LEIDSCH
DAGBLAD.
j\°. 4590.
A0. 1875
Donderdag
28 Januari.
BER1CH T.
Iets naar aanleiding rail een
Verslag.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maandenf 1.
Franco per postn 1-40.
Afzonderlijke ISommcrsn 0.02.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER AD VERTESTIEN:
Van 1—6 regelsf 1.05.
Iedere regel meer0.17£.
Grootere letters naar plaatsruimte.
Zij, die zich met 1 Februari a. s. voor minstens
■4 maanden ad f 1.33 op het Leidsch Dagblad
abonneeren, ontvangen eveneens de „Feestgave
bij gelegenheid van het Derde Eeuw
feest der Leidsche Hoogeschool," he
nevens de nog tot dien datum verschijnende num
mers gratis.
Dezer dagen kwam ons een verslag in handen,
waarvan de inhoud zeker in ruime mate de be
langstelling der ingezetenen van Leiden zal opwek
ken, daar het hen tevens herinnert aan een Congres,
het derde van dien aard, op 22 October 1873 in
de academiestad gehoudenwij bedoelen het verslag
van den arbeid der Vereenigingen voor Volksvoor
drachten en Volksvermaken over 1873/74. Op dat
Congres ontbrak het allerminst aan betuigingen
van sympathie voor de zaak in wier belang men
■was bijeengekomen, en daarom mag het des te
meer verwondering, laat ons liever zeggen leed
wezen verwekken, dat er in den laatsten tijd be
trekkelijk weinig blijken van belangstelling werden
gegeven. Eensdeels toch is het aantal vrijwillige
bijdragen aanmerkelijk verminderd, wat natuurlijk
ook op de financieele krachten een nadeeligen
invloed uitoefende; anderdeels gaven een groot
aantal besturen in 't geheel geen gehoor aan de
dringende uitnoodiging van het Centraal Bestuur
om het door meer of minder uitvoerige mede-
deelingen de bouwstoffen voor zijn verslag te
verschaffen.
Waaraan dit verschijnsel toe te schrijven? Er
schijnt een zekere reactie te zijn ontstaan, althans
op enkele plaatsen. Zoo stelt de verslaggever uit
Middelburg de vraag, of niet de tijd nadert dat
de Vereeniging aldaar haar werk uit handen zou
kunnen leggen: doch juist de reden, die hij daar
voor aanvoert, moet, dunkt ons, tot het tegendeel
nopen. De Werkmansvereeniging aldaar nl. heeft
der Vereeniging voor Volksvoordr. en Volksverm.
ten deele het werk uit de handen genomen, althans
wat de volksvoordrachten betreft, waarin zij thans
meerendeels voorziet. Hebben wij integendeel niet
evenzeer het recht dat naar onze meening geluk
kige verschijnsel te begroeten als een vrucht van
de pogingen der Middelburgsche Vereeniging voor
V. en V., die een ook op dit gebied heilzamen
wedijver opwekte? Zoo ooit, dan mag het hier
heeten: overvloed schaadt niet. Ook de verslaggever
uit Zeelands hoofdstad wij voegen er dit met
genoegen by deelt onze meening als hij zegt:
„Wij meenen voor alsnog in ontkennenden zin
op die vraag (nl. of de taak der Vereeniging als
geëindigd kan worden beschouwd) te moeten
antwoorden."
Uitbreiding, veeleer dan inkrimping zouden wij
wenschelijk achten, uitbreiding om meer dan één
rëden, al ware 't alleen om die, welke op het
Leidsche Congres zoo breedvoerig besproken werd:
de verheffing en veraangenaming van het leven
van den soldaat. Op de toen opgeworpen vraag:
„Wat wordt er voor den militair gedaan?" kan
wog slechts een weinig bevredigend antwoord
worden gegeven. Het door den voorzitter van het
Cenlraal Bestuur, den heer P. H. Teslas, met
jzorg opgemaakte verslag zegt er slechts dit van:
I „Dordrecht en Woerden vermelden dat zij den
jinililairen vrijen toegang verleenen, terwijl Hoorn
een zeker aantal kaarten kosteloos ter beschik
king van den garnizoens-commandant stelt." Zeker,
dat mag geen ruime oogst heeten.
Men zal ons tegenwerpen dat in vele garni
zoenen den militair tegenwoordig in of bij de
kazernen de gelegenheid wordt verschaft zich aan
genaam en tevens nuttig te verpoozen. Reeds op
bovengenoemd Congres werd met belangstelling
vernomen wat ook hier ter stede in dat opzicht
werd gedaan. Maar hoe lofwaardig dat streven
ook moge worden geacht, niet minder aanbeve
ling verdient het ongetwijfeld, den militair in de
gelegenheid te stellen deel te nemen aan de ver
gaderingen, waar volksvoordrachten worden ge
houden, zooals te Dordrecht, Woerden en ten
deele ook te Hoorn geschiedt. De militien het
wordt maar al te dikwijls vergeten is juist
niet altijd voor zijn vermaak soldaat, vooral onder
de tegenwoordige omstandigheden, bij slechte kazer
neering enz.; hij is 't omdat de wet hem voorschrijft
zijn dienstplicht jegens den staat te vervullen, als
hij geen vermogen genoeg bezit om een ander in
zijn plaats te stellen. Voortgekomen uit het midden
der burgerij, zal hij tot haar weer terugkeeren,
en tijdens zijn soldaatschap kan hij er zeker ook
eenige aanspraak op maken dat hij niet geheel
van den omgang met zijne medeburgers worde
uitgesloten. Ook ter bevordering van die goede
verstandhouding kunnen de Vereenigingen voor
V. en V. nuttig werkzaam zijn.
Beslaat Leiden uithoofde van het Congres van
1873 een groote plaats in het verslag, ook ter
wille van de hier in navolging der Amsterdamsche
Vereeniging Floralia gehouden tentoonstelling van
door den werkman gekweekte planten en bloemen
wordt de academiestad met onderscheiding ge
noemd.
Alles zeker redenen genoeg voor de hier ter
stede gevestigde Vereeniging om op den ingeslagen
weg voort le gaan en den goeden naam te handhaven
dien zij onder de overige Vereenigingen terecht
geniet. Noblesse oblige.
LEIDEN, 27 Januari.
Heden is alhier bevorderd tot doctor in de
rechten de heer T. JE. I. Van Eysinga, geb. te
Leeuwarden, met Stellingen.
Tot afgevaardigden van het Athenaeum
Ulustre te Amsterdam bij de Leidsche academie
feesten zijn benoemd de heeren professoren W. Moll
en C. A. J. A. Oudemans.
In eene Maandag te Utrecht gehouden bijeen
komst van daar wonende oud studenten der Leidsche
hoogeschool is besloten den 8sten Februari de
vaderlandsche vlag en oranjewimpel uit hun wonin
gen te doen wapperen en een door allen onder
teekend adres aan den academischen senaat te
Leiden, als bewijs van belangstelling in het feest,
aan te bieden.
Naar de Haart. Cl. verneemt, heeft Z. M.
de Koning voor de door heeren studenten aan
geboden eerewacht, bij zijne komst binnen deze
gemeente op 8 Febr. e. k., bedankt.
Een regeeringstelegram uit A Ij in van 15 dezer
meldt: Den lOden Januari werd een punt bezet
bij de Atjinrivier, noordwaarts van de missigit
Longbattah; de tegenstand was gering en wij
leden geen verlies. Onze konvooien werden sedert
niet meer verontrust. Veel volk van de XXVI
en XXII Moekim was in den omtrek van Longbattah
en Loong vereenigd. Berichten spraken van een
voorgenomen aanval op Longbattah en Penajong,
maar die is niet beproefd. De gezondheidstoestand
was sedert 1 Januari minder gunstig; tot den
15den hadden zich 17 gevallen van cholera voor
gedaan de koorts was heviger.
[Wegens de late ontvangst gisteravond in eenige
nummers niet medegedeeld.]
Aan Dr. Hugoy De Vries, leeraar in de
natuurlijke historie aan de H. B. School en Han
delsschool te Amsterdam, is door de Duitsche
regeering de bewerking opgedragen van wetenschap
pelijke monographieën der cultuurplanten, welke
thans in het Duitsche Ryk worden verbouwd. Tot
dit doel zal de heer De Vries eerlang naar Würz-
burg vertrekken.
De burgemeester van WTarmond Mr. A.
Nederburgh ondervond jl. Zondag, den dag waarop
hij voor 25 jaren zijn ambt aanvaardde, vele
blijken van deelneming. Uit vele huizen wapperden
de vlaggen. Door de leden van den raad en door
eenige ingezetenen werden hem geschenken ver
eerd.
Het bestuur der afdeeling Alphen en om
streken van de Holl. Maatschappij van landbouw
heeft zich gewend lot het hoofdbestuur dier maat
schappij, met het verzoek om zijne tusschenkomèt
bij de hooge regeering, tot voorkoming, dat in
het aanstaande weideseizoen voor het vee weder
zal worden toegepast de in het vorige jaar voor
geschreven maatregel in zake het verwijderen van
het vee, dat graasde op stukken land, belendende
aan besmet verklaarde stukken, omdat uit dien
maatregel voor de veehouders vaak de grootst
mogelyke ongelegenheid voortvloeit, zonder dat
daaraan op eenigerlei wijze wordt tegemoetgekomen.
Immers de schadevergoeding, die wordt toegekend
voor de voeding van het vee, dat, bij gebrek van
gelegenheid tot voldoende afzondering in de weide,
moet worden opgesteld, kan voor een zuivelbe-
reidend bouwman in geenen deele de veroorzaakte
schade compenseeren.
Gisteren is in den Haagschen gemeente
raad o. a. mededeeling gedaan van een schrijven
der Gedeputeerde Staten, waarbij B. en Ws. wor
den uitgenoodigd aan den raad kennis te geven,
dat bij den koning bezwaar bestaat tegen de
goedkeuring der verhooging van het minetval.
De min. van financiën heeft ter kennis van
belanghebbenden gebracht, dat in de maand April
in Den Haag een vergelijkend onderzoek zal plaats
hebben van personen, die wenschen te dingen
naar de betrekking van klerk bij de Rijkstelegraaf.
Aanmelding vóór of op 15 Maart e. k.
Tot aanvulling en verbetering van de dezer
dagen vermelde opvoering van Multaluli's Vorsten
school door 't tooneelgezelschap van de heeren Le
Gras, Van Zuylen en Haspels te Rotterdam, met
medewerking van de dames Mina Kruseman en
Elize Baart, deelt men aan 't N. v. dD. mede, dat
van wijzigingen in dat stuk door den schrijver
geen sprake is, terwijl 't medegedeelde omtrent
de bijwoning der uitvoering zoowel als de leiding
der repetitiën door den schrijver minstens voor
barig is, daar hij daartoe tot dusver geen officieele
invitatie ontving, waaraan hij trouwens wellicht
toch geen gevolg zou kunnen geven.
De wijding van den heer Claessens, als
bisschop te Batavia, zal op 2 Februari a. s. in
de hoofdkerk te Sittard, de geboorteplaats van deri
nieuwen prelaat, rnet veel plechtigheid plaats heb
ben. De heer Vrancken, aartsbisschop van Atalia,
oud-administrateur van het vicariaat van Batavia
en vroeger pastoor-deken te Sittard, is met de
zalving van den hieuwen Indischen kerkvoogd he
iast. De plechtigheid zal worden bijgewoond door
een groot aantal hooge geestelijken, o. a. door dea
