LEIDSCÏÏ
DAGBLAD.
i\°. 4605.
A0. 1875.
baandag
15 Februari.
STADS-BE RICHTEN.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 waandenf 1.
Franco per post.A 1A0.
Afzónderlijke Nommers0.03.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADTERTENTIEN:
Van «16 regelsf 1.05.
Iedere regel meer0.17$.
Grootcrc letters naar plaatsruimte.
Derde Eeuwfeest van Leidens Hoogeschool.
Na afloop van de gedenkwaardige viering van
het Derde Eeuwfeest van Leidens Hoogeschool,
is het Burgemeester en Wethouders hoogst aan
genaam een woord van hartelijken dank te brengen
aan de ingezetenen voor de verleende medewerking,
ten einde de feestviering bij uitnemendheid te doen
slagen.
Te meer stellen zij de houding der burgerij in
deze op den hoogsten prijs, nu niet alleen H.H. M.M.
onze geëerbiedigde Koning en Koningin en andere
leden van het Koninklijk Huis, maar tevens de in
grooten getale opgekomen buitenlandsche geleerden
en andere genoodigden daardoor in de gelegenheid
zijn gesteld den meest gunstigen indruk te ontvangen
van de wijze, waarop men te Leiden de stichting
weet te herdenken van onze beroemde en'geliefde
Hoogeschool.
Burgemeester en Wethouders van Leiden,
v. d. BRANDELER, Burgem.
E. KIST, Secrelaris.
Leiden, 12 Februari 1875.
I.RIDIOA, 13 "Februari.
Zooals onze lezers uit de in vorige nummers
geplaatste advertentiën zullen hebben gezien, is
men niet achtergebleven van de plaatsen, waar ge
durende het afgeloopen feest de voornaamste plech
tigheden plaats hadden, afbeeldingen te maken.
Zoo maakten wij heden met genoegen kennis met
de door den heer Adriani verkrijgbaar gestelde
photographieën van de Stadszaal, die zoowel door
goede uitvoering als door juiste voorstelling bij
zonder uitmunten. Ook de photographieën, die dooi
den heer Goedeljee vaii de Pieterskerk zijn ver
vaardigd, verdienen bijzondere aanbè'veling.
Gedurende deze week zijn dagelijks in het
Werkhuis alhier opgenomen van 5592 vol
wassen personen en van 1439 kinderen.
Mr. B. Th. bayon Van Heemstra van
Froma en Eibersburen in Den Haag ontving dezer
dagen van de „Maatschappij van Rhetorica" te
Eecke, in het noorden van Frankrijk, een aange
naam blijk van waardeering der welwillendheid,
waarmede hij indertijd gehoor had gegeven aan
de lot hem als beschermheer van „Nieuwland"
gerichte uitnoodiging ter bijwoning van den decla-
matorischen wedstrijd, die aldaar in het afgeloopen
jaar werd gehouden, en tevens ter herinnering
aan de bij die gelegenheid door hem buiten mede
dinging met zoo uitstekend succes gehouden voor
drachten. Het eereblijk bestaat in een verguld zilve
ren medaille, gedekt door een kroon en omgeven
met èén hooger gelegen Tarid, Waarop eèn krans
van lauwerbladen is aangebracht. In' het meer
holle' middelgedeelte leest men aan de eene zijde
als ranÜsÜhrift den naam der vereeniging: „Maat
schappij van Rhetorica" èrt' daarbinnen f Verblij
dersin Ykruis" (het laatste als figuur aangebracht);
daaronder den datum Vin deri1 wedstrijd „6 Sèp-
teinber 1874, Eecke." Aan de keerzijde kóhit voor
de opdracht: „Aan den Edelen héér baron Van
Heemstra." De fraai bewerkte medaille iyiöodanig
vervaardigd, dat zij geschikt is om gedragen te
worden.
Directeuren der, Ned. Maatschappij tot be
vordering van nijverheid hebben aan den Koning
een belangrijk adres gezonden, tot ontwikkeling
van den kunstzin hij de nij veren. 'Zij geven in
overweging
1°. Om het eigenlijk meer uitgebreid lager
onderwijs wettelijk in te voerena. in grootere
dorpsgemeenten, hoofdzakelijk op winteravond-
scholen, voor jongens, wat betreft de beginselen der
natuurwetenschappen, landbouwkunde, wiskunde,
enkel boekhouden, rechtlijnig en handteekenen
voor meisjes, wat betreft handteekenen en nuttige
handwerken; b. in stedelijke gemeenten, op avond
scholen, zoowel des zomers als des winters te
houden en aan een of meer der gewone lagere
scholen te verbindeD, wat betreft de jongens, on
derwijs in wiskunde, handteekenen, beginselen der
natuurwetenschappen en enkel boekhouden, onder
voortzetting van het onderwijs in aardrijkskunde,
geschiedenis en Nederlandsche taalwat betreft
de meisjes, in handteekenen, enkel boekhouden en
nuttige handwerken, onder voortzetting van het
onderwijs in schrijven, lezen en rekenen.
2'. Om de burgerscholen van art. 13 der wet
op het middelbaar onderwijs, voor zoover die wet
telijk zijn voorgeschreven, te beperken tot avond
scholen en zoodanig te hervormen, dat daar onderwijs
gegeven moet worden in toegepaste wiskunde,
beginselen der natuur- ên scheikunde, beginselen
der theoretische en toegepaste werktuigkunde en
der kennis van werktuigen, het rechtlijnig-, bouw
kundig- en machineteekenen, de doorzichtkunde, de
proportiën van liet menscbeljjk lichaam en het
hand- en ornament-teekenen en boetseeren, met
bevoegdheid om desverkiezehde hieraan het on
derwijs in praclische onderwerpen, die tot de am
bachten in betrekking staan, en in de landbouw
kunde toe te voegen; en
3°. Om te besluiten tot de wettelijke regeling
eri de invoering in stedelijke gemeenten van zekere
groottè, op dag- of avondscholen, al naar gelang
van den omvang van het onderwijs, van burger-
scholen voor meisjes uit den nijveren stand, waar
ouderwijs gegeven zal worden in de eenvoudige
beginselen omtrent gelijkvormigheid en het ver-
groolen en verkleinen van vlakke figuren, in hét
hand-, bloem- en patroonteeken en en in de propor
tiën vah het ménschelijk lichaam, de leer derkleuren,
kleurmenging en kleurschakeering, in de nuttige en
fraaie handwerken, Vooral in hare mechanische uit
voering, die dagelijks vooruitgaat, onder voortzetting
van het onderwijs in het lezen en het rekenonderwijs
in toepassing op maat en gewicht en met bevoegd
heid om hieraan toe te voegen pracliscb onder
wijs in kartonwerken, stroovlechten, het makeii
van kunstbloemen en passementwerkenscholen
derhalve, die, als evenwijdig aan de burgerschole'ri"
voor jongens, het gevoeglijkst onder de hoede
der wet op het middelbaar onderwijs konden
worden gesteld.
Men verneemt dat Z. M. voor de in Maart
aanstaande té Haarlem te houden tentoonstelling
van bloeiende bloembolgewassen, plahten enz.
twéé gouden, twee zilver-vergulde en twee rilf
veren medailles heeft beschikbaar gesteld.
Z. M. de Koningwordt tegen het begin
der volgende maand op het Loo terugverwacht,
als wannéér tevens een aanvang zal worden ge1-
maakt met den bouw der geprojecteerde kunst,
zaal bezijden het schöuwburgïokaal.
Te Vlissingen zal door eene Belgische maaG
schappij een gebouw tot badhuis, ten noordwesten
en op ongeveer 20 minuten gaans van de stad,
worden aangelegd. Het gebouw zal primitief een
lengte hebben van 30 meter op 15 meter breedte.
Reeds zijn de daarvoor betioodigde gronden voor-
Ioopig aangekocht.
Aan den minister van financiën is door
eenige handelaren in lompen een adres gericht
met hunne bezwaren tegen artikel 20 der tarief-
wet, waarbij een uitvoerrecht bepaald wordt van
f 5 per honderd kilo op alle soort van lompen,
(waaronder ook oud papier begrepen wordt), uit
gezonderd onvermengd wollen lompen, welke bjj
datzelfde artikel belast worden met een uitvoer
recht van f 2.50 per honderd kilo. Duizenden
mingegoeden zeggen deze handelaren vinden
in den verkoop van bijeengegaarde lompen hun
bestaan, en voor alle schamelen is de verkoop
hunner afgedragen kleeding eene bijdrage tot hun
sobere verdienste. Was de uitvoer vrij, die allen
zouden voor hunne lompen belangrijk hooger
prijzen ontvangen. De geheele klasse van minder
gegoeden wordt alzoo aan de belangen van zeer
enkele papierfabrikanten opgeofferd.
Hpt adres eindigt met het verzoek om afschaffing
van het uitvoerrecht, laatste overblijfsel van het
beschermend stelsel.
De dijkstoel van het polderdistrict Over-
Betuwe heeft door middel van een adres aan de
Tweede Kamer verschillende gewichtige beden
kingen aangevoerd tegen de voorgenomen over
brugging van den Rijn beneden, Arnhem tégenover
den buitenpoldei; van Rosande, zooals die nu bij
het dezer dagen ingediend wetsontwerp is voor
gesteld. In hel belang van voormeld polderdistrict
verzoekt de dijkstoel op verschillende gronden,
het daartoe betrekkelijk onteigenings-iwetsontwerp
te verwerpen.
Door een aantal ingezetenen van Maastricht
is het volgende verzoekschrift aan de Tweede
Kamer gezonden: „Geven met verschuldigden eer
bied te kennen ondergeteekenden, allen inwoners
der gemeente Maastricht, dal een gedeelte hunner
zich tot den minister van binnenl. zaken per
request hebben gewend, om zijn aandacht te
vestigen op eep misbruik op de Rijks lagere school
alhier, bestaande in het géyen van vacantie op
de volgende R.-K. heiligendagen en wel op: Drie
koningendag, Maria Lichtmis, Vastenavonddagen,
Sacramentsdag, St.-Servaasdag, Allerheiligen en
0. L. ,y. Onbevlekte ontvangenis; dat zij ver-
meenen dat dit misbruik jn strijd is met het
koninklijk besluit van 22 Febr. 1865 N°. 22 dat zjj
tot heden toe pog. geen antwoord op het inge
zonden request hebben ontvangen; dat zij dien
volgens de vrijheid nemen, heeren leden van
ide Tweede Kamer eerbiedig te verzoeken, de aan
dacht van .1- E. den minister van.binnenlandsche
zaken op deze wetsverkrachting te vestigen."
De afdeeling voor taal-, letter-, geschied
kundige, en wjjsgeerige wetenschappen zal eene
.gewone,.vergadering houden op. a. s. Maandag, te
twaalf; uren.
Tweede Kamer. In de zitting van
heden gaf de interpellatie van dj^ heer Van
Kerkwijk over den aanl,eg van spoorwegen hier
te lande tot uil,Ypprige, discpjsaiênaanleiding. De
minister beefl op de vraag van den heer Van Kerk-
wijk eenige iulichtmgen gegeven, en verklaard dat de
zaak der, spoorwegen in goeden gang is en dat hij
hoopt ia deze zitting een wetsontwerp te kunnen
indienen. Toegang van de indiening er van vóór
het Paaschreces kan de minister echter niet geven.
A. s. Donderdag zijn de Indische spoorwegen
aan de orde.
Door de prov. staten van Drente is heden
tot lid van de Eerste Kamer gekozen Mr. H. J.
Carsten, notaris te Iloogoveeii.
Bij beschikking van den minister van kolo
niën is de gewezen kweekeling der polytechnische
school D. De Jongh Hz. als adspir.-ingenieur gesteld