LEIDSCH
DAGBLAD.
JV°. 5110.
Maandag
A0. 1876.
9 October.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden1.10.
Franco per postn 1.40.
Afzonderlijke Nommers0.02.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIES
Van 16 regelsf 1,04.
Iedere regel meero-ni
Grootere letters naar plaatsruimte.
LEIDEN, 7 October.
Er bestaat gelegenheid tot verzending der
correspondentie naar Ned.-Indië door middel van
het stoomschip „Koning der Nederlanden," waar
van het vertrek uit het Nieuwediep op den 14den
dezer is bepaald. Behalve naar Batavia zal eene
mail naar Padang worden verzonden. De gedrukte
stukken en monsters van koopwaren behooren
uiterlijk in den avond van den 13den en de brie
ven den volgenden morgen, per eersten trein, te
Den Helder aangekomen te zijn.
De commissie aan welke wordt opgedragen
het examineeren van hen die eene acte van be
kwaamheid voor het m. o. wenschen te verkrijgen
in de Ned. taal- en letterkunde en de geschied
kundige wetenschappen, de staathuishoudkunde,
de handelswetenschappen, de levende talen'en hare
letterkunde en het schoonschrijven zal voor het
jaar 1876 zitting houden te 's-Gravenhage.
Tot lid en voorzitter dier commissie is benoemd,
dr. D. J. Steyn Parvé, inspecteur van het m. o.
tot leden: dr. J. A. Wynne, hoogl. te Utrecht;
mr. H. E. Moltzer, id. te Groningendr. J. II.
II. Hiilsmanu, directeur der r.. h. burgerschool te
TilburgE. H. C. Schaefer, id. te Roermond
dr. C. M. Kan, leeraar aan de r. h. burgerschool
te Utrecht; mr. L. De Hartog, id. te Utrecht
J. G. Sennett, id. te Alkmaar; E. Chatelain,
leeraar aan de h. burgerschool te 's-Gravenhage
J. C. Mensing, idem.
Bij het openen zijner lessen heeft prof. Vis
sering aan zijne leerlingen medegedeeld, dat de
wet op het hooger onderwijs hoogstwaarschijnlijk
met 1 September 1877 in werking zal treden.
Z. M. heeft herbenoemd tot plaatsvervangend
kantonrechter alhier, met ingang van 11 dezer,
den heer J. J. Hubrecht; tot kantonrechter te
Noordwijk, met ingang van 4 December, mr. A.
ii, Croockewit. I
't Is misschien niet overbodig te herinne
ren, dat met 14 dezer te beginnen geene kinderen
bpneden 12 jaar op de fabrieken, werkplaatsen
enz. in dienst mogen zijn.
In eene onlangs te Schiedam onder voorzit
terschap van den heer J. S. G. Disse alhier, gehouden
vergadering van de Z.-H. gymnastiek-onderwijzers-
vereeniging werd na lezing en goedkeuring der
notulen als plaats der volgende bijeenkomst Gouda
aangewezen. De leden woonden daarop eene open-
hart* les bij, waarbij vele belangstellenden tegen
woordig waren. De oefeningen werden geleidelijk
ep over 't. algemeen zeer juist door twintig meisjes
uitgevoerd. De heer Disse hield daarna eene lezing,
waarvan het onderwerp wasverbreiding van
zuivere begrippen over de gymnastiek, hare be
oefening te bevorderen en te pogen haar tot
volkszaak te maken. Hij toonde het dwaze en
verkeerde aan van het denkbeeld, als zou de gym
nastiek niets anders zijn dan eene nuttelooze ver
tooning van kunstjes. Een blik op het schoolwezen
leverde de ervaring, dat men niet overal en altijd
genoeg in 't oog houdt, dat de ontwikkeling van
geest en lichaam hand aan hand moet gaan. De
schooitabellen inziende, zeidc spr., vroeg men zich
onwillekeurig afwaar moet liet heen met. de
hersenen der kinderen, die van 912 en van
24 uren, en soms ook nog in den avond, moeten
zitten blokken. De weinige vrije uren, zoo drin
gend noodig voor spel en lichaamsbewegingen,
worden daarenboven nog besteed aan huiswerk en
privaatlessen. Ten slotte toonde spr. aan, dat het
onderwijs in de gymnastiek voor meisjes, meer
nog dan voor jongens, eene dringende noodzake
lijkheid is.
Daarna werd de vergadering voortgezet met
eene lezing van den heer C. A. Bader over de
regeling en inrichting van het onderwijs in de
gymnastiek. Hij verlangt afzonderlijke gebouwen,
groot genoeg om er 70 a 80 leerlingen te laten
marcheeren, voorts kleedkamers, speelplaatsen, eene
kegelbaan enz. en aan iedere gymnastiekschool twee
onderwijzers, waarvan één geëxamineerd voor mid
delbaar onderwijs. Voorts zou hij het opzicht willen
zien opgedragen aan drie inspecteurs gekozen uit
de leeraars. Dr. Vaillant maakte eenig bezwaar
tegen het aanstellen van specialiteiten aan de
gymnastiekschoen en tegen de kosten, en zeide
er zeer voor te zijn, dat de gymnastiek aan alle
scholen als verplicht leervak worde opgenomen.
Daarna werd de vraag, of de vrouw dezelfde ge
schiktheid tot het geven van gymnastiek-onderwijs
heeft als de man, ingeleid door den heer Meilink.
Algemeen was men van oordeel, dat zij slechts
uitmuntend geschikt was voor het geven van pre-
vaatlesseu aan meisjes, maar niet voor grootere
klassen. Een voorstel om een bibliotheek ten be
hoeve der leden op te richten werd met 8 tegen
3 stemmen verworpen. Aangaande het adres der
vereeniging van gymnastiek-onderwijzers aan de
regeering werd met algemeene stemmen besloten
dit door een adres van adhaesie te ondersteunen.
Aan den lieer Vaillant is het eereiidmaatschap
der vereeniging aangeboden.
Door de geneeskundige staatscommissie te
Amsterdam is gisteren tot arts bevorderd de heer
L. P. Qijsberti Hodenpijl, ofKcier-van-gezondheid
lste klasse bij de Ned. marine.
Gedurende deze week zijn dagelijks in het
Werkhuis alhier opgenomen van 5469 volwas
sen personen en van 1216 kinderen.
Voor de Eransche taal onderwierpen zich
gisteren in Den Haag 7 candidaten aan het exa
men; toegelaten werd de heer T. Kromhout, uit
Den Haag.
Onlangs werd in het Notarishuis te Rot
terdam de 48ste jaarlijksche Vergadering gehou
den van het Algemeen Meisjes-, Vrouwen- en
Weduwenfonds, onder het bestuur van de heeren
•f. P. A. Erancois en B. De Regt. Uit het ver
slag door de Directie uitgebracht blijkt, dat het
aantal verzekerde sommen in het afgeioopen boek
jaar (1 Juli 1875 30 Juni 1876) dat van
vorige jaren aanzienlijk overtreft, en meer dan
het dubbel bedraagt van het gemiddelde der laatste
vijf jaren. De toestand van het fonds mag dan
ook hoogst bevredigend worden genoemd. Aan
weduwen-pensioenen werd betaald f 37,355.25.
Behalve een som van 8151.63 aan kortingen
voor den geheelen duur der verzekering, werd
aan de leden 15 pCt. van de premiën terugbetaald
tot een bedrag van 5143.89 en ontvangen zij
die in het genot van een weduwen-pensioen of
lijfrente zijn, boven het bedrag waarvoor zij zijn
verzekerd, eveneens 15 pCt. van de premie die
het laatst voor haar is betaalddeze toelage be
liep 2S44.36. Aan premiën werd ontvangen
f 36,080.27 en aan intrest van belegd kapitaal
f 22,189.121/,. De rekening en verantwoording,
door een Commissie uit de leden nagezien, sluit
in ontvangst en uitgaaf met f 72,344.68. Omtrent
den financieelen toestand kan het volgende wor
den medegedeeld. De reserve voor de lijfrenten
en loopende contracten bedraagt, blijkens de ba
lans, 418,786.96; de buitengewone reserve voor
meer dan gewone sterfte en mogelijke verliezen
f 90,039.20. Deze lasten zijn meer dan voldoende
gedekt door de baten, o. a. van 875,000 in-
schrijvingen op het Grootboek en f 14000 certi
ficaten der 2'/a pCt. Ned. Werk. Schuld. Als ge
volg van den gunstigen toestand werd door de
Vergadering op voorstel van het bestuur, besloten
den leden en den trekkenden weder een korting
te verleenen en wel van 11 pCt.
Gistemaraiddag heeft H. M. de Koningin
den eersten steen gelegd van het gebouw voor
het Sophia-Kinderziekenhuis en Pleegzuster-ver-
eeniging, aan den Westersingel te Rotterdam.
Het gebouw is ontworpen door de heeren A. W.
Van Dam en P. Vermaas, terwijl de uitvoering
is opgedragen aan den heer P. Blijenburg. Het
verkrijgt aan het front eene breedte van 10 en
eene hoogte, tot aan de lijst, van ruim 16, bij
eene diepte van ruim 40 meters. Het voorste ge
deelte zal vier, het achterste twee verdiepingen
hebben. De benedenverdieping zal bevatten de
directie-, consultatie-, operatiekamers, wacht- cn
spreekkamers, badvertrekken en andere localiteiten,
benevens twee ziekenzalen met eene veranda aan
den tuin, langs den achtergevel. Op de eerste
bovenverdieping worden ingericht een gezelschaps
zaal, eetzalen en weder twee ziekenzalen met een
balkonop de tweede eenige slaapkamers en andere
vertrekken; op de derde de zolders, vertrekken
ten gebruike van het dienstpersoneel, enz. Langs
de eene zijde van het gebouw wordt eene binnen
plaats aangelegd, terwijl overigens alles er op be
rekend is, om het voorpand voor de pleegzusters
en het achlerpand voor de zieke kinderen beschik
baar te houden.
In een brief van den staatssecretaris van
de Zuid-Afrikaansche republiek aan den consul-
generaal te Amsterdam, dato 26 Aug., komt het
volgende voor: „Zoo even ontving ik een brief
van den staatspresident, mij meldende, dat hij
heden of morgen te Pretoria denkt te zijn, ver
zoekende tevens u te berichten, dat de zaken
met betrekking tot den oorlog tegen Sekokoeni
in het geheel niet slecht staan en de grootste
kans bestaat hem te overwinnen."
Door den consul der Nederlanden te IIcl-
singfors zijn tot vice-consul der Nederlanden
respect, te Frederikshamin en te Uleaborg aan
gesteld D. Brunila en H. Winckelmann aldaar,
ter vervanging van de afgetreden vice-consuls C.
H. Ahlquist en N. E. Ringvall.
Bij kon. besluit is het aantal luitenants bij
de torpedo-compagnie van drie op zes gebracht.
Z. M. heeft benoemd tot directeur van het
postk. te Groningen, O. G. Bungenberg, thans
te Sneektot directeur van het postk. te Tilburg,
jhr. J. L. L. P. M. Van Sasse van Ysselt, thans
te Bergen-op-Zoom.
Gemengd Nieuws.
Na afloop eener uitvoering van het
Studentengezelschap „Arena Studiosorum", op gis
teravond in de gymnastiekschool op de Pieterskerk
gracht, bij welke gelegenheid tevens de inschrijving
of installatie van nieuwe leden plaats had, begaven
te elf uren oude en nieuwe leden zich in optocht
met fakkellicht en voorafgegaan door de muziek
der infanterie langs Langebrug, Rapenburg, Steen-
schuur en Breestraat naar de Sociëteit „Minerva"
waartoe de „groenen" evenwel nog geen toegang
hebben en alzoo in de gelegenheid gesteld werden
na eenige malen in de zaal gedefileerd te heb
ben, zich te verwijderen. Het aantal nieuwsgie
rigen nam gedurende den optocht gaandeweg toe.
Uit een der slooten aan den Rijs-
wijkschen weg nabij den Haag is gistermiddag
door de politie opgehaald het lijk van een onbe
kend manspersoon, naar gissing 50 jaren oud.