LEIDSCH
DAGBLAD.
N°. 5135.
Dinsdag
A". 1876.
7 November.
GOED EN GOEDKOOP.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden1.10.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke iNommers0.02.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIES
Van 16 regeli1.05.
Iedere regel meer0.17$.
Grootere letters naar plaatsruimte.
Hoe meer wij het tijdstip naderen, waarop ver
moedelijk de nieuwe wet op het hooger onderwijs in
werking zal treden, hoe meer men in de academie
steden het oog begint te vestigen op de veranderde
toestanden die daarvan het gevolg kunnen zijn.
Dat de toekomstige hervormingen op dat gebied,
met name de herschepping van het athenaeum
illustre te Amsterdam in een universiteit, grooten
invloed zullen kunnen uitoefenen o. a. op het
cijfer der studeerenden aan de verschillende hooge-
scholen, ligt voor de hand.
Dien voor den bloei eeuer academie 7.00 onmis-
baren factor, een fiksch aantal studenten, bracht
ook de Groningsche hoogleeraar Sanger in rekening
in de later in druk verschenen rede, door hem
uitgesproken bij de overdracht van het rectoraat;
en al zouden wij het nu den hoogleeraar niet
gaarne nazeggen, dat Groningens academie zich
in het bezit van een groot aantal zonen van
Minerva zal mogen verheugen, zoodra het verblijf
in die stad draaglijk zal gemaakt zijn en veraan
genaamd door het aanleggen van een waterleiding,
door het stichten van een bad- en zweminrichting
en door een betere toepassing van het tonnen
stelsel, in omgekeerden zin stemmen wij ten volle
toe, dat een academiestad, door zich van de voor-
deelen van dergelijke hygiënische verbeteringen te
verzekeren, een der gegevens vervult-, op grond
waarvan zij met redelijkheid kan verwachten, dat
de normale toevloed van studeerenden eer zal
toenemen dan verminderen, natuurlijk andere rede
nen van bloei of verval, b. v. die welke meer de
academie zelf betreffen, voor het oogenblik buiten
rekening gelaten.
Dit nu geldt bij uitnemendheid voor de stad
onzer inwoning. Leiden behoeft gelukkig niet
meer den grootsten toevloed van studenten tot
zich te trekkendaarin verheugt het zichhet
heeft slechts te zorgen, dat het dien stroom be-
houde, maar te zorgen dan ook met alle middelen,
die het ten dienste staan.
Veel zal daartoe medewerken de aanleg eener
duinwaterleiding, vooral wanneer zij wij kun
nen het niet genoeg herhalen op ruime schaal
ook voor de toekomst wordt ingericht; immers
de bloei onzer hoogeschool is geen zaak van tien
tallen, maar van honderdtallen van jaren; veel
daartoe bijdragen ook een aanhoudende verbetering
van het rioolstelsel, met krachtiger hand nog door
gezet dan tot dusver geschiedde.
Doch er is meer. Een frissche teug waters om
te drinken, een zuivere bodem om zich op te
bewegen, een reine lucht om in te ademen
1t is veel, maar niet alles wat den student, wien de
keuze vrijstaat, de voorkeur zal doen geven aan
Leiden als verblijfplaats. Naast dat alles hebben
Minerva's zonen en zij niet 't minst op hun
jeugdigen, kracht ontwikkelenden leeftijd be
hoefte aan deugdelijk voedsel. Dat nu is hier ter
stede voor hen slechts bij uitzondering te vinden,
althans tegen een eenigszins matigen prijs.
Met belangstelling namen wij daarom kennis
van een tweetal artikels over dit onderwerp, voor
komende in het Studenten-weekblad „Vox Studi-
osorum," waarin „een Gastronoom" het plan op
pert een kapitaal bijeen te brengen om een lokaal
op te richten, waar men gedurende een zeker
aantal uren des daags tegen redelijke betaling
smakelijk toebereid en degelijk voedsel zou kunnen
bekomen. Men zon zich dan natuurlijk moeten
voorzien van de hulp van personen, geschikt om
aan het hoofd der zaak te worden gesteld, terwijl
eenige studenten zich bereid zouden moeten ver
klaren het toezicht over de inrichting op zich te
nemen en ten slottemen zou zich stipt moeten
houden aan den regel dat niets wordt afgeleverd
dan tegen contante betaling.
Uit het tweede artikel blijkt, dat „een Gastro
noom" ondanks de voortdurende klachten over
slechten „Leidschen kost" weinig of geen blijken
van instemming met of althans voorloopige deel
neming aan zijn plan mocht ontvangen. Wel
kwam hem in handen een brief van een der leden
van het gild van hen, „die lange messen dragen,"
waarin deze als een der redenen, waarom door de
tafelhouders hier ter stede zoo „geknoeid" wordt,
o. a. opgeeft, „dat de betaling vanwege de jonge
lui nimmer geregeld afloopt," en „een Gastronoom"
zelf getuigt, dat de man van het vak hier de
vinger op de woud legtchronisch gebrek aan
bedrijf kapitaal ook ten gevolge van wanbetaling
van de zijde der jongelui.
Welnu, indien het werkelijk zoo met de zaak
is gelegen, wat wij overigens geheel voor reke
ning van „een Gastronoom" laten, is het middel
om althans eenige verbetering aan te brengen
als van zelf aangewezen. Zij, wien het ernst is
zich een voldoend middagmaal tegen een billijken
prijs te verschaffen, hebben zich te verbinden om,
steeds tegen contante betaling, op bepaalde voor
waarden hun maaltijd te gebruiken bij een tafel
houder, die hun 't meest geschikt voorkomt. Deze
zal, gebruik makende van het voordeel, dat een
steeds beschikbaar bedrijfskapitaal oplevert, in
staat zijn een goed en goedkoop middagmaal te
leveren. Zoodoende zal men zich te Leiden in het
bezit van althans één goede studentenrestauratie
verheugen, en de concurrentie zal 't overige doen.
Eindigen wij met de verzekering dat wij uit
louter belangstelling in den bloei der Leidsche
academie deze zaak ook in ons blad ter sprake
brachten. Voor dien bloei is een goede en tevens
goedkoope levenswijze volstrekt geen onverschillige
zaak, vooral met het oog op de toekomstige
Amsterdamsche academie. In de hoofdstad toch,
waar de restauratiën tegen contante betaling door
een gemengd publiek worden bezocht, vindt men
overvloedige gelegenheid om zich een goed en
goedkoop middagmaal tevens te verschaffen. Die
gunstige omstandigheid zal bij het bepalen der
keuze tusschen een der academie-steden mede
eenig gewicht in de schaal legggen voor die jon
gelui en hun aantal is grooter dan men wel
licht zou vermoeden wier middelen zich binnen
zekere grenzen beperken. Daarom wie 't wèl
meent met Leiden en zijn academie zal een ver
betering ook in deze van harte toejuichen.
LEIDEN, 6 Niovember.
Bij de heden gehouden openbare verkoo-
ping van cokes van partijen van IOO, 50, 10 en
5 hectoliters waren de hoogste prijzen 56.00,
28.00, 5.70 en 2.90; de laagste 56.00,
28.00, 5.40 en f 2.80.
Bij de heden te Katwijk gehouden aanbe
steding der werken voor het kanaal aldaar
waren in het geheel ingekomen 5 inschrijvings
biljetten, als1°. voor het maken van een houten
ophaalbrug: A. Hudders te Schiedam 2230, P.
Van der Kamp te Leiden 1400, N. Haasnoot
te Katwijk ajd. Rijn 1499, J. De Best te idem
/'1198, C. Alkemade te Noordwijk ƒ1088; 2°.
Voor het bouwen eener ijzeren ophaalbrug 7 bil
jetten, als: A. Kudders te Schiedam ƒ8165, N.
Haasnoot te Katwijk a/d. Rijn 7399, C. Alke
made te Noordwijk 5387, H. E. De Baars te
Scheveningen 10.400, P. Van der Kamp te
Leiden ƒ6500, E Riepman te Groningen 14350,
J. Sprey te Koudekerk 72653". Voor
het graven van den waterweg met de daarbij
behoorende werken 9 biljettenJ. Haasnoot te
Katwijk-aan-zee 135.000, .1. Boshouwers te
Utrecht 152.740, W. M. Schram te Slie
drecht 169.900, J. Schrender te Winkel 149.700,
P. A. Bos te Dordrecht 167.630, J. Verkoren
te Voorschoten 149.000, Jb. Monster te Put-
tershoek en Jan Monster te Strijen 137.040,
W. Van Zon te Schiedam ƒ217.900, J. Fruytier
te Utrecht 161 963.
Bij de herstemming voor het kiescollege der
Ned. herv. gemeente te Voorschoten zijn gekozen
de heeren: J. Van Santen met 109, J. J. Sluy-
ter met 96 en W. P. Broers met 101 stemmen.
De heeren J. Van Kesteren, L. Van Grassteken
C. Dijkman verkregen resp. 84, 94 en 91
stemmen.
Voor het middelbaar onderwijs zijn Zaterdag
in Den Haag toegelaten de heerenA. Jansen,
van 's-Hertogenbosch, voor aardrijkskunde; J. C.
T. Reelp, van Amsterdam, voor boekhouden. Afge
wezen zijn 1 voor geschiedenis, 1 voor boekhouden
en 1 voor Fransche taal- en letterkunde; 1 can-
didaat voor boekhondeu was niet opgekomen. Onder
de opgaaf van Vrijdag komt voor de heer Van der
Poel uit Leidenmen lezeG. J. Van der Poll.
Te Delft is voor delfstof-, aard-, plant- en dierkunde
toegelaten de heer Heukels, van Deventer; voor
de hoogere wiskunde de heer E. F. Leupeu, van
Zierikzee; voor handteekeneu mej. C. J. M. Da
Bruyn, van Dordrecht; voorlijnteekenen, waarvoor
elf cand. werden afgewezen, de heer D. Lako,
van Delft.
Het Spinoza-comité, dus leest men in „de
Nederlaudsche Spectator", heeft zich aanvankelijk
niet te beklaeen over den uitslag zijner pogingen,
om bijdragen voor het op te richten standbeeld
te bekomen. Aangaande den geldelijken toestand
is op de jongste vergadering (22 Oct.) het vol
gende medegedeeld Door het hoofdcomité werden
tot op dien dag inschrijvingen ontvangen ten be
drage van ƒ2165. (Daartoe behooren de aanzien
lijke sommen, door H. M. de Koningin, benevens
HH. KK. HH. de prinsen Frederik en Hendrik
toegezegd, terwijl Z K. H. prins Alexander het
cijfer zijner bijdrage nog niet heeft doen opgeven.
Uit het buitenland werd tot dusverre in ronde
cijfers ontvangen 4575. In Nederland zelf
bedroegen de inschrijvingen tot op den 22sten
October ƒ2004.5U. Het totaal is alzoo ƒ8744.50.
Langs den Hollandschen IJzeren-Spoorweg
(lijn AmsterdamRotterdamHelderZaandam)
zijn gedurende de maand October 218,239 rei
zigers vervoerdopbrengst 188,289.43 en
aan goederen 63,384.92; diverse ontvangsten
1003.33; totaal 252,677.68.
Mej. Agar is Vrijdag bij hare aankomst
te Groningen door h. h. studenten verwelkomd,
door wie een eergeleide gevormd werd. Des avonds
werd haar na afloop der voorstelling tot aandeuken
een fraaie armband aangeboden.
Naar men verueemt zijn de werkzaamheden
aan de inrichting voor kunstmatige vischteelt te
Velp gestaakt. De belemmering van het vischrecht
op den IJsel, waarop hoofdzakelijk de vooruitzichten
der vennootschap gegrond waren, en het gemis aan
vrije wateren ter exploitatie schijnen oorzaken te
zijn geweest van de geringe rentabiliteit der onder
neming, welke tot dit besluit heeft geleid.
Men meldt uit Zuid-Afrika dd. 10 October
De volksraad van de Transvaalsche republiek is
