LEIDSCH
N°. 4644.
A0. 1875.
Zaterdag
3 April.
De Toonkunst te Leiden.
PRIJS DEZER COURAST:
Voor Leiden per 8 maandenf 1-
Franco per postn U40.
Afzonderlijke Nomineesn 0.02.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIES
Van 16 regelsf 1.05.
Iedere regel meern 0.171.
Grooterc letters naar plaatsruimte.
Ingezonden
Onder onze stadgenooten werd dezer dagen
een circulaire verspreid, waarin hun werd mede
gedeeld, dat zich te Leiden een afdeeiing der
„Maatschappij tot bevordering der Toonkunst"
gevestigd had, die zich ten doel stelt alle muzi
kale krachten en middelen, waarover de plaats
onzer inwoning te beschikken heeft, in het belang
der kunst tot één geheel te vereenigen. Wij hebben
den inhoud dezer circulaire aandachtig overwo
gen en zien ons genoopt de redenen bloot te
leggen, die ons omtrent de wenschelykheid der
bedoeling en het welslagen der poging rechtma-
tigen twijfel doen koesteren. Wij zouden den
maatregel kunnen toejuichen, indien het muzikaal
leven te Leiden werkelijk opbeuring behoefde, of
•wanneer zich niet reeds in ons raidden vereenigingen
bevonden, die met uitstekend gevolg in denzelfden
geest werkzaam zijn, zoodat de nieuwe inrichting
wel tot verbrokkeling van krachten zal leiden,
maar niet aan de eendracht bevorderlijk kan zyn.
Er bestaat hier toch sinds jaren een „Leidsche
Maatschappij voor Toonkunst" die in een bloeienden
toestand verkeert en een muziekschool in het leven
heeft geroepen, die om haar degelijk onderwijs
geroemd wordt en een sieraad onzer stad uitmaakt.
Naast deze schoone inrichting bezitten wij de
„Leidsche Zangvereeniging", die geregeld om de
twee jaren groote muziekfeesten weet te organi-
seeren, zooals ons weldra weder een te wachten
staat, wier uitvoeringen zich een grooten naam
hebben verworven, en vele vreemdelingen her
waarts lokken. Deze beide vereenigingen, die
ieder een organiek onderdeel van den gemeen-
schappehjken akker bearbeiden, reiken elkander
de hand en vormen een schoon geheel. De zang
school der Leidsche Maatschappij voor Toon
kunst levert de bewerktuigde bouwstoffen voor
het uitmuntend koorpersoneel, dat ons door andere
plaatsen benijd wordt. De scherpe afscheiding van
standen, die in andere steden afzonderlijke zangver-
eenigingen heeft in het leven geroepen, wordt
gelukkig bij ons niet aangetroffen. Op vocaal
gebied bestaat dus feitelijk reeds de meest ge-
wenschte eenheid. Alleen zucht naar verande
ring of overmoed, uit weelde voortgesproten, kunnen
naar wijzigingen in dien toestand verlangen. Op
instrumentaal gebied zal daarentegen de door
tegenwoordige commissarissen der M. v. T. ge-
wenschte eenheid nimmer tot stand komen
waar de elementen voor een groot orkest te Leiden
ontbreken. Bij iedere belangrijke muziekuitvoering
moeten de beste krachten van elders komen en
toch willen de genoemde commissarissen nog
wel twee muziekcorpsen in het leven roepen
Goede musici kunnen in de groote steden beter
een geschikten werkkring vinden dan by ons en
het gevaar is niet denkbeeldig dat zelfs de weinige
bruikbare elementen onzer schutterij-muziek by
de voorgenomen uitbreiding der militaire muziek
corpsen zich verplaatsen zullen. De taak, waar
mede de nieuwe inrichting zich zou willen belas
ten, wordt reeds door anderen op zoo uitstekende
"wijze vervuld, dat zij nog geene verbetering of
aanvulling behoeft.
Herhaaldelijk zijn dan ook door de Amster-
damsche Maatschappij onderhandsche uitnoodigingen
gericht tot de hier bestaande muziekvereenigingen,
om zich bij haar aan te sluiten, maar Leiden, dat
op zijn zelfstandigheid, ook op muzikaal gebied,
prijs stelt, heeft die vleiende uitnoodigingen telkens
met fierheid afgewezen. De haar toegezegde bescher
ming en ondersteuning verlangen wij niet en be
hoeven wij niet. Wie zal zonder noodzakelijkheid
zijne vrijheid van beweging opofferen, om aan den
leiband eener centraliseerende maatschappij te
loopen, wier hoofdzetel elders gevesligd is en wier
hoofdbestuur uitsluitend uit leden der Amster-
damsche afdeeiing is samengesteld. Reeds bij de
eerste handeling, die de Leidsche afdeeiing ver
richt heeft, namelijk het vaststellen van haar
huishoudelijk reglement, zooals by iedere latere
wijziging, behoeft zij de goedkeuring van het
hoofdbestuur en deze hatelijke censuur zal zich
te sterker doen gevoelen, naarmate de afdeeiing
in bloei toeneemt. Meer dan ééne afdeeiing heeft
dan ook reeds de gehoorzaamheid opgezegd en
zich van de melropool losgescheurd.
De ondergang der „Leidsche muziekfeesten"
zoude dan ook het eerste onverm'ydelyk gevolg
geweest zijn, indien aan het verlangen tot samen
smelting voldaan werd. Leiden zoude dan voortaan
mei andere steden, waar eveneens afdeelingen der
Maatschappij gevestigd zijn, hebben mede te dingen
en van de willekeurige besluiten der algemeene
vergadering afhankelijk zijn, of wel, ingeval van
loting, zich aan het blinde toeval zien overgeleverd.
Indien de Leidsche afdeeiing der „Maatschappij
ter bevordering der Toonkunst" zich niet, als de
plattelands-schutterij, met een denkbeeldig bestaan
op het papier wil tevreden slellen, zal zij voor-
deelen moeten welen aan te bieden, die de deel
neming aanlokkelijk maken. Wanneer de nieuwe
nering met de klandisie der oude firma wil begun
stigd worden, zal zij voor ons geld betere waar
moeien verschaffen, dan nu in den winkel te koop is.
De groote aanplakbiljetten voor de vensters lokken
wel nieuwsgierige toeschouwers maar geen koopers
uit. Er werd ons een exemplaar der wel toegekend,
benevens hel jaarlijksch verslag, zooals dit bij alle
vereenigingen het geval is. Wij verkrijgen het
recht de huishoudelijke uitvoeringen van andere
afdeelingen bij te wonen, waarvan in den regel
weinig gebruik wordt gemaakt, omdat de meeste
leden door hun beroepsbezigheden te veel aan de
plaats hunner inwoning verbonden zijn. Wij kun
nen tegen halven prijs de werken koopen, welke
door de Maatschappij worden uitgegeven, maar
waar het werken voor gemengd koor of orkest
geldt niet vallen binnen het bereik van een par
ticulier. De toegang tot het jaarlijksch muziek
feest, dat nog de grootste prikkel tot deelneming
zijn zoude, blijft slechts aan de leden der alge
meene afdeeiing gegund en wordt voor de afdee-
lingsteden tot den eersten avond beperkt. Een
poging door de afdeeiing Arnhem beproefd, om
aan deze stuitende bevoorrechting een einde te
maken, werd op de laatste algemeene vergadering
verworpen.
Behalve deze bezwaren, hebben wij nog grieven
van meer persoonlijken aard, die wij niet onbe
sproken mogen laten. Onder de oprichters ont
moeten wij nagenoeg alle commissarissen der
Leidsche Maatschappij voor Toonkunst, tot wier
aangewezen roeping het behoort, om den bloei
en het behoud eener vereeniging te bevorderen,
met wier beheer zij belast zijn. Hoe kunnen deze
mannen hunne medewerking verleenen, om eene
inrichting in het leven te roepen, die niet alleen
bestemd is als mededingster der vereeniging op
te treden, wier belangen aan hunne zorgen zijn
toevertrouwd, maar ook, indien het verlangen der
oprichters zal verwezenlijkt worden, bestemd is de
Leidsche maatschappij te vervangen? Orn de oplos-
sing der laatstgenoemde zooveel mogelijk te bevor-
I deren, wordt zelfs een premie uitgeloofd in den
vorm eener met de helft verminderde contributie.
Wy zijn nieuwsgierig te vernemen of de leden
der Maatschappij voor Toonkunst te Leiden lijde
lijk berusten zullen in de handelingen van hare
leidslieden, wier ongeschiktheid om aan het hoofd
der zaken te staan door vroegere gebeurtenissen
reeds genoegzaam gestaafd is, zoodat de zaak
overweging verdient, of, na dit onwaardige spel,
de taak niet aan bekwame handen behoort te
worden toevertrouwd.
LEIDEN, 2 April.
Ten tweeden male trad gisteren de heer
Beaumont in de Loge op en droeg met veel
talent de schoonste fragmenten uit Dickens* Christ
mas Carol voor, doch weer was het aantal van
belangstellenden zeer gering, en bestond het audi
torium hoofdzakelijk uit dezelfde personen die de
eerste voordracht hadden bijgewoond. Te meer
speet ons dit, daar wij vernamen dat den eersten
keer de heer Beaumont nauwelijks de kosten van
zaalhuur heeft kunnen goedmaken. Eene toevallige
en voor den spreker zeer ongelukkige omstandigheid
maakte bovendien dat het auditorium gisteren veel
geringer was dan het had kunnen kunnen zijn. In de
courant was nl. bekend gemaakt dat de voor
dracht in plaats van te acht uren, gelijk de eerste
maal, te halfacht zou beginnen, en toen legen
dat uur de bezoekers verschenen, was de zaal
nog niet verlicht, en werd men teruggezonden
met de boodschap dat de heer Beaumont uit
Leiden verdwenen was en er dus geen voor
dracht zou gegeven worden. Vijf minuten later
verscheen de vermiste spreker en nadat eenige
teruggezondenen, die 't naastbij woonden, werden
gewaarschuwd en ook spoedig terugkwamen, be
gon tegen acht uur de voordracht. Later bleek
het dat de heer Beaumont van het geheele mis
verstand niets afwist.
Zeer te betreuren zou het zijn wanneer ook
de laatste lezing op Zaterdag-avond te half
acht (dit heeft' de spreker uitdrukkelijk gezegd),
wanneer de Hamlet zal worden voorgedragen,
niet beter wordt bezocht. De talentvolle vertolking
van Shakespeare en de levendige voordracht van
den heer Beaumont verdienden hier een betere
ontvangst.
Wij vermelden hier nog dat de heer Beaumont
family-tickets uitgeeft, waardoor op dezelfde kaart,
tegen slechts eenmaal betaling van den prijs
meerdere leden van hetzelfde gezin toegang ver-
krygen.
Den 6den dezer zullen de wekelijksche zit
tingen van Commissarissen der Spaarkas in het
Nutsgebouw alhier weder een aanvang nemen. In
't belang van den werkman bevelen wij hem
deze nuttige inrichting dringend aan.
In de 30 Maart gehouden zitting van den
gemeenteraad te Noordwijk is verslag uitgebracht
over den toestand der spaarbank aldaar op 1
Januari 1875. Daaruit bleek, dat er op dat tijdstip
93 deelhebbers waren en in 1874 was, ingebracht
/4120.51,/a. De grootste inleg in dat jaar bedroeg
535 en de kleinste f 0.04. Een en ander ver
geleken met de vorige jaren, was voldoende om
te doen zien, dat deze zoo hoogst nuttige instel
ling, die nog niet langer dan ruim 3 jaar bestaat,
zich in een wel langzamen, maar niettemin zekeren
vooruitgang mag verheugen.
Het stoomschip Conradvan Nieuwediep
naar Batavia, is 31 Maart 's namiddags te half-
v'yf te Suez aangekomen en heeft des avonds te.
halfzeven de reis voortgezet.
