hun te doen geworden, een prachtig gouden
horloge met een toepasselijk opschrift, als een blij
vend aandenken voor hun waardig en moedig gedrag.
Het stoomschip „Prinses Amalia", van Nieu-
wediep naar Batavia, arriveerde te Suez en vertrok
van daar den 14den Februari 's avonds; de
„Ariadne", van Rotterdam naar Batavia, arriveerde
15 dezer des namiddags 5 uren te Southampton;
de „P. Caland" is op 14 Febr. van Nieuw-York
naar Rotterdam vertrokken.
De Amsterdamsche hoogleeraar E. Brnsa
zal zich bij zijne lessen van de Fransche taal bedienen.
De parade in de Middellaan te Amsterdam,
waartoe besloten was, zal niet doorgaan. Van
hoogerhand zijn bevelen ontvangen om geenerlei
plechtigheid of feestviering op 's Konings verjaardag
te doen plaats vmden.
Op Zaterdag 22 dezer zullen wel de onder
scheidingen, toegekend aan inzenders op de ten
toonstelling van kunst, toegepast op nijverheid,
in de restauratie van „Artis" te Amsterdam worden
uitgereikt, maar zonder de getuigschriften, die
alsdan nog niet gereed kunnen zijn, en die later
aan de bekroonden zullen worden toegezonden.
Z. K. II. Prins Hendrik heeft aan de commis
sie, die zich gevormd heeft om giften in to zamelen
ten behoeve van de betrekkingen der met den
loodskotter N°. 8 omgekomen bemanning, een som
van 200 doen toekomen.
Eene commissie met den pastoor-deken te
's-Hage aan het hoofd heeft de Katholieken aldaar
uitgenoodigd Maandag a. s., den begrafenisdag van
den Paus, van hunne deelneming in den alge-
meenen rouw, met het gebruikelijk uitsteken der
vlag ter halver stok, te doen blijken.
Z. M. heeft P. Visser, ontvanger der directe
belastingen enz. te Sluis, benoemd tot ontvanger
der directe belastingen en accijnzen te Dirksland, en
C. J. Bnwalda, surnumerair bij de administratie
der directe belastingen enz., werkzaam in de in
spectie Amsterdam, tot ontvanger dierzelfde mid
delen te Sluis; aan mr. J. baron d'Aulnis de
Bourouill, benoemd tot hoogleeraar aan de rijks
universiteit te Utrecht, op zijn verzoek, eervol
ontslag verleend uit zijne betrekking van commies
bij het departement van financiën; benoemd tot
commies bij het departement van financiën A.
Moll, ontvanger der registratie en domeinen te
Gnlpen, en mr. A. Beaujon, adjunct-commiestot
rijksopziener 1ste klasse op de spoorwegdiensten
O. R. I. Viveen; tot id. 2de klasse J. A. A.
Jonkergouw.
Gremengd Nieuws-
Te Zoeterwoude is op 28 Jan. jl. in
beslag genomen een valscbe halve galden met de
beeltenis van Koning Willem II, jaartal 1848.
Te Haarlem is gisterochtend een man,
die als dronkaard bekend stond, in eene tapperij
in de Zuiderstraat, onder het drinken van sterken
drank, plotseling dood gebleven. Hij laat eene
vrouw met drie kinderen na.
Zooals men weet is door baron De Vos
van Steenwijk te Zwolle aan het Genootschap tot
bevordering van landbouw in Drente eene som van
f 2500 geschonken, onder bepaling dat die som
gedurende circa 1','j eeuw op rente en rente van
rente zal worden uitgezet, en dat uit het alsdan ver
kregen kapitaal een Drentscbe paardenstoeterij
zal moeten worden opgericht. Niet onaardig is 't
misschien nu reeds te weten over welk bedrag
het Genootschap in 2028 zal te beschikken hebben.
Naar 3 pCt. rente, zal de som van 2500, na ver
loop van 150 jaren, aangegroeid zijn tot 210,630
naar 4 pCt. rente, zal het bedrag, na afloop van
dien termijn, geworden zijn 897,300kan het
Genootschap gedurende 150 jaren 5 pCt. rente
daarvan genieten, dan zal het een niet onaanzienlijk
kapitaal van 3,769,913 verkregen hebben.
Bij bet graven van fundamenten voor
een te bouwen woning te Nijehaske in de zooge
naamde Schans is ter diepte van ongeveer ander-
halven meter een degen gevonden, die kenteekenen
van hoogen ouderdom draagt. De inscriptie is
moeielijk te ontcijferen. Waarschijnlijk is de degen
afkomstig uit den Spaanschen tijd.
Uit Napels wordt gemeld dat Adeline
Patti Zaterdag-avond 11. de laatste harer gastvoor-
stellingen in het San-Carlo-theater gegeven heeft.
Zij trad op in „la Sonnambula."De recette beliep
31,000 franken. Spande tot dusverre St.-Petersburg,
bij zoodanige gelegenheden, de kroon in buiten
sporige ovatiën, Napels begint al aardig mee te
doen. Patti werd 23-maal teruggeroepen en ont
ving meer dan 1000 bouquetten, waarvan zes 3
meters omtrek hadden. De club Cesi heeft er een
aangeboden, met een lint omwonden, waarop een
