LEIDSCÏÏ
DAGBLAD.
JV°. 4918.
Woensdag
A0. 1S76.
23 Februari.
VERMOMDE LOTERIJEN.
PRIJS DEZER COURANT:
^Voöt Leiden per 3 maandenKK..if 1.10.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Nommers0.02.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIES
Van 1—6 regels1.06.
Iedere regel meerv...,, 0.17*.
Grootere letters naar plaatsruimte
STADS-BERICHTEN.
Vergadering yan den Gemeenteraad yan Leiden
op Donderdag 24 Februari, des namiddags te twee nren.
Onderwerpen
1°. Beëediging en installatie van den heer L. M. De Laat de
Kanter, als lid van den Gemeenteraad.
2°. Verzoek van Dr. Jac. Van Kaathoven, om continuatie als
stadsheelkuodige. (22)
3°. Benoeming van een wethouder.
4°. Idem van een ambtenaar van den Bnrgerlijken Stand.
5°. Voordracht betrekkelijk de regeling der jaarwedden van de
leeraren aan de gemeente-instellingen voor hooger en middel
baar onderwijs. (73, 190, 251, 260 en 264 van 1875 6,
21 en 23 van 1876)
6°. Idem betrekkelijk de jaarwedden van de ambtenaren ter
Secretarie. (11, 20 en 24)
7°. Verzoek van J. Boom om een stoep te leggen voor zijn
hnis aan de Oude Vest. (25)
KOSTELOOZE VACCINATIE.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der gemeente LEI
DEN herinneren bij deze den ingezetenen, dat de gelegenheid
*ot kostelooze Vaccinatie en Reyaccinatie voor onver-
mogenden, in het lokaal der Stadswaag, bfl voortdoriDg wekelyks
is opengesteld, en wel op Donderdag 10 Febrnari, Vrijdag 18
Februari, Zaterdag 26 Februari, Maandag 6 Maart, Dinsdag 14
Maart, Woensdsg 22 Maart, Donderdag 30 Maart, en zoo ver
volgens, telkens met eene tusschenruimte van acllt of, als die
dag op een Zondag valt, van negen dagen, 's namiddags te
•één uur voor de vaccinatie en te twee uren voor de revaccinatie.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
v. d. BRAN DELER, Burgemeester.
E. KIST, Secretaris.
Leiden, 4 Februari 1876.
De Italianen staan bekend als hartstochtelijke
lolerijspelers. Die neiging deelen zij echter met
andere Europeesche volken, ook met ons Neder
landers. 't Gaat daarmede als met zoovele andere
volksdeugden of ondeugden, die juist niet altijd
precies in de hoogste mate gevonden worden bij
die natiën, welke men er bij voorkeur op aan
ziet. Zoo zal men, van het misbruik van sterken
drank als van een schier nationale ondeugd
hier te lande sprekende, evenmin kunnen ont
kennen, dat b. v. ook de Russen groote liefheb
bers van sterken drank zijn.
Doch die laatste opmerking als in het voorbij
gaan. Wij komen terug tot de loterij, zooals die
zich onder verschillende vormen of liever ver
mommingen meer en meer begint voor te doen.
Voor ons ligt een der groote dagbladen, en onder
de daarin voorkomende advertenticn wordt al
dadelijk onze aandacht getroffen door een drietal
aankondigingen van ongeveer dezelfde strekking.
Hier is 't een om het eigenaardig cachet harer
annonces welbekende firma, die in verbinding met
een eveneens gerenommeerd concurrent tegen
lagen prijs een tweetal muziekwerken aanbiedt
met en benevens twee pianino's als premie, die ten
deel zullen vallen aan de gelukkigen, in wier
pakket de daarvoor bestemde bons zullen worden
gevonden. Ginds kondigt een sigarenhandelaar aan,
dat hij aan reflecteerenden 3000 kistjes sigaren
zal verzenden, in 200 waarvan een bon zal wor
den gelegd voor een premie van meer of minder
•waarde. Elders weer wordt de aandacht getrok
ken door een advertentie, waarin een linnenfabri
kant zijn koopgrage landgenooten meedeelt, dat
zij groote kans hébben in de pakketten van be
paalden inhoud, die zij bij hem aanvragen, een
bon te vinden voor deze of die belangrijke toegift,
■waarvan dan een gedetailleerde opgave volgt.
Wg noemden daar uit een enkel dagblad soort
gelijke annonces, die over drie verschillende soorten
van koopwaar handelenmet andere woorden
het geldt hier niet meer een als bij uitzondering
voorkomend verschijnsel, maar een gebruik
misbruik zullen wij voorshands nog maar niet
zeggen dat in verschillende takken van den
kleinhandel meer en meer algemeen dreigt te
worden.
Dat wij hier le doen hebben met een soort van
loterij, zal niemand ontkennenimmers dat het
geheel en al een spel van het lot is of men al
of niet de gelukkige vinder van een bon wordt,
is te duidelijk, dan dat het nader betoog zou be
hoeven. Maar wat meer isdie loterij heeft plaats
zonder eenige controle. En nu is het de groote
vraag, ook al gaat alles daarbij toe gelijk het in
de annonces wordt aangegeven, of zulk een loterij
zonder controle, strikt genomen, te verdedigen
valt zoolang er een wel degelijk gecontroleerde
loterij van staatswege bestaat. Juist het toezicht
toch, waaraan laatstgenoemde inrichting is onder
worpen, zou als een der hoofdmotieven kunnen
worden aangevoerd voor de wenschelijkheid van
haar voortbestaan, daar men veilig mag aannemen
dat hij haar opheffing de tegenwoordige deelne
mers de toevlucht zouden nemen tot minder
solide gelegenheden van dien aard, vooral in het
buitenland.
Doch om terug te keeren tot de vermomde
loteryen, waarvan wij boven spraken, hij sommige
dier aankondigingen wordt zelfs het aantal pak
ketten niet opgegeven, dat de handelaar voornemens
is te verzenden, en nu spreekt het wel vanzelf,
dat de kans der koopers geringer wordt, naar
mate er meer pakketten worden uitgegeven. Daar
het nu den winkelier louter om winst te doen is,
betalen de niet winnende deelnemers gezamenlijk
het voordeel, dat de gelukkige vinders der bons
behalen, benevens de onmogelijk vooraf op te
geven winst van den handelaar; zij koopen dus
in zekeren zin wat men noemt: een kat in deri zak.
Een andere bedenking tegen die vermomde lote
rijen is deze: Zijn zij te verdedigen tegenover
andere winkeliers in soortgelijke koopwaar, die
er onder bescherming van een duur genoeg be
taald patent zich op toeleggen deugdelijke goede
ren te leveren tegen den laagst mogelijken prijs?
Wordt voor hen de markt niet bedorven Zullen
ook zij ten laatste niet genoopt worden lot der
gelijke hulpmiddelen de toevlucht te nemen, en
waar blijft dan de waarborg voor de degelijkheid
der koopwaar, indien de bijzaak, de premie, het
lokaas de hoofdzaak wordt?
Nog andere gevallen hebben onze opmerkzaam
heid getrokken, die zelfs nog meer de werkelijke
loterij naderen. Zeker neringdoende heeft namelijk
aangekondigd, dat hg op minstens zoo- of zooveel
koopen wij hebben op het oogenblik de annonce
niet voor ons liggen een huis ter waarde van
ƒ12,000 of wel ƒ10,000 in contanten zal schen
ken aan den houder van een door hem uitgege
ven nommer, overeenkomende, wat de laatste cijfers
betreft, met dat, waarop in de loopende staats
loterij de 100,000 zal vallen. In het voorbijgaan
zij nog opgemerkt, dat ,deze wijze van verloten
zeer in zwang is hg die kleine loterijen, welke
onder de volksklasse in vrij groolen getale wor
den gehouden.
Over die bepaald onzedelijke soort van loterijen,
waartoe in den laatsten tijd sommige tappers of
kroeghouders de toevlucht nemen om hun geest
en lichaam doodende waar nog meer aftrek te
doen vinden, zullen wij maar liever het stilzwijgen
bewaren. Dat het middel goed werkt, bewijst de
arrestatie van een werkman te Amsterdam, bij
wien een 60- of 70-tal van dergelijke loten ge
vonden werden.
Nu, gelijk wij reeds boven zeideD, de nering
loterijen gelijk men ze zou kunnen noemen
meer en meer algemeen worden, achtten wij het
niet ongepast er de aandacht op te vestigen, daar
wij ze om meer dan één reden een bedenkelijk
verschijnsel achten.
LEIDEN, 28 Februari.
De commissie voor het houden der inspec
tie over de Kon. miiit. academie, die in Maart plaats
heeft, zal bestaan uit de heeren A. W. P. Weit-
zel, generaal-majoor der infanterie; E. J. Jacobs,
generaal-majoor inspecteur der artillerie; H. J.
Enderlein, kolonel der genie, en A. Kool, kapitein
van den generalen staf, als secretaris.
De pogingen om de mgncompagnie Neder
land weder op de been te helpen zijn nog niet
ten einde. De heer Frank R. Sherwin heeft na
melijk aan de aandeelhouders eene circulaire ge
zonden, waarin hij de goede kansen betoogt om
de myn voor de tegenwoordige deelhebbers te
redden, wanneer 150,000 wordt bijeengebracht
om de bevoorrechte vorderingen der schuldeischers
in Colorado over te nemen. Verder biedt hij aan,
zelf naar de mijn te gaan, om te bewyzen, dat
met hetzelfde aantal arbeiders en minder onkos
ten de opbrengst met een derde kan vermeerderen.
Bij deze circulaire is een brief gevoegd van den
heer Charles Muller, Amerikaansch consul te Am
sterdam, waarin hg verklaarl, dat en waarom hij
het aanbod van den heer Sherwin aannemelijk acht.
Het bestuur der spaarbank te Amstardam,
op prijs stellende dat vanwege de regeering maat
regelen genomen worden om de spaarzaamheid te
bevorderen, heeft aan den minister zijne denk
beelden medegedeeld, waarop een mogelijke samen
werking van de postkantoren met de beslaande
spaarbanken op een zeer eenvoudige wijze verkre
gen zou kunnen worden. Het bestuur gaat daarbij
uit van de stelling, dat vrijdom van port voor het
overmaken van gelden en stukken by de wet aan
de spaarbanken moet worden toegestaan.
Het stoomschip Celebes, van Batavia naar
Nieuwediep, is 19 dezer Gibraltar gepasseerd; de
Conrad, van Nieuwediep naar Batavia, is 20 dezer
te Southampton gearriveerdde Friesland, van
Batavia naar Rotterdam, is dien dag te Suez aan
gekomen.
Tweede Kamer. De heeren Van der
Schriek, Van Rappard en Van Nispen zijn na
eedsaflegging toegelaten. Ingekomen is o. a. een
wetsvoorstel van den heer Moens tot wijziging
van enkele bepalingen in de onderwijswet van
1857. De discussiën over de suikerconventie en
de suikerwetten zijn bepaald op Maandag 28 dezer
en die over de wet op het hooger onderwijs op
Maandag 6 Maart.
Men schrijft aan de „Arnh. Ct." uit Den
Haag „Omtrent het ontslag van den heer Henny,
als secretaris-generaal, kan ik u nog het volgende
mededeelen. In den ministerraad bracht, ik meen
de heer Heemskerk, de zaak-Steek ter sprake,
en zeide, dat het ter voorkoming van onaange
naamheden met Duitschland wenschelijk zou zijn,
om den heer Henny te ontslaan. De minister van
Goltstein kwam hier tegen op, verklaarde dat de
heer Henny niets had gedaan zonder zijn voor
kennis, de brieven alle van geheel particulieren
aard waren, en men eigenlijk niets van de zaak
wist, dan eenige courantenpraatjes. Daarenboven
was van de zijde der Duitsche regeering direct
noch indirect over deze zaak iets in het midden
gebracht, en had de Duitsche gezant vry openlijk
verklaard, dat zijn regeering vond, dat Nederland
niets had gedaan, wat af te keuren was. Het geheele
courantengeschrijf was vooral op touw gezet door ^a
