LEIDSCH
DAGBLAD.
N°. 4329.
A°. 1874.
Zaterdag
21 Maart.
GYMNASTIEK.
PRIJS DEZER COUR AST:
Voor Leiden per 3 maandenf 1.
Franco per postn 1-40.
Afzonderlijke Nommcrsn 0.02.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven,
TRIJS DER ADVERTENTIES:
Van 16 regelsf 1.05.
Iedere regel meern 0.171.
Groolerc letters naar plaatsruimte.
STADS-BEltlCIITEN.
JACHT EX VlÜSClllillIJ.
De BURGEMEESTER van LEIDEN brengt ter kennis van
hen, die zich voor het aanstaande seizoen 1874/75 in het bezit
wenschen te zien van Jacllt- of Viscliakteil, of wel van ecne
koslelooze vergunning tot uitoefening der vissc/ierij, dat de
blanco verzoekschriften ter bekoming daarvan gratis verkrijgbaar
zijn ter Gemeente-Secretarie, alwaar zij, behoorlijk ingevuld en
onderteekend, voor den 15den April dezes jaars moeten terug
bezorgd zijn, ten einde alsdan aan den Commissaris des Konings
in deze provincie te worden ingezonden.
Tevens wordt ter kennis van belanghebbenden gebracht dat
blanco verzoekschriften tot het bekomen van buitengewone mach-
tigiog tot het verdrijven van schadelijk gevogelte met pistool
schoten, het schieten van konijnen en ander schadelijk gedierte
en het visschen als het water met ijs bedekt is, van heden af,
mede gratis ter Gemeente-Secretarie ter invalling verkrijgbaar
zijn gesteld.
De Bargemecster voornoemd,
v. d. BRANDELER.
Leiden, 13 Maart 1874.
Het menschdom gaat in lichamelijke ontwik
keling langzaam, maar zeker achteruit. Dit is geen
los daarheen geworpen bewering, maar een feil,
tot staving waarvan genoeg bewijzen zouden zijn
bij te brengen; wij kunnen volstaan met er aan
te herinneren, dat men allengs in de noodzake
lijkheid is geraakt de lengtemaat voor de militie-
plichtigen te verlagen, ook al werden de lotelin-
gen eerst op later leeftijd opgeroepen. Is dat een
onverklaarbaar verschijnsel? Geenszins; wij zien
er een onvermijdelijk gevolg in van den veran
derden toestand der maatschappij. De steeds toe
nemende beschaving is het uitvloeisel van een
ontwikkeling van den geest, die maar al te dikwijls
gepaard gaat met een bijna algeheelen stilstand
van de werkzaamheden des lichaams; of wel,
voor zoover men zich al met lichamelijke bezig
heden onledig houdt, zijn die veelal van te een
zijdiger! aard, zoodat slechts enkele deelen zich
genoegzaam ontwikkelen, gelijk dat by machine-
arbeid in onze fabrieken het geval is. Naarmate
zich die onnatuurlijke toestand meer en meer
vestigde in onzen tijd met zijne veeleischende
examens ter eene, zijne spoorwegen ter andere
zijde, gevoelde men behoefte aan een tegenwicht
ter voldoening aan de nooit straffeloos geweigerde
eischen des lichaams en vond dat in de gym
nastiek.
Wanneer men de thans bijna vergeten genees
wijze van vroeger met al hare broeimiddelen,
die aan de behandeling van kasplanten deed
denken, vergelijkt met de tegenwoordig gevolgde,
heel wat natuurlijker methode, mag men inderdaad
inet alle recht van vooruitgang spreken, en een
vooruitgang, waarvan men bij herhaling nieuwe
bewijzen kan opmerken. Alle pogingen, in die
richting aangewend, verdienen toejuiching, en
zeker niet 't minst, wanneer zij met een zoo
goeden uitslag worden bekroond als die van den
heer S. Vestdijk, onderwijzer in de gymnastiek.
Hern komt de eer toe in zijn nuttig vak een
belangrijke verbetering te hebben aangebracht
door de uitvinding van den zoogenaamden medisch-
orthopaedischen hijschtoestel. De naam is wel wat
lang en klinkt vrij uitheemsch, maar is toch vol
komen toepasselijk op het werktuig, dat dient om
de ontwikkeling van het lichaam te bevorderen
en de afwijkingen in den bouw daarvan te voor
komen of, zoo zij reeds ontslaan zijn, tegen te
gaan.
Wij zullen geen beschrijving geven van de uit
ijzer en hout vervaardigde machine, die in een
uur tijds uit elkaar genomen en weder gesteld
kan worden, maar liever wijzen op het doel daar
van en de daardoor verkregen uitkomsten. De
hoofdstrekking is de ontwikkeling van de spieren
van romp en ledematen groepswijze, iedere
groep afzonderlijk of eenige groepen gecombineerd,
hetzij naar het lichaam toe of van het lichaam
at (concentrisch of excentrisch), in liggende, zit
tende of staande houdingvervolgens het in wer
king brengen van aan elkander beantwoordende
spieren, b. v. der heide armen, in tegenoverge
stelde richting. Het werktuig maakt de hulp van
een, twee, soms drie helpers overbodig en stelt
den patiënt bovendien in de gelegenheid zelf met
de uiterste nauwkeurigheid te bepalen hoe sterk
hij den tegenstand heeft te nemen, dien hij bij
zijne oefeningen moet overwinnen, terwijl het
bovendien uiterst beknopt is en toch twaalf per
sonen er zich tegelijk aan kunnen oefenen.
De uilkomsten, met het werktuig verkregen,
mogen inderdaad belangrijk heeten; niet alleen
toch dat het bij verkromming van de ruggegraat,
hij verlammingen enz. gunstig werkte, maar, hoe
verwonderlijk het ook schijne, zelfs de zoo be
klagenswaardige asthma-lijders vonden er baat bij,
wat echter zeer verklaarbaar wordt als men in
aanmerking neemt dat die afmattende en dik
wijls doodelijke kwaal veelal ontslaat uit vernau
wing van de borstkas bij te groote ontwikkeling
der longen, gepaard met verzwakking van het
middelrif. Kan dus het werktuig die afwijkingen
geheel of ten deele wegnemen, dan zal daarmee
tevens de ziektetoestand verdwijnen of vermin
deren.
Vele genees- en ook enkele werktuigkundigen
hebben na onderzoek van den toestel niet ge
aarzeld er een gunstig oordeel over uit te spreken,
wat, zoo die nog noodig mochten zijn, zeker
nieuwe waarborgen voor deugdelijkheid zal
schenken.
Ieder, die met ons overtuigd is van het groote
belang der gymnastiek voor een geleidelijke ont
wikkeling van het goed gevormde of voor het
herstel van het abnormale lichaam, zal met be
langstelling elke verbetering op dat gebied gade
slaan. De gymnastiek toch, zoo algemeen en goed
mogelijk in beoefening gebracht, zal een gunstigen
invloed hebben niet alleen op de lichamelijke,
maar ook op de verstandelijke werkzaamheden
van ons volk, want al is het een oude spreuk,
zij is er niet minder waar om: Sana mens in
sano corpore, een gezonde geest kan slechts in
een gezond lichaam huisvesten.
LEIDEN, 30 Haart.
Z. M. heeft aan Dr. A. H. Van der Doon
Mesch, emeritus hoogleeraar in de faculteit der
wis- en natuurkunde aan de hoogeschool le
Leiden, verleend een pensioen van f 3500 's jaars.
Naar wij vernemen is heden door heeren
Commissarissen van het studenten-muziekgezel
schap „Sempre Crescendo" aan den heer Burge
meester alhier ter hand gesteld eene som van
73, zijnde de zuivere opbrengst van een door
dat gezelschap gegeven concert op 17 Februari j.l.,
ten voordeele van de algemeene armen dezer ge
meente.
Maandag 30 dezer zal alhier een keuring
plaats hebben van knapen, welke bij 's Rijks zee
macht een verbintenis wenschen aan te gaan.
"Wij herinneren daarbij tevens den belanghebbenden
dat door het Gouvernement eene premie van f 30
wordt uitbetaald aan eiken knaap bij indienst
treding, en dat deze som zonder eenige korting,
door bemiddeling der Commissie van Oppertoezicht
en Beheer over de Kweekschool voor Zeevaart
alhier wordt uitbetaald aan ouders of voogden.
De vereeniging „Arena Studiosornm" gaf
gisteravond evenals het vorig jaar in den schouw
burg een gymnastiekvoorstelling en wapenstrijd
ten voordeele der algemeene armen dezer ge
meente. Het programma, dat goed was gekozen,
werd in de beste orde uitgevoerd. Te zeggen in
welk nummer daarvan wat de gymnastiek aan
gaat het best werd gewerkt, is, gelooven wij,
r.iet mogelijk, daar al de leden, de een in meer
dere, de andere in mindere mate, de toeren aan
de verschillende werktuigen met succes ten uitvoer
brachtende werkzaamheden aan de brug en den
rekstok schenen ons echter het bevalligst toe
het werken met de gewichten gaf menig be
wijs van de spierkracht van eenige leden. Bij
den wapenstrijd trokken vooral de nummers van
het prijstrekken aandacht, daar toch getuigde
het van de vlugheid en behendigheid in het be
handelen der wapenen van den een boven den
ander; in de meeste gevallen slonden echter de
krachten bijna gelijk. De strijd met het zwaard
en schild, die ons onwillekeurig aan den tijd der
Romeinen deed denken, werd Hink uitgevoerd
de carré's, die anders zoo schoon kunnen zijn,
konden ons nu niet voldoen. Het springen over
het koord en paard, waarin vele leden het tot
een aanmerkelijke hoogte brachten, besloot den
avond. Te betreuren is hel, dat het doel waar
mede deze uitvoering is gegeven niet met den
gewenschlen uitslag is bekroond geworden, daal
de opkomst niet zeer talrijk was en dus de op
brengst voor de armen niet groot kan zijn.
Uit een Regeeringstelegram van Buitenzorg,
gedateerd 18 dezer, blijkt dat volgens een bericht
van Singkel, het stoomschip Metalen Kruis, dat de
havens van de Westkust bezocht heeft, om de Neder-
landsche souvereiniteit te doen erkennen, in
zijne zending geslaagd was te Analaboe, Poe-
loekajoe, Soesoe, Laboean-Hadji en Moeki. Ter-
bangan moest nog antwoordenmet de overige
staten had men nog geen communicatie gehad.
Het Metalen Kruis kwam den 17den dezer te
Singkel aande gezondheidstoestand aan boord
liet te wenschen over.
Men weet uit vroegere mededeelingen, voegt
de Staatscourant er bij, dat Lepong en Loeong
ook reeds het Ned. oppergezag hebben erkend.
[Door de late ontvangst gisteravond slechts
in een gedeelte onzer oplaag opgenomen.]
Door de Kiesvereeniging Nederland te
Delft is met algemeene slemmen besloten een
adres van adhaesie te richten aan prof. Vissering
betreffende den bekenden open brief door hem
aan den heer Oldenhuis Gratama gezonden.
Over de conclusie van het verslag omtrent
het adres van den heer C. W. Mieling, ex-direc
teur der Algemeene Landsdrukkerij ontstond gis
teren in de Tweede Kamer een korte scherpe
woordenstrijd. De heer Mieling, sedert eervol
ontslagen, vroeg opheffing van de geheimhouding
omtrent een onder die voorwaarde aan de Kamer
toegezonden rapport van den Minister van Bin-
nenlandsche Zaken, zijn persoon betreffende. De
Commissie voor de verzoekschriften stelde voor
dat adres ter griffie te deponeeren, maar nam
een voorstel van den heer Wintgens over om het
tevens te verzenden naar den Minister van_ Bin-
nenlandsche Zaken, met verzoek om inlichtingen.
De heer Wintgens deed dat voorstel, opdat de
heer Mieling, ofschoon reeds eervol ontslagen, niet