LEIDSCH
DAGBLAD.
N°. 4714.
Zaterdag
A0. 1875.
26 Juni.
HET GEMEENTE-VERSLAG.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maandenf 1.
Franco per posl1.40.
Afzonderlijke IS'ommers0.02.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIES
Van 1—6 regelsf 1.05.
Iedere regel meern 0.17$.
Grootere letters naar plaatsruimte.
in.
Na de gebouwen, waaronder het Raadhuis voor
meer of minder belangrijke herstellingen moet
worden vermeld, komt de beurt aan straten en
pleinen. Er werd gestraat: aan meer uitgebreid
werk, dat vervolgens tarief bij aanneming plaats
had, 16217 centiaren, aan minder uitgebreid
7895, voor rekening der gasfabriek, particuliere
riolen, duikers enz. 1257.75, te zamen 25369.75
centiaren, waarvoor werden verbruikt 85000
keien en 300000 straatklinkers. Tot onderhoud
van wegen en voetpaden werd het noodige ver
richt, terwijl, zooals ieder ongetwijfeld zal beamen,
jde aannemer voortging goede zorg te dragen
voor wandelplaatsen en plantsoenen. Nog verdient
daarbij opmerking, dat na het opheffen der Boom-
kweekerij de voorraad jong plantsoen, waarvan de
openbare verkoop mislukt was, groolendeels naar
jde algemeene begraafplaats werd overgebracht tot
llater eigen gebruik.
Een kostbaar artikel in onze waterrijke stad,
de bruggen, vorderde ook in 1874 belangrijke
uitgaven. Twee bruggen, de Pauwbrug en de
Vrouwenbrug, werden geheel vernieuwd, terwijl
de draaibrug over den Rijn buiten de Zijlpoort
een belangrijke herstelling onderging.
g,,Wat het ruimen der riolen betreft, verwijzen
wij naar hetgeen daaromtrent meer uitvoerig in
afzonderlijke artikels door ons werd besproken;
«nlrent de daarmee in zoo nauw verband staande
lompen zij opgemerkt, dat als gevolg van een
vernieuwd onderzoek vijf pompen werden aangeduid
als schadelijk voor de gezondheid. Vooral met het oog
daarop mag het niet overbodig worden geacht, dat
het aantal gelegenheden tot het verkrijgen van duin
water tot 28 werd vermeerderd, voor de minge-
goede volksklasse echter een nultelooze verbetering
sedert het raadsbesluit van 25 Juni 1874, waarbij
een betaling van één cent per emmer werd ge-
eischt. Het verslag bevat daaromtrent welsprekende
cijfers, die een treurigen indruk maken. Bedroeg
in Juli het aantal M3 aangevoerd duinwater
toen nog gratis verkrijgbaar 1498, in de daarop
volgende maand Augustus, onder het één-cents-
systeem, waren 386 M* voldoende. Neen, niet
voldoende, zeggen wij, want de werkman dronk
nel zijn gezin slechts pomp- en grachtwater, van
laar dat b. v. in December '74 slechts 196 M3
werden aangevoerd tegen 867 in dezelfde maand
van het vorige jaar. Toch waren de kosten aan
merkelijk toegenomen, doordien de bezoldiging van
lien personen, met het uitgeven van duinwater
belast, f 73 per week bedroeg.
Het zal wel overbodig zijn te vermelden, dat
iet Verslag ook spreekt van het amoveeren
waarom dat uitheemsche woord, of klinkt bet
achter dansloopen der Hoogewoerdspoort en
lan de daarmede in verband slaande werken.
Wie meer van opbouwen houdt, vooral met een
luttige strekking, zal het aangenamer vinden te
worden herinnerd aan de nieuwgebouwde lokalen
'oor de bewaarschool aan het einde der Groene-
s'eeg, aan de voor hetzelfde doel ingerichte school
®P de Oude Vest bij de Bakkersteeg en eindelijk,
naar vooral, aan de algeheele herschepping, die
'et voormalig Nosocomium onderging, eveneens
en behoeve van het onderwijs.
Een hoogst belangrijk hoofdstuk mag zeker dat
"er de medische politie worden genoemd. De
'ïploitatie van het Liernurstelsel zoo lezen
'V|J daar levert gunstige resultaten op. Echter
loet de laatst gehouden verpachting van de faeca-
liën de gegronde vrees ontstaan dat de financieele
uitkomsten ditmaal niet zoo voordeelig zullen zijn.
Op dezelfde bladzijden, waaraan wij deze bijzon
derheid ontleenen, komt met betrekking tot het
gebruik van duinwater de volgende zinsnede voor,
die, na hetgeen vroeger werd gezegd over het
verminderd gebruik, vrij onverklaarbaar schynt,
nh: „De maatregel om het duinwater, met uit
zondering van behoeftigen, tegen betaling verkrijg
baar te stellen, geeft tot geene klachten aanleiding."
Wij voor ons vinden in de hoven opgegeven cijfers,
waaruit de enorme vermindering van het gebruik
blijkt, een zwijgende, maar daarom niet minder
welsprekende klacht. Doch hoop doet leven, en
daarom maken wij liever gewag van een voorloopig
plan, dat door den gemeente-architect is opge
maakt voor den aanleg van een duinwaterleiding
van Katwijk naar deze gemeente. Moge dat voor
loopig plan spoedig in een definitief plan overgaan
Tot de loffelijke maatregelen mag zeker worden
gerekend, dat men meer en meer de voor de
gezondheid zoo schadelijke varkenshokken met hun
viervoetige bewoners buiten de kom der gemeente
tracht te brengen; zorgt men daarbinnen dan
tevens voor goede arbeiderswoningen zooals het
twaalftal, door de Leidsche bouwvereeniging ge
sticht op het plein aan de Oude Vest, dan zullen
typhus en typhuskoorts, die in '74 weder 28 offers
eischlen, hier steeds minder voedsel vinden. Wel
licht dat ook nog andere zaken tot het scheppen
van dien minder gunstigen toestand meewerken,
althans de woorden „Verordeningen omtrent de
keuring van levensmiddelen bestaan in deze ge
meente niet" geven genoeg te denken.
Overgaande tot het militaire element, zien wij
dat van het contingent dezer gemeente voor de
nationale militie, in 102 man bestaande, 100 bij
de land-, 2 bij de zeemilitie werden ingelijfd. De
actieve sterkte der schutterij bedroeg 731 man,
zijnde drie minder dan het bij de wet gevorderde
getal, terwijl wegens de sluiting der schietbaan
de oefeningen, ook der heide scherpschuttersver-
eenigingen, niet konden plaats hebben. Hierbij
verdient echter vermelding, dal de Leidsche scherp-
schuttersvereeniging geregeld tweemaal 's weeks
gebruik maakte van de schietbaan te Katwijk.
Zeker een loffelijk voorbeeld.
LEIDER, 25 Juni.
Uit het door de maandelijksche vergadering
voorgedragen dubbeltal is gisteren lot lid van het
bestuur van de Maatsch. der Nederl. letterkunde
gekozen Prof. C. P. Tiele.
Heden zijn aan de hoogeschool alhier be
vorderd tot doctor in de rechten de heerenP.
Dozy, geb. te Zaandam, W. 11. Snouck Hurgronje
en W. C. Van Benthem Jutting, geb. te Middel
burg, met stellingen R. Goddard, geb. Ie Rotter
dam, rnet acad. proefschrift: bet wisselprotest.
Gisteren is te Utrecht tot doctor in de
rechten bevorderd de heer W. A. R. Engelen,
van Leeuwarden.
Voor de benoeming lot leeraar in de Ned.
en Hoogd. taal aan de h. b. school met driejari
gen cursus voor jongens te Rotterdam worden
door B. en Ws. aldaar aanbevolen 1°. de heer
R. Dijkstra te Leiden, 2°. de heer J. C. Van
Druten te Zaandam.
Het Nederl. stoomschip Holland, van Nieuwe-
diep naar Batavia, is 23 dezer des avonds Malta
gepasseerd.
Zr. Ms. raderstoomschip Merapi, onder hevel
van den kapt.-luit.-ter-zee J. Tromp, is den 23sten
dezer te Gibraltar aangekomen, en zou, na kolen
ingenomen te hebben, den volgenden dag de reis
naar Atjin voortzetten.
Men meldt aan het U. D. dat het met de
getalsterkte der escadrons van het wapen der
cavalerie tegenwoordig allertreurigst gesteld is.
Er zijn escadrons, die niet meer dan 50 man
tellen, en ruim 100 paarden hebben. De manschap
moet dan ook om den anderen nacht dienst doen
vrijwilligers komen er niet, zoodat de toestand
onhoudbaar schijnt.
Naar men verneemt zal de majoor-ingenieur
Kromhout, commandant van het bataljon mineurs
en sappeurs, een reis naar het buitenland onder
nemen, ten einde de aldaar bestaande verdedi
gingswerken te bezichtigen.
Nadat de tentoonstelling van Zaanlandsche oud
en merkwaardigheden in het voorgaande jaar
zulk een groot succes had, bestond het plan een
blijvend museum van oudheden te vestigen. De
daartoe bestaande commissie heeft thans het plan
moeten opgeven; de gevraagde bijdragen voldeden
niet aan de verwachting, en het voorloopig ge
kochte pand, waar het museum zou gevestigd
worden, is weder ten publieken verkoop aange
slagen.
Op den lsten Juli zal aan het dep. van
binnenl. zaken worden aanbesteed het houwen
van eene buitensluiskolk met schutkolk aan de
marinesluis te Vlissingen, het verruimen van een
gedeelte der marinehaven aldaar en eenige daar
toe behoorende werken. De begrooting der kosten
is 923,000. De werken moeten vóór of op 1
Dec. 1877 gereed zijn.
Jhr. Mr. J. L. De Jonge heeft, naar men
aan het Vad. bericht, zijne benoeming als lid
der Tweede Kamer aangenomen.
Staatsblad n°. 80 behelst het kon. besluit
van 29 Mei jl., bepalende de plaatsingen in het
Staatsblad van de op 9 October 1874 te Bern
gesloten internationale postconventie, henevens
van het proces-verbaal van de uitwisseling der
ratificatiën.
Door hel dagelijksch bestuur der gemeente
Heerlen is besloten zich lot de prov. staten van
Limburg te wenden met een adres, strekkende om
van de hooge regeering concessie te verkrijgen tot
exploitatie der steenkolenlagen. De ieden der
statenvergadering voor het district Heerlen heb
ben eenstemmig besloten het ontworpen adres op
de krachtigste wijze te steunen.
Openbare vergadering van den raad van
state, afdeeling voor de geschillen van bestuur,
op a. s. Woensdag des voormiddags te elf uren.
D. Fontein is erkend en toegelaten als
vice-consul van Denemarken voor de provincie
Friesland alsmede de eilanden Vlieland en Ter
schelling, met standplaats te Harlingen, en op den
voet van Nederlandsch onderdaan.
De miliciens der lichting van 1874, die
voor het in gestadigen dienst blijvend gedeelte
bij de corpsen infanterie in werkelijken dienst zijn
verbleven, zullen den lsten Juli in het genot van
onbepaald verlof worden gesteld.
Bij den hoogen raad is heden als advocaat
beëedigd de heer Mr. Joh. E. Van Voorlhuyzen.
De heer Burgers, president der Trarisvaalsche
republiek, is heden in Den Haag aangekomen en
heeft eene conferentie gehad met den minister
van buitenlandsche zaken, die ter zijner eere
een diner geeft, waartoe ook andere ministers en
leden van het gevolg van den voorzitter der
Zuid-Afrikaansche republiek zijn genoodigd.
