LEIDSOH
DAGBLAD,
A0. 1874,
Donderdag
II Juni.
i\°. 4395.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maandenf 1.
Franco per posl1.40.
Afzonderlijke Nommcrs0.02.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven,
I'ltl.TS DEI! ADTERTENTIEN:
Van 1—6 regels1.05.
Iedere regel meern 0.17£.
Groolerc lcllcrs naar plaatsruimle.
STADS -JBEBJC K T E N.
BURGEMEESTER en "WETHOUDERS van LEIDEN,
Gezien art. 8 der Verordening van den 4den Mei 1872
(Gemeenteblad n°. 11);
Doen te weten, dat tot het laten inscliry ven van nieuwe
leerlingen voor tie openbare scholen voor meer uit
gebreid lager onderwijs, gelegenheid gegeven wordt:
voor die der lste klasse, voor jongens, in het Schoolge
bouw op de Aalmarkt
voor die der lste klasse, voor meisjes, in het Schoolge
bouw op de Boommarkt
voor die der 2de klasse, voor jongensin hel Schoolgebouw
in de Pielerskerkslraat
voor die der 2de klasse voor meisjes, in het Schoolgebouw
op de Breéstraal
en wel van den lsten tot en met den 13den Juni e. k.,
dagelijks (de Zondag uitgezonderd), des voormiddags van
half negen tot negen uren, en op Woensdag en Zaterdag,
daarenboven, van twaalf tot twee uren des namiddags.
En geschiedt hiervan afkondiging door plaatsing in de
Leidsche Courant.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
v. D BRANDELER, Burgemeester.
E. KIST, Secretaris.
Leiden, 2S Mei 1874.
W E K Z E X1511F L li G fi G
Nederland heeft van ouds den naam van wel
dadigheid, en zeker niet ten onrechte. Daarvan
getuigen onder meer ook de tallooze inrichtingen
voor verpleging van ouden van dagen en van
weezen. "Wat de verzorging der laatsten betreft
zou men echter in vele gevallen mogen vragen
of de daarvoor bestemde -gelden wel altijd op de
doelmatigste wijze worden besteed. Aangenomen
toch dat de verpleging in weeshuizen voldoende
kan worden geacht wat zeker niet onvoor
waardelijk als een waarheid is te beschouwen
dan rijst de vraag: hoedanig is de weezenver-
zorging in die gemeenten, waar men geen wees
huis bezit? Daar worden de ouderlooze kinderen
öf in een armhuis geplaatst, waar de dagelijksche
omgang met oude mannen en vrouwen maar al
te dikwijls een nadeeligen invloed uitoefent op.
het jeugdige, nog te vormen gemoed, öf wel uit
besteed in gezinnen, waar zij -om geen sterker
uitdrukking te bezigen vaak niet al te best
op hun plaats zijn, en dat ofschoon de betrokken
armbesturen, gemeentelijk of kerkelijk, zelve maar
al te zeer overtuigd zijn van dien min gunstigen
toestand, maar niet bij machte daarin verandering
te brengen, eensdeels omdat men niet uitbesteedt
naar vaste beginselen, anderdeels geen geschikte
personen weet te vinden, aan wie rnen de kin
deren kan toevertrouwen, ten deele jook de mid
delen niet bezit om in dien gebrekkigen toestand
verbetering te brengen.
Thans echter is er alle kans dat dit anders
zal worden. Op initiatief van den heer M. W.
Scheltema Ez. te Dokkum, die sedert jaren een
speciale studie van de weezen verpleging heeft ge
maakt en reeds in menig geschrift de belangrijke
uitkomsten zijner onderzoekingen mededeelde, heeft
zich een commissie van achtenswaardige mannen
en vrouwen uit verschillende steden des lands
gevormd om bij voldoende deelneming een Maat
schappij tot opvoeding van Weezen in
het Huisgezin op te richten.
In art. 2 der ontworpen statuten wordt het doel
dier Maatschappij volgenderwijze omschreven „De
Maatschappij stelt zich ten doel, zooveel mogelijk
tegen billijke vergoeding, de opvoeding van weezen
in huisgezinnen te bevorderen." Dat doel zal zij
trachten te bereiken door in overleg te treden
met ouders, die dergelijke opvoeding na hun dood
voor hunne kinderen wenschelijk achten; door
aan belangstellende personen of vereenigingen de
gelegenheid te geven op die wijze voor de opvoe
ding der kinderen te zorgen; door hare zorgen
aan de opvoeding der weezen te wijden totdat
zij meerderjarig zullen zijn geworden of in hunne
behoeften zullen kunnen voorzien, en door, zoo
noodig, ook nog na dien tijd hen van toezicht
en raad te dienen. Het opzoeken van gezinnen,
geschikt en geneigd tot opvoeding der weezen;
het onderzoek naar de geschiktheid dergenen, die
zich tot dit doel hebben aangemeld; het toezicht
houden op pleegouders en kinderen, ziedaar zoo
vele werkzaamheden, toevertrouwd aan de mede
arbeiders, personen, door de Maatschappij uilge-
noodigd om haar in het bereiken van haar doel
behulpzaam te zijn, en die, zoodra hun aantal
op een plaats tien of daarboven bedraagt, een
comité vormen.
Maar het was ons voornemen niet hier ter
plaatse de statuten der op te richten Maatschappij
weer te geven. Vestigen wij er liever de aan
dacht op dat op te richten nog iels heel anders
is dan „opgericht". Of de ontworpen Maatschappij
werkelijk tot stand zal komen, zal afhangen van
de meerdere of mindere blijken van deelneming,
die zullen worden ontvangen van „allen, die be
lang stellen in het lot der weezen", zooals het
opschrift luidt der brochure, waaraan wij deze
bijzonderheden ontleenen. De weg tot deelneming
is gemakkelijk genoeg gemaakt
Daarbij houde men wel in het oog dat de
Maatschappij geen vijandig karakter tegen de
weeshuizen draagt; haar streven is integendeel
slechte uitbesteding en verpleging van kinderen
in slecht ingerichte armhuizen tegen te gaan.
In de, aan het slot der brochure toegevoegde
Toelichting van de statuten wordt er nog op ge
wezen dat ouders, die een waarborg verlangen,
dat hunne kinderen bij onverhoopt overlijden vol
gens hun sland zullen worden opgevoed, zich dien
kunnen verschaffen door middel van een levens
verzekering bij een solide Maatschappij, krachtens
welke ten voordeele hunner nagelaten kinderen
lot hun meerderjarigheid een bepaalde som jaar
lijks aan de „Maatsch. t. Opv. v. Weezen in het
Huisgezin" zal worden uitbetaald.
In een land als het onze, waar het aantal
hulpbehoevende weezen op 25000 wordt geschat,
waarvan ongeveer slechts 10000 in weeshuizen
zijn opgenomen, terwijl de 15000 overigen door
uitbesteding of in armhuizen worden verpleegd,
zal het wel onnoodig zijn tot deelneming van de
op te richten Maatschappij op te wekken.
0 Als lid draagt men per jaar 5 bij, als begunstiger ƒ2;
ook kan men een bijdrage in eens schenken.
UEIÖEN7, 10 «Juni.
Het Vaderland meldt: Aangaande het al
of niet doorgaan van het Taal- en letterkundig
Congres te Leiden, houden wij ons overtuigd,
dat de uitkomst zal leeren dat ons vorig bericht
op goede gronden steunde. .Feitelijk is besloten
het Congres niet te doen doorgaan, hoofdzakelijk,
naar wij vernemen, omdat de regelingscommissie
op bezwaren van financieelen aard is afgestuit.
De taak zou thans, indien wij wél zijn ingelicht,
worden opgevat en doorgezet door een viertal
heeren, die, gesteund door de toegezegde subsidiën
en vasthoudende aan de verklaring van B. en Ws.
van Leiden, dat zij bereid zijn de vreemdelingen
behoorlijk te entvangen, het hunne zullen doen
om het eens opgevaite plan tot stand te brengen.
Wij hopen en vertrouwen voor de eer van Leidens
veste, voor den roem der Hollandsche gastvrijheid
en vooral voor de instandhouding der vriendschap
pelijke betrekking tusschen de Zuid- en Noord-
nederlandsche taal- en letterkundigen, dat de
aangewende pogingen met een goeden uitslag
zullen worden bekroond.
In den loop van het volgende jaar zal
professor A. Rutgers, hoogleeraar in de Hebreeuw-
sche taal aan de Leidsche Academie, wegens ver-
gevorderden leeftijd zijn ontslag nemen.
Z. M. heeft aan den heer J. J. Van Heekeren,
burgemeester van Sassenheim, ontheffing verleend
van de verplichting tot inwoning binnen die ge
meente, mits hij te Lisse gevestigd blijve.
Het Ned. stoomschip Koning der Neder
landenvan Batavia naar Nieuwediep, is 7 dezer
's avonds ten 6 uren te Port-Said aangekomen
en heeft den Ssten dezer 's avonds via Napels
de reis voortgezet.
Bij het gisteren in Den Haag gehouden
examen voor de akte van bekwaamheid in een
der vakken van het middelbaar onderwijs is toe-
gelalen voor geschiedenis de heer N. D. Doedes,
uit Utrecht. Afgewezen zijn een candidaat voor
Engelsch, een voor Duitsch en drie candidaten
voor boekhouden. Zich teruggetrokken een voor
Nederlandsch.
Door de Commissie voor de akte-examens
voor het middelbaar onderwijs, die te Delft wor
den gehouden, zijn gisteren toegelaten voor
M I (handteekenen) II. Baarsma, van Amsterdam
B. Korteling, van Deventer, en H. E. Michielsen,
van Nijmegen. Veertien candidaten trokken zich
achtereenvolgens terug.
Gisteren zijn door Staatscommissie voor de
geneeskundige examens tot arts bevorderd de
heeren S. Fijan en C. Steketee, beide med.
doctoren.
H. M. de Koningin zal Zaterdag 20 Juni
uit de residentie naar het buitenland vertrekken.
Reutefs Office meldt onder dagteekening
van den lsten dezer uit SingaporeKapitein Van
Daalen, die in 't openbaar weigerde den Gouver
neur-Generaal de hand te geven, is door den krijgs
raad vrijgesproken.
De Kamer van Koophandel en Fabrieken
te Amsterdam heeft goedgekeurd een door de heeren
Goedkoop en Rahusen ontworpen adres aan de
Hooge Regeering, waarin met nadruk wordt aan
gedrongen op het spoedig nemen van zoodanige
beslissingen en maatregelen, dat de voltooiing van
het Noordzeekanaal uiterlijk tegen Augustus 1876
verzekerd blij ve.
De Maandag-avond te Amsterdam gehouden
algemeene vergadering van bezitters van obligaliën
Nieuw Granada, heeft het Algemeen Beurscomité
voor publieke fondsen gemachtigd tol opheffing
van het beslag, in Juli 1873 door dit Comité
gelegd op de gelden, bij het huis Baring Brothers
G°. te Londen door de Piegeering van de Ver-
eenigde Staten van Columbia gedeponeerd. Ten
gevolge van de opheffing van dit beslag is ook
voor de Nederlandsche belanghebbenden de be
lemmering weggenomen, welke hen tot nu toe
verhinderde lot de schuldconventie toe te treden.
Door Burg. en Weth. van Rotterdam is
aan den Raad voorgesteld, de Tweede Kamer te
verzoeken het wetsontwerp tot onteigening van
perceelen ten behoeve van de ontworpen verbin
dingslijn van den Ned. Rijnspoorweg mei den
Holl. IJzeren spoorweg huiten behandeling te
stellen en een nader onderzoek open te stellen,
en voor 't geval de Kamer een ander gevoelen
mocht zijn toe gedaan, op grond der aangevoerde
bezwaren tegen het eenige wettig bekende plan
