LEIDSCH
DAGBLAD.
N°. 4937.
Donderdag
A0. 1876.
16 Maart.
STADS-BERICHTEN.
De Postdienst in onze gemeente.
PRIJS DEZER COURAJiT:
Voor Leiden per 3 maanden1.10.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Nommer30.02.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van LEIDEN,
Gezien art. 11, 2de alinea, der verordening van 4 Mei 1S72,
op de openbare scholen voor gewoon lager onderwijs voor on-
en minvermogenden (Gemeenteblad N°. 10);
Doen te weten, dat de inschrijving van nienwe leerlingen op
■de openbare scholen voor on- en minvermogenden zal plaats heb
ben van den 6den tot en met den 18den Maart e. k., in de
schoollokalen in de Rijnstraat in de Brandewijnsteeg, op de Bin-
aenvestgracht aan het Plantsoen en op de Marendorps-achter-
gracht, des voormiddag9 van halfnegen tot negen uren en des
namiddags van halftwee tot twee uren, behalve op Zaterdag
namiddag en den Zondag.
Leiden, 1 Maart 1876.
De dagen, waarin op schier elk gebied het in
alle opzichten zoo nadeelige stelsel van monopolie,
door octrooien bevestigd, werd gehuldigd, behooren
gelukkig tot het verledene, althans in hoofdzaak,
en in onzen tijd heeft men meer en meer de zegen
rijke vruchten eener eerlijke concurrentie leeren op
prijs stellen.
In hoofdzaak; want ook thans nog bestaan er
enkele inrichtingen van alleenhandel of juisler
gezegd, alleennijverheid -- al klinkt het woord
ook wat vreemd wier instandhouding, al zijn
ze ook in strijd met den geest des tijds, echter
te verdedigen is, omdat zij slechts bezwaarlijk
zouden te vervangen zijn door dergelijke instel
lingen van particulieren aard, die even goed
werkten.
Uit de woorden „instellingen van particulieren
aard" zullen onze lezers reeds hebben begrepen,
dat wij het oog hebben op inrichtingen, welke
van gemeente of ook wel van staatswege wor
den gedreven. Tot de eerste soort voor onze
stadgenooten behoeft het wel geen nader betoog
behoort b. v. de gemeentelijke gasfabriek, tot de
laatste de posterijen, waarbij wij ditmaal een oogen-
blik willen stilstaan.
By het zoo uitgebreide en zich met eiken dag
meer en meer vertakkende postwezen met zijn
groot aantal kantoren en hulpkantoren zal zeker
niemand, althans in het algemeen, zich er over
beklagen dat de Staat zich ten algemeenen nutte
met het vervoer onzer brieven enz. belast. De
waardeering daarvan gaf aanleiding tot het instel
len der eerstdaags in werking tredende postspaar
banken.
Dit neemt echter niet weg, dat op enkele plaatsen
de werking van het postwezen te wenschen over
laat. Dezer dagen werd ons een stuk toegezonden
■waarvan de inhoud ons belangrijk genoeg voor
kwam om ook aan het hoofd van ons blad de
aandacht op die gewichtige zaak te vestigen.
Men beklaagt zich hier ter stede over de groote
tijdruimte, die er verloopt tusscher. het uitgeven
der brieven enz. aan de verschillende bestellers
ter postkantore en het bezorgen daarvan ten huize
der geadresseerden.
Voor den oppervlakkig oordeelende zou het eerst
de onderstelling voor de hand liggen, dat dit on
gunstige verschijnsel moest worden toegeschreven
aan mindere activiteit van het ambulant dienst
personeel; immers men zou allicht geneigd zijn
aan te nemen dat aan een der hoofdkantoren van
een zoo uitgebreide rijksinrichting als de poste
ryen, waar het vooral op snelheid en stiptheid
aankomt, in een voldoend aantal bestellers zou
zijn voorzien.
Toch schijnt dit het geval niet te zijn. Wel
licht zou het er in gewone omstandigheden nog
mee door kunnen, nl. wanneer het geheele per
soneel dienst doet, al zou zijn taak ook dan nog
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER AD VERTE JiTIEN
Van 16 regels..,1-05.
tedere regel meer„'0.17$.
Grootere letters naar plaatsruimte
niet licht mogen worden geacht, doch zooals het
op dit oogenblik volgens onze inlichtingen met de
zaak gelegen is, behoort een geregelde bezorging
der brieven nagenoeg tot de onmogelijkheden. Er
zijn nl. een tweetal bestellers door ziekte verhin
derd hun functie waar te nemen, een omstandig
heid, waarmee men bij een betrekkelijk uitgebreid
en zoo onmisbaar personeel zeker wel rekening
mocht houden. Hoe licht toch kan het gebeuren,
dat er op 13 bedienden want niet hooger
stijgt het cijfer van het aantal bestellers voor geheel
Leiden één of twee door ongesteldheid of
andere wettige redenen verhinderd zijn hun dienst
werk te volbrengen. Ziedaar reeds één reden om
het personeel uit te breiden of althans hulpboden
in dienst te nemen, gelijk, naar wij meenen, op
andere plaatsen in bijzondere gevallen geschiedt.
Doch er is meer.
Blijven op het oogenblik over 11 personen voor
het verrichten der bestellingen, zou men denken.
Doch dat is volstrekt hel geval niet; immers er
moet toch iemand beschikbaar zijn voor den kan
toordienst en eveneens moeten de verschillende
brievenbussen op den bepaalden tijd worden ge
licht. Ons getal voor den eigenlijken dienst beschik
bare bestellers wordt zoodoende gereduceerd tot
9, waarvan 6 de eerste bestelling waarnemen, die
te halfzeven 's morgens aanvangt en te ongeveer
11 uur geëindigd is. Reeds dit gaat niet bijzonder
vlug in zijn werk, vooral voor de verst af wonende
;eadresseerden. Maar we zijn er nog niet.
De tweede bestelling, die te halfnegen aanvangt
en in gewone tijden te ongeveer halfeen is afge-
loopen, wordt doorgaans verricht door 5 perso-
doch, we weten het, er zijn zieken; het
vijftal wordt dus tot een viertal gereduceerd, die
nu de buitenwijk, anders door een besteller af
zonderlijk waargenomen, onder elkaar verdeelen
enhet werk niet af kunnen. Wat nu gedaan?
De niet bezorgde brieven worden weer naar het
postkantoor meegenomen en bij de volgende be
stelling gevoegd. En nu zal het wel duidelijk wor
den waarom somtijds brieven, die reeds te 8 uur
's morgens aankwamen, eerst te 4 uur in den
namiddag werden bezorgd.
Voegen wij hier nog bij, dat een geloofwaardig
stadgenoot ons verzekerde dat hij, om geheel op
de hoogte der zaak te komen, een der bestellers
ongemerkt op zijn tournée volgende, met eigen
oogen zich overtuigde, dat de man genoodzaakt
was om, wilde hij slechts de hoogst noodige rust
en voedsel nemen, terug te keeren alvorens hij
de geheele bestelling had volbracht.
Het komt ons dus alleszins wenschelijk voor,
dat het aantal bestellers eenige vermeerdering
onderga, wil men het voorrecht, dat Leiden ge
niet door zijn ligging aan een spoorweglijn, waar
langs de brieven zoo snel mogelijk worden aange
voerd, niet tot een jltusie maken door vertraging van
de bestellingen in de stad. Wil het rijk zich uit
sluitend met het brievenvervoer belasten, dat dit
dan ook zoo goed en zoo snel mogelijk geschiede.
Er staan hier te groote belangen op het spel om
niet op verbetering aan te dringen.
Wij mogen echter ook het goede niet verzwij
gen, en constateeren daarom met genoegen, dat
de humane behandeling van het personeel aan
het postkantoor tegenover het publiek, bij vroegere
bejegening ten gunstigste afsteekt.
LEIDEN, 15 Maart.
Blijkens het verslag der afdeelingen van de
Tweede Kamer over 't ontwerp van wet ter te
gemoetkoming aan Mr. Angelbeek, zijn verscheiden
leden ongeneigd daaraan hun slem te geven,
omdat, wat er ook met hem zy voorgevallen, zijn
ontslag wettig is geweest. Nadat hij vergeefs bij
het hooggerechtshof in Indië en den hoogen raad
der Nederlanden getracht heeft zijne vermeende
rechten te doen erkennen, zou schadeloosstelling
of tegemoetkoming een gevaarlijk antecedent stel
len. Vele leden toonden zich echter gunstiger
gestemd. Aan Mr. Angelbeek was leed gedaan en
de Kamer had bij herhaling den wensch geuit,
dat zijne zaak op billijke wijze mocht worden
beëindigd. Maar aan de meesten hunner kwam
de som van 30,000 te hoog voor, en tevens
wenschte men meerdere zekerheid dat, als de
tegemoetkoming werd toegestaan, de zaak voorgoed
beëindigd zou zijn.
Ongunstig werd in de afdeelingen beoordeeld
het ontwerp van wet tot verhooging van het hoofd
stuk financiën tol uilvoering van het kon. besluit
van 5 Dec. 1875, houdende organisatie van den
dienst bij het kadaster enz., waarbij voornamelijk
de hypotheekbewaarders ontheven worden van
bewaring en bijhouding der kadastrale stukken,
met opdracht daarvan aan een anderen ambtenaar
die naast den bewaarder zal staan. Afgescheiden
van den vorm sprak de groote meerderheid over
de organisatie een ongunstig oordeel uit; een kleine
minderheid in ééne afdeeling dacht er anders over.
De commissie van rapporteurs geeft met het oog
op den termijn der invoering dezer organisatie,
1 April, de regeering in overweging, hetzij de
inwerkingtreding van het kon. besluit uit te stellen
en inmiddels eene wettelijke regeling van het ka
daster voor te bereiden, hetzij dat besluit te ver
vangen door een ander, waarbij uit het eerstge
noemde alles vervalt wat betreft de scheiding der
bewaring der hypotheken van die van 't kadaster,
met wijziging der uitgetrokken sommen.
Het model van het kindergeschenk aan
Z. M. den Koning is thans op Hd. last door prof.
Stracké in de nieuwe kunstzaal van het Loo op
gesteld. De schoone zaal met hare uitmuntende
verlichting en de plaats die de groep daar inneemt,
doen het werk des beeldhouwers op 't voordeeligst
uitkomen.
Ten gevolge van de stormen der jongste
dagen is de telegraphische gemeenschap met
Duitschland en België geheel afgesneden. Met
Engeland, dat aanvankelijk mede niet te bereiken
was, bestaat thans weder rechtstreeksche gemeen
schap. Frankrijk kan alleen over Engeland met
groote vertraging worden bereikt. België is ook
langs dien weg ontoegankelijk. De gemeenschap
op de binnenlandsche telegraafgeleidingen en tus-
schen de Nederlandsche kantoren bleef tot heden
ongestoord.
Op verzoek der hoofdcommissie voor een
op te richten monument ter eere van de gebr.
Houtman, heeft Z. K. H. prins Hendrik zich be
reid verklaard het beschermheerschap te aan
vaarden.
Door het Zeeuwsch genootschap der weten
schappen is eene som van ongeveer 500 bijeenge
bracht ten behoeve der Sumatra-expeditie.
Maandag-avond is te Amsterdam eene tweede
algemeene vergadering gehouden van de vennoot
schap „Amsterdamsche Gouddelving-Maatschappij
in Suriname". Door den voorzitter werd mede
gedeeld, dat reeds voor ongeveer 50 mille was
deelgenomen, zoodat met de exploitatie weldra
een aanvang zal kunnen worden gemaakt. Ter
vergadering werd een üeschje met goud vertoond,
dezer dagen uit Suriname overgezonden, waarvan,
