LEIDSCH
DAGBLAD.
N°. 4558.
A0. 1874.
Zaterdag
19 December.
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden per 3 maandenf 1.
Franco per post1*40.
Afzonderlijke Nommers0.02.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIES
Van 16 regelsf 1.05.
Iedere regel meer0.174.
Grootcre letters naar plaatsruimte.
LEIDEN, 18 December.
Het bovenlokaal der Stadszaal was gisteravond
bij gelegenheid der lezing van mej. Mina Krusé-
man zeer goed bezet. De inhoud van „Kunst
en Kritiek" is echter reeds door zoo velen ge-
critiseerd, dat wij 't niet noodig achten er een
oordeel over uit te spreken. Bovendien is de satire
grootendeels voor Amsterdam geschreven. Alleen
willen we vermelden, dat mej. K. voor de wijze,
waarop zij haar stukje voordroeg, allen lof verdient.
Het rnoet erkend worden, dat hare mimiek,
hare houding, hare gebaren, in één woord hare;
gelieele persoonlijkheid beantwoordt aan de eischen
die door de kunst kunnen worden gesteld. Daarbij
eene rijzige, krachtvolle figuur, die door een een
voudig, met smaak gekozen toilet voordeelig uit
komt, eene stem vol uitdrukking ofschoon wij
daarin wat meer gevoel hadden gewenscht
eenvoud en soberheid in al hare bewegingen.
Voorzeker mej. K. heeft buitengewone begaafdheden
ter harer beschikking en het moet voor de kunst
betreurd worden, dat zij niet van der jeugd af
voor het tooneel is opgeleid. Zij zou het in de
tooneelspeelkunst tot eene hoogte hebben gebracht
als slechts zeer weinigen bereiken.
Bij den voorzitter der Tweede Kamer der
Staten-Generaal is ingekomen een schrijven van
<\en heer Charles Lucas, lid van het Fransche
instituut, te Cannes, (waarin hij o. a. hulde
brengt aan de motie van de heeren Van Eek en
Bredius) ter begeleiding van een collectie zijner
geschriften over de „beschaving van den oorlog",
die hij eerbiedig ten geschenke aanbiedt als een
hulde aan onze volksvertegenwoordiging.
Het strafstelsel in Nederland, zegt de schrijver,
heeft het onderwerp uitgemaakt van een nauw
keurig onderzoek door gedelegeerden van Europee-
sche gouvernementen, en is door velen in menig
opzicht als een navolgenswaardig voorbeeld gepre
zen. De afschaffing der doodstraf is, tot eer van
Nederlands vorst en vertegenwoordiging, sedert
1870 een fait accompli. Door de aanneming der
motie Van Eck-Bredius is het schoone voorbeeld
van de Engelsche, Italiaansche en Zweedsche
parlementen en van het congres der Noord-
Amerikaansche Vereenigde Staten gevolgd. Heeft
de beschaafde wereld de Brusselsche conferentie
toegejuicht, nog meer doet zij dit bij de aanne
ming van dergelijke parlementaire moties. Alleen
door zulke middelen zal het bewustzijn algemeen
ontwaken, dat de oorlog een afschuwelijk kwaad
is, en dat naar dit middel niet gegrepen mag
worden dan waar het wettige zelfverdediging geldt.
Wanneer het menschdom al niet geheel van die
plaag verlost zal worden, de openbare rneening
zal geene poging verzuimen om zoo na mogelijk
tot het desideratum der beschavinggeheele ver
dwijning van die ramp, te geraken. Deze is zijne
innige overtuiging, herhaaldelijk door hem in
zijne verschillende geschriften uitgesproken.
De Eerste Kamer heeft gisteren hare werk
zaamheden hervat. Ingekomen zijn de wetsont
werpen, die achtereenvolgens door de Tweede
Kamer zijn aangenomen, waaronder verschillende
hoofdstukken der staatsbegrooting voor 1875. Ver
zonden naar de afdeelingen.
In eene vergadering van de afdeeling Rot
terdam, Schiedam en omstreken der Hollandsche
maatschappij van landbouw heeft de voorzitter
medegedeeld, dat het bestuur besloten had, den
18den Maart 1875 te Schiedam eene tentoon
stelling te doen houden van rundvee, schapen en
varkens.
De Koning van België heeft een jaarlijk-
schen prijs ingesteld ten bedrage van 25000 fr.
voor het beste door Belgen geschreven en in
België gedrukt en uitgegeven boek. Gedurende de
drie eerstvolgende jaren komen alleen Belgen
voor den prijs in aanmerking. Daarna echter zul
len er telkens om de vier jaar ook vreemdelin
gen naar kunnen dingen, en alsdan de jury uit drie
Belgen en vier vreemdelingen bestaan. In het
Koninklijk besluit dd. 14 Dec. is voorts bepaald
over welk vak van wetenschap, kunst of letter
kunde het werk moet handelen. Voor 1878
vaderlandsche geschiedenis, 1879 bouwkunst, 1880
de ontwikkeling van België's handelsbetrekkingen;
1881 de middelen ter verbetering van havens, die
als de Belgische aan lage en zandachtige kusten
gelegen zijn. Laatstgenoemde prijsvraag zal dus de
eerste zijn waaraan ook niet-Belgen kunnen deel
nemen.
De hulponderwijzer C. J. F. Gaillard is
gesteld ter beschikking van den gouv.-gen. van
Ned.-Indië, om te worden benoemd tot onderwij
zer 3de kl. voor den dienst daar te lande.
Z. M. heeft met 1 Jan., op hun verzoek,
op de meest eervolle wijze ontslag verleendaan
J. Z. Mazel, als directeur van het Kon. Kabinet
van schilderijen in Den Haag, en aan P. E. H.
Praetorius, als lid en voorzitter van den raad
van bestuur van 's rijks museum te Amsterdam
en over het paviljoen te Haarlem, beiden onder dank
betuiging voor de vele en langdurige diensten;
benoemd tot advocaat-fiscaal bij het hoog militair
gerechtshof mr. M. S. Pols, auditeur-militair in
de eerste milit. afd. in Den Haag; aan den 2den
luit. H. Van Hogendorp, van het reg. veld-art.,
vergund het aannemen en dragen der versierselen
van ridder 3de kl. der orde van St.-Stanislas, hem
door Z. M. den keizer aller Russen geschonken;
aan J. Th. Hofland, in de res. Krawang (Java),
vergund het aannemen der onderscheidingstee
kenen van ridder der Kon. orde van Cambodja.
Gemengd Nieuws.
Uit een scheikundig onderzoek van
het Rijnwater te Zoeterwoude is gebleken, dat het
na eene zuivering door chloorijzer 3 deelen orga
nische stof per 100,000 deelen water bevatte,
terwijl na filtreering van dit gezuiverde water
door een gewoon filter er nog slechts 1,43 deelen
organische stof per 100,000 in bevat waren.
De zuivering van het Rijnwater is dus goed gelukt.
Omtrent het ongeval, dat bij den
slachter G. te Utrecht heeft plaats gehad, meldt
menDe twee knechts J. en K. hadden last een
stuk vleesch van den haak te nemen. Daar J. in
eenigszins beschonken toestand was, wilde K. hem
te hulp komen. Dez<^, hierover vertoornd, slootte
zijn makker terug, met het ongelukkig gevolg
dat het mes, dat deze in de hand had, hem van
achteren licht verwondde, hetgeen door dadelijk
ingeroepen heelkundige hulp tot geen ernstige
gevolgen heeft geleid, zoodat de gewonde zijn
werk weer zal kunnen hervatten. De dader, die
door de politie gearresteerd werd, is dan ook
weder op vrije voeten gesteld.
Het prov. gerechtshof in Zuid-Hol
land behandelde gisteren o. a. eene zaak van twee
huismoeders in Den Haag, welke beschuldigd
werden in het begin van de maand October eenige
diefstallen bij nacht te zamen en dus door meer
dan één persoon te hebben gepleegd. De sterke
drank speelde ook hier weder de hoofdrol, want
onder „een borreltje" werd afgesproken er op uit
te gaan om te zien of hier of daar iets te stelen
viel, ten einde daarvan den verjaardag van een
harer, die op handen was, eens recht vroolijk te
vieren. Zij werden daartoe nog door den man van
vrouw v. d. P. aangezet met de woordendat ze
zich nu eens flink moesten houden. Onder den
invloed van den jenever bezochten de vrouwen
verschillende winkels en namen zoowel bij een
kruidenier als bij een parapluiekoopman en uit
een manufactuurwinkel eenige zaken tot zich. Van
pret maken kwam echter niets, want de politie
kwam al spoedig achter de waarheidzij nam
de gestolene voorwerpen in beslag en verleende
de vriendinnen logies in een verblijf, waar aan
den verjaardag wel niet gedacht zal zijn. Beiden
bekenden gisteren het door haar bedrevene en
trachtten zich te verontschuldigen, door op te
geven dat zij door v. d. P. waren aangezet.
Nadat Mr. Van Maanen beider veroordeeling tot
gevangenisstraf van 3 maanden lot 5 jaren had
geëischt en Mr. Leesberg als verdediger verzocht
had een geringe straf toe te passen, veroordeelde
het hof beide vrouwen tot één jaar gevangenis
straf. Eene getuige, die, hoewel behoorlijk gedag
vaard, niet ter terechtzitting was verschenen, werd
eene boete van f 3 opgelegd.
Gel ij k gisteren reeds is medegedeeld
eischte de advocaat-generaal bij het prov. gerechts-
hof te Amsterdam, Jhr. Mr. C. H. Backer, tegen
den sjouwer H. K. P. Meijer een tuchthuisstraf
van 5 jaren, ter zake van moedwilligen doodslag.
De spreker achtte het bewijs geleverd dat die
beschuldigde zijn 14-jarigen zoon moedwillig had
verwond. Ofschoon nu die wond in de eerste
dagen zich gunstig had laten aanzien, moest,
volgens hem, de later daardoor ontstane aange
zichtsroos als een indirect gevolg der verwonding
beschouwd worden en bleef de besch. voor het
doodelijk gevolg daarvan aansprakelijk. Spr. vond
geen termen tot toepassing van verzachtende
omstandigheden, omdat, al had ook deze man
den dood zijns zoons niet gewild, hij hoogst
ongunstig bekend stond en na de verwonding
zich volstrekt om dien jongen niet bekommerd
en hem zelfs gedurende de 13 dagen zijns lijdens
in het gasthuis niet bezocht had. De advocaat
mr. L. H. Kuhn Jr. deed o. a. uitkomen, dat de
besch. was een hoogst werkzaam man, die helaas
echter, gelijk zoovelen, aan sterken drank zich te
buiten ging, voornamelijk na den dood van zijne
vrouw en uit verdriet over zyn ondeugenden zoon.
De in deze door hem in dronkenschap toegediende
kastijding was zeer ruw geweest, maar de gevolgen
had hij noch voorzien, noch gewild. De jongen
had den eersten dag na de verwonding nog op
straat geloopen, een omstandigheid, die nadeelig
kan geweest zijn voor de wond. De aangezichts
roos kon een andere oorzaak hebben. De moge
lijkheid daarvan was door de deskundigen niet
uitgesloten. Er was in geen geval bewezen dat de
dood het gevolg was van de verwonding. Pleiter
kon zich derhalve niet vereenigen met de geëischte
straf en de aan het feil gegeven qualificatie.
Uitspraak a. s. Woensdag.
De rechtbank te Deventer heeft een
knaap van 8 jaren, thans in hechtenis, veroor
deeld tot 2 jaren gevangenisstraf, wegens het
ontvreemden van geld uit winkelladen.
Wegens volslagen gebrek aan hulp-
personeel is, met toestemming van Gedeputeerde
Staten en den schoolopziener van 't eerste dis
trict in Drenthe,* aan 't hoofd der school te Taarla
een kweekeling geplaatst.
