LEIDSCH
DAGBLAD.
N°. 5077.
Donderdag
A0. 1876.
31 Augustus.
STADS-BERICHTEN.
Het plan-Schretlen.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden1.10.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Nommers0.02.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIE!.':
Van 16 regels1.05.
Iedere regel meer0.174.
Grootcre letters naar plaatsruimte.
BURGEMEESTER en "WETHOUDERS van LEIDEN,
Gezien het adres van Hendricus Mattheus Taverne om
ecce varkensslachterij en eene rookerij op te richten ia het hais
aan de Haarlemmerstraat n°. 119;
Gelet op de artt. 6 en 7 der wet van 2 Jani 1875 (Staatsblad
n°. 95);
Geven bij deze kennis aan het publiek dat genoemd verzoek,
met de bijlagen, op de Secretarie dezer gemeente ter visie gelegd
is; alsmede dat up Woensdag den 13den September aanst., 's voor
middags te elf uren, op het Raadhuis, gelegenheid zal worden
gegeven om bezwaren tegen dat verzoek ia te breDgen.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
DE FREMERY, Weth. 1. Borg.
E. KIST, Secretaris.
Leiden, 30 Augustus 1876.
De .'mmwaterleiding-lectuur, die door het rap
port der commissie van fabricage wij toonden
het vroeger duidelijk aan slechts aangevuld,
niet volledig gemaakt werd, heefl thans een nieuwe
uitbreiding ondergaan door de verschijning van
het „Voorloopig plan en voorwaarden eener duin
waterleiding van Katwijk naar Leiden door D. A.
Schretlen, toegelicht naar aanleiding van het rap-
port der commissie van fabricage." Gelijk de laat-
sle woorden aanloonen, bevat deze brochure dus
tevens een wederlegging van sommige beschou
wingen, door genoemde commissie in haar rapport
over de aanvrage-Schretlen geleverd.
De uitgave van zulk een boekske zal zeker allen
aangenaam zijn, die belangstellen in de gewichtige
zaak, welke het hier geldt, ware het alleen omdat
zij opnieuw kan dienen als protest tegen de vrg
onverklaarbare wijze, waarop de gemeenteraad de
plannen van drie der concessie-aanvragers Ier zijde
legde, om aan dat van een vierden concurrent
den voorrang te gunnen en wel op gronden van
finaocieelen aard, die hier zeker de hoofdzaak niet
uitmaakten.
Volkomen zijn wij het dan ook eens met den
heer Schretlen, waar hg in de inleiding zegt: „Ook
ik behoorde tot die belangstellenden en heb mg
veel moeite en kosten getroost, om daarvoor ge
reed te zijn doch de (voorloopige) concessie is ver
leend en ik wacht nog steeds op de onderhande
ling", terwijl toch in het „Nieuws van den Dag"
van 29 October 1875 belanghebbenden werden
opgeroepen, die genegen mochten zijn te onder-
Kandelen.
Inderdaad de concessie-aanvragers getroostten
zich vele kosten en moeite, te veel voor de wei
nige aandacht, aan hun plannen geschonken, en
daarom verheugt het ons des te meer, dat thans
reeds twee hunner ondanks al die uitgaven zich
ook nog de kosten hebben willen gelroosten, hun
ontwerpen in druk verkrijgbaar te stellen en zoo
doende hun sladgenoolen meer licht te verschaf
fen, vooral in eene zoo belangrijke zaak zoo
gewenscht.
Een vluchlige blik in het werkje is reeds vol
doende om den lezer de overtuiging te schenken
dat de heer Schretlen evenals de heer Sijthoff een
waterleiding bedoelt, berekend om bij latere alge-
meene deelneming, op voldoende wijze te kunnen
voorzien in de behoefte aan zuiver water voor
eene bevolking, die allengs zal kunnen stijgen tot
50,000 inwoners. Vandaar dat ook de heer Schret
len spreekt van twee stoommachines. Ziedaar juist
de grondslag, waarop naar onze meening elke
concessie-aanvrage behoorde gebaseerd te zijn
in tegenstelling met die der H.H. Van der Vliet
en Bosch-P.eitz, welke, ingericht volgens den door
hen aangegeven maatstaf, spoedig zou blijken te
kort te schieten.
Jammer echter, dat het in het plan-Schrellen
ontbreekt aan eenigszins gedetailleerde becijfe
ringen, en die leemte zal men des te eerder be-
treuren, wanneer men, nogmaals de vroeger ver
schenen brochure-Sijthofl" ter hand nemende, op
merkt met hoe groote nauwkeurigheid daar door
blijkbaar bevoegde hand cijfers zijn nedergesleld,
die tot resultaat geven, dat een voor Leiden ook
in de toekomst passende duinwaterleiding met
inbegrip van een uitgebreid buizennet op ƒ700,000
zou komen te staan, terwijl daarentegen de heer
Schrellen een som van ƒ550,000 voldoende acht
voor eene waterleiding met een buizennet, dat
gezegd kan worden de geheele gemeente te door
kruisen.
Wat het tarief voor de levering van duinwater
betreft, daarbij volgt de heer Schretlen een geheel
ander stelsel dan de heer Sijthoff; terwijl laatst
genoemde den prijs van het waler wil berekenen
naar de grondvlakte van de verschillende verdie
pingen der gebouwen, stelt de eerste als maatstaf
het aantal kamers voor. Dat de eersle basis een
constante waarde vertegenwoordigt, terwijl de
laatste naar gelang van omstandigheden zal afwis
selen, begrijpt men licht, wanneer men in aan
merking neemt, dat twee gelijke oppervlakten, die
dus beide hetzelfde aantal MJ bevatten, in een ver
schillende reeks van kamers kunnen worden afge
deeld m. a. w. de grootte der kamers wordt niet
als factor aangenomen, wat naar onze meeDing
niet is Ie billijken.
Wij eindigen deze regels met een woord van
dank aan den heer D. A. Schretlen voor zijn
loffelijk streven om in deze zaak steeds meer licht
te doen opgaan voor zijne stadgenooten.
De houding van den Arnhemschen gemeente
raad, die den kundigen ingenieur B. Salbach het
maken van een plan opdroeg, steekt inderdaad
gunstig af bij die van den Leidschen raad. Te
Arnhem heeft men begrepen dat het niet billgk
is de geheele bevolking te laten betalen voor het
geen slechts door een deel kan worden genoten.
LEIDEN, 30 Augustus.
De brieven, per stoomschip „Prins Hendrik"
naar Ned.-Indie te verzenden, behooren 1 Sep
tember te middernacht ten poslkantore alhier be
zorgd te zijn; drukwerken en monsters te halfvier
des namiddags.
Het Bloemenfeest voor den werkenden stand
in de Sladszaal werd gisteravond met de uitrei
king der prijzen besloten, waartoe de inzenders
van planten met één hunner huisgenooten vrijen
toegang hadden, terwijl bovendien tal van belang
stellenden de plechtigheid bijwoonden, zoodat er
zoowel beneden als langs de gaanderij geen plaats
onbezet bleef en velen zich zelfs den gebeelen
avond een staanplaats moesten getroosten. Toen
het muziekcorps der dd. schutterij het eerste ge
deelte van het programma had uitgevoerd, betrad
de heer De Fremery als oudste wethouder, bij
afwezigheid van den burgemeester, het platform
en begon met de verklaring te geven dat de be
langstelling, die nu zoo talrijk beloond werd, de
feestvreugde wel moest verhoogen en hun allen
welkom was. Nogmaals een overzicht der tentoon
stelling nemende, bleek het ten duidelijkste dat
het doel bereikt was. Met genoegen mocht de
commissie er op terugzien dat zij den burgerstand
de hand heeft gereikt tot het aankweeken van
bloemen. Terecht toch zeide het hooggeachtte
eerelid de heer Witte, bij de opening, dat wie
het schoone voorslaat ook het goede bevordert.
Hij waardeerde niet alleen de eer hem opgedra
gen om de prijzen uit te reiken, maar't was hera
tevens ook een genoegen.
Nadat de uitreiking had plaats gehad, wenschte
hij hen die prijzen behaald hadden geluk, en gaf
tevens hun, aan wie geene prijzen uitgereikt kon
den worden, de verzekering dat de moeiten, die
bij de kweeking der planten blijkbaar waren ten
koste gelegd, niet minder werden gewaardeerd.
Na nog een woord van dank tot de commissie
te hebben gericht, verklaarde de voorzitter, de
heer Werst, dat hij de tentoonstelling nu als ge
sloten zou kunnen beschouwen, ware het niet
dat er nog een plicht op hem rustte. In de eerste
plaats moest hij zgn dank betuigen aan den heer
De Fremery, die getoond heeft zooveel belang te
stellen in wat den werkman betreft, met den
hier vertolkten wensch der gansche burgerij,
dat het hem in zijn hooge betrekking gegeven
moge zijn nog lang tot welzijn der gemeente
werkzaam te wezen. Ook de regelings-commissie,
de commissie van het Nut, de wakkere mannen
die reeds voor de derde maal de beoordeeling der
inzendingen op zich genomen hadden, de decora
teurs Van Ewijk en Groen, Van Leeuwen en Speet,
de heer P. W. M. Trap voor zijne diploma's, de
heer Witte en verdere leden der commissie, aan
wie het, nevens de inzenders, vooral le danken
is dat Amsterdam met hare dergelijke tentoonstelling
volgens bevoegde beoordeelaars voor Leiden de
vlag heeft moeten strijken, en allen die ook maar
eenigszins hunne diensten hadden verleend, ont
vingen een warm woord van dank; zelfs het
groene takjen en het strikjen der Leidsche kleuren,
die de borst van commissarissen sierden, werden
door spr. niet vergeten. Na ook tot de inzenders
een hartelgke en populaire toespraak te hebben
gericht en op de les gewezen te hebben, die de
tentoonstelling ook nu weer gegeven heeftdat,
waar met zorg wordt gekweekt, de vruchten ook
niet achterbleven, met den wensch dat deze
ook meer en meer op 't maatschappelijke mocht
worden toegepast, verklaarde hg de tentoonstelling
voor gesloten, tevens mededeelende dat het vol
gende jaar waarschijnlijk geen tentoonstelling van
planten, maar van voorwerpen door den
werkmansstand vervaardigd, zal worden gehouden.
Een woord van opwekking achtte hij hierbjj niet
ongepast. Daarna voerde het muziekcorps het
tweede gedeelte van het programma uit en bleven de
aanwezigen nog eenigen tijd gezellig bijeen of namen
voor de laatste maal Flora's kinderen in oogenschouwj
Op Maandag II September zal aan het ge
bouw van het provinciaal bestuur te 's-Gravenhage
worden aanbesteed: het maken van drie steenen
ziekenbarakken benevens het verrichten van eenige
daarbg behoorende werkzaamheden op het terrein
van het academisch ziekenhuis te Leiden.
Er wordt reeds een begin van uilvoering
gegeven aan de door wijlen dr. L. A. Buma te
Makkum gemaakte stichting van twee 5-jaarlgk-
sche studiebeurzen aan een der Nederlandsche
academiën, óf in de geneeskunde, óf in de letteren,
óf in de wijsbegeerte, ten behoeve van jongelieden,
geboren in Friesland en niet in het bezit van
voldoende middelen om de kosten van hunne
studiën le bestrijden. Blijkens gedane kennisgeving
zal daartoe in de laatste helft van de maand
December e. k. te Leiden door de hoogleeraren
der letterkundige faculteit in 't openbaar een ver
gelijkend examen worden gehouden. Hun, die aan
het examen wenschen deel te nemen, wordt ver
zocht, daarvan, onder inzending van hunne ge
boorte-akte, kennis te geven aan den heer mr. L.
G. Verwer, te Leeuwarden.
