LEIDSCH
DAGBLAD,
N°. 4423.
A0. 1874.
Dinsdag
14 Juli.
STADS- BERICHT EN.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 8 maandenf 1
Franco per post1-40.
Afzonderlijke Nommers..n 0.02.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIES
Van 16 regelsf 1.05.
Iedere regel meer0.174.
Groölere letters naar plaatsruimte.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van LEIDEN,
Gezien art. 7 der Algemeene Politieverordening, vastgesteld
-den 24 October 1867;
Doen te weten dat door hen, ingevolge art. 6 dier verordening,
is benoemd tot Raad der gebuurte n°. 30 of n°. 5 van wijk
VII, de beer Pieter Jacobus Hooft, in de plaats van
Willem Dee, overleden.
En wordt deze door plaatsing in de Leidsche Courant afge
kondigd.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
v. d. BRANDELER, Burgemeester.
E. KIST, Secretaris.
Leiden, 13 Juli 1874.
De BURGEMEESTER, Hoofd van het Gemeentebestuur van
Leiden, doet te weten, dat aan den Ontvanger der directe belas
tingen alhier zija ter hand gesteld twee, op den lOdcn dezer
maand, invorderbaar verklaarde kohieren, als écn voor de per-
aoneele belasting van wijk C en óen voor het patentrecht van
wijk 1, 2 en 3, beide over het dienstjaar 1874/75; terwijl ieder
verplicht is zijn aanBlag op den bij de wet bepaalden voet te
voldoen.
Eq wordt deze door plaatsing in de Leidsche Courant afge
kondigd.
De Burgemeester voornoemd,
v. d. BRANDELER.
Leiden, 14 Juli 1874.
DE WATEKPROEF.
Op bladzijde 81 van het onlangs verschenen
lezenswaardig „Verslag van den toestand der ge
meente Leiden", dat ons stof gaf tot het schrijven
van een viertal arlikels, komt onder de rubriek
„Medische Politie" de verklaring voor, dat „van
bijzonderen invloed op de volksgezondheid (is) te
achten de aanvoer van duinwater," terwijl er op
volgt dat aan gelegenheid tot het verkrijgen van
duinwater uitbreiding werd gegeven door het
plaatsen van meer reservoirs. Thans kunnen wij
er by voegen: „Later echter werd die gelegenheid
beperkt, ja aan velen geheel en al benomen door
het eischen van betaling voor eiken emmer water."
Neen, schud niet ongeloovig het hoofd, lezer!
[Wij zullen u trachten te overtuigen en laten
daartoe andermaal het Verslag spreken, waar het
twee bladzijden verder luidt„Uit deze opgave"
(van het groot aantal door stadsdoctoren voor
geschreven recepten) „blijkt dat zich een aanzien
lijk aantal zieken ter behandeling hebben voor
gedaan. Vraagt men naar de oorzaken, die dit
ongunstig cijfer hebben teweeggebracht, dan moeten
wij wijzen op de slechte, veelal ontoereikende
voeding, de vochtige, donkere woningen met ge
brek aan reine, tot inademing geschikte lucht,
ligging en dekking niet minder gebrekkig, de
„gesteldheid van den bodern, verontreinigd door
den toestand der riolen, en het slechte daaruit
opwellende drinkwater", dan hebben wij eenige
schadelijke momenten bij name aangewezen. Kor
ter hadden wij ons kunnen uitdrukken, indien wij
liet woord armoede hadden gebezigd, dat hier
inderdaad op welsprekende wijze op bovenge
noemde vraag zou hebben geantwoord."
Die zinsneden konden, ja moesten bekend zijn
aan de leden van den Gemeenteraad, wien liet
\erslag werd aangeboden, en nu was er toch
zeker niet veel takt van combinatie noodig om,
met die gegevens voor zich, tot de overtuiging
te koinen dat het eischen van betaling, hoe ge-
ïing dan ook, voor het aangevoerde duinwater,
hetzelfde zou zijn als het gebruik van dat water
te ontzeggen aan allen die in de termen vallen
\an bij ziekte door stadsdoctoren te worden be
handeld, d. i. aan de behoefcigen, en bovendien
aan velen uit dien breeden zoom van eerlievende
en nijvere burgers die, op deze lagere klasse
van ingezetenen volgende, juist omdat zij uit een
eerbied afdwingend onafhankelijkheidsgevoel zich
genoopt achten allen onderstand le weigeren, des
te minder zich uitgaven kunnen getroosten, die
in het uiterste geval te vermijden zijn.
De schrijver van een ingezonden stuk, dat voor
eenige dagen in ons blad voorkwam, heeft naar
onze meening over dat punt eenige zeer juiste
beschouwingen meegedeeld, en wij houden het
niet voor overdrijving, wanneer hij zegt, dat het
menig mingegoede zelfs aan een emmer ontbreekt
orn de hoeveelheid water te ontvangen, die hem
voor zijn geld toekomt.
Wat zal dus het gevolg zijn van het onlangs in
den Gemeenteraad genomen besluit? Dat talloos
velen weer gebruik zullen maken van het hoogst-
nadeelige gracht- en pompwater; want juist
daarin is het gevaarlijke van den toestand te Leiden
gelegen, dat men die twee soorten van water
nog altijd heeft behouden naast het meer voor
treffelijke duinwater. Men gebruikte ze vroeger
immers altijd en, moge men op zichzelf aan het
duinwater ook de voorkeur geven, zoodra men
het niet meer kosteloos kan bekomen, zal men
tot den ouden toestand terugkeeren.
In een geheel andere verhouding verkeerde
men b. v. te Amsterdam bij het openen der
duinwaterleiding. Daar had men het ten eenen-
rnale onbruikbare, ziltige, brakke grachtwater
naast met looddeelen bezwangerd regenwater, en
overigens maakte men gebruik van het verre
van goedkoope schuit water, uit den omtrek van
Weesp aangevoerd en waarvoor op sommige tijden,
b. v. in strenge winters, wanneer de waterweg
moest worden opengehouden, een verbazend hooge
prijs werd gevraagd. Men was daar dus reeds
gewoon, zijn drinkwater le betalen, hier is dat
niet het geval en velen, 't is met grond te voor
zien, zullen zich met kosteloos te verkrijgen water
trachten te behelpen, al is het dan ook slecht.
In de tweede zinsnede, die wij uit het Verslag
aanhaalden, wordt melding gemaakt van de ge
steldheid van den bodem, „verontreinigd door den
toestand der riolen en het slechte daaruit opwel
lende drinkwater". Als door de allertreurigste ge
steldheid van den bodem het welwater niet werd
verontreinigd, zou men althans daartoe de toe
vlucht kunnen nemen, maar nu dat wel degelijk
het geval is, zeker niet door de schuld der behoef-
ligen en minder gegoeden, dwingt men hen het
duinwater, dat het onbruikbare pompwater moet
vervangen, te betalen. Is dat billijk?
Sommigen hebben beweerd, dat de aanvoer van
duinwater niet voldeed aan de behoefte, omdat
er te veel werd vermorst. Welnu, zeiden anderen,
door betaling voor water te eischen zal bet ver
morsen ophouden, en komt er dus gedurende
den aangenomen proeftijd geen water te kort,
dan zal dit het bewijs zijn, dat de aanvoer vol
doende is om in de behoefte te voorzien. Zeer
juist geredeneerd, mits men beginne met te be
wijzen dat niemand tengevolge van den nieuwen
maatregel zich van het duinwater zal onthouden,
wat wij met grond meenen te mogen betwijfelen.
Na afloop van den gestelden termijn zal men uit
de verzamelde gegevens in het gunstigste ge
val slechts kunnen afleiden dat het aangevoerde
water voldoende was voor hen, die het konden
en wilden betalen, niet voor allen, die het gaarne
zouden willen gebruiken.
Wanneer men denkt, welke offers zich nog
onlangs de naburige residentie getroostte voor het
verkrijgen eener waterleiding, mag men met recht
vragen of hier Ier slede, nu we ons eenmaal
met door middel van schuiten aangevoerd duin
water moeten behelpen, de kosten van een be
hoorlijk toezicht op het gebruik van het water
zonder betaling een zoo onoverkomelijke hinderpaal
waren dat men daaraan het algemeen kosteloos
verkrijgbaar stellen van het water moest opofferen.
Maar het geldt hier slechts een proefneming,
waarna wij hopen dat men zal overgaan tot het
kosteloos verschaffen van het duinwater onder
gepast toezicht.
Eindigen wij met den wensch dat geen treu
rige ziekteverschijnselen, waarvan vele genees
kundigen een hernieuwing verwachten, reeds vroe
ger zullen nopen tot het schorsen van den ver
ordenden maatregel.
LEIDEN, 13 Juli.
Zaterdag-morgen had de jaarlijksche open
bare les plaats op de school voor meer uitgebreid
lager onderwijs 2de klasse, voor jongens, hoofd
onderwijzer de heer J. D. Van Wijk.
Na afloop der les werden aan de volgende leer
lingen prijzen toegekend:
late klasse. J. D. v. Nifterik, T. H. v. Heusden, H. J.
Boudri, J. Colpa, C. v. d. Linden, A. Bruining, G. Benlink,
li. N. Onstenk, H. J. Couvée, T. Swart, T. Franchimon, L.
F. Bollinger, R. De Wilde, G. P. Martin, C. Roodcnburg, J.
Vogelenzaug, T. T. Christiaanse, J. P. J. v. Ewijck, H. Mars-
meijer, W. T. y. Hartrop, P. J. Loebcr, R. S. Genet, A. Soraerwil,
J. Knotter, L. v. Steeden, J. Sala, A. v. d. Stok, A. Planjer.
2de klasse. J. A. Verhoog, A. De Carpentier, H. Vlasveld,
T. Los, G. Verhoeven, E. Witte, P. Goedeljee, J. W. Lem, M.
De Haas, A. W. H. Vlaanderen, H. W. Blote, A. Groen, A.
Atzeraa, I. Bruining, P. StalliDga, C. Mulié, A. Boom, J.
Walle, A. De Vroede, G. Fontein, W. Sleyser, H. Tillema,
D. Nolet, J. Wagtendonk, VV. H. Junker.
3de klasse. H. J. L. Roorda, A. O. Couvée, M. B. Chris
tiaanse, P. De Carpentier, J. TalTijn, A. W. Willebrands, D. C.
Nijhoff, P. J. Hasselbach, J. G. Dirkse, G. C. H. Valk, J.
Jansen, P. De Wilde, J. v. Zonneveld, J. Oostvcen, H. Truffino,
P. Herdiogh. J. M. Exman, A. D. Wempe, P. Fonteyn, B.
C. J. Selier, T. J. v. d. Koeleu, T. C. K. liaalebos.
4de klasse a. P. Tillema, W. Verboog, Z. Hock, A. v.
Delft, J. Bohrt, P. v. d. Harst, L. Couvée, A. Steenhauer, D.
Jedeloo, M. v. Rijsbergen, P. Vink, H. Wennekers, J. Visser,
D. v. Nouhuys, J. Walle, M. v. Ewijck, W. Den Houter, J.Lin
deman, J. v. Steenbergen, A. Walle, M. Dingjan, G. vanEldik.
4de klasse b. J. Adriaans, L. A. J. Verbeek, W. K. Robert,
J. T. H. Tijken, A. Verhoog, J. Marks, H. Marijt, P. H. v.
Heat, J. II. Meerburg, A. L. Goudsmit, N. H. Ten Holt,
F. J. Day verman, C. Looten, M. P. Bakker, B. E. Spijker, P.
Werner, A. W. Sleijser, J. Speet, L. J. C. Fikkert, B. J.
Faddegon, J v. d. Breggen.
5de klasse. PI. J. Brouwer, P. J. Gijsmau, J. M. Van
Wezel, W. Truffino, J. H. Schneider, J. Binnendijk, P. Leus-
velt, H. Speet, J. De Klerk, H. Morel, S. Speijer, E. Marsman,
J. Doomberg, A. Wood, J. C. Wagtendonk, J. Visser, J.
Haalebos, B. Planjer, A. Kloots, J. T. Scbilham, A. Christiaanse,
J. H. Valk Hardeman.
6de klasse. A. Schreuder, D. Pel, A. Cattel, A. v. d. Stok,
H. Meerburg, P. Wassenaar, C. Los, J. Boekwijt, W. v. Tayl,
J. Cornelissen, R. Vink, A. Boom, F. Rosier, A. De Graaf,
M. v. Went, H. Meybnrg, W. Helder, C. Martin, C. Noest,
H. Doesburg, B. Speet.
7de klasse. G. M. De Roos, H. J. v. Nouhuys, W. T. J.
J. Boom, L. T. Servaas, C. J. Duister, K. Veilbrief, J. G. T.
v. Ewijck, E. W. A. A. Nagel, A. F. J. Veldhuizen, G. T.
Bartelsman, P. L. v. Erkel, P. J. Oostveen, A. Duijscr, T. M.
M. Lewenstijn, B. J. De Goey, "D. C. Paters, S. R. Perrin,
C. J. G. Repelius, J. M. J. A. Truffino, P. H. H. A. Onstenk.
8ste klasse. J. W. Schenau, J. Wassenaar, J. W. Taffijn,
K. Wilken9, L. De Haas, A. Boekwijt, J. De Vink, J. C. Meij-
boom, J. J. Hofkes, G. H. J. Eggink, H. Witte, H. Gijsman,
J. Martijn, A. Schreuder, J. G. Marks, W. J. Bik, II. De Nie,
li. W. Fischer.
ydc klasse. J. H. Goudsmit, J. Schoonenberg, C. H. Dee,
W. F. Vau Wijk, B. D. Bollinger, A. Leusvclt. G. Vogclezang,
G. F. Roorda, N. J. Van WeDt, H. Van Brugge, J. Vlaan
deren, P. Van Driel, C. E. Cockuyt, H. Filippo.
Bij de heden gehouden openbare verkoo-
ping van Cokes op het raadhuis alhier van par
tijen van 50, iOenó hectoliters, waren de hoogste
prijzen ƒ31, ƒ6.10 en ƒ3.10, de laagste 30.50,
5.80 en ƒ3.00.
- Schoon weder begunstigde het concert van
het harmonie-orchest der Maatschappij voor Toon
kunst, dat gisteravond door den kastelein den
leden van Musis Sacrum werd aangeboden. Het
