LEIDSCH
DAGBLAD.
JV°. 4406.
A0. 1874.
Woensdag
2 September.
EEN BELANGRIJK VERSLAG.
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden per 3 maandenf 1.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Nommcrs0.02.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIES
Van 16 regelsf 1.05.
Iedere regel meer0.171.
Grootere letters naar plaatsruimte.
STADS-BERICHTEN.
Vergadering van den Gemeenteraad van Leiden, op Donderdag
3 September, de9 namiddags te itoee uren.
Onderwerpen
1°. Benoeming van leden in de vaste commissièn, als
a. drie leden van de commissie van financiën, en uit dezen
van den voorzitter;
b. twee leden van de commissie belast met het ontwerpen
van en herzien der plaatselijke verordeningen tegen wier
overtreding straf is bedreigd;
c. drie leden van de commissie tot het ontwerpen van en
herzien der plaatselijke verordeningen betreffende de huis
houding der gemeente, en nit dezen van den voorzitter;
d. twee leden in de commissie van fabricage.
2°. Idem van eene onderwijzeres der 1ste klasse aan de meisjes
school 2ie klasse. (213).
3°. Verzoek van K. Visser, ter bekoming van gemeentegrond.
(212 en 217).
4°. Idem van Mej. H. P. Werst, om ontslag als onderwij
zeres der 2de klasse aan de meisjesschool 2de klasse. (216).
5°. Staat van af- en overschrijving op de begrooting, dienst
1874. (Subsidie aan de Commissie voor de volksvoor
lezingen). (214).
6°. Voordracht betrekkelijk dc aanvrage van de militaire
antoriteit om kostelooze verstrekking van duinwater ten
behoeve van het garnizoen. (215).
7°. Verdeeling van den Raad in sectiën.
Dezer dagen kwam ons een brochure in handen,
die in vele opzichten een nadere bespreking ver
dient. Wij bedoelen het „Vijftiende jaarlijksch
verslag betrekkelijk de verpleging en het onder
wijs in het Nederlandsch gasthuis voor ooglijders,
uitgebracht in Juni 1874 door F. C. Donders."
Moge in 't algemeen aan elke onzer hooge-
scholen het onderwijs voldoende kunnen geacht
worden, dit neemt niet weg dat aan de eene een
bepaald vak van wetenschap op uitgebreider schaal
wordt beoefend dan aan de andere, hetzij ten
gevolge van locale omstandigheden, of wel uit
hoofde van de aanwezigheid van een specialiteit
voor een of anderen leerstoel. Zoo heeft de
Utrechtsche academie niet slechts een Nederland-
sche, rnaar een Europeesche vermaardheid ver
worven door de uitstekende wijze, waarop aldaar
een onderdeel der medische faculteit, de oogheel
kunde, sinds jaren werd gedoceerd en beoefend.
De hoogleeraar, wiens naam als in éen adem
met dat wetenschappelijk vak wordt genoemd,
is boven onzen lof verheven, en daarom wil
len wij er liever op wijzen dat ook weder in
het afgeloopen jaar verscheiden heelkundigen ge
bruik maakten van het voorrecht zich onder zijn
gewaardeerde leiding aan oogheelkundige studiën
te wijden, een zuiver wetenschappelijke taak, daar
de ophthalmologic niet behoort tot de vakken, die
bij het zoogenaamde staatsexamen in aanmerking
komen. Ziedaar eene opvatting van vrije studie,
verwijderd van allen examendwang, zooals zij
spreekt uit het ontwerp van wet op het hooger
onderwijs, waarvan de aanneming reeds daarom
-alleen een zoo gewenschte zaak zou zijn.
Onder die mannen van echt wetenschappelijken
zin, mannen die de studie beoefenen om de studie
zelve, kwamen ook het afgeloopen jaar weder
vele vreemdelingen voor, doctoren uit Duitschland
en Denemarken, uit Amerika en onze West-
Indische bezittingen, terwyl zelfs een Japanner,
Dr. Ito Gempak, voormalig lijfarts van den Tai-
koen, geruimen tijd aan de inrichting vertoefde,
waaraan hij als blijk van erkentelijkheid voor het
aldaar genoten onderwijs bij zijn vertrek een
aanzienlijke bijdrage schonk.
En zoo komen wij als van zelf tot de stichting,
dat tot werkelijkheid geworden ideaal van de
wetenschap die, om zichzelve beoefend, in de
maatschappij haar vruchtbare en weldadige toepas
sing vindt.
Groot mag ongetwijfeld het aantal genoemd
worden van hen, die met dankbaarheid de hulp
herdenken, hun daar verleend, waardoor hun het
gebruik van hel kostbaarste aller zintuigen werd
hergeven, en het kan als een opmerkenswaardige
bijzonderheid worden beschouwd dat juist uit onze
provincie, waar een tweede dergelijke inrichting
te Rotterdam bestaat, telken jare tal van patiënten
ter verpleging worden opgenomen, wel een bewijs
dat aan het Utrechtsche gesticht in hooge mate
de voorkeur wordt gegeven.
De opname, vooral met het oog op de kosten,
wordt er dan ook zoo gemakkelijk mogelijk ge
maakt; men behoeft er toch slechts ongeveer de
helft te vergoeden van de som, waarop het
verblijf van eiken lijder aan het gesticht te staan
komt. Het gelukkig gevolg daarvan is dat ook
vele patiënten uit den burgerstand er hulp zoeken,
ja dat de inrichting openstaat voor minvermogenden,
die van gemeentewege of door bijzondere personen
worden ondersteund.
Streng heeft men vastgehouden aan het beginsel
om de verplegingskosten niet te verhoogen, eens
deels omdat de inrichting anders voor menigeen
zou gesloten zijn, anderdeels dewijl door de dan
te verwachten vermindering van bet aantal ver
pleegden de kas toch niet zou gebaat zijn. Echter
heeft de exploitatie in de laatste twee jaren een
tekort opgeleverd, dat zonder krachtdadige onder
steuning van belangstellenden moeielijk zal zijn
te boven te komen, tenzij men het kapitaalfonds
aanspreke, dat, gevormd uit bijdragen van zooge
naamde nieuwe stichters en bestuurders, voorts
uit alle giften in eens, schenkingen en erflatingen,
bestemd is om eenmaal de vaste grondslag der
instelling te worden.
Nu zal het zeker wel geen betoog behoeven
dat het van het hoogste belang is dat een weten
schappelijke stichting, die zeker onmisbaar mag
worden genoemd, op zulk een basis worde geves
tigd, dat haar bestaan niet louter afhankelijk
zij van giften en bijdragen, hoe gewaardeerd ook.
Daarom is het te wenschen dat vele belangstellen
den medewerken om het tekort te dekken en het
kapitaalfonds te stijven. Ook voor Leiden en zijn
hoogeschool is dat geen onverschillige zaak. De
bloei der eene academie, wat sommige vakken
betreft, werkt ontegenzeggelijk gunstig terug op
de andere, die weder in andere onderdeelen der
wetenschap uitmunt. Zoo zullen de verschillende
inrichtingen van hooger onderwijs een edelen,
eendrachtigen wedstrijd voeren met hetzelfde doel
voor oogende ontwikkeling der wetenschap, het
welzijn der menschheid en den roem van het
vaderland.
LEIDEN, 1 September.
't Was gisteravond feest in de Gehoorzaal.
Aan de bekroonde inzenders van de bloementen
toonstelling werden op plechtige wijze de prijzen
uitgereikt. Dat de commissie daarbij niet tever
geefs op de belangstelling harer stadgenooten
had gerekend, bewees het talrijk opgekomen
publiek om van die plechtigheid getuigen te zijn.
De zaal bood inderdaad een zeer eigenaardig en
schoon schouwspel aande verschillende rangen
der maatschappij, zoowel den werkman met zijne
familie als den meergegoede met zijne dames,
zag men hier vertegenwoordigd. De commissie
verdient allen lof voor de door haar genomen
maatregelen, orn 't den aanwezigen zoo aangenaam
mogelijk te maken, terwijl de thans voor het
eerst bij avond tentoongestelde planten en
bloemen de plaats waar men vertoefde als
in feestgewaad looiden. De stafmuziek der
dd. schutterij luisterde de plechtigheid door
de uitvoering van een goed gekozen programma
op. Op verzoek van den voorzitter der tentoon
stellingscommissie, Ds. Rümke, ging de eerevoor
zitter, de heer burgemeester, na de voordracht
der eerste afdeeling, tot de uitreiking der prijzen
over, doch bleef eerst eenige oogenblikken bij den
oorsprong, het doel en nut van tentoonstellingen
als deze stilstaanrichtte vervolgens tot de inzen
ders een warm woord van aanmoediging om
op den ingeslagen weg voort te gaan en wenschte
de bekroonden in T bijzonder met hunne over
winning geluk. Na afloop der plechtigheid nam
de voorzitter nogmaals het woord om allen, die
ook maar eenigszins tot het welslagen der ten
toonstelling hadden medegewerkt, in hartelijke
bewoordingen dank te brengen; terwijl hij tevens
met genoegen mocht mededeelen, dat, hadden de
inzendingen reeds de verwachting der commissie
overtroffen, zij ook in het bezoek, dat aan de
expositie werd gebracht, in geenen deele is teleur
gesteld.
Omtrent de aanstaande viering van het
300-jarig feest van Leidens ontzet vernemen wij
nader, dat reeds voor eenigen tijd door de
Diaconie der Ned. Herv. gemeente besloten is,
op 3 October aan al hare zomer-, winter- en
tijdelijk bedeelden, alsook aan de gealimenteerden
in het Minnehuis, haring en wittebrood uit te
deelen, en op een nader te bepalen dag hutspot.
Gedurende de afgeloopen maand werden in
de Volkskeuken alhier afgeleverd 2637»/a portiën,
als: 2345 warme spijs, 265 vleesch en 271 /2 spek.
De Minister van binnenl. zaken, overwe
gende dat Mr. W. baron Van Golstein op zijn
eerder besluit tot aanneming zijner benoeming
tot lid van de Tweede Kamer der Staten-Gene-
raal in het hoofdkiesdistrict Amersfoort is terug
gekomen, en alzoo eene nieuwe verkiezing in dat
hoofdkiesdistricl moet plaats hebben, heeft be
paald dat die verkiezing zal geschieden op Don
derdag 17 September, en dat, zoo eene herstem
ming noodig is, die zal plaats hebben op Don
derdag 1 October daaraanvolgende.
Zr. Ms. vertrek naar het Loo is op 5 Sep
tember des ochtends te 4 uren bepaald.
Z. K. H. de Prins van Oranje heeft gister
namiddag te halfzes het nieuwbenoemde ministerie
in audiëntie ontvangen. Te halfvier maakten de
nieuwe ministers hun opwachting bij Z. K. H.
Prins Frederik ten zijnen paleize in het Korte
Voorhout.
Te Leeuwen is men ijverig bezig met het
oprichten van een monument voor 's Konings hulp
bij den watersnood van 1861. Op een vierkant
voetstuk met inscripties verheft zich een kolom,
en hierop zal een prachtige kroon geplaatst wor
den. 't Geheel zal ruim 8 meter hoog zijn. De
volgende inscriptie staat op het zijvlak:
Een traan in 't manlijk oog, een troostwoord in den mond,
Stond Neerlands Vorst ons bij in dezen bangen stond.
Van wege het Nederlandsch Gymnastiek-
verbond, gevestigd te Amsterdam en samengesteld
uit gymnastiek-vereenigingen in Nederland, is
een circulaire verspreid, inhoudende dat de jaar-
lijksche uitvoering van het verbond, waarbij ook
buitenlandsche vereenigingen zullen uitgenoodigd
worden, zooveel mogelijk dit jaar in het openbaar
zal plaats hebben in September te Rotterdam.
Het publiek zal in de gelegenheid gesteld worden,
deze uitvoering bij te wonen, tegen betaling van
een zeer geringe entrée (hoogstens 10 cents)v
