LEIDSOH
N°. 5029.
A0. 1876.
Donderdag
6 Juli.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor L«idea per 3 maanden1.10.
Franco per postt 1.40.
Afzonderlijke Nommers0.02.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIESs
V«n 1—8 regel» .7.1.01;
Iedere regel meer0.171-
Grootere letters nur pltstsraiml»
LEIDEN, 5 Juli.
De 35ste verjaardag van Prinses zu Wied
-werd heden alhier herdacht door het uilsteken
•der Wag van de openbare gebouwen.
Door de Staatscommissie voor het geneeskun
dig examen alhier is heden tot arts bevorderd de
heer J. H. P. Walraven, cand.-arts.
In de maand Juni zijn binnen de gemeente
Leiden geboren 134 kinderen, ais: 71 zoons en
■63 dochters, waaronder is begrepen 1 tweeling
geboorte; overleden 98 personen, als: 13 man
nen, 16 vrouwen, 36 zoons en 33 dochtersdaaren
boven als levenloos aangegeven 4; gehuwd 22
paren.
Een bij het departement van koloniën ont
vangen telegram van den gouverneur-generaal van
Ned.-Indië, dd. 25 Juni jl., bevat het treurig be
richt, dat het stoomschip „Luitenant-Generaal
Kroesen" van de N.-I. stoomvaartmaatschappij, op
reis van Atjeh via Padang naar Batavia, bij Poeloe
Lagoer.di in straat Sunda is vergaan, en dat van
de 300 opvarenden nog geen 70 zijn gered. Van
de bij deze ramp omgekomenen worden genoemd
de majoor Boom, de kapiteins Thieme, Welters,
Lublink Weddik en Rozenraad, de hoofdingenieur
Pet, de vroegere chef van het hydrographisch
bureau Edeling, de luitenant der mariniers Ahn,
de agent der Javasche bank Nagtglas Versteeg,
de weduwe Boschmeer Weghake en mejuffrouw
Leicester.
Bij het departement van koloniën zijn twee
telegrammen van den gouverneur-generaal van
Ned.-Indië ontvangen, inhoudende de volgende
tijdingen uit Aljeh: De naar Pedir gezonden be
zettingstroepen werden bij hunne aankomst aldaar
(4 Juni) door den radja en de hoofden goed ont
vangen en- begonnen dadelijk met het oprichten
eener versterking. Na eenige dagen nam de be
volking eene vijandige houding aan en verwondde
twee militairen. Daarom werd den lOden Juni
nog eene Europeesche compagnie Ier versterking
der bezetting uit Aljeh gezonden. Sedert is ech
ter alles naar wensch gegaande bevolking hield
zich rustig en de radja en hoofden bleven wel
gezind. In Atjeh heeft men opnieuw te kampen
gehad met regen, zwaren wind en overstrooming,
waardoor veel schade is veroorzaakt. Nagenoeg
overal heeft het land onder water gestaan, ook
bij het nieuwe hospitaal te Pantey PerakKolta
Radja bleef evenwel vrij. Volgens de laatste be
richten was het water weder gezakt en waren
alle versterkingen daarvan bevrijd. Het weder was
zeer warm en droog geworden. De gezondheids
toestand, die eenigen tijd ongunstig was geweest,
begon te verbeteren. De vijand trachtte herhaal
delijk onzen post Beloel-zuid Ie bekruipen, maar
tevergeefs. Een aanval op onze versterking te
Kwalla-Gighen werd afgeslagen, zonder verlies aan
onze zijde. Eene patrouille van drie militairen,
die twee bannelingen van Olehleh naar Lampager
geleidde, werd overvallen en vermoord. De hoof
den van Lamtengah in de VI Moekim, op wie
de verdenking rustte dat zij met den vijand heul-
den, zijn gearresteerd. De radja van Pasei kwam
den 14den Juni met den adsistent-resident De
Scheemaker te Atjeh, om zijne opwachting aan
den bevelhebber te maken.
Uit het verslag door gedeputeerde aan de
provinciale stalen uitgebracht nopens den toestand
van de provincie Zuid Holland over 1875 blijkt
o- a. dat de bevolking van dit gewest op 31 Decem
ber jl. bedroeg 748,169 inw. (360,699 van het
mann. en 387,463 van het vrouw, gesl.) De be
volking in de gemeenten beneden de 10,000 be
liep 361,302, die boven de 10,000 zielen 386,860.
Het getal geboorten in hel jaar 1875 bedroeg
31,160 (16,134 jongens, 15,026 meisjes); dat der
sterfgevallen, 21,310 (11,036 mann., 10,274 vr.
gesl.); dat der huwelijken, 6421 (waarvan 5196
tusschen jongmans en jonge dochters); dat der
echtscheidingen 66. Wat de begrooting betreft,
die voor 1876 is geraamd: inkomsten en uilga
ven, beide tot een bedrag van f 280,781.27' /a.
De rekening over 1874 beliep: inkomolen
f 1,342,418.98; uitgaven 791,329.71 '/a, zoodat
dat dienstjaar een voordeelig saldo gaf van
f 551,089,26'/:,. De slerkte der schutterij in deze
provincie beliep: dienstdoende 13,057 (waarvan
actief 7301), rustende 9993 (waarvan 5513
actief). De werkelijke sterkte van den lslen ban
der dienstdoende schutterijen was: ofücieren 154
onderofficieren 257, korporaals 293, tamboers en
hoornblazers 30, schutters: actieve 3665, reserve
8766; te zamen 13,165. Wat het onderwijs be
treft, telde men bij alle lagere scholen in deze
provincie in 't geheel 468 hoofdonderwijzers, 1073
hulponderwijzers, 481 mann. kweekelingen; 89
hoofd- en 307 hulponderwijzeressen en 209 vrouw,
kweekelingen; al welke cijfers eenige vermeerde
ring aantoonen.
In de zitting der prov. staten van gisteren
is den lieer P. L. F. Blussé verlof verleend lot
het doen van de volgende vragen: 1°. Wat is
aan gedep. slalen bekend van het adres der heeren
C. J. Den Tex, Joost Van Vollenhoven en anderen
aan den minister van binnenlandsche zaken om
trent de verbetering van het vaarwater tusschen
onze Zuidhollandsche rivieren en stroomen en
het IJ? 2°. Wat is ter bevordering dier ge-
wenschte verbelering door heeren gedeputeerde
staten verricht Op voorstel des voorzitters is
besloten dat gedep. staten daarop zullen antwoor
den in eene volgende vergadering.
Binnen eenige dagen zal te Ridderkerk een
nieuw weekblad verschijnen onder hoofdredactie
van Mr. P. Brooshooft. Het zal den naam dragen
van „De Liberaal."
In een tweelal overzichten van de Neder-
landsche afdeeling der tentoonstelling te Philadel
phia verklaart de aldaar verschijnende „Evening
Telegraph", dat die „waarschijnlijk de karakte
ristiekste, volledigste en bevredigendste is van al
de buitenlandsclie afdeeiingen". Engeland, Frank
rijk, Duilschlarid en andere Staten, zegt zij, hebben
bijna uitsluitend inzendingen van individuën opge
leverd, de Nederlanden daarentegen hebben er zich
hoofdzakelijk op toegelegd een tafereel te geven
van de wording en den staat des lands zeiven.
Trouwens, het zou den grooteren rijken wellicht
moeielijk gevallen zijn van dit ontwijfelbaar juiste
oogpunt uit te gaan, indien hun niet afzonderlijke
gebouwen in hun geheel konden worden afge
staan.
Vervolgens geeft het blad beknopte vermeldin
gen van hetgeen de afdeeling in bijzonderheden
heeft aan te bieden, met name van de openbare
werken, kanalen en dijken, de ambachtsschool te
Rotterdam, het boekhandelspaviljoen, de voorwer
pen betreffende het onderwijs enz. De trois der
Nederlanders op hunne waterstaatswerken is zeer
blijkbaar, zegt de „Telegraph," en niet minder
redelijk, want zij hebben alle reden om aan te
nemen, dat dit gedeelte van het tentoongestelde
geheel eenig is. De boekverzameling acht zij „in
elk opzicht bewonderemwaardig" en zoo beknopt
en kenschetsend voor het geestelijk leven des lands
als iets, dat men ooit bij dergelijke gelegenheden
gezien heeft. De voorwerpen, welke dienen moe
ten om een denkbeeld te geven van het Neder-
landsche schoolstelsel, acht het blad met een wga-
geerig oog samengebracht en met eene volledig
heid, even genotrijk als verrassend. Van de kolo
niale voorwerpen gewagende, merkt de „Telegraph"
aan, dat het bezit van zoodanige koloniën als die
van Nederland, in zulke ver verwijderde oorden,
genoegzaam de kracht en de verstandelijke ont
wikkeling des lands bewijst. De wollen, katoenen
en linnen goederen, vooral de wollen dekens, „won
dei bare omhulsels, zacht als zwanendons", wekken
de ingenomenheid van het blad op.
Haren indruk van het geheel samenvattende,
stelt de „Telegraph" als onderscheidend kenmerk
het „onzelfzuchtige" der Nederlandsche tentoon
stelling op den voorgrond. Nederland, hoe han
deldrijvend van aard, heeft begrepen, dat het thans
niet te doen was om een winkel te openen en
hierin is hel radicale verschil gelegen tusschen
zijne tentoonstelling en die van de meeste, zoo
niet van alle andere volken.
Voldoend examen aan de polytechnische
school le Delft hebben heden afgelegdVoor het
diploma technoloog art. 60: J. Boas Boasson, G.
\V. Eeckhout, M. A. Van Hasselt en C. A. C.
Libosan; voor het diploma civiel-ingenieur art.
61S. W. Becking, H. E. Beunke, J. De Booy,
C. R. J. Kallenberg van den Bosch, H. A. L. J.
Bouten, J. W. O. H. Beuninck, D. A. M. Dou
blet, J. G. Everts, D. H. Havelaar, A. W. Hein,
J. A. Kerkhoven, H. H. Van Kol, J. De Koning,
A. P. Melchior, J. G. Mets, D. Molenaar, Jhr. B.
W. T. Van Riemsdijk, J. A. Royer en J. K. E.
Tribart; voor het diploma architect art. 62: W.
C. Koomans, jhr. B. W. F. Van Riemsdijk; voor
het diploma werktuigkundig ingenieur art. 64:
Th. A. Berlrand, D. Blooker en H. E. Van
Gelder.
Voor den grooten zangwedslrijd, die in de
maand September a. s. door „Amstels Mannen
koor" is uitgeschreven, ter viering van zijn 25-
jarig bestaan (welk feest door de tegenwoordigheid
van Z. M. den Koning zal worden opgeluisterd), heb
ben zich 43 mannen-zangvereenigingen, waaronder
de meest gunstig bekende, te zamen meer dan
3000 zangers, tot deelneming doen inschrijven.
Bovendien hebben eenige der voornaamste buiten-
landsche toonkuustenaren, als de heerenF. Liszt,
F. Gevaert, E. Beyer, H. Vieuxtemps en andere
de uitnoodiging om het feest bij te wonen, aan
genomen en zich bereid verklaard, eenige hunner
loonwerken onder eigen leiding te doen uitvoeren
op een daarvoor te geven kunstenaarsconcert, dat
mede in het programma der feeslelijkheden is
opgenomen. Het feest zal worden besloten met
een wedstrijd van mannen-zangvereenigingen, die
voornamelijk uil handwerkslieden zijn saamgesteld,
waartoe zich tevens een genoegzaam aantal, zoo
wel uit Amsterdam als van elders, hebben doen
inschrijven.
De historische tentoonstelling van oudheden
le Amsterdam is gisteren bezocht door den kroon
prins en de kroonprinses van Duitschland, verge
zeld van een talrijk gevolg, eveneens het rijks
museum van schilderijen in het Trippenhuis.
Het op 19 Juni herbestede werk, het ver
beteren van het fort Kijkduin te Nieuwediep, is
door den minister van oorlog aan den eenigen
inschrijver, den heer A. S. Schaafsma, ad f 759,000,
niet gegund. Er zal een tweede herbesteding plaats
hebben.
De gymnasliekuitvoering van het Neder-
landsch gymnastiekverbond zal dit jaar in Augus-
