LEIDSCÏÏ^S DAGBLAD.
N°. 4926. A0. 1876.
Vrijdag 3 Maart.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maandenf 1.10.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Nommers.0.02.
STADS-BERICHTEN.
KOSTELOOZE VACCINATIE.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der gemeente LEI
DEN herinneren bij deze den ingezetenen, dat de gelegenheid
tot kostelooze Vaccinatie en Revacclnatie voor onver-
mogenden, in het lokaal der Stadswaag, bij voortduring wekelijks
is opengesteld, en wel op Donderdag 10 Februari, Vrijdag 18
Februari, Zaterdag 26 Februari, Maandag G Maart, Dinsdag 14
Maart, Woensdag 22 Maart, Donderdag 30 Maart, en zoo ver
volgens, telkens met eene tusschenrnimte van acht of, als die
dag op een Zondag valt, van negen dagen, 's namiddags te
één uur voor de vaccinatie eo te twee uren voor de revaccinatie.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
v. d. BRAN DELER, Burgemeester.
E. KIST, Secretaris.
Leiden, 4 Febroari 1876.
LJËIDEN, 3 Maart.
Bij voldoende inteekening zal, blijkens ach
terstaande advertentie, vanwege de Maatschappij
voor Toonkunst alhier den 24sten dezer een bui
tengewoon concert gegeven worden door de Rot-
terdamsche Octett-vereeniging, verleden jaar opge
richt met het doel om composities tan Mozart,
Beethoven enz. voor blaasinstrumenten ten gehoore
te brengen. Het tijdschrift „Caecilia"laat zich
over deze concerten zeer gunstig uit en roemt
de juiste opvatting, de uitstekende uitvoering en
voordracht. Wij vestigen dus de aandacht onzer
stadgenooten op de gelegenheid die hun wordt
geschonken, orn met deze uitstekende vereeniging
kennis te maken.
Z. M. de Koning heeft aan den gouverneur-
generaal van Ned.-Indië lid. zeer groot leedwezen
doen betuigen wegens het overlijden van den gene-
raal-majoor Pel.
Bljkens een gisleren hij het departement van
koloniën ontvangen telegram van den gouverneur-
generaal van Ned.-Indië zal de generaal-majoor
Wiggers van Kerchem den 3den dezer van Java
naar Aljeh vertrekken om als mililair en civiel
bevelhebber op te treden, en heeft hij in last om
de operatiën met kracht voort te zetten. Voorts
houdt het telegram eene tijding in, die den gou-
I verrieur-generaal waarschijnlijk schriftelijk uit Atjeli
is geworden, nameljk dat op den 13den Februari
(dus op den dag loen met de operatiën tegen de
XXIV Moekim een aanvang is gemaakt) een de
tachement van 3 officieren en 57 man, waarvan
10 ongewapend, lusschen de op 3 en 4 Februari
bezette posten Pager Ajer en Aloa door den vijand
is overvallen, met het ongelukkig gevolg dat 2
officieren (de kapitein Van Swieten en de luitenant
Baudoin) en 42 man sneuvelden.
Het is bekend niet alleen hoezeer de inrichting
van het onderwijs hier te lande de belangstelling
van andere landen wekt, getuige o. a. de bekro
ning die haar op de laatste wereldtentoonstelling
te Weenen werd toegekend, maar ook hoe blijkens
de regeeringsverslagen de hoogere burgerschool
alhier tot eene der beste uit ons land wordt ge
rekend. Dat zij ook in den vreemde in 't bijzon
der de aandacht tot zich heeft getrokken, daarvan
kan men dezer dagen een duidelijk bewijs zien.
Voor rekening toch van het Soulh-Kensington-
museum te Londen, waar eerlang eene tentoon
stelling van wetenschappelijke instrumenten zal
worden gehouden, is van het chemisch laborato
rium onzer hoogere burgerschool eene afbeelding
vervaardigd, niet in teekening op papier, maar
het laboratorium op een negende van de natuur
lijke grootte, dus ongeveer een kub. meter. Wij
waren heden in de gelegenheid haar aldaar te
bezichtigen. De geheele inrichting er van is op
bijzonder nauwkeurige wijze voorgesteld. Langs de
wanden en in het midden, geheel volgens het
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
origineel, staan de kasten, waarin zich de ver"
schillende chemische praeparaten bevinden, ter
wijl ook de pers- en luchtpompen, kachel,
fornuis, de gasleiding, de pijpen waarmede het
water wordt aan- en afgevoerd, de kranen, het
verdere hout- en ijzerwerk ter bestemde plaats
niet ontbreken. Ook bij het aanbrengen der
kleuren heeft men zooveel mogelijk het oorspron
kelijke gevolgd. Alles getuigt van de juistheid en
kunde waarmede dit werk is samengesteld en ieder
die eveneens in de gelegenheid is het te bezich
tigen, zal met ons niet kunnen nalaten den ver
vaardiger, den heer J. Noest, concierge der hoogere
burgerschool, er allen lof voor toe te kennen.
Z. M. heeft benoemdtol voorzitler dei-
commissie, gedurende één jaar, ingegaan 1 Aug.
jl., belast met het afnemen van het eerste natuur
kundig examen, Dr. C. H. D. Buys Ballot, hoog
leeraar te Utrecht, thans lid en vice-president
tot vice-president Dr. J. II. Van den Broek, 1ste
off.-van-gez. 1ste klasse, te Amsterdam, thans lid;
tot lid Dr. J. M. Van Bemmelen, hoogleeraar te
Leiden, thans plaatsvervangend lid, en lot plaats
vervangend lid Dr. E. Mulder, hoogleeraar te
Utrecht.
De heeren Jonckbloet, De Bruyn Kops, Moens
en Messchert hebben een groot aantal amende
menten ingediend op het regeeringsontwerp tot
regeling van het hooger onderwijs, die hoofdza
kelijk hierop nederkomen
1®. Gymnasia zijn instellingen van voorbereiding
tot universitair onderwijs. 2°. Andere omschrijving
der leervakken voor 't gymnasiaal onderwijs. 3°.
Zevenjarige cursus voor het onderwijs aan de gym
nasia, in overeenstemming met een hij maalregel
van algemeen bestuur vast te stellen leerplan.
4°. Examen om als leerling op hel gymnasium
te worden toegelalen; gelegenheid eenmaal's jaars
voor hen, die het onderwjjs tot het einde toe
hebben bijgewoond, om een getuigschrift te ver
krijgen van bekwaamheid tot overgang naar de
studie aan eene universiteit.
5°. Aan het athenaeum te Amsterdam wordt
het recht gegeven, om evenals de rijksuniversi
teiten doctorale diplomata le verleenen en vooraf
gaande examina af le nemen, onder zekere voor
waarden voor voldoende eischen nopens den omvang
van het onderwijs, gelijk met de universiteiten en
enkele andere waarborgen voor de examina, aan
stelling van hoogleeraren, enz. met voorbehoud
van intrekking dier rechten als de gemeenteraad
van Amsterdam het verzoekt, of als het blijkt
dat aan de gestelde voorwaarden niet wordt vol
daan. 6®. Aan de atlienaea in andere gemeenten
kan hetzelfde recht worden toegekend, bij afzon
derlijke wet, op daarbij vast te stellen voorwaarden.
7°. Elke der universiteiten bevat de faculteiten
der godsdienstwetenschap, rechtsgeleerdheid, ge
neeskunde, wis- en natuurkunde, letteren en wijs
begeerte (wijziging van art. 33 ontwerp). 8°.
Andere omschrijving dan in art. 34 van 't geen
aan elke rijks-universiteit te Leiden wordt onder
wezen in de verschillende faculteiten. 9®. Boven
dien op de universiteit te Leiden onderwijs in
godsdienst-wetenschap, christelijke archaeologie,
Mahomedaanschen godsdienst en hare geschiedenis,
en in de andere faculteiten ook meerdere uitbrei
ding van leervakken, met voorbehoud die vakken
ook in te voeren bij eene andere rjjks-universiteit,
indien het belang van het onderwijs dit vordert.
10°. Hoofdstuk 4 (ontwerp), van de examina,
art. 74123 wordt vervangen door een nieuw
hoofdstuk over verkrijging van wetenschappelijke
PRIJS DER ADVERTENTIES:
Van 16 regels1.05.
Iedere regel meer0 0.174.
Groolere lellers naar plaatsruimte
graden. Het statuut nopens de inrichting, den
omvang en duur der examina en al wat daar
verder toe behoort, wordt den minister van bin-
nenl. zaken aangeboden drie maanden na de in
werkingtreding der wet; anders bij algemeenen
maatregel vaninwendigbestuur.i l0. Tot het afleg
gen dezer examina wordt ieder toegelaten, mits
in het bezit van het getuigschrift in de vorige
artikelen (10 en 11) vermeld.
12°. Nadere en gewijzigde omschrijving, waar
door aan rijks-universiteiten althans het doctoraat
verkrijgbaar moet zy n voor de verschillende facul
teiten.
13°. De graad van doctor sluit in zich de be
voegdheid tot het geven van onderwijs, ook op
scholen voor middelbaar onderwijs, in de vakken
bij doctorale hul vermeld.
14°. Dan volgen eenige wijzigingen, voor het
geval dat het examenstelsel der regeerings-voor-
dracht behouden blijft. Het amendement bevat
dienaangaande bepalingen omtrent het eerste en
tweede examen voor het doctoraat in de gods
dienst-wetenschap. Ten behoeve der opleiding van
leeraren voor het hervormd kerkgenootschap wordt
(volgens de nieuwe redactie art. 128) na de in
werkingtreding der wet, jaarlijks van rijkswege
zoodanig bedrag beschikbaar gesteld, als blij
ken zal voor dat doel noodig te zijn. Die subsidie
zal de som niet te boven gaan, op de laatste
staalsbegrooting vóór de inwerkingtreding dezer
wet voor het onderwijs in godgeleerdheid aan de
Nederlandsche hoogescholen uilgetrokken. Daarna
komen nog eenige bijzondere bepalingen.
Naar het „Vaderland" verneemt, beslaat
het voornemen om de officieren, die langer dan
vijf jaren bij het departement van oorlog zijn
werkzaam geweest, naar hunne corpsen terug te
zenden en ze te vervangen.
De heer Fransen van de Putte heeft gisteren,
alvorens de beraadslagingen over de suiker-con
ventie voort te zetten, het leedgevoel der Kamer
betnigd met het overlijden van generaal Pel.
„Moed", zeide hij, „schijnt de gelukkige eigen
schap van al onze officieren van het Indische
leger te zijn, maar zeldzaam zal men, zoowel wat
leiding van krijgs- als politieke aangelegenheden
betreft, een man terugvinden als Pel. Het alge
meen gevoelen der Nederlandsche natie zal voor
zeker zijn, dat Nederland op 25 Februari het
grootste persoonlijke verlies heeft geleden dat het
kon lijden."
Wij vernemen dat mevr. Schneider a. s.
Dinsdag-avond eene letterkundige voorlezing zal
houden te Voorschoten.
De oud-hoogleeraar G. J. Mulder te Benne-
kom, die zoovele jaren zich uitsluitend en met
uitstekende resultaten heeft belast met het opper
toezicht op de kweekelingen voor den pharma-
ceutischen dienst in Oost- en West-Indié, heeft
dezer dagen zijn ontslag bij hel departement van
koloniën ingediend, wegens den min gunstigen
toestand zijner gezondheid en het voortdurend
verminderen van zijn gezichtsvermogen.
Naar men wil, zal de bekende novellist de
heer J. J. Cremèr als regisseur vanwege het
Nederlandsch Tooneel aangesteld worden.
Dinsdag is te Utrecht bevorderd tot doctor
in de godgeleerdheid de heer J. N. Kohier, geb.
te Rotterdam.
Jhr. L. ridder De van der Schueren, wet
houder te 's-Hertogenbosch, is benoemd tot ridder
der orde van den H. Gregorius den Grooten.
