LEIDSCH
N°. 4801.
Donderdag
A0. 1875.
7 October.
PRIJS DEZER COURANT
Toor Leiden per 8 maandenf 1.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Nommers0.02.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS HER ADVERTENTIEN:
Van 16 regelsf 1.05.
Iedere regel meer0.17$.
Grootere letters naar plaatsruimte.
De Wereidlentaonsteliio» le Philadelphia.
Overeenstemming van toestanden pleegt sym
pathie te wekken zoowel tusschen enkele personen
als tusschen die groote vereenigingen van indivi
duen, welke men natiën noemt, en die sympathie
zal te sterker zijn, naarmate er tusschen die bij
zondere personen of volken zei ven, wat hun karak
ter betreft, meer punten van overeenkomst bestaan.
Daarom mogen wij Nederlanders, die nog zoo
kort geleden de roemryke feiten uit onzen onaf
hankelijkheidsstrijd van vóór drie eeuwen her
dachten, het Europeesche volk bij uitnemendheid
worden genoemd, dat in staat is te begrijpen,
bovenal te gevoelen, welk een gewichtige betee-
kenis het aanstaande jaar voor de bewoners der Ver-
eenigde Staten van Noord-Amerika moet hebben.
Verliezen de historische herinneringen der be
woners van het land van Columbus zich niet zoo
ver in de oudheid als de onze, wat zij daardoor
aan eerbiedwekkendheid missen wordt opgewogen
juist door de meer jeugdige frischheid, die er over
verspreid ligt, de meerdere actualiteit die, in 't alge
meen reeds een zoo sprekende karaktertrek van
het Amerikaansche volk, zich telken jare bij uit
nemendheid uit op den herinneringsdag der onaf
hankelijkheidsverklaring.
Den 4den Juli 1776 werd op plechtige wijze
het besluit afgekondigd, twee dagen vroeger ge
nomen door het Congres der afgevaardigden van
de 13 koloniën, te Philadelphia vergaderd, waarbij
die volkplantingen tot onafhankelijke staten wer
den verklaard. Het eeuwfeest van dat heuglijke
feit, telken jare op zoo luidruchtige, zoo echt
nationale wijze door gansch het land herdacht,
wilde de Amerikaan op schitterende wijze vieren
en, den practischen aard van het volk in aanmer
king genomen, lag het denkbeeld eener wereld
tentoonstelling in dezelfde stad, van waar vóór
honderd jaren de blijmare uitging, in Philadelphia,
voor de hand. En de plaats, die het jeugdige,
maar krachtige en energische volk zich in dat
betrekkelijk korte tijdsverloop door handel en in
dustrie naast de meest ontwikkelde staten van
Europa heeft welen te verwerven, gaf het alle
recht om op zijn beurt in de meest historische
stad van Amerika denzelfden vreedzamen interna
tional wedstrijd te openen, waarvan achtereen
volgens Londen, Parys en Weenen het schouwspel
opleverden.
Thans rust op Europa de verplichting, door
krachtige deelneming aan dien grootschen onbloe-
digen kamp der volken van alle werelddeelen te
toonen, dat het eerbied koestert voor de natie,
die zich in zoo korten tijd een schitterende toe
komst wist voor te bereiden en in het verre westen
de vaan der beschaving fier omhoog houdt geheven.
Aan die deelneming zal het dan ook niet ont
breken. Een groot aantal staten uit alle wereld
deelen hebben die toegezegd en daaronder ook
Nederland. De subsidie van rijkswege ter bevor
dering van dat doel op de begrooting uitgetrok
ken bedraagt 100000, veel meer dan voor de
internationale tentoonstelling te Weenen werd
toegekend, een natuurlijk gevolg van de grootere
transport- en assurantiekosten, aan de inzendingen
ter Philadelphia tentoonstelling verbonden. Dat het
onze regeering ernst is met haar loffelijk streven
^>m ons land zoo goed mogelijk op de wereld-
expositie vertegenwoordigd te zien, bewijzen ove
rigens de inzendingen, die van harentwege worden
voorbereid en waaronder vooral vermelding ver
dienen de in modellen aanschouwelijk voorge
stelde belangrijke waterwerken, hier te lande
in den laatslen tijd tot stand gebracht of nog in
uitvoering.
Onze industrieelen, die hun belang goed begrij
pen, zullen door veelvuldige deelneming van hunne
zijde toonen dat zij die pogingen op prijs stellen,
In onzen tijd van mededinging op elk gebied ont
trekt geen natie zich straffeloos aan dien vreed
zamen industrieelen kamp der volken onderling,
en een kleine natie als de onze 't allerminst, die
haai1 voortdurend recht van bestaan in de eerste
plaats moet trachten te ontleenen aan het nut,
dat zij toont te slichten als draagster van bescha
ving en vooruitgang. Aan ons, Nederlanders, die
vóór driehonderd jaren onze onafhankelijkheids
verklaring even krachtig wisten te handhaven als
de Amerikanen twee eeuwen later hun goed recht
deden gelden, betaamt het reeds daarom alleen
te bewijzen, dat wij een eereplaats zullen weten
in te nemen op de aanstaande tentoonstelling.
De groote afstand behoeft onze nijverheidsman
nen niet af te schrikken. Ter vermindering ook
van dat bezwaar doet zich 'de concurrentie reeds
gelden. Ons kwam dezer dagen een circulaire in
handen van de Belgische internationale stoomvaart
maatschappij „Ligue de 1'Etoile Rouge", gevestigd
te Antwerpen, waarbij wordt aangekondigd, dat
het aantal vertrekdagen der groote ijzeren stoom
schepen uit die stad, in rechtstreeksche ver
binding met Philadelphia, gedurende de geheele
tentoonstelling aanmerkelijk zullen worden ver
meerderd. Na aankomst der goederen te Antwerpen
worden zij van het spoorwegstation onmiddellijk
overgebracht naar de stoomers, die van uitstekende
inrichtingen voor drie klassen van passagiers zijn
voorzien. Te Philadelphia worden de bezendingen in
spoorweggoederenwagens overgeladen en zoo rechls-
streeks naar het tentoonstellingsgebouw vervoerd,
terwijl na afloop der expositie op dezelfde gemak
kelijke wijze voor de terugzending zal worden zorg
gedragen. De vrachtprijzen zullen worden verlaagd,
en voor passagiers tevens retourbiljetten tegen
verminderd tarief worden afgegeven.
Dit lezende, kunnen wij den wensch niet weer-
houdèb, dat de aanstemde Amerikaansche wereld
tentoonstelling ook bij ons te lande aanleiding
moge geven tot mededinging in een versnelde trans
atlantische stoomvaart tegen verminderde prijzen.
LEIDEN, 6 October.
Van zeer vertrouwbare zijde zoo meldt men
ons heden per telegraaf uit Den Haag vernemen
wij dat de onderhandelingen tusschen Nederland
en Venezuela dreigen niet tot een gewenscht resul
taat te zullen voeren. Door Venezuela moet wel zyB
toegegeven aan het verlangen om schadeloosstel
ling te verleenen wegens het voorgevallene met de
Midas [zie L. D. van 24 Sept. 11.,] maar niet aan
den eisch dezerzijds tot openstelling der havens
van Venezuela voor Nederlandsche schepen.
Hedenochtend te 10 uren heeft de secretaris
van het Venezuelaansch gezantschap langs officiee-
len weg aan den minister van buiténlandsche
zaken een dépêche overhandigd van zijn gouver
nement. De inhoud daarvan moet zeer gewichtig
zijn en van beslissenden invloed op de vriendschaps
betrekkingen van beide rijken.
Het concert, alhier door de Amsterdamsche
liedertafel „Oefening baart kunst" te geven, is
uitgesteld lot 18 dezer.
Door de Commissie voor het geneeskundig
Staatsexamen alhier is heden het getuigschrift voor
het eerste gedeelte uitgereikt aan den heer M. RL
Duintjer, med. doctorandus.
Het is heden vijf en twintig jaren geleden
dat de heer H. Van Dijk bij de firma Lezwijn en
Eigeman in betrekking kwam. Dat de jubilaris
by deze gelegenheid zoowel van zijne patroons
als van de bedienden met vele geschenken werd
verrast, zullen allen, die hem kennen, begrijpen.
Aanstaanden Maandag zal tot opening van het
tooneeljaar in onzen schouwburg de eerste voor
stelling plaats hebben. Met genoegen hebben de too-
neelliefhebbers zeker tevens uit eene in deze courant
reeds voor eenige dagen opgenomen kennisgeving
vernomen, dat het gezelschap van de Nieuwe Rot-
terdamsche Schouwburgvereeniging zich voor dit
seizoen voor 12 voorstellingen heeft verbonden.
Een woord van aanbeveling voor dit gezelschap
mag zeker overbodig geacht worden. Door de
voorstellingen van vroeger heeft de directie
zich ook hier een gunstigen naam verzekerd.
Meer bijzonder vestigen we de aandacht op de
gelegenheid, die thans is opengesteld om zich
voor die 12 voorstellingen te abonneeren. Van de
voordeelen, die daaraan verbonden zijn, overtuige
men zich zich op de lijst, die nog vqor enkele
dagen bij den concierge van den schouwburg ter
teekening is nedergelegd. Aan de deelname van
het abonnement is tevens het recht van vaste
plaatsen verbonden, waarvoor Vrijdag a. s. de
loting zal plaats hebben.
Te Groningen zijn bevorderd tol hulpapo
theker M. C. Giltjes, van Helder, en K. Van
Giffen, van Wijckel.
Aan de Ulrechtsche hoogeschool is gisteren
bevorderd tot doctor in de rechten de heer J. A.
Raedt, van Doornspijk.
Aan Dr. J. W. G. Oordt is, met ingang
van 1 December e. k., op zijn verzoek, eervol
ontslag verleend als leeraar aan het gymnasium
in Den Haag.
Het stoomschip Thomas Sorby, van Java
naar Rotterdam, is den 4den dezer te Weymouth
aangekótnen en heëft, na kolen ingenomen te
hebben, de reis vervolgd.
Langs den Hollandschen IJzeren-Spoorweg
(lijn AmsterdamRotterdamHelderZaandam)
zijn gedurende de maand Aug. 265,119 reizigers
vervoerdopbrengst f 229.178.84}- en aan goederen
f 56.226.43^diverse ontvangsten f 1772.19;
totaal 287.177.47.
Het by de Tweede Kamer ingekomen wets
ontwerp tot intrekking van het keizerlijk decreet
van 30 Dec. 1809, concernant les fabriques,
^trekt tevens tot afschaffing, voor zoover zij nog
van kracht zijn, der wetten, besluiten en bepa
lingen van Franschen oorsprong, die tot het be
heer der kerkfabrieken betrekking hebben. Bij
het afschaffen van het decreet van 1809 moeten
de kerkfabrieken vervangen worden door in den
boezem van het kerkgenootschap samengestelde
besturen, die zich te gedragen zullen hebben naar
zoodanige kerkelijke reglementen, als ingevolge
de beslaande vrijheid door het bevoegd kerkelijk
gezag goedgekeurd en ter bloote kennisneming
aan de regeering medegedeeld zullen worden. Ten
einde zóóveel mogelijk nadeelige schokken te
voorkomen bij het opheffen van het decreet, dat
meer dan 60 jaren heeft bestaan, is een over
gangsbepaling by art. 14 voorgesteld, luidende;
