EIDSCH
DAGBLAD,
N°. 4539.
A0. 1874.
Vrijdag
27 November.
BERICH T.
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden per 3 maandenf 1.
Franco per postn 1.40.
Afzonderlijke Nomraers0.02.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven,
PRIJS DER ADVERTEJiTIEN
Van 1G regelsf 1.05.
Iedere regel meer0.174.
Grootere letters naar plaatsruimte.
I Met 1 December begint een nieuw kwartaal van
lit Leidscli Dagblad. Zij, die zich alsdan op
leze courant abonneeren, ontvangen de nog ver-
schijnende nummers tot dien datum gratis.
STADS-BERICHTEN.
DE BURGEMEESTER en WETHOUDERS van LEIDEN
K:>d te weten, dat door den Raad dier gemeente, in zijne vcr-
deriog van den 29sten October 1874, is vastgesteld de volgende
VERORDENING
X/rdende wijziging der Ver ordening van den <±den Mei 1872
I lepalende de jaarwedden van de hoofdonderwijzers en hoofd'
\i)ider wijzer es sen, van het hulppersoneelalsmede de toela
gen ten behoeve van de kweekelingen, aan de openbare
lagere scholen binnen de gemeente Leiden.
De Raad der gemeente Leiden,
Gelet op art. 19 der wet vau den 13den Augustus 1857
Staatsblad n°. 103);
Heeft besloten:
Met wijziging in zooverre der verordening van den 4den Mei
.872, bepalende de jaarwedden van de hoofdonderwijzers en
oofdonderwijzeressen enz., aan de openbare lagere scholen (Ge
meenteblad n°. 9), de jaarwedden van de hoofdonderwijzers en
de hoofdonderwijzeres aan de scholen voor meer uitgebreid en
oor voorbereidend lager ouderwijs 2de klasse, alsmede van de
iciöfdonderwijzers der openbare lagere scholen voor on- en miu-
rermogenden, met ingang van den lsten Januari 1875, respec-
;ievelijk met 200 te verhoogen cu mitsdien die jaarwedden te
'•epalcn
Voor den hoofdonderwijzer der school voor meer uitgebreid
lager ouderwijs 2de klasse, voor jongens, op zeventienhonderd
widen,
Voor do hoofdonderwijzeres der meisjesschool 2de klasse op
i'fticnhonderd gulden
Voor deu hoofdonderwijzer der school voor voorbereidend lager
onderwijs en voor elk der hoofdonderwijzers van de scholen voor
on- en minvermogenden, op veertienhonderd gulden.
Gedaan te Leiden, ter openbare raadsvergadering van
den 296ten October 1874.
De Burgemeester,
v. d. BRAN DELER.
De Secretaris,
E. KIST.
Zijnde deze verordening goedgekeurd door de Gedeputeerde
Staten der provincie Zuid-Holland, bij huune beschikking van
lGden November 1874, B. n°. 3249 (1ste afd.), G. S. n°. 411.
En is hiervan afkondiging geschied waar het behoort,
den 2Gsten November 1874.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
v. d. BRANDELER, Burgemeester.
E. KIST, Secretaris.
LEIDEN, 26 November.
Aan het verslag in de Staals-Ct. van den
staat der Rijksinstelling van onderwijs in Indische
laai-, land- en volkenkunde alhier, over het stu
diejaar 1873/74, ontleenen wij het volgende:
Tegenover een getal van 45 studenten in den
vorigen cursus, lieten zich dit jaar 54 inschrijven;
£6 hunner woonden voor het eerst de lessen bij.
Onder hen bevond zich één die gebruik maakte
van de bepaling van art. 16 van het reglement
voor de Rijksinstelling, dat aan ingeschrevenen,
die dit verlangen, de gelegenheid zal gegeven
worden om door het afleggen van een examen
bewijzen te geven van hunne kunde in een der
vakken, aan die instelling onderwezen. Bij minis
terieel besluit van 26 Juni en 1 Juli 1874 werd
daartoe eene commissie benoemd, uit de heeren
kern, Vreede en Grashuis bestaande, die den
candidaat een getuigschrift kon uitreiken van vol
doende kennis in de Maleische, Javaansche, Soen-
daneesche en Madoereesche talen. Boven het getal
ingeschrevenen woonden eenige studenten der
Leidsche Hoogeschool het college over koloniale
onderwerpen van den hoogleeraar Van der Lilh bij.
Van de ingeschrevenen volgden er 18 alle les
sen; de overigen hadden zich als volgt opgege
ven: voor het Javaansch 1ste studiejaar 2, 2de
studiejaar 15; Maleisch 1ste studiejaar 2, 2de
studiejaar 12; land- en volkenkunde 9; gods
dienstige wetten 8; geschiedenis 11publiek
recht 17Madoereesch 7Soendaneesch 4col
leges voor meesters in de rechten: Javaansch 8;
Staatsinstellingen 9. Aan het examen in Juni
gehouden namen 22 kweekelingen der instelling,
deel. Van hen werden 18 toegelaten. Daarenbo
ven legden 13 kweekelingen der instelling het
examen voor rechterlijk ambtenaar af; 1 hunner
werd afgewezen.
De hulpmiddelen voor het onderwijs werden
deels door aankoop, deels door geschenken vermeer
derd. Onder de laatsten maakt de Raad van bestuur
bijzondere vermelding van een exemplaar van het
prachtwerk Bóró Boedoer, door het ministerie van
koloniën afgestaan, en van eene bezending inland-
sche geschriften, die te Weenen waren tentoon
gesteld, en door bemiddeling van het ministerie
van binnenlandsche zaken werden toegezonden.
De verzameling handschriften werd aanzienlijk
uitgebreid door den aankoop van een honderdtal
manuscripten uit de nalatenschap van prof. Roorda,
waartoe machtiging verleend werd bij besluit van
den minister van binnenlandsche zaken.
Minder gelukkig was men met eene verzameling
dag- en weekbladen, in inlandsche talen geschreven
en in Indië uitgegeven, die bij het ministerie van
koloniën berustten. De Raad van bestuur verzocht
dat deze in haar geheel hem ter bewaring mocht
worden toevertrouwd, in de meening, dat dit in
het belang van den lande was, daar zoodoende
eene collectie, hoofdzakelijk door hare volledigheid
belangrijk, zou worden gevormd, die, op de aca
demische bibliotheek geplaatst, het eigendom van
den lande zou blijven en onder de controle der
regeering zou bewaard worden. Het verzoek xverd
echter niet ingewilligd, daar te kennen gegeven
werd dat een gedeelte der verzameling aan de
gemeente-instelling te Delft zou worden afgestaan,
zoodat de Rijksinstelling met het andere deel moet
tevreden zijn, tenzij uit 's lands gelden in het
ontbrekende worde voorzien.
Evenals in vorige jaren werd ook voor het
onderhoud van het gebouw der Rijksinstelling be
hoorlijk zorg gedragen.
Gisteravond gaf de vereeniging Harmonie
hare aangekondigde voorstelling, beslaande in „Zoo
werd hij rijk", oorspronkelijk tooneelspel in vier
bedrijven of zeven tafereelen, door A. Pmysch.
Mochten wij er vroeger reeds op wijzen welke
goede krachten de vereeniging onder hare wer
kende leden telt, niet minder bleek dit thans,
vooral nu zij onlangs in hem, die gisteravond de
hoofdrol vervulde, een zoo belangrijke aanwinst
heeft verkregen. Op zeer verdienstelijke wijze wist
hij als Van Dornstein den misdadiger weer te
geven, wiens geweten voor eenigen tijd is inge
sluimerd, doch die later door verschillende om
standigheden aan zijne misdaad, ter bekoming van
een aanzienlijk vermogen gepleegd, herinnerd wordt
en eindelijk, als slaapwandelaar, tot volle beken
tenis komt, doch niettemin het kind van zijn
slachtoffer innig liefhad en als 't ware aanbad.
Ook de overige dilettanten, waaronder de gepen
sioneerde chirurgijn-majoor Brandstein en diens
neef en pleegzoon Werner Van Arnstein, en vooral
Pluk de zaakwaarnemer werkten niet onverdien
stelijk mede; terwijl van de dames Florine,
gezelschapsjuffer van de baronnes, zich uitstekend
als eene door bijna iedereen gehate, maar einde
lijk op eens schatrijke wees van hare rol kweet.
Beiden, én Van Dornstein èn Florine, hadden menig
maal allerschoonste oogenblikken, waarvan de indruk
op het zeer talrijk opgekomen publiek niet achter
bleef. Over het algemeen heeft de voorstelling,
gegeven door personen die de tooneelspeelkunst
slechts uit liefhebberij en in hunne vrije uren be
oefenen en van wie men dus geen spel als van vol
maakte acteurs kan verwachten, den toeschouwers
blijkbaar zeer wel voldaan. Echter zou bij de baronnes
Van Polsheim wat meer en hij haar zoon Leonard
wat minder beweeglijkheid aan het geheel volstrekt
geen schade hebben gedaanterwijl het uiterlijk
van den gepensioneerden zestigjarigen chirurgijn
majoor, sprekende van zijne grijze haren, in het
begin wel wat raadselachtig was.
Voor den aanvang van het bal werden namens
het bestuur door den president aan de oudste
werkende leden en hen die zich omtrent de ver
eeniging verdienstelijk hadden gemaakt, met een
toepasselijk woord diploma's van verdienste rnet
insigne uitgereikt, met welk blijk van erkenning
de aanwezigen herhaaldelijk instemden.
Mejuffrouw Elize Baart, die onlangs te
Amsterdam met veel belangstelling werd aange
hoord en levendig toegejuicht bij de voordracht
van eenige schetsen over de emancipatie der vrouw,
een onderwerp, dat onder de op te lossen vraag
stukken onzer dagen een belangrijke plaats in
neemt, zal den 9den December ook hier ter stede
optreden en, naar wij verwachten, voorzeker rnet
niet minder genoegen gehoord worden. Het
N. v. d. Dag zegt, dat hare wijze van voordragen
te prijzen is en dat hare schetsjes goed gesteld,
fatsoenlijk, vrouwelijk en leerrijk zijn.
Het stoomschip Hampton, van Rotterdam
naar Java, vertrok 23 dezer van Aden; de Bor
neo is 24 November le Nieuwediep aangekomen
van Batavia via Suez; de Sumatra, den 23sten
van Nieuwediep te Aden aangekomen, zou den
volgenden dag de reis naar Batavia vervolgen.
De Tweede Kamer heeft gisteren het wets
ontwerp, strekkende om de dysenterie onder de
besmettelijke ziekten op le nemen, met algemeene
stemmen aangenomen.
De afdeeling voor wis- en natuurkundige
wetenschappen der Kon. academie van wetensch.
zal een gewone vergadering houden op a. s
Zaterdag, 's namiddags te 12 uren 15 min.
In de gisteren gehouden zitting van den
gemeenteraad te Amsterdam is de voordracht
van burgem. en weth., geleidende een gewijzigde
concept-overeenkomst met de Hollandsche IJzeren
spoorwegmaatschappij, aangaande het exploiteeren
van de door de gemeente te maken kade aan
den Oosterdoksdijk, aangenomen.
Tot leeraar in de aardrijkskunde aan de
beide hoogere burgerscholen en het gymnasium
te Haarlem is benoemd de heer A. v. d. Voort,
2de luit. hij de infanterie te Gouda.
Z. M. heelt aan J. A. Van der Burgh op
zijn verzoek eervol ontslag verleend als commis
saris der Ned. regeering voor het sluiten eener
overeenkomst omtrent de regeling der rijksgren
zen tusschen Baerle-Hertog en Baerle-Nassau, eri
in zijn plaats als zoodanig benoemd W. P. A.
Mutsaers, lid van Gedep. Staten van Noord-Brabant;
herbenoemd, tot burgem. van Waalre J. Peels;
tot burgem. van Vlagtwedde L. H. Van Sonsbeek,
secretaris dier gem.tot burgem. van Enkhuizen
G. Bruynis; tot burgem. van Hoorn Mr. W. C.
J. De Vicq; tot burgem. van Laren (Noord-Hol
land) W. Velthuijsen, secr. dier gem., en tot
burgem. van VVijhe Mr. F. L. Rambonnet J. Jz.,
secr. dier gem.; J. Addens benoemd tot Ned. consul
te Helsingfors, voor Finlandtot plaatsverv.kantonr.