LEIDSCH
DAGBLAD.
N°. 4504.
A°. 1874.
Maandag
28 December.
BERICH T.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maandenf 1.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Nommers„'0.02.
Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
TRIJS DER ADVERTENTIES:
Van 16 regeNf 1.05.
Iedere regel meer0.17*.
Groolerc letters naar plaatsruimte.
Bij den aanvang van het Nieuirejaar
stelt de uitgever ieder, zoo binnen als bui
ten de stad, in de gelegenheid om door
middel van dit Dagblad zijn Nieuwjaars
groet aan Familie, Vrienden en Begunstigers
aan te bieden, tegen slechts 50 cents per
advertentie van 6 regels, a contant.
Door dezen maatregel meent hij een ieder,
op eene zeer gemakkelijke, meer en meer
gebruikelijke wijze, in staat te stellen vol
gens zijne maatschappelijke betrekking het
compliment van den dag te brengen.
Tot 31 dezer, 's namiddags te 3 uren,
kan men die advertentiën aan ons Bureel
bezorgen.
DE UITGEVER.
STADS-BERICHTER
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van LEIDEN,
Gezien de adressen van 1°. Martinus Joseplius De
Graaf, koekbakker, houdende verzoek om in zijn huis
m het Noordeinde n". 31 brandstoffen te mogen bewaren,
alsmede petroleum op de plaats achter zijn huis2°. Pietor
Johannes Tan 't Hooft, koekbakker, daarbij verzoekende
om in zrjn pakhuis in de Krauwelsteeg n°. 1 brandstoffen
te mogen bewaren
Gelvt op art. 4 van het Koninklijk besluit van 31 Januari
1824 Staatsblad n°. 19), in verband met dat van '29 April
1864 Staatsblad n®. 39);
Doen te weten, dat tot het hooren der eigenaars en be
woners van de naast bijgelegene en belendende panden,
ten opzichte der information de commodo et incommodo, door
Burgemeester en Wethouders zal worden gevaceerd op
het Raadhuis dezer gemeente, op Donderdag den 31sten
December aanstaande, 's voorrniddags te elf urenzullende
de belanghebbenden verplicht zijn hunne bezwaren tegen
die verzoeken op dien tijd in te brengen, terwijl, bij ver
zuim daarvan, zij gehouden zullen worden zich tegen de
inwilliging niet te hebben verzet.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
STOFFELS, Weth. loco Burgemeester.
E. KIST, Secretaris.
Leiden, 2-1 December 1874.
KLEIN GRONDBEZIT.
ondernemingen toevertrouwt, orn van Amerikaan-
sche Sporen, Spanjaarden en Grieken niet te
spreken de voorkeur geven aan landbezit,
ware het kapitaal, waarover hij kan beschikken,
niet te klein om daarvoor in aanmerking te
komen.
In dien stand van zaken mag het verwondering
wekken dat men niet reeds sinds lang maat
schappijen oprichtte met het doel om door samen
voeging van kleine kapitalen voor de eigenaars
al die voordeelen te verkrijgen, welke tot dusver
alleen aan groote geldbezitters ten deel vielen. Het
denkbeeld van vereeniging althans is in onzen
tijd zeker niet vreemd.
Thans heeft zich werkelijk in Gelderlands hoofd
stad een Maatschappij gevormd, die zich ten doel
stelt gemeenschappelijk bezit van landerijen, ook
voor kleinere kapitalisten. Uit latere berichten
blijkt dat die Maatschappij zich door aankoop
reeds in het bezit heeft gesteld van een aanzien
lijke uitgestrektheid gronds, de Emmeriker waard
of het Emmericher Eyland genaamd, bijna S00
hectaren groot en aan de overzijde der stad Em
merik gelegen.
Dergelijke maatschappijen, op goede grondsla
ger. ingericht, kunnen ongetwijfeld veel nut stich
ten, vooral wanneer zij zich er op toeleggen zich
bij voorkeur van grondbezit binnenslands te ver
zekeren. Het monopolie der groote grondeigenaars
zal er door worden verminderd, terwijl daaren
tegen het bezit van den vaderlandschen grond
allengs meer en meer zal overgaan in handen
ook van den kleineren burger, wat zeer zeker
ook een gunsligen invloed zal uitoefenen op de
hoogere waardeering van dien bodem. Land is
bovendien een vast goed, onvervreemdbaar en
minder hersenschimmig dan andere geldswaardige
zaken maar al te dikwijls blijken te zijn.
Ook voor de pachters van landerijen zal het
bestaan van dergelijke maatschappijen, wanneer
zij haar roeping goed hegrijpen, geen onverschil
lige zaak zijn, dewijl zij een heilzame concurrentie
in het leven zullen roepen tegenover de groote
grondbezitters, wier kapitalen in de laatste jaren
soms lot het driedubbele der oorspronkelijke waarde
stegen.
Daarbij vergete men niet dat hij, die bij een
landbouwend volk als het onze zijn geld in grond
bezit belegt, er geen dood kapitaal van vormt,
maar het productief maakt even alsof hij het in
een industrieele onderneming plaatste.
De maatschappijen van grondbezit zullen dus
ongetwijfeld een weldadigen invloed uitoefenen,
ook tot verhooging van het nationaliteitsgevoel
door het besef dat men medeëigenaar is van den
grond dien men bewoont.
LEIDEN, 26 December.
Langs den Hollandschen IJzeren-Spoorweg
(lijn AmsterdamRotterdamHelderZaandam)
zijn, gedurende de maand November 1874, 160,411
reizigers vervoerd; opbrengst 134,690.74 en
aan goederen ƒ58,440.045; totaal 194,965.06s.
Sedert primo Januari aantal reizigers 2,079,639;
opbrengst aan reizigers en goederen ƒ2,376,176.02.
- De nieuwbenoemde gouv.-generaal van Ned.-
Indië, de heer Van Lansberge, zal, naar het Vad.
mededeelt, omstreeks half Februari naar Indië
vertrekken en wel met de stoomboot Vooiujaarts
van de Maatschapp'y „Nederland". Hij zal te
Napels scheep gaan.
Ook Z. K. H. Prins Frederik heeft, ten
behoeve der weduwen en weezen der slachtoffers
van het ongeluk op de Maas, aan de Commissie
eene som van ƒ100 doen toekomen.
De officier-van-gezondkeid der 2de kl. J. M.
E. Hunert van het O.-I. leger zal mede den 26sten
dezer te Nieuwediep nog embarqueeren aan boord
van het via Suez naar Java bestemde stoomschip
Madura.
In verhand met de opheffing der artillerie-
magazijnen te Delfzijl wordt de 2de luit.-maga-
zijnmeester der artillerie, H. L. Horstman, van
Delfzijl naar Utrecht overgeplaatst.
Aan den trompetter J. M. G. Sisoo, van
het 3de escadron 4de regiment huzaren, te Deven
ter, is de gouden medaille toegekend voor 36 jaren
trouwen militairen dienst en de daaraan verbon
den gratificatie van 50.
Uit de thans gedrukte notulen van de ver
gadering van afgevaardigden der comités uit de
Commissie van dagelijksch bestuur van het hoofd
comité der Nederl. Vereeniging tot hel verleenen
van hulp aan zieke en gewonde krijgslieden in tijd
van oorlog, gehouden in Den Haag den 15den
October 1874, blijkt, dat na beraadslaging, met
algemeene stemmen zijn aangenomen1°. het
voorstel van het comité te Utrecht, luidende
„a. Voorbereidingen te treffen tot het opmaken
van plannen voor [de mobilisatie der Vereeniging
in overleg met de militaire autoriteiten, ten einde
eene gewenschte en zegenrijke samenwerking mo
gelijk te maken lusschen den militairen genees
kundigen dienst en de Vereeniging. b. Van die
plannen, voor zooveel oirhaar en mogelijk, intijds
mededeeling te doen aan de comités, opdat deze
zich vooraf gereed maken tot de gewichtige taak,
die hun eventueel zal worden opgedragen." 2°.
Het voorstel van het comité Den Helder, luidende
„Het hoofdcomité uit te noodigen, den arbeid
der Commissie voor de modellen-verzameling in
zijn geheel en afzonderlijk te doen drukken, opdat
de comités daarvan kennis zouden nemen."
De laatste bulletins van het centraal-comité
van het Roode Kruis te Batavia dagteekenen van
10 Augustus tot en met IS October dezes jaars.
Het voornaamste daaruit laten wij hier volgen
Den lOden Augustus werden in het hospitaal te
Weltevreden opgenomen 200 lijders uit Atjin. Den
24sten Augustus werd bericht ontvangen van den
heer Von Bultzingslöwen, dat hij wederom voor
het comité te Soerabaya zou werkzaam zijn. Den
28sten Augustus kwamen te Padang van Atjin 130
zieken, waaronder 5 officieren. Den 5den September
ontving het centraal-comité liet bericht, dat het
hoofdcomité weder 10000 uit de algemeene
kas ter beschikking had gesteld voor de zieke en
gewonde strijders van Atjin.
Den 8slen September werd de officier-van-gezond-
heid Perk, gedelegeerde van het centraal-comité te
Atjin, overgeplaatst naar Java en is de4heer Dr. L.
De Roock in zijne plaats getreden.
Den 15den October waren wederom 130 zieken
van Atjin naar Padang gezonden. Geschenken in geld
werden ontvangen uit de militaire commandementen
te Palembang, Benkoelen en Zuid- en Ooster-
afdeeling van Borneo; alsmede van verschillende
gezelschappen en bijzondere personen, die tevens
lectuur en een groot aantal sigaren verschaften.
Van het centraal-comité ontving het hoofd-
comilé dezer dagen nog een belangrijken brief,
waarin vele vragen, ook door het hoofdcomité
gedaan, hare beantwoording vinden en waarin
tevens wordt gewezen op den veranderden toe
stand te Atjin na het vertrek naar Java van de
hoofdmacht. De ontmoetingen met den vijand.