LEIDSCH
DAGBLAD.
N0. 4809.
A0. 1875.
Zaterdag
16 October.
PRIJS DEZER COURANT:
▼oor Leiden per 8 maanden1.
Franco per postn 1.40.
Afzonderlijke Nommers0.02.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIES:
Van 16 regelsf 1.06.
Iedere regel meer0.17$.
Grootere letters naar plaatsruimte.
De Inrichting voor Spraakgcbrckkigen.
Dezer dagen, zoo werd ons medegedeeld, werd
in een schouwburg in een onzer groote steden
een tooneelstuk opgevoerd, dat men gedurende
een geruim aantal jaren van het repertoire had
moeten weglaten, omdat daarin een rol voorkomt,
tot wier vervulling een zoo groote radheid van
tong wordt vereischt, dat het hoogst moeilijk viel
daarvoor eene 't was een vrouwenrol ge
schikte artiste te vinden.
Naar een zoo zeldzame vlugbespraaktheid zal
menigeen waarschijnlijk zelfs niet begeerig zijn,
gedachtig aan de leuze„spreken is zilver, maar
zwijgen is goud". Zilver echter heeft ook zijn
waarde, en het is zeker geen onverschillige zaak,
op zijn tijd goed zijn woord te kunnen doen.
Niet ieder evenwel is daartoe in staat. Zonder
nog melding te maken van beklagenswaardige
natuurgenooten, wien het volkomen onmogelijk is
gearticuleerde klanken uit te brengen, de doof
stommen, hebben wij thans uitsluitend het oog op
de spraakgebrekkigen, een categorie van mede-
menschen, die heel wat talrijker in de maat
schappij is vertegenwoordigd dan men oppervlakkig
zou denken. Volgens sommige opgaven toch zou
er gemiddeld op elke tien huisgezinnen één spraak-
gebrekkig kind voorkomen tegenover ongeveer 700
doofstommen op elk millioen bewoners.
Het spreekt van zelf, dat de gebreken der spraak
zich onder verschillende vormen voordoen, van de
rubriek der hoorend-stommen af tot die der stotte
raars toe. Reeds het gebrek der laatsten, dat zeker
onder de lichtste soort van storingen in de spraak
organen mag worden gerekend, werkt toch be
lemmerend genoeg om bij kinderen, die daaraan
lijden, een groot deel der vruchten van het onderwijs
te doen verloren gaan. Deskundigen zijn het er dan
ook over eens, dat een niet uit te spreken woord
niet of althans slechts hoogst moeilijk in het ge
heugen wordt opgenomen, en zoo komt men tot
de gevolgtrekking, dat in de meeste gevallen spraak-
gebrekkige kinderen ook achterlijke kinderen zijn.
Wat is natuurlijker, dan dat belangstellende
ouders uitzagen naar een gelegenheid om hun
kinderen, wier spraakorganen eenige storende af
wijking opleverden, daarvan te doen genezen Aan
die loffelijke zucht had de „Inrichting voor
spraakgebrekkigen en achterlijke kinderen" te Am
sterdam, Keizersgracht CC 540, haar ontstaan te
danken.
Van die hoogst nuttige stichting, welke in het
jaar 1867 hij rainisterieele beschikking onder de
instellingen van Middelbaar Onderwijs werd opge
nomen, kwam ons dezer dagen hel openbaar jaar
verslag in handen, dal wij belangrijk genoeg achten
om er aan het hoofd van ons blad de aandacht op
te vestigen.
Behalve een opgave van het aantal patiënten
dat in het afgeloopen jaar de inrichting met gun-
stigen uitslag bezocht, en wel 49 jongens en 10
meisjes, bevatten die weinige bladzijden eenige
lezenswaardige mededeelingen omtrent de verschil
lende geneeswijzen voor het stotteren, waaruit
blijkt dat dit gebrek, voortkomende uit een kramp-
achtige aandoening van de spraakspieren, alleen
grondig kan genezen worden door ontwikkeling
en versterking van de organen, die zulk een na-
deelige afwijking opleveren. Hier wordt dus het
zelfde stelsel toegepast, dat men ten opzichte van
lichamelijke gebreken volgt door het aanwen
den der orthopaedische gymnastiek.
Evenzoo wordt stilgestaan bij de leerwijze, welke
gevolgd wordt bij achterlijke kinderen en bestaat
in het geven van duidelijke voorstellingen der
spraakelementen en van hun nabootsing, waartoe
men zich bedient van afbeeldingen van 34 ver
schillende soorten van articuleerende voorwerpen,
die betrekking hebben op de dagelijksche, de huise
lijke omgeving van het kind.
Van den gunstigen uilslag, waarmede zoowel
spraakgebrekkigen als achterlijken aan de Amster-
damsche inrichting onder bestuur van den heer
F. Yntes Kingma werden behandeld, getuigen een
aantal namen van verpleegden, die na hun ontslag
genezen niet alleen, maar, wal vooral hij die soort
van gebreken van gewicht is, duurzaam genezen
bleken te zijn. Daarbij is ook opgenomen een op
stel van de hand van den heer H. Witte, waar
uit blijkt, dat diens zoon, die in hooge mate aan
het lastige gebrek van stotteren onderhevig was,
op ongeveer 13-jarigen leeftijd, na een verblijf
van slechts twee maanden aan die inrichting,
volkomen en duurzaam hersteld terugkeerde.
„Ik behoef hier niet bij te voegen," zoo schreef
de heer Witte o. a., „wat 't heteekent, wanneer
men met zulk een gebrek hehebt blijft; er zijner
velen, wier leven daardoor letterlijk verbitterd
wordt." En aan het slot van het opstel: „Sen
gelegenheid ter genezing van een gebrek als het
hier bedoelde kan niet algemeen genoeg bekend
zijn, en zij moge hekend wezen in de hoofdstad,
elders is dit maar zeer weinig het geval."
Met die laatste woorden ten volle instemmende,
vonden wij daarin aanleiding ook onze lezers op
de nuttige Amsterdamsche stichting te wijzen
wellicht dat enkelen hunner na de lezing dezer
weinige regelen zich opgewekt gevoelen om de
zaak te ondersteunen, wat vooral thans dubbel
welkom zou zijn, daar de directie pogingen aan
wendt om de instelling in een eigen gebouw te
vestigen, ten einde haar zoo mogelijk voor ieder
toegankelijk te maken, hetgeen thans op verre
na het geval niet is, daar de stichting geen sub
sidie van gemeentewege geniet en dus hare in
komsten trekt uit de subsidiën der leden.
LEIDEN, 15 October.
Door de Commissie voor het geneeskundig
Staatsexamen alhier is heden lot arts bevorderd
de heer C. Ellerman te Amsterdam.
De nieuwe verkiezing van een lid voor de
Tweede Kamer in het hoofdkiesdistrict Haarlem-
meer zal geschieden op Woensdag 3 November,
en zoo eene herstemming noodzakelijk is, zal die
plaats hebben op Dinsdag 16 November.
De minister van binnenl. zaken heeft, met
wijziging der beschikking van 15 Mei 1869, be
treffende de verdeeling van het hoofdkiesdistrict
Haarlemmermeer in onderkiesdistricten voor de
verkiezing van leden voor de Tweede Kamer,
bepaald, dat de gemeente Sloten in de volgende
onderkiesdistricten wordt verdeeldI Sloten (hoofd
plaats Sloten), bestaande uit de wijken A en E
der gemeente en voorts uit wijk C met uitzonde
ring van: a. den uitweg van den Haarlemmerweg
tot en met perceel n'. 12; b. den Haarlemmerweg
van den uitweg tot Houtrijk en Polanenc. den
Groenenweg; d. den Spaarndammerdijk en den
spoorweg van Sloterdijk tot Houtrijk en Polanen.
II. Sloten (hoofdplaats Sloterdijk), bestaande uit
de wijken B en D der gemeente, benevens het
gedeelte van wijk C, dat niet tot het eerste onder
kiesdistrict behoort.
De „Staatscourant" behelst het kon. besluit
van den 8sten October betrekkelijk het overmaken
van gelden door middel van postwissels tusschen
Nederland en Italië. Gelegenheid daartoe zal be
staan, doch tot geen hooger bedrag dan van f 250
of 500 franken. Van elke afzonderlijke geldver-
zending naar Italië zal van den afzender hier te
lande een recht worden ingevorderd van 12'/1
cent voor elke 12,50 of voor elk gedeelte daar
van. Dit besluit treedt in werking den lsten
November.
Van de 15 candidaten, in Den Haag ge
ëxamineerd voor de hoofdonderwijzersakte, trokken
zich gisteren 2 terug; 4 werden toegelaten, de
heeren E. J. Arlman uit Oud Beierland, J. Beu-
mer uit Schiedam, N. Felix uit Dordrecht en
W. C. Kentie uit IJselmonde.
Aan de Ulrechtsche hoogeschool is bevor
derd tot doctor in de rechten de heer J. E. W.
Twiss.
Het diploma voor het eerste natuurkundig
examen is uitgereikt aan den heer Meyeringh.
Bij gelegenheid van de viering van den
dies natalis der Groningsche hoogeschool wordt
aan den heer J. Van Leeuwen, student te Leiden,
uitgereikt de gouden medaille voor zijn antwoord
op de literarische prijsvraag, en aan den heer
Ph. W. C. Van Doorn, student te Utrecht, een
loffelijk getuigschrift voor zijn antwoord op de
juridische prijsvraag. Eveneens ontvangt de heer
J. H. Róssing, student te Amsterdam, een loffelijk
getuigschrift voor zijn antwoord op eene der lite
rarische prijsvragen. Bij de andere faculteiten zijn
geen antwoorden ingekomen.
Gisteren is door het ministerie van binnen-
landsche zaken aanbesteed het uitbaggeren van
de lig-, los- en laadplaats builen den oostelijken
afsluitdijk te Amsterdam en het maken van een
vangdam in het IJ, bewesten de haven te Nieuwen-
dam, ten behoeve van den spoorweg van Nieuwe-
diep naar Amsterdam. Hiervoor waren drie biljetten
van inschrijving ingekomen, als: van de heeren
L. A. Van Haaften, te Sliedrecht, en D. Goedkoop
Dz., te Amsterdam, voor f 2,240,000D. Volker,
te Dordrecht, en A. Volker, te Sliedrecht, voor
f 1,988,000, en J. Van de Velde, te Papendrecht,
voor ƒ1,473,000.
Tweede Kamer. Het wetsontwerp
tot vermindering van het aantal hoven is aange
nomen met 58 tegen 12 stemmen na aanneming
van een amendement van den heer Bredius ten
voordeele van procureurs bij ontbonden hoven.
Eveneens zijn aangenomen de ontwerpen tot ver
hooging der tractementen van leden en ambtena
ren bij den hoogen raad en tot intrekking der wet
van 28 Mei 1849.
De kapt. admin, van kleeding en wapening
van het bat. mineurs en sappeurs te Utrecht F. L.
Muller is op zijn verzoek op nonact. gesteld.
De paardenarts 2de kl. van het O.-I. leger
F. Meyer vertrekt in de volgende maand naar
Java met het stoomschip Holland.
De Commissie van rijksadviseurs voor ge
schiedenis en kunst, die reeds in zoo menige kerk
van ons land opspoorde wat voor geschiedenis en
kunst waarde had, en het hare deed tot de
instandhouding daarvan, heeft ook de St.-Janskerk
te Gouda, met hare prachtige wereldberoemde
glasschilderstukken, niet ongemoeid gelaten. Naar
het oordeel der Commissie is de wijze, waarop
genoemde glasramen gerestaureerd worden, verre
van goed en zij geeft de voorkeur aan een geheel
andere wijze, die daarentegen door de kerkvoogden
minder goed, meer kostbaar en zelfs gevaarlijk
I wordt geacht. Kunnen kerkvoogden hesluiten, de
j restauratie overeenkomstig den wensch der Com-