LEIDSCH
N°. 5162.
A0. 1876.
Vrijdag
8 December.
EEN GOED PLAN.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden1.10.
Franco per posla 1.40.
Afzonderlijke INommersa 0.02.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADYERTENTIENs
Van 16 regels1.05.
Iedere regel meerO-"*-
Grooiere letters naar plaatsruimte.
Op 25 en 26 dezer zal door het Algemeen Neder-
landsch Werkliedenverbond zijne jaarlijksche alge-
meene vergadering gehouden worden in het gebouw
van den Amsterdamschen Werkmansbond te Amster
dam. Dat de tijdruimte van twee dagen, voor die
bijeenkomst vastgesteld, volstrekt niet te groot is
genomen, kan blijken uit een inzage der agenda,
waarop niet minder dan twaalf punten van be
handeling voorkomen, nog daargelaten eenige andere
werkzaamheden, zooals het voorzien in ontstane
vacatures enz. Buitendien zijn die punten belang
rijk genoeg om elk op zich zelf een wijdloopige
bespreking uit te lokken.
Het is volstrekt ons doel niet ze hier één voor
één na te gaan, of zelfs maar er een bloote opsom
ming van te geven. Slechts op een enkel willen
wij de aandacht vestigen, dat nl. hetwelk voorkomt
onder 11' en aldus luidt: het oprichten van een
bureel van informatie voor werk en verbetering
zoekende leden.
Al is de plaats, aan dat punt op de agenda
toegewezen, juist niet een van de gelukkigste, bij
het lezen van het nomraer, 11, waaronder het
voorkomt, zal in dit geval wel niemand aan een
dwaasheid denken. Integendeel, indien de instelling,
die daarbij bedoeld wordt, mocht tot stand komen,
zullen reeds daardoor alleen de vergaderingen van
25 en 26 December rijk aan goede gevolgen
kunnen worden genoemd.
Eu men kan hier bij ondervinding spreken. Thans
toch wil men ook voor werklieden verwezenlijken
wat voor personen van een anderen maatschappe-
lijken stand alleszins aan de verwachting heeft
beantwoord. Wij bedoelen het informatie-bureel,
door de bekende Amsterdamsche Vereeniging
„Vervroegd Beursuur" niet lang na haar ontstaan
in het leven geroepen en dat de gunstigste resul
taten opleverde. Daarbij bracht men het naar onze
meening zeer juiste beginsel in toepassing, dat zulk
een bureel wederkeerig moet zijn, dat het moet
openstaan zoowel voor hen, die plaatsing zoeken,
als voor hen, die ze aanbieden, en beiden, hoofden
van handelshuizen en kantoren evenzeer als ge
ëmployeerden van verschillenden aard, erlangen
dan ook, door zich als lid te doen inschrijven,
het recht bij voorkomende gelegenheid de diensten
van het informatie-bureel in te roepen. Nu ligt
het in den aard der zaak, dat de nauwere aan
raking, waarin heide partijen zoodoende met elkan
der worden gebracht, over het algemeen ten ge
volge zal hebben, dat veelal de degelijkste patroons
ook de kundigste geëmployeerden zollen erlangen
er ontstaat langs dien weg een vrijwillige controle,
die niet zal nalaten voor beide partijen de heil
zaamste gevolgen teweeg te brengen.
Wel is waar geldt dat alles niet ten volle van
het informatie-bureel, waarvan sprake is op meer
gemelde agenda. Die inrichting toch zal meer
uitsluitend bestemd zijn voor „werk en verbetering
zoekende leden" van het Algemeen Nederlandsch
Werkliedenverbonddoch al mocht den werkgevers
de gelegenheid niet worden aangeboden zich bij
het informatie-bureel te doen inschrijven, het
spreekt van zelf, dat zij zich, zoodra zij werklieden
noodig hebben, tot die inrichting zullen kunnen
wenden om te weten welke personen er beschik
baar zijn.
Het punt van aanraking bestaat dus ook hier,
en wel op zeer uitgebreide schaal. Immers, het
Algemeen Nederlandsch Werkliedenverbond heeft
zijne vertakkingen door het geheele land, en door
zijne bureelen zal het dus in staat zijn een hoogst
nuttige verdeeling van werkkrachten naar gelang
der behoefte te bevorderen, vooral in onzen tijd
van zoo groot belang, nu de versnelde middelen
van vervoer de verplaatsing dier krachten zoo ge
makkelijk maken.
Ook nog in een ander opzicht zal zulk een
informatie-bureel nuttig werken; het zal meer
gelijkmatigheid brengen in den stand der loonen,
ook naar evenredigheid der bekwaamheid. Door
middel van zulk een inrichting toch zal de werk
man gemakkelijk kunnen nagaan welke patroons
de gunstigste voorwaarden aanbiedendezen zullen,
gelijk wij boven reeds opmerkten, de knapste
werklieden tot zich trekken, en de algemeene
toestand zal dientengevolge op des te billijker
grondslagen berusten.
Zoo zal men langzamerhand komen tot de op
lossing van een andere vraag, die eveneens op de
agenda van het A. N. W. voorkomt, nl.„Wat
is er te doen tot verkrijging van een algemeenen
loonstandaard in de voornaamste vakken?" Met
een meer gelijkmatige verdeeling der werkkrachten
zai 't ligt in den aard der zaak meerdere
gelijkmatigheid in den stand der loonen gelijken
tred houden.
Eindelijk door tnsschenkomst van het informatie
bureel zal de werkman hetzelfde doel bereiken,
waartoe de pers haar hulp aan den werkgever
schenkt. De ondervinding toch leert, dat zelfs van
die goedkoopere rubriek van aankondigingen, onder
de benaming van dienstaanbiedingen door sommige
nieuwsbladen geopend, door den werkman slechts
een zeer schaarsch gebruik wordt gemaakt, wat
bij nader inzien vrij verklaarbaar wordt, als men
bedenkt, dat juist hij, die werk zoekt, veelal in
omstandigheden verkeert, die hem beletten zich
uitgaven van bijzonderen aard te getroosten.
Velen zullen het zeker met ons eens zijn, dat
een inrichting als hier wordt bedoeld, grootelijks
kan bijdragen ter bevordering van de welvaart
onzer nijvere werklieden.
LEIDEN, 7 December.
De heeren De Jong c. s. hebben breed
voerig geantwoord op het voorloopig verslag over
hun voorstel tot eene enquête omtrent de besmet
telijke longziekte onder het rundvee. In de eerste
plaats wederleggen zij de nota van den beer
Rombacb, en beweren dat de wetenschap nog
geen voldoend licht over deze gewichtige zaak
heeft verspreid. De voorstellers zijn overigens be
moedigd over de gunstige ontvangst, die aan hun
voorstel over 't algemeen ten deel viel, en be
ijveren zich om eenige gemaakte bedenkingen of
opmerkingen te beantwoorden. Zeer terecht wordt
in het verslag opgemerkt, dat 't geenszins de be -
doeling was, om gedurende de enquête elke poging
tot beteugeling der ziekte te schorsen. Of daarom
de maatregel, door de Regeering bij art. 62 van
de begrootiug van binnenlandsche zaken voor 1877
voorgesteld, in dezen stand der zaak aannemelijk
en met het enquête-voorstel bestaanbaar is, meenen
de voorstellers ontkennend te moeten beantwoor
den. Of afmaking van alle aangetaste en ver
dachte runderen 't afdoend middel is om doel te
treffen, dat is juist volgens de voorstellers niet
gestaafd of aannemelijk gemaakt.
De Nederlandsche Maatschappij tot bevor
dering van Geneeskunde heeft vier verzoekschrif
ten gericht tot den minister van binnenland
sche zaken. Daarbij wordt gevraagd1°. dat het
onderwijs in de gymnastiek verplichtend wordt
gesteld aan alle scholen voor lager onderwijs2°.
dat de gemeentebesturen worden herinnerd aan
hunne verplichting om afschriften van vaccinebe-
wijzen te geven; 3°. dat op het programma der
hoogere burgerscholen voor jongens en meisjes en
de kweekscholen voor onderwijzers-personeel de
gezondheidsleer als leervak worde opgenomen; 4».
dat de vaccinatie in het eerste levensjaar verplich
tend worde gesteld, gelijk in Engeland het geval
is. De Maatschappij heeft verder de besturen van
die gemeenten, waar gymnasiën moesten bestaan,
gewezen op de noodzakelijkheid, dat de gymnas
tiek, ofschoon geen verplicht leervak, toch ala
zoodanig worde beschouwd.
De adressen, welke door Multapatior en het
bestuur der Vereeniging voor handelen nijverheid
aan Z. M. den Koning en aan de Tweede Kamer
der Staten-Generaal zijn ingediefid, de afschaffing
der patentbelasting verzoekende, ziju bereids door
adressen van adhaesie ondersteund en wel door de
heeren J. H. Klütgen en 1203 anderen te Rotter
dam, Jan Dekker en 45 anderen te Wormerveer,
E. Kiderlin en 103 anderen te Delfshaven,
A. Houttuyn en 131 anderen te Zaandijk
en Westzaan, J. J. Ocbtman en 224 anderen te
Goes, H. G. Hammacher en 25 anderen te Groede,
E. Jannink en 95 anderen te Goor, H. J. Anker
smit en 145 anderen te Deventer, de Vereen,
voor handel en nijverheid en 320 anderen te
Breda, J. H. Roelofsema en 129 anderen te Hooge-
zand, en G. L. De Jonge en 119 anderen te
Meppel. In nog een aantal plaatsen zijn adressen
van adhaesie in circulatie, terwijl het hoofdbe
stuur der Vereeniging tot bev. van fabriek- en
handwerknijverheid binnen eenige dagen een af
zonderlijk adres zal inzenden als een blijk van
instemming met het streven van de leiders der
beweging tot afschaffing der patentbelasting.
Onder de vervolg-opgave van gewonde en
gesneuvelde Europeesche militairen van het Atjeh-
leger komen o. a. voor J. H. Van Harteveld,
geboren te Leiden, sapp. 2de klasse 1ste comp.
mineurs en sappeurs, matte kogel linkerschouder,
en Proost, geboren te Warmond, Eur. korp. rech
ter 9de bat., de laatste overleden ten gevolge van
een lanssteek in linkerschouder en borst, bij een
vijandelijken aanval op de versterking Kadjoe.
De studenten der Groningsche hoogeschool
zullen zich tot heeren curatoren wenden ter zake
van 't adres van den academischen Senaat over
het al of niet kermis-houden.
Na langdurige beraadslagingen heeft de Am
sterdamsche gemeenteraad gisteren met 20 tegen
17 stemmen aangenomen het voorstel van Barge-
meester en Wethouders tot het aanleggen aan
de Nieuwe-vaart, en dus aan de oostzijde der
stad, van eene handelskade, bestemd voor los- en
ligplaats. Met algemeene stemmen werd tevens
besloten aan gedeputeerde staten te antwoorden,
dat de raad zich vereenigt met het denkbeeld
om het traktement der wethouders van ƒ2000 te
verhoogen tot ƒ4000. De wethouders hielden zich
buiten stemming.
Het hoofdbestuur der vereeniging „Volks
onderwijs" zal dezer dagen aan de hoofdonder
wijzers in Nederland eene circulaire richten, waarbij
zij worden uitgenoodigd om gedurende het jaar
1877 geregeld driemaandelijksche statistieke op
geven van het schoolverzuim in te zenden.
Uit het 56tal sollicitanten naar de vacante
betrekking van secretaris te Zutfen is de volgende
voordracht gemaakt; 1°. de heer J. E. De Voogd,
burgemeester van Nieuwerkerk aan den IJsel en
Capelle, cand.-notarisen 2°. de heer S. A.
Vernède, ambtenaar ter secretarie te Schiedam.
Het stoomschip „Prins Hendrik", van Batavia*
