LEIDSCÏÏ
DAGBLAD.
A0. 4711.
A0. 1875.
Woensdag
23 Juni.
HET GEMEENTE-VERSLAG.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maandenf I.
Franco per postn U40.
Afzonderlijke Nommers0.02.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTEEN:
Van 16 regelsf 1.05.
Iedere regel meer0.174.
Grootere letters naar plaatsruimte.
STADS - BERICHTEN.
Vergadering van den Gemeenteraad van Leiden,
Zaterdag 26 Juni 1875, 's namiddags te dri e uren.
i.
Vooruitgang die leus wordt door zoo menigeen
en in zoo verschillenden zin gebezigd, dat zij door
die telkens wederkeerende herhaling wel eens haar
kracht en beteekenis mist. Daarom kan het zijn
nut hebben daar, waar werkelijk vooruitgang valt
waar te nemen, dat te conslateeren. Laat ons zien
of het dezer dagen verschenen „Verslag van den
toestand onzer gemeente over het afgeloopen jaar
1874" ons daartoe de gelegenheid aanbiedt.
Reeds het eerste Hoofdstuk, dat over de bevol
king handelt, getuigt van toename, zij het dan ook
niet belangrijk. Bedroeg het aantal inwoners op
31 Dec. 1873 39869, op 31 Dec, 1874 telde
Leiden 40249 ingezetenen. Die gunstige verhou
ding was een gevolg van de meerdere geboorten,
1557, tegenover de sterfgevallen, 1101, want de
woonplaatsverandering geeft een schijnbaar minder
gunstig cijfer, immers tegen 2029 personen, die
zich hier ter stede vestigden, verlieten 2105
metterwoon deze gemeente; doch ook slechts
schijnbaar, want die grootere vermindering door
verhuizing is hoofdzakelijk te zoeken bij het gar
nizoen, dat in 1873 860, het vorige jaar daaren
tegen slechts 773 rnan bedroeg. Het aantal over
ledenen, 1101 tegen 1129 in 1873, geeft een
vermindering aan van 2'/2 pCt. Zouden wij over
drijven, als wij in dat bemoedigend cijfer een vrucht
zien van hetgeen aanvankelijk op hygiënisch ge
bied werd verricht? Zeker een spoorslag om in
die goede richting met kracht voort te gaan.
Wat het aantal geboorten betreft, trekt het
hooge cijfer der onechte, 164 bij een totaal van
1608, zeker de aandacht, maar terecht wordt dat
verschijnsel in het Verslag toegeschreven aan het
bezit van een academisch ziekenhuis, waar vele
van elders komende vrouwen worden opgenomen.
Van Hoofdstuk II, de verkiezingen, waaruit
blijkt, dat in het geheel slechts drie verkiezingen
plaats hadden, een voor den Gemeenteraad, twee
voor de Provinciale Staten, is de overgang naar
Hoofdstuk III, het Gemeentebestuur, vrij geleide
lijk. In het personeel van den Raad had slechts
ééne wijziging plaats: de heer B. W. Wttewaall,
die de gemeente metterwoon verliet, werd ver
vangen door Dr. J. E. Van Iterson J.Az., wat
met het oog op hetgeen er nog te doen valt ter
verbetering van den algemeenen gezondheidstoe
stand, ongetwijfeld een gelukkige keuze mag heeten.
Op de lijst der gemeente-ambtenaren trekt de
aandacht de beambte, belast met het toezicht op
de honden, en wel om de eigenaardige wijze
waarop hij beloond wordt voor zijne werkzaam
heden. Behalve 200 vast salaris toch geniet die
functionaris 10 pCt. van de opbrengst van de
hondenbelasting. Zulk een wijze van bezoldiging
der gemeente-ambtenaren verdient naar onze
meening geen aanbevelingmoet zij strekken tot
aanmoediging van den belanghebbende, dan zou
men licht tot de vraag komen, waarom dat
stelsel slechts bij één of althans weinige beambten
wordt toegepast; zoo niet, dan achten wij een
vast salaris verreweg verkieslijk, ook in het be
lang van den betrokken persoon zelf; of kan het
billijk heeten, dat deze b. v. schade zou lijden
ten gevolge van een mogelijke vermindering der
opbrengst van de hondenbelasting als uitvloeisel
van de thans ingevoerde strengere maatregelen
van toezicht? Opmerking verdient het nog, dat
dezelfde persoon op de lijst voorkomt als onbe
zoldigd inspecteur. Zij, die onze zienswijze in dat
opzicht deelen, zouden dan ongetwijfeld ook aan
den yker van het botervaatwerk bij voorkeur een
vaste bezoldiging zien toegekend in plaats van de
thans bij raming vastgestelde som van het ijkloon.
De besluiten, verordeningen en instruction, in
den loop van het jaar door den Gemeenteraad
genomen of uitgevaardigd, evenals de onderwerpen,
in dien Raad behandeld, zullen wij met stilzwijgen
voorbijgaan, daar zij geregeld in ons blad werden
vermeld, en liever stilstaan hij hetgeen het Ver
slag mededeelt aangaande de archieven. Aankoopen
voor het gemeen te-archief hadden er niet plaats;
dit leidt ons tot de vraag of het met raadzaam
zou zijn, dat daarvoor telkenjare een vaste som
werd besteed. Overigens onderging het archief
ook in 1874 eenige uitbreiding door de geschenken
die het ontving, waaronder zeer belangrijke Dat
het geen onvruchtbare inrichting is, bewijzen de
nasporingen, die er met verschillend doel plaats
hadden, zooals het onderzoek aangaande den aan
leg van een groot deel der riolen. De viering van
het derde eeuwfeest van Leidens ontzet en van
de stichting der hoogeschool gaf den heeren Fruin,
Hofdijk, Schotel en Dercksen aanleiding tot na
sporingen, waarvan de vruchten in de door hen
uitgegeven werken meer algemeen verbreid wer
den of zullen worden, wat niet minder het geval
zal zijn met het prachtwerk van Dr. W. Pleyte:
„Leyden vóór 300 jaren en thans, met de afbeel
dingen van den plattegrond in 1578 en het
Chaertbouck van de straten en Chaertbouck van
de stads wateren gemeten door Mr. Salomon Davids-
soon Van Dulmanhorst en Jan Pieterssoon Dou".
Evenzoo was het archief van groot nut bjj het opspo
ren der voormalige woonplaats van een 30-tal be
roemde professoren en der namen van de Leidsche
schilders en beeldhouwers. Als een bijzonderheid
deelen wij hier nog mede dat uit een ander onderzoek,
ingesteld met het doel om bekend te worden met
de ligging der grafsteden van vele voorname per
sonen, opnieuw is bevestigd, dat de toren der
Pieterskerk eertijds in het midden der kerk was
geplaatst.
Een omslachtig onderzoek van Dr. Wap voor de
samenstelling van een overigens door sommigen
nogal bestreden werk over Mr. Willem Bilderdijk
heeft aangetoond, dat die bekende dichler afstamde
van zekeren Izaak Bilderdijk, die alhier vermoedelijk
herbergier was en, na te zijn gefailleerd, in 1864
met zijn vrouw Susanna Vrolijk naar Rotterdam
en vervolgens naar Amsterdam is vertrokken.
LEIDEN, 22 Juni.
Aan den heer F. Blumentrilt, kapelmeester
bij de d.d. schutterij alhier, is op zijn verzoek
door den majoor-commandant eervol ontslag ver
leend, in te gaan 1 Jnli e. k.
Aan den sergeant A. F. Van der Kruyf,
van de d.d. schulterij alhier, zijn door den majoor
commandant de functiën opgedragen van bode bij
den schuttersraad, in plaats van A. De Krieger,
die overleden is.
Het stoomschip Conrad, van Batavia naar
Nieuwediep, is 19 dezer te Port-Said aangekomen
en den volgenden dag van daar via Napels ver
trokken; de Koning der Nederlanden en de
Holland, van Nieuwediep naar Batavia, zijn resp.
den 20sten en den 19den Gibraltar gepasseerd.
Voor het feest der inw'yding van den Wil
lemstoren te Dillenburg is het volgend programma
vastgesteldMaandag 28 Juni. Ontvangst dei-
gasten aan het station, en des avonds hunne be
groeting in het hotel „zum Hirsch". Dinsdag 29
Juni. Koraal van den toren; godsdienstoefening in
de Evang. kerk; rangschikking van den optocht;
feestelijke inwijding, met koraalgezang, enz.feeste
lijke maaltijd; concerten; Bengaalsche verlichting
van den toren, enz. Woensdag 30 Juni. Tuin-
concert; boschfeest; hal.
De benoemde offic.-van-gezondheid 2de kl.
Dr. C. Alers wordt met 1 Juli geplaatst in de
rol van Zr. Ms. wachtschip te Willemsoord.
Z. M. heeft W. Ths. Fraser erkend en
toegelaten als Brilsch consul te Batavia; den luit.-
ter-zee 1ste kl. J. Van Burg benoemd tot lid van
den raad van tucht voor de koopvaardij te Am
sterdam, ter vervanging van den luit.-ter-zee 1ste
kl. A. J. Visser, als zoodanig ontslagen.
Gemengd Nieuws.
Morgenochtend zal het hof in Z.-H.
uitspraak doen op het appèl, ingesteld door den
officier van justitie alhier tegen een vonnis der
Leidsche rechtbank, waarbij zijn vrijgesproken van
de aanklacht van rebellie vier personen, destijds
inwoners van Leiden, omdat het naar het oordeel
der rechtbank niet was bewezen dat de bode van
den schuttersraad in de uitoefening zijner functie
was, tijdens hij op 26 Oct. jl. een hunner wegens
het niet voldoen eener boete, opgelegd voor
schutterig k verzuim, wilde in arrest nemen,
doch daarin door tegenstand van den schut-
terplichtige, geholpen door de anderen, is be
lemmerd en de arrestatie niet is kunnen ge
schieden. Het O. M., door adv.-gen. Mr. Van
Maanen waargenomen, requireerde heden de beves
tiging van het vonnis voor zooveel betreft den
derden en vierden bekl., van wie gebleken was dat
zij met de qualiteit van den bode niet bekend
waren, doch ten aanzien van den eersten en tweeden
bekl. adviseerde hij tot eene veroordeeling van
zes dagen gevangenisstraf. Mr. F. Was, adv. te
Leiden, droeg de verdediging der bekl. voor, en
hield vol dat de bode van den schuttersraad,
zonder eenig bewijs van bevoegdheid op het be
wuste oogenblik gedekt, niet gerechtigd was tot
de arrestatie van den nalatigen schulterplich-
tige. Ook voor den eersten en tweeden bekl.
vroeg pleiter de bevestiging van het vonnis van
vrijspraak.
In de gisteren gehouden zitting van
den hoogen raad is uitspraak gedaan op het be
roep in cassatie van Luigi Ganale, die door het
prov. gerechtshof wegens moedwillige mishandeling
tot drie maanden gevangenisstraf is veroordeeld.
De hooge raad oordeelde de cassatiemiddelen
ongegrond en verwierp het beroep, omdat noch
uit het proces-verbaal der terechtzitting noch uit
het arrest van het hof blijkt, dat de Italiaan is
uitgeleverd.
In de zitting van het prov. gerechts
hof in Z.-H. van gisteren nam de adv.-gen. Mr.
Van Maanen conclusie in het proces van den
Engelschen logementhouder Tiddens tegen Mr.
Driebeek, curator in het faillissement van den
graanhandelaar Van Aart te Breda. De conclusie
strekte tot bevestiging van het interlocutoir vonnis
der rechtbank te Rotterdam, waarvan appèl, waarhij
o. a. een getuigenverhoor is bevolen over de ont
vangst en niet teruggave door T., van eene som
van 6600. Den 30sten dezer zal het hof uit
spraak doen.
