LEIDSOÏÏ
DAGBLAD.
J\°. 4609.
V. 1875.
Vrijdag
19 Februari.
NAVOLGENSWAARDIG.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maandenf 1.
Franco per postn L40.
Afzonderlijke IS'ommers0.02.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIES:
Van 16 regels.f 1.05.
Iedere regel meer0.171.
Grootere letters naar plaatsruimte.
Moge de wet op de besmettelijke ziekten veel
toebrengen tot verbetering van den algemeenen
gezondheidstoestand, de laatste mazelen-epidemie,
die allerwegen in meer of minder hevige mate
heerschte, heefl bewezen dat geen wettelijke voor
schriften in slaat zijn contagieuse ongesteldheden
te weren. Wie dat verwachtte zou zeker wat
al te optimistisch mogen heeten; maar onge
twijfeld mag men toch aannemen dat door zulke
wetsbepalingen het kwaad wordt verminderd, wat
nog veel meer het geval zou zijn, indien deze
voorschriften altijd stipt werden nageleefd. Dat
dit wel eens wat te wenschen overlaat is menig
maal beweerd, en reeds werd bedriegt ons
geheugen ons niet in een vergadering van
bevoegde personen daarop de aandacht gevestigd.
Maar gesteld dat in een plaats streng de hand
wordt gehouden aan de bepaling dal alle wonin
gen, waar de besmettelijke ziekte heerscht, door
«en kenteeken moeten worden aangewezen, dan
ligt daarin nog volstrekt niet opgesloten dat ieder
een die brandpunten der epidemie zooveel mogelijk
zal vermijden.
Men kan dus wel spreken van beperking der
besmetting, niet van afsluiting.
Doch er kan nog veel meer ter verbetering
der volksgezondheid worden gedaan. Dat heeft de
Geneeskundige R.aad in Noord-Holland begrepen,
en daarin vond hij aanleiding tot het verspreiden
der circulaire, die dezer dagen van hem uitging.
Hel geldt daarbij het ontwerpen van het plan
eener Provinciale Vereeniging tot wering van epide
mische ziekten en tot hulpbetoon tijdens epidemieën
door samenwerking van ingezetenen. Dat doel
zal zij trachten te bereiken door bevordering der
maatregelen, die tot voorziening tegen epidemi
sche ziekten worden genomen, het aanschaffen
en beschikbaar stellen van materieel ter bestrij
ding van epidemieën, het opleiden van geschikte
personen voor verpleging en desinfectatie.
Pieeds in het bovengenoemde alleen ziet de
Vereeniging zich een ruim veld van arbeid ge
opend. Vooral deskundigen zouden er van kunnen
getuigen, wat er in tijden van, groole besmetting
niet al hier en daar ontbreekt aan de vereisch-
ten voor goede ligging en dekking en niet minder
aan een voegzame verzorging, waarin al zeer
moeilijk kan worden voorzien, zonder personen
die daartoe vooraf zijn opgeleid. Het personeel
van pleegzusters, bijzondere ziekenoppassers, en
die der gasthuizen of soortgelijke inrichtingen
mag in buitengewone tijden zeker verre van vol
doende worden geacht. Dan eerst leert men de
onwaardeerbare hulp van geschikte handen en
hoofden op prijs stellen.
Tevens en dit had, dunkt ons, wel aan het
hoofd der circuiaire vermeld rnogen staan zal
de Vereeniging op alle mogelijke wijzen epidemi
sche ziekten trachten te „voorkomen" door scha
delijke invloeden weg te nemen.
Zeker, het bestrijden eener eenmaal ontstane
ziekte moge een verdienstelijk werk zijn, haar te
voorkomen is oneindig verkieslijker, ja dit kan
naar onze meening bij voorkeur beschouwd wor
den als de taak der geneeskundigen, die echter
in die richting slechts zelden werkzaam kunnen
zijn, daar zij gewoonlijk eerst na het verschijnen
eener ziekte worden ontboden. In dat opzicht kan
de ontworpen Noord-Hollandsche Vereeniging bij uit
nemendheid veel nut stichten, te meer daar tot
de onderdeelen van het plan ook huisbezoek behoort.
Met stilzwijgen zullen wy hier de bijzonderheden
van meer huishoudelijken aard voorbijgaan, b. v.
j wat betreft de stichters en stichteressen, donateurs
en donatrices, contribueerende en werkende leden,
en hier slechts bijvoegen dat de namen, die aan
het plan verbonden zijn, een waarborg leveren
i voor een goeden uilslag.
Veeleer willen wij ons bepalen bij de vraag:
I Indien door de Noordelyke provincie Holl.and een zoo
loffelijk voorbeeld van belangstelling in de volks
gezondheid wordt gegeven, zal dan de Zuidelijke
werkeloos blijven, zal...dan haar eerste stad, voor
zoover het de beoefening der weienschap, ook d^r
geneeskunde betreft, zal dan Leiden met de eerste
universiteit achterblijven? De academiestad, waarvan
het verklaarbaar, ja wenschelijk zou geweest zijn
dat zij in deze het initiatief had genomen, zal
nu althans wel doen 1$ volgen.
Komt hier als hoofdzetel of minstens als onder-
afdeeling een dergelijke Vereeniging tol stand, dan
zal haar prestige ook kunnen bijdragen tot ver
betering van den hygiënischen toestand ten opzichte
der plaatselijke gesteldheid, die nog steeds zooveel
te wenschen overlaat.
De stoffelijke welvaart onzer stad wij wezen i
er meermalen op zal gebaat zijn bij een ver- j
betering van den algemeenen gezondheidstoestand, j
en de wetenschap, om haarzelve beoefend, zal
tevens gelegenheid hebben aari haar roeping te,
beantwoorden: een practiscbe toepassing in het
dagelijksch leven.
LEIAMEEN, 18 Februari. j
Prof. J. J. Hoffmann alhier is door de Ber- I
ltjnsche Academie van wetenschappen benoemd j
tot correspondeerend lid van hare philosophisch-
historische klasse.
Uit het verslag der Vereeniging „Harmonie"
over 187-4, dat thans voor 't eerst door de mild
heid van drie leden, die onbekend wenschen te
blijven, door het Bestuur aan de leden gedrukt
is aangeboden, blijkt dat. de vooruitgang niet ge
ring is geweest, daar toch, terwijl aan het einde van
1873 de schuld der vereeniging 405.68 was, die j
nu tot f 227.50 is afgenomen. Op 1 Januari 1875 i
bedroeg het aantal leden 108, waarvan 15 eere-,
19 werkende en 74 gewone leden. Wij stemmen j
verder geheel in met den wensch, in hel. verslag j
uitgedrukt, dat voortdurend onder het Bestuur
dezelfde eensgezindheid en samenwerking mogen J
heerschen als het afgeluopen jaar het geval was j
en „Harmonie" ten gevolge daarvan voortdurend
in bloei toeneme.
Naar wij vernemen zal de Vereeniging den j
28sten dezer in de Stadszaal de volgende voor-
stellingen gevenDe Barbier van Straatsburg, en
Machteld van Velzen.
Het stoomschip Hampton, van Batavia en
Penang, is 11 dezer te Galle aangekomen en den
12den naar Rotterdam vertrokken.
Gistermiddag werd te Amsterdam eene bui-
j tengewone algemeene vergadering gehouden van
deelhebbers in de Kon. Ned. Stoombootmaatschappij,
teneinde te beraadslagen 1°. over een voorstel lot
deelneming in een stoombootdienst tusschen Vlis-
singen en Engeland, en 2°. over een voorstel met
betrekking tot de vaart op Amerika. In verband
met het eerste punt stelde het Bestuur voor, om
voor f 320.000 deel te nemen in eene, volgens
j eene overeenkomst, gesloten tusschen Prins Hen-
i drik, de Sloomhoolmaatschappij en eenige Zeeuwsche
heeren, op te richten Stoombootmaatschappij voor
de vaart van Vlissingen op de Theems. Twee
booten zijn daartoe reeds gereed en zoo ingericht,
dat het vervoer naar Engeland in 7 of 8 uren zal
kunnen plaats hebben. Met algemeene stemmen
werd tot 1°. besloten. Ten aanzien van het tweede
punt stelde het bestuur het volgende voor: de
vergadering besluit aan het bestuur over te laten
in 't belang van den geldelijken toestand der Maat
schappij, het tijdstip te bepalen waarop de vaart
tusschen Nederland en Noord-Amerika, waartoe
twee schepen zyn gebouwd, zal worden geopend.
De reden voor dat voorstel is vermindering van
den handel op Amerika en van het vervoer van
landverhuizers; mocht de vergadering consequent
willen doorzetten de vaart te openen, dan zullen
schikkingen worden getroffen met de Rotterdamsche
vereeniging, die een dienst op Amerika heeft.
Aan het voorstel werd nog toegevoegd, dat het
Bestuur op de vergadering van 6 Mei 1876 een
voorstel omtrent de vaart op Amerika zal in
dienen, indien die vaart alsdan nog niet mocht
geopend zyn, welk voorstel met algemeene stemmen
werd aangenomen.
Omtrent het vertrek van de mailboot
Prins van Oranje riaar Glasgow wordt mede
gedeeld, dal het het doel niet is het schip aldaar
te doen repareëren, waartoe geen aanleiding be
staat, doch om het eene verandering te doen
ondergaan, te einde daardoor grooter laadruimte
Ie verkrijgen. In plaats van de bestaande inrich
ting voor passagiers '1ste kb, zal het voorzien
worden van een groote campagne voor 50 passa
gier^ op dezelfde wijze ingericht, doch nog ruimer
en - grooter dan die der nieuwe stoomschepen
Voorwaarts en Prins Hendrik. De hutten 1ste
kl. zullen voor passagiers 2de kl. worden inge
richt, en het troepenlogies vergroot worden, door
er den bestaanden salon 2de kl. bij te trekken;
terwijl, door het aan dek brengen der passagiers
lste kl. inrichting, de laadruimte van het schip
met 3 a 400 ton wordt vermeerderd. Naar
het oordeel van velen krijgt de Prins van Oranje
nu de beste en zeker de nieuwste inrichting voor
passagiers lste kl. en ontegenzeggelijk de beste
voor die der 2de kl. Dat van 't verblijf te Glasgow
wordt geprofiteerd om de machine na te zien,
te voorzien van een verbeterde stoomschuif en
wat de ondervinding heeft geleerd economisch
heter te zijn dan het bestaande, is natuurlijk.
Zondag arriveerde door den Nieuwen Wa
terweg het eerste nieuw gebouwde stoomschip
der Rotterdamsche Lloyd, de Groningen, gebouwd
te Low Walker, ladende ruim 3000 ton en be
stemd voor de vaart tusschen Rotterdam en Java
met passagiers en goederen. De bemanning zal
bestaan uit 52 koppen, en het schip gevoerd
worden door kapt. J. Bakker. Het zal waarschijn
lijk binnen eenige dagen tegen entrée te zien
zijn ten voordeele der Maatschappij tot nut der
zeevaart.
In de jongste aflevering van „Het Neder-
landsch Tooneel11 wordt meegedeeld, dal de eersle
opvoering van Multatuli's „Vorstenschool", door
het Rotterdamsche tooneelgezelschap van de hee
ren Le Gras, van Zuylen en Haspels, voorloopig
bepaald is op 22 Februari. Ook de rolverdeeling
is opgenomen. Zooals reeds gemeld is, treedt rnej.
Mina Krüseman als koningin Louise en Mej. Elize
Baart als Hanna op. De heer D. Haspels zal
koning George voorstellen, de heer Van Zuylen
Herman en prins Spiridio, de heer Le Gras Schu-
kenscheuer. De mededeeling wordt met de vol
gende woorden beslotenHet mag met het oog
èn op de dramatische krachten van de Rotter-