LEIDSCI
DAGBLAD.
N°. 4580.
A0. 1875.
Zaterdag
16 Januari.
EERLIJK, MAAR NIET EERVOL.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maandenf 1.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Nommers0.02.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS 1)£R ADVERTENTIES
Van 16 regelsf 1.05.
Iedere regel meern 0.17£.
Groolcre letters naar plaatsruimte.
Ieder, die op eerlijke wijze zijn brood verdient,
beeft aanspraak op de algemeene achting. Dat
is zoo een van die uitdrukkingen, zooals wij ze
dagelijks in den mond hebben en die wij ook
dagelijks logenstraffen, hetzij door onze eigen woor
den en daden, hetzij door ons rnet een zekere
onverschilligheid neer te leggen bij toestanden die
wij, als wij ze met onpartijdigheid beoordeelden,
zonder aarzelen zouden afkeuren.
Het is maar de vraag hoe men dat woordje
„eerlijk" opvat. De kroeghouder, die zich in het
bezoek van een groot aantal klanten mag verheugen,
verdient zijn brood op „eerlijke" wyze. Wel is in
de lade van zijn toonbank de welvaart van menig
huisgezin verdwenen, wel heeft reeds meer dan één
\an die bezoekers, mei of zonder opzet, zijn leven
op ellendige wijze geëindigd, maar ziet ge
dat zijn nu eigenlijk hun zaken, en bovendien,
de wet drukt hel zegel op die meening; immers
ter wille van zijn hoogen aanslag in de patent
belasting schenkt zij hem voorrechten, welke voor
anderen, die er meer aanspraak op rneenen te heb
ben, niet zijn weggelegd.
Wij zijn dus nogal vrij toegevend op het punt
van „eerlijke broodwinningen". Pardon Toch niet
zoo heel erg*
„Jongen, als je zoo doorgaat, zal je nog eindigen
met soldaat te worden!" Of wel: „Wil je niet
deugen, dan moet je maar naar het oorlogschip
Let wel, lezer, de verstoorde Nederlandsche huis
vader zegt nimmer tot zijn weerbarstigen zoon
dan zal je nog eens kroeghouder worden
Och neen, de soldaat in de kazerne, de matroos
op het oorlogschip staan in zijn schatting nog heel
wat lager dan b. v. de kroeghouder uit de „Blauwe
Druif."
Toch herdenken wij met trots de wapenfeiten
der voorvaderen te land en ter zeewant, mogen
wij den soldaat en den matroos ook al beneden
ons achten, den door hem behaalden roem rekenen
we ons al heel spoedig toe als nationaal eigendom.
Er bestaat dus een wanverhouding, waai van
zich de gevolgen, zoodra 't op vrijwillige dienst
neming aankomt, maar al te vaak doen gevoelen.
Waaraan 't anders toe te schrijven, dat de ser-
geanls, uitgezonden om tegen betrekkelijk hoog
handgeld manschappen voor het Indische leger le
werven, reeds uit meer dan één provincie onver-
richterzake terugkeerdenof wel dal voor eenigen
tijd de tocht van een oorlogsvaartuig, op orize
binnenrivieren ondernomen, om het contingent
der toekomstige matrozen le vermeerderen, al even
weinig resultaat opleverde?
Neen, de weg wij bepalen ons hier meer
uitsluitend tot de marine om goede matrozen
te hekomen leidt niet van het platteland recht
streeks naar het oorlogschip. Onze Kweekschool
voor Zeevaart is de plaats, waar de toekomstige
zeelieden geruimen tijd moeten pleisteren alvorens
het ruime sop te kiezen. De allerwegen meer en
meer verrijzende ambachtsscholen leveren het be
wijs dat men tot de overtuiging is gekomen, dat
zonder degelijke opleiding geen knap werkman
kan worden gevormd. En zou men dan fiksche
toekomstige matrozen willen zien in hen, voor
wie die Kweekschool een gesloten plaats bleef?
Zeker niet; het standpunt van den zeeman
moet door grondige ontwikkeling worden verhoogd;
<ian eerst zal bij ons volk het besef levendig
worden, dat zijne zonen ook bij de marine een
eerlijk niet alleen, rnaar ook een eervol bestaan
kunnen erlangen, en alle wervingen zullen overbodig
zijn geworden.
Daarom deed het ons genoegen, dat het der
Commissie van oppertoezicht en beheer der Kweek
school gelukte het zestal belangrijke maatregelen
te doen bekrachtigen, waarvan onze lezers in een
vorig nummer van dit blad melding vonden ge
maakt.
Zoolang men echter de mensch-onteerende lijf
straf aan boord der schepen in stand houdt,
zal het naar onze overtuiging een illusie blijven,
het aantal marine-matrozen aanmerkelyk le doen
toenemen of hun gehalte te verbeteren. Hij, wien
een andere weg openstaat om in zijn onderhoud
te voorzien, zal zich niet vrijwillig onder de be
velen stellen van de chefs, wien de wet het
recht toekent hem tol een alle eergevoel uit-
doovende lijfstraf te verwijzen. Zoolang de tonen
van het Volkslied aan boord onzer oorlog
schepen soms nog moeten strekken om de kreten
van pijn der lot de ranselstraf verwezen matrozen
onhoorbaar te maken, zal een flink matrozencorps
naar onze meening tot de vrome wenschen blijven
behooren, en indien wij eindigen met den wensch
dat de voorgenomen keuring op den 25sten dezer
goede resultaten zal opleveren, is het alleen in
de hoop dat de nieuwelingen nimmer dienst zul
len doen onder het regime der touwslagen.
Zoolang dat nog heerseht, mogen onze matrozen
hun brood op e e r 1 ij k e wijze verdienen, op e e r-
volle zeker niet.
LËIOE1V, ld «Januari*
Men verneemt dat de aanstaande feestvie
ring der hoogeschool zal worden voorafgegaan en
voorbereid op 7 Febr. door eene godsdienstige
rede in de Academiebeurt, des voormiddags in de
Hooglandsche kerk, le houden door den hoog
leeraar Prins.
Heden is aan de hoogeschool alhier bevor
derd tot doctor in de rechten de heer T. A. Sannes,
geb. te "Wildervank, met academisch proefschrift
het Staatsverband, eene vergelijkende rechtsstudie.
Gisternamiddag is bij hel departement van
koloniën ontvangen een telegram van den gouv.-
generaal van Ned.-Indië, berichtende dat den 9den
dezer door kolonel Pel, militair en civiel bevel
hebber in Aljin, het volgende aan de Indische
regeering was geseind
In Longbaltah zijn den Sisten December 9 ver
sterkingen en 4 stukken geschut na hevigen
tegenstand genomen en eenige punten bezet. Aan
onze zijde sneuvelden 21 minderen en werden
gewondmajoor Romswinckel, kapitein Van
Haaften en luitenant Van Berinekom licht, luitenant
Roëll zwaar; voorts 61 minderen. De vijand ver
loor 171 dóoden. Onze konvooien werden nog
dagelijks door den vijand verontrust. Den 4den
Januari is Zuid-Longbaltah bezet. Den 2den is
het eskader naar de Westkust vertrokken. Van
20 tot 31 December verbeterde de gezondheids
toestand aanmerkelyk; sedeit was die iets minder
gunstig. Een deel van Pedir heeft zyne onder
werping aangeboden.
[Wegens de late ontvangst gisteravond in
eenige nummers niet medegedeeld.]
Het stoomschip Java zal 30 Januari a. s. uit
Nieuwediep vertrekken. Behalve voor Batavia zal
er met deze gelegenheid mede een brievenmail
naar Padang verzonden worden.
Ten gevolge van het bedanken van Dr. Flier
voor het beroep naar Den Haag is voor de
predikants-vacature een nieuw zestal opgemaakt,
samengesteld uit de heeren: Baart de la Faille,
te PüdderkerkDoedes, le VelzenDr. De Har-
tog, te Rotterdam; Knoltnerus, te Dordrecht;
De Koe, te Utrecht, en Sjoers, te Oppenhuizen.
Op de aanbevelingslijst voor de benoeming
van een directeur der zeevaartkundige school te
Rotterdam zijn geplaatst1°. Dr. G. De Jager
Meezenbroek, directeur der zeevaartkundige school
te Veendam2°. dé heer J. J. Suyver, directeur
der zeevaartkundige school te Amsterdam; 3°. de
heer J. P. J. Lucardie, luitenant-ter-zee 2de kl.
te Nieuwediep.
De regeering heeft, op voorstel van de
administratie van het weduwenfonds voor de ge
ëmployeerden, tot het algemeen bestuur behoorende,
besloten, dat wegens den gunstigen toestand van
dat fonds voorlaan alle weduwen als pensioen
zullen ontvangen de helft van de jaarwedden,
die hare echtgenoolen vroeger genoten.
Blijkens het afdeelingsverslag der Tweede
Kamer over den aanleg van spoorwegen op Java,
was een aanmerkelyk aantal leden voor Staats-
aanleg, terwijl vele leden daartegen bezwaar had
den en voor aanleg bij concessie waren. Gelijk
verschil van gevoelen bestond over de vraag nopens
de exploitatie van Staatswege, waar velen tegen
en een aanmerkelijk getal vóór waren. Door de
commissie van rapporteurs zijn een aantal vragen
tot den rninisler gericht, ook naar het algemeene
plan, waarvan dit ontwerp slechts de voorlooper
is. De minister heeft breedvoerig op het verslag
en de gedane vragen geantwoord, en hij verheugt
zich over den steun dien het voorstel gevonden
heeft. Hy verdedigt nader liet beginsel van Staats-
aanleg en Slaals-exploilalie. Geidleening beoogt
de regeering niet. De heer Stieltjes heeft een
critiseerende nota overgelegd.
De minister van koloniën brengt ter kennis
van belanghebbenden, dat met den lsten Sep
tember dezes jaars vijf jongelingen zullen worden
bestemd, om, onder het oppertoezicht van Dr. G.
J. Mulder, oud-hoogleeraar in de faculteit der wis-
en natuurkunde aan de hoogeschool te Utrecht, te
worden opgeleid lot militaire apothekers voor
den dienst in Oost-Indië. De verzoekschriften tot
deze toelating moeten voor 1 April e. k. bij het
ministerie van koloniën zijn ontvangen.
De minister van financiën brengt ter kennis
van belanghebbenden, dat den 19den April e. k.
en volgende dagen in Den Haag een onderzoek
zal plaats hebben van candidaten naar de betrek
king van landmeter 3de klasse bij het kadaster.
Zij behooren zich vóór 20 Maart bij request tot
den minister te wenden.
Er zijn te Schiedam in den hatsten tijd ge
heime raadszittingen gehouden. Dit wordt in verband
gebracht met een plan van de Nederl. Rynspoor-
weg-rnaatschappy om namelijk een spoorweg te
leggen langs den nieuwen waterweg naar zee,
naar den Hoek van Holland. Die lijn zou loopen
over Maassluis, over Vlaardingen naar Schiedam,
van daar zich naar het noorden buigen, om zich
bij de lijn GoudaDen Haag aan te sluiten. Ten
noorden van Schiedam zou dan een centraal goede
renstation komen. Op zoodanige wijze zou de Hoek
van Holland met het Europeesche spoorwegnet in
verbinding gebracht worden zonder Rotterdam
aan le doen.
Blijkens bericht van Zr. Ms. minister-resident
te Madrid heeft de directeur-generaal der Spaan-
sche douane zich bereid verklaard, tol ultimo
Februari a. s., de opmerkingen en reclamaliën te.
