vereischt wordt, dan hc-eft men geen voldoende zekerheid voor
de toekomst. Wij kannen dwalen en de aanvragers kannen
dwalen; wij weten echter niet wie hen heeft voorgelicht. Het
gaat das niet aan om de zaak maar zoo gaaf aan te nemen.
Spreker behoort tot de vele leeken in den raad omtrent deze
'zaak. Wij moeten voorlichting hebben van deskundigen. De
heer Schaap zegt zelf dat hij dit in deze zaak Diet is.
Vervolgens mist spr. in de concept-voorwaarden, welke den raad
ter goedkeuring worden aangeboden en waarop de concessie
zal worden verleend, genoegzamen waarborg hoe de controle zal
worden uitgeoefend. Hoe zal men weten dat aan de voorwaarden
zal worden voldaan? Hij vindt o. a. geen enkele bepaling voor
't geval dat do concessionarissen de zaak zeil willen blijven exploi-
tceren. Spreker acht zich echter niet bevoegd in nadere bijzon
derheden te treden. Wanneer de geheimhouding was opgeheven
zou hij verder kunnen sprekennu niet.
De heer Goudsmit begint met er op te wijzen dat men zich de
zaak, zooals zij thans moet behandeld worden, jnist voorstello. Men
heeft hier voorloopig slechts met de oplossing van twee qnaestiö te
doen 1°. of de gemeente de zaak zelve zal cxploitceren of aan parti
culieren een zekere garantie zal waarborgen, en 2°. de finantieele
-quaestie. Hij stelt zich de zaak zoo voor. Er moet thans worden uit
gemaakt, of de financieele quaestie in overeenstemming zij met het
belang en de krachten der gemeente en of de voorwaarden al of
niet aannemelijk zijn. Daarna dieDt men de aanvraag zelf, wat
het technische gedeelte betreft, door deskundigen te laten onder
zoeken. De gemeente behoort echter geen koopman in water te
worden. Hij is tegen stads-exploitatie; 't behoort niet tot de
roeping of plicht der gemeente. De voordeelen der gasfabriek
zullen hem in deze niet verblinden. Den beer Bijleveld beantwoor
dende, gelooft spr. dat er wel voldoende controle bestaat. Bij do be
handeling der voorwaarden zelf zal men echter waarschijnlijk wel
aan de geopperde bezwaren kannen te gemoet komen. Hij wil
daartoe den heer B. met genoegen de hand reiken. Ten slotte
stelt hij nogmaals de beide op den voorgrond gestelde vragen.
Het geldt nu alleen de finantieele quaestie.
Daarua neemt de heer Eigeman het woord, die verklaart, zich
in 't geheel niet met den heer Krantz te kunnen vereenigen.
Gemeente-exploitatie strijdt met 't beginsel der Gemeentewet, al
moge men zich achter de joDgste ministeriëele beslissing in
deze willen verschuilen. Hij zal zich neerleggen bij de concessie,
die hem is voorgelegd.
Met onverdeeld genoegen heeft de heer Van Itersou kennis
genomen van de btido rapporten, zoowel van dat der Commissie
van fabricage als van dat van Burgemeester en Wethouders en
de Commissie van financiën. Hij ziet er echter geen bezwaar in
om de geheimhouding van eerstgenoemd rapport op te heffen.
Voor de Comm. van fabricage zou 't bovendien z. i. veel
heter zijn. Vervolgens komt 't hem het bezwaar van
den heer Bijleveld, of het plan dat ons wordt voorgelegJ, wel
goed is, ODjnist voor. De plannen bestaan immers nog niet (spr.
wijst hier op artt. 1 en 2 der concept-voorwaarden). Hoe zon
men ze dan nu kunnen goedkeuren? Zijn ze gereed, dan late
men ze onderzoeken. Waar zou 't heen als wij leden, waarvan
de meeste, zoo niet alleD, geen deskundigen zijn, moesten heslis
sen of alles goed is of niet? Ook spreker wijst er op dat nu
alleen de finantieele quaestie kan behandeld worden. Wat de con
trole betreft, daaraan kan door nadere bepalingen worden tege
moet gekomen. Hij merkt tevens op dat in de voorwaarden
z. i. niet duidelijk genoeg is aangegeven wat tot den werkkring
van Bnrg. en Wetb. en den Gemeenteraad behoort. Wat wordt
met het „Gemeentebestuur" bedoeld? Alleen Burg. en Weth.
(d. i. het Dagelijksch Bestunr) of mèt hen ook de Raad?
De heer Jata betreurt het ten zeerste dat de geheimhouding
niet is opgeheven. De leden die willen spreken, komen daardoor
in moeiclijkheden. Hij zal trachten daarbuiten te blijven. Er zijn
verschillende aanvragen ingekomen. Één daarvan biedt de meest
voordeeligc voorwaarden. Wanneer het du later blijkt dat het
technische gedeelte Diet juist is, dat b. v. de gehcele aanleg op
tc bekrompen wijze is ingericht, dan zullen we zitten tnsschen
't alternatief om öf meer nitgaven te doen of de duinwaterleiding te
laten varen. Dat zou onbillijk zijn tegenover de andere aanvra
gers, wier aanvragen wat het technische gedeelte betreft nu beter
zijn, doch 6 a 7 ton znllen kosteD. Men moet eerst deskandigen
om inlichtingen vragen. Neemt men na een besluit, dan zit men
later misschien met de handen in 't haar.
Volgens den beer Goudsmit raakt men weder van 't terrein
af. De concessie zal eerst dan worden verleend, wanneer gebleken
is dat de plannen goed zyn. Na geldt 't alleen de finantieele
quaestie. Ook tot opheffing der bezwaren van den heer Van Iterson
wil hy gaarne medewerken. Z. i. moeten onder het Gemeente-
bestaur niet alleen Burg. en Weth., maar ook de Raad ver
staan worden. Zijne beschouwingen voortzettende verklaart hij de
heeren Van der Vliet en Bosch Reitz niet te kenDen, zelfs ze
nooit te hebben gezien, en ook geen voorliefde voor hun plan
te hebben; maar wanneer er in de andere plannen geen betere
voorwaarden dan in dit worden gesteld, geeft hij aan 't voorge
stelde de voorkeur.
Met de hctcekenis, die de heer Gondsmit aan het woord
Gemeentebestuur hecht, kan de heer Van der Lith zich niet ver
eenigen. Telkens wordt in de concept-voorwaarden van Gemeen
te-bestuur gesproken. De Raad kan zich toch niet met alles
gaan bemoeienGaarne wil hij echter de verantwoordelijkheid
niet alleen op het Gemeentebestuur zïcd, maar ook voor een
gedeelte op zich nemen.
De heer Hartevelt acht 't meer dan noodig dat de geheim
houding wordt opgeheven en doet dienovereenkomstig een voorstel.
Hier verklaart de heer De Laat de Kanter (wethouder van
fabricage) zich echter tegen. Hij geeft de redenen op waarom hij
geheimhouding verhmgde het was alleen nit discretie tegenover
de andere aanvragers. Één er van heeft zijne aanvraag in druk
uitgegeven. Dat is zijn zaak. Maar spr. heeft geen vrijheid ge
vonden om de andere zelf pabliek tc maken.
De heer Cock vraagt of de concessionarissen geheimhouding
gevraagd hebben. Art. 41 der Gemeentewet zegt dat in eene
besloteDe vergadering niet kan beraadslaagd, noch een besluit
genomen worden over het aanleggen en opheffen van inrichtin
gen van openbaar nut. Na mag men toch wel veronderstellen
dat ieder borger ecnigszins met de wet en ook met deze bepa
ling bekeud is en dan konden concessionarissen ook weten dat
hunne stukken niet in 't geheim mochten behandeld worden. Spr.
wil dus geen geheimhouding.
Ook Lier komt de heer De Laat de Kanter tegen op, omdat de
plannen der andere concessionarissen hier Diet worden behandeld.
De heer Cock: Maar 't rapport der comm. van fabricage is
eeu uitvloeisel van de vier aanvragen. Men dient daar dus mede
bekend te zijn. Hiermede vereenigt zich ook de heer Hartevelt.
®maa. ne,emt ^eer Krantz het woord om op hetgeen
dij gezegd heeft te wijzen. Hij bejammert het dat zijn voorstel
geen bijval vindt. Over 25 jaren zal men 't echter betreuren. i
let voorstel van den heer Hartevelt om de geheimhouding
op te heffen daarna instemming gebracht, wordt aangenomen
met 17 tegen 5 stemmen.
Het eerst is nu de heer Bijleveld aan het woord om
te betoogén dat er wel ecu plan is voorgelegd. Het plan van
den gemeente-architect zal dienen voor de basis der inrichting.
Spr. herinnert hierbij nogmaals wat de architect echter zelf zegt.
Hij gaat vervolgens de overdracht aan een vennootschap na en
toont aan dat de financieele controle der gemeente niet vol
doende is gewaarborgd. Het tarief en dc voorwaarden van leve
ring van water hebben hierop geen betrekking. Wat de bedoeling
van het woord „Gemeentebestuur" betreft, wijst hij op artt.
124 en 179d der Gemeentewet. Ook daar is er speling in. Het
is dus noodig dat in de voorwaarden, waarop de concessie zal
worden verleend, een en ander duidelijk worde aangegeven. Na
verder verschillende artikelen dier voorwaarden te hebben
nagegaaD, komt hij tot de gevolgtrekking dat 't geval deukbaar
is dat de gemeente gebonden is door een concessie, waaraan niets
gedaan wordt.
Uit het antwoord hierop van den heer De Laat de Kanter
blijkt dat 't in de bedoeling van het Dagelijksch Bestuur lag, dat
onder Gemeentebestuur alleen Burgem. en Wethouders werden
verstaan.
Volgens den heer Gondsmit is dit thans de vraag nog niet.
Dit kan bij de behandeling der voorwaarden worden uitgemaakt.
Het bezwaar van den heer Bijleveld vervalt z. i. evenwelim
mers, wanneer de voorwaarden niet worden nagekomen, vervalt
de conce99ie van zelf.
De heer De Laat de Knnter neemt al9nu Jt woord om ver
schillende sprekers te beantwoorden. De heer Krantz heeft 't eerst
de lans gebroken voor eigen exploitatie en had daarbij gewezen
op de gasfabriek. Gas is echter een artikel van luxe, zuiver
drinkwater daarentegen is een behoefte. Hij gelooft niet met den
beer Krantz dat de gemeente hierin zelf zoo voordeelig kan
exploiteeren als particulieren. Door vele leden i9 de opmer
king gemaakt dat er nog geen deskundigen zijn gehoord. Wij
mocteu echter eerst concessionarissen hebbendun kan men hun plan
laten onderzoeken. De geopperde bezwaren omtrent controle en
overdracht aan een vennootschap licht hij vervolgens nader toe.
In antwoord op de opmerking van den heer Jota, dat het plan
te klein zon kunnen zijn, wijst hij op^artt. 2 en 3 der voorwaarden.
Den heer Bijleveld antwoordende zegt hij dat de plannen zijn inge
diend; voor de goedkeuring gaat echter eerst ecu onderzoek vooraf.
Eindelijk kan hy nog de verzekering geven dat de voorwaarden,
zooals zij worden voorgesteld, door de concessionarissen zullen
worden aangenomen.
Met de vergelijking tnsschen de gasfabriek en de duinwaterleiding
kan de lieer Krantz zich niet vtreenigen. Het gas b. v. is hier
wel goedkooper geweest dan in Den Haag toen daar nog een
concessionaris was. Hij herhaalt nogmaals dat men in moeielijk-
heden zal komeD, die niet zijn te overzien. Wanneer de heeren
Bosch Reitz en Van der Vliet hun kans schoon zieD, zullen ze
er gebruik van maken. Eindelijk merkt hij nog op dat het
Haagsche dninwater, onder gemeente-exploitatie, goedkooper is
dan 't Arasterdamsche, waarvan de exploitatie in handen van
particulieren is: dit zijn du9 bewijzen te meer voor zijn systeem.
De heer Jota kan zich ook niet met den heer De Laat dc Kan
ter vereenigeD. Volgens hem kan men de finantieele en techni
sche voorwaarden niet van elkander scheiden. Zij staan met elk
aar in het Danwste verband. Men heeft 't echter wel gedaaD.
Er is bovendien eeu groote onbillijkheid begaan door de drie andere
plannen geheel ter zijde te stellen, zonder dat men zelfs weet dat
't plan der heeren Bosch Reitz en Van der Vliet finantieel
nadeeliger zal zijn. Wanneer nu eens de onderhandelingen met
de heeren V. d. VI. c. s. afstuitten, zullen dan de andere aan
vragers nog wel bereid gevonden worden?
De heer Hartevelt: Wat praat de heer Jota toch van plan
nen! Kan hij ze dan? Ik niet. Wij kennen slechts cén plan.
Indien de heer Juta vroeg om ook de andere plannen pnbliek
te makeD, dat zou hij kuonen begrijpen.
Hoewel de heer Dercksen niet aan den leiband der kiezers
wil loopen vroeger heeft hij dit reeds meer getoond zou
hij toch willen zien dat de plannen in plaats van privaat eigen
dom zooals tot nu, thans ook dat van de Burgerij werden. Hij acht
uitstel allerwenschelijkst, zoodat ook de pnblieke opinie ons
kan voorlichten.
De Voorzitter kan zich met dit voorstel niet vereenigen. Nu
dc geheimhouding opgeheven is, zullen de 9tukken bovendien
toch gedrukt worden.
Naar de meeDing van den heer De Laat de Kanter zal er
door zoo'n uitstel min9ten9 weer een jaar verloopenterwijl juist
van alle zijden het wenschelijke eener spoedige werking der lei
ding wordt betoogd.
De heer Goudsmit: Er wordt niet9 geprejadiceerd. Wij geven
een concessie mi/s dit en mits dit. Hetgeen de heer Dercksen
voorstelt volgt van zelf.
De heer Dercksen stelt echter een uitstel voor van acht dagen.
Nadat de heer De Laat de Kanter er op heeft gewezen dat
de stokken reeds vier weken in handen der ledeD zijn, wordt
genoemd voorstel verworpen met 18 tegen 4 stemmeD, waarna
de algemeene beschouwingen door den Voorzitter worden gesloten
en de concept-voorwaarden zeiven in behandeling worden geno
men, waarvan wij den uitslag gisteren reeds in hoofdzaak mede
deelden.
Nadat daarin meerendeels overeenkomstig met en als gevolg
van deze algemeene beschouwingen verschillende wijzigingen zijn
gebracht; op voorstel van den heer Goudsmit er eeu nieuw ar
tikel aan werd toegevoegd, dat n. 1. bij niet goedkeuring der plan
nen de concessie van rechtswege vervalt (dc heer Van Iterson
had voorgesteld om de concessie vervallen te verklaren indien na
verloop van een half jaar die goedkeuring niet verkregen wa9);
de heer Cock er op had gewezen hoe er nog te voel in de voor
waarden ontbreekt wat er in behoort en daarbij nagaat wat er zou
gebeuren als de concessionarissen den prij9 van het water eens
gingen verhoogen, terwijl Borg. eu Weth. dit niet wilden (nu
wordt 't Vastgesteld op niet boogeren prijs dan die tbans te Amster
dam is; maar stel 't geval eens 50 jaar later?); de heer Gond
smit naar aanleiding daarvan voorstelt om aan de voorwaarden de
bepaling toe te voegen: „behoudens goedkeariug van den Ge
meenteraad"; dc heer Krantz liever zou zieu dat men den prijs
op dien van het Haagsche duinwater stelde en zijn vrees te ken
nen gaf dat de mindere klasse nu geen gebruik van 't water zal
kunnen maken, wel dc hoogerc en meer gegoede standen; de
heer De Laat de Kauter zich tegen 't voorstel van den heer
Wilhelmy Damsle verklaart, dat de gemeente bij brand de vrije
beschikking over de geheele leiding zal hebben tegen herstelling
van de mogelijk veroorzaakte schade (welk voorstel de heer D.
later echter weer iotrekt), omdat men dan een waterleiding zon
moeten hebben als b. v. te Londendezelfde spreker tevens nog
mededeelt dat de gemeente na verloop van 50 jaren (bet einde
van den duur der concessie) de leidiug van de concessio
narissen kan overnemen tegen liet twintigvoud van de gemid
delde winst gedurende de laatste drie jarenenz. worden ten
slotte de voorwaarden, waaraan vooraf een „voorloopig" karak
ter wordt gegeven, wegens bet onderzoek dat nog omtrent het
technische gedeelte moet plaat3 hebbeD, goedgekeurd, alsmede de
volgende conclusie: „aan de heeren Mr. W. Van der Vliet te
Amsterdam en Mr. C. Bosch Reitz te Den Helder voorloopige conces
sie te verleenen tot het maken, aanleggen en exploiteeren van eene
waterleiding van de duinen nabij Katwijk tot en in de gemeente
Leiden onder de medegedeelde voorwaarden en Bargemeester en
Wethouders te machtigen ora met genoemde voorloopige con
cessionarissen de verei8chte overeenkomst op den grondslag van
bedoelde voorwaarden aan te gaaD, behoudens de goedkeuring van
den Gemeenteraad."
Tegen stemden de heeren Krantz, die gemeente-exploitatie
verlangde, en de heer Juta, die reeds vooruit verklaarde te znl
len tegenstemmen. Hij kao niet gelooven dat voor een goede
waterleiding ƒ450,000 voldoende is. Later zal men in finantiee-
len moeiclijkheden komen. De heer Cock gelooft eveneens dat de
zaak meer geld zal kosten. Daar hebben wij echter niet mee te
maken. Wij geven een garantie voor 450,000. Alleen znllen
we dan later in dc winst kunnen deelen.
De ^zitting werd door een talrijk pnbliek bijgewoond, wat
inderdaad al heel zelden 't geval is.
Prijscourant der Effecten.
AMSTERDAM, 14 Juli.
Staatsfondsen.
Nederl., Cert. Nat. S. 2-J pCt,
dito dito 3
dito dito 4
Spanje, Oblig. Buitenland
1867/723
dito Binnenl3
Portugal, Oblig. Bnitenl.
1853/18693
Rusland, Obl. Hope C°.
1798/18165
Obligatièn 1S64/1000.5
dito 1866 1000.. 5
dilo 1872 gecons..5
dito 1860 2e Leen..4£
Oblig. Leening 1867/69.4
Oostenrijk, Obl. Papier
Mei/November5
dito Obl. Pap. Febr./Ang..5
dito in Zilv. Jan. en Jnli.5
dito dito April en Oct.. 5
Turkije, Obl. Alg. Schuld
18655
Egypte, Obl. Leen. 186S.7
Noord-Amerika, Oblig.
Ver. Staten 1871.5
dito dito 1885.6
Brazilië,Ob.Lond.1865.5
Peru, Oblig. 1S706
dito dito 18725
Columbia, dito4£
lndnstrieele en Finanti
eele ondernemingen.
Ned., Aand. Ned. H.-Maat. Res-
contre nienwe5 pCt.
Aand. Ned.-Ind. Handelsbank...
Oostenb., Aand. Nat. B. 3 pCt.
Spoorwegleeningen.
Ned., Aand. Holl. IJz.-Spoorw.
Aand. Ned. Rijn-Sp. Volgef.
Aand. M. tot Expl. St.-Spw
Aand. Ned. Centr.-Spoorw
Obl. Boxtel-Wezel4£ pCt.
Rusl., Aand. Gr. Sp.-M..5
Oblig. Jelez-Griasi5
dito Poti-Tiflis10005
dito Jelez-Orel f 1000..5
dito Knrak-Chark. ƒ1000.5
dito Mosk.-Sm^ 1000.5
Obl. Br.-Grajewo5
Obl. K.-Ch.-Azow5
Aand. Kiew.-Brest5
dito Balt. spoor5
Polen, Aand. W.-Bromb.4
dito dito W.-Weenen 5
Hongarije, Theies.-Sp..5
Obl. Theiss.-Spoorweg.5
Oostenb. Ob. Fr.-OostSp3
Italië, Obl. Zuid-It. Sp.3
N.-Amerika, Cert. Amst. Illinois.
Cert. v. A. Nort-Western. 7 pCt.
Aand. Erie-Spoorweg
Oblig. Centr.-Pacific..6 pCt.
dito Califomië-Oregon6
oito St.-Joaqmn Vallcy.6
dito Union Pac. Hoofdl.6
ditoSt.-Paul&Pac.2eS.7
dito dito 1869.7
dito St.-Vine. Brain.7
dito Denver Pacific7
dito Allant. Miss. Ohio7
dito Miss. Kans. Texas.7
Premieleeningen.
Nederl., Stad Amsterd. 3 pCt.
dito Stad Rotterd..3
OoSTENP..,Stl./7.250,1854.4 pCt.
dito 500, 1860.5
dito 100, 1S61f
Hongarije, Leen. lS70
Vor. dag,
fi234
74%
9SK
135
13%
99
96»
95 5
89 ft
87H
77%
31%
51»
5» 34
54
11
15
11»
38 5
102
109
819
114
318
14 5
259
228
955
93»
93»
03
84
130
58
1125
182
035
995
87
57»
12%
94»
793/,
90%
32»
203»
9 ft
02»
90
96 5
259
515
125
08 5
Laagste.
'2%
74»
98 5
Whs
13ft
523/8
100
96»
96
S9J6,
87
775
513/,
51?ffi
643»
643/,
lOIffe
1033»
1015
91»
14»
11
39»
102
1095
1135
320
885
145
257 5
228
95%
92%
92%
615
83»
105
126
685
1125
183
63»
99
88
57»
125
9*34
90 5
195
8
625
95»
95 5
5-3
125
675
Hoogite
'34
7öft
1*34
34
5
5
'34
1U4
15ft
40»
2585
98
62
106
5
118
64
58ft
34
20»
34
905
535
C9
