LEIDSCH
DAGBLAD.
JV°. 4307.
A0. 1874.
Dinsdag
24 Februari.
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden per 3 maandenf 1.
Franco per postn 1.40.
Afzonderlijke Nommers0.03.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIES:
Van 16 regelsf 1.05.
Iedere regel meer.n 0.17£.
Groolere letters naar plaatsruimte.
LEIDEN, 23 Februari.
Gisteravond laat zijn bij het Departement van
Koloniën ontvangen twee telegrammen van den
luitenant-generaal Van Swieten, beide den 22sten
dezer te Penang aangeboden.
Blijkens het eerste telegram, gedagteekend 16
Februari, waren na eene rust van twee da
gen (zie het bericht in het L. D. van 19
dezer), welke rust volstrekt noodig was om, bij
geheel gemis van terreinkennis, zich te kunnen
oriënteeren, den 15den te voren de versterkingen
van Ketapan Doewa aangevallen en genomen. Deze
operatie had hetzelfde oogmerk als die van den
12den Februari, namelijk de voor onderwerping
gezinde bevolking te onttrekken aan de verdruk
king der tot voortzetting van den oorlog gezinde
lieden van/Moekim XXII. Het succes was volkomen,
maar het verzet ernstig. De onzen hadden 6 dooden
en 56 gewonden, waaronder 7 officieren. De be
kende gewonde oföcieren zijnde luit.-kolonel
Engel, commandant van het rechter half 3de
bataljon, zwaar doch niet doodelijkde majoor
Gits, Europeesch commandant van de barissan van
Madura; de kapt. Van Daalen, chef van den staf der
2de brigade; de luits. Kuyper van de artillerie en Tijl
van de cavalerie, benevens een inlandsch kapt. van
genoemde barissan, geen van allen gevaarlijk. Het
verlies van den vijand was zeer groot en werd op 200
dooden geschat, waaronder vier panglima's. Het
resultaat van dit gevecht werd verwacht te zul
len leiden tot de onderwerping der XXV Moekim.
Het tweede telegram, gedagteekend Atjin 19
Februari, vermeldt dat na den 16den niets was
voorgevallen en dat toenadering nog bleef ont
breken.
In de zitting van heden der Tweede Kamer
heeft de heer Gratama zijne motie van dank en
hulde betreffende Atjin in zoover gewijzigd, dat
het adres aan Z. M. den Koning daaruit vervalt.
Hij stelde nu voorden dank der Vergadering te
betuigen aan de troepen, de zeemacht en den
krijgsbevelhebber te Atjin. Deze motie is bij
acclamatie aangenomen. Daarna is de discussie
•over de Muntwet aangevangen. De heeren Schim-
melpenninck, Van den Berch van Heemstede en
Bergman waren tegen de wet, als niet noodza
kelijk, ontijdig, onvoordeelig en verbrekende de
munteenheid met Nederlandsch-Indië. De heer
Viruly, ofschoon liever aansluiting aan de La-
tynsche Unie wenschende, zal, ter wille van
de aanneming van den gouden standaard, voor
de wet stemmen. Morgen voortzetting.
Na de pauze deelde de voorzitter mede, dat de
inhoud der motie-Gratama dadelyk aan generaal
Van Swieten en aan den gouverneur-generaal per
telegraaf is medegedeeld.
Bij de heden gehouden verkooping van Cokes
op het Raadhuis alhier van partijen van 100,
50, 10 en 5 hectoliters, waren de hoogste prijzen
f 56, f 27.50, /5.40 en 2.85, de laagste f 56
f 27, f 5.20 en /2.75.
Zaterdag 28 Febr. zal van Rotterdam naar
New-York vertrekken het stoomschip Rotterdam,
kapt. J. Janzen, waarmee de gelegenheid is open
gesteld tot verzending van gewone brieven, monsters
en drukwerken. De dépêches worden te 8 uren
's morgens aan 't postkantoor te Rotterdam ge
sloten. De laatste lichting te Leiden is Vrijdag
27 Febr., te 12 uren 's nachts.
De hofphotograaf van Z. K. H. Prins Frederik,
de heer Bruining alhier, heeft met veel succès
voltooid een afbeelding in lichtdruk en in verschil
lende grootten, van het standbeeld van Jan Pieters
zoon Koen.
Z. M. heeft den ontvanger der dir. bel. en
acc. te Oegstgeest c. a., den heer H. Martens, als
zoodanig benoemd te Kralingen c. a.
De collecte voor het nationaal geschenk
heeft te Waddinxveen opgebracht 207.515, en
de bydragen voor de plaatselijke feestviering
355.895.
Door den kerkeraad der Remonstranlsche
gemeente te Delft is het volgend drietal predikan
ten opgemaakt, ter vervulling van de bestaande
vacature: G. Buisman, te WieringerwaardW.
J. J. Fries de Vries te Zevenhuizen en Hazers-
woude; H. A. Van Oorde te Zwammerdam.
Op de voordracht voor hoogleeraar in de
rechtsgeleerdheid aan het Athenaeum te Amster
dam in plaats van professor Van Tienhoven, zijn
geplaatst de heeren Mr. C. Pynacker Hordijk te
Utrecht en Mr. P. Pet te Amsterdam.
De lessen, tot dusverre gegeven door wijlen
den hoogleeraar Chantepie de la Saussaye zullen
door de overige leden van de godgeleerde faculteit
der Groningsche hoogeschool worden voortgezet,
terwijl de emeritus-hoogleeraar P. Hofstede de
Groot zich bereid heeft verklaard het College
over theologica naturalis te geven.
De gewone audiëntie van den Minister van
Financiën zal op a. s. Donderdag niet plaats
hebben.
De Algemeene Synode der Nederl. Herv.
Kerk heeft tot secundus van den quaestor-gene
raal benoemd den heef D. C. P. Ledeboer, (te
Amsterdam, in plaats van den heer G. W. A.jv.
Rinsum, die als zoodanig bedankt had.
Gelijk men weet, bestond het plan, dat het
geboortehuis van Thorbecke te Zwolle met een
gedenksteen zou worden versierd. Thans wordt
gemeld, dat de eigenaar van het huis daarvan
niets wil weten, tenzy de stad zich verbinde, om
nooit of nimmer eenig gebouw te doen verrijzen,
wat zyn uitzicht zou belemmeren. Die voorwaarde
wil de gemeente zich echter niet laten opleggen.
Dezer dagen is tusschen de gemeente Mep-
pel en de Drentsche Kanaalmaatschappij eene
schikking getroffen, waarbij de sedert geruimen
tijd aanhangige geschillen tusschen die beide
lichamen zijn beëindigd.
In het geuzengeslicht te Brielle worden
thans 7 weezen verpleegd; jl. Donderdag werden
de 6 nagelaten kinderen van den visscher Ph.
Smit opgenomen, die in den nacht van 1 op 2
Juli 1872 met zijne dochter in het Engelsche
kanaal verdronk, en wiens weduwe voor eenige
weken overleed.
De gemeenteraad te Gouda heeft, met het
oog op den minder gunstigen toestand der ge
meentekas, geen subsidie toegestaan voor de feest
viering in Mei a. s. De afdeelingen van het
schoolverbond en der Holl. Maatsch. van Land
bouw hebben de feestcommissie door aanzienlyke
bijdragen in staat gesteld toch een kinderfeest te
organiseeren.
De diaconie der Nederd. herv. gemeente
te Amsterdam komt weldra in het bezit van een
kapitaal groot ongeveer 200,000 nominaal,
2!/0 pCt. Bij testament van wylen den heer J. F.
A. M. Witsen baron Straalman, wiens dezer dagen
in Frankrijk overleden douairière vruchtgebruikster
van het kapitaal was, is aan de diaconie die
som vermaakt, om daarvoor twaalf woningen voor
behoeftige oude lieden te bouwen. Deze stichting
zal den naam „Magdalena Hodshon" dragen.
In den aanvang der afgeloopen week werd
uit België melding gemaakt van een gerucht om
trent moeilijkheden, die tusschen België en Ne
derland zouden gerezen zyn, in verband met de
verbetering van het kanaal van Neuzen naar
Gent. Nederland zou eischen gesteld hebben, die
aan België hoogst onbillijk voorkwamen. Het
weigerde aan België langer het recht toe te
kennen om het water boven peil te voeren; ver
der verlangde het dat de gronden, voor de nieu
we werken bestemd, door België aangekocht en
Nederlandsch domein zouden worden, en eindelijk
vorderde het dat Neuzen rechtens in alle gun
stige bepalingen der Belgische spoorweg-tarieven
zou deelen.
De Stoompost zegt, dat in deze mededeeling
eene onjuiste voorstelling der zaak gegeven wordt.
Nederland heeft zich als vriendschappelijk nabuur
niet tegen den wensch van België verzet, dat
het kanaal verruimd en verdiept zou worden,
opdat de zeeschepen met ongebroken lading naar
Gent zouden kunnen opvaren, maar 't heeft slechts
verlangd dat bij het te sluiten tractaat een einde
kwam aan den ongeregelden toestand, die omtrent
sommige zaken op dit kanaal bestond, en dat
Neuzen's belangen niet aan die van Gent werden
opgeofferd. België, evenmin als Nederland, heeft
zich aan de bepalingen van het tractaat van 1843
omtrent het peil 's zomers ooit kunnen houden
Nederland verlangt daarom dat de feitelijke, door
de ondervinding geijkte toestand wettig worde
bekrachtigd. Hierin toch ligt van Nederland's
zijde niets onbillijks. Wanneer Nederland koste
loos domeingronden ten gebruike geeft in het
belang van den Gentschen handel, dan doet het
waarlijk reeds meer dan men van een goeden
nabuur kan vergen. Moet Nederland wellicht de
benoodigde gronden te zijnen koste aankoopen?
En is het zoo vreemd, dat Nederland ook aan
Neuzen's belang denkt en zekere eischen stelt
ten aanzien van goederen, die in zijn haven ge
lost en geladen worden? De Stoompost gelooft
niet dat er iet onbillyks in deze eischen gelegen
is, en wanneer er inderdaad moeilijkheden zyn
gerezen tusschen de beide Regeeringen, dan gelooft
dat blad, dat het niet aan Nederland kan geweten
worden, indien de door Gent gewenschte kanaal
verbetering niet totstandkomt.
Men schrijft van Den Helder: Groot is de
hoeveelheid haring die langs het strand wordt
gevischt; jammer maar voor de trekkers, dat de
visch zoo klein is en, als minder voor aas geschikt,
weinig geld opbrengt. Behalve van deze kleine
haringen, leven vele kustbewoners van een klein
vischje, als scherpblik bekend, waarop vooral
wordt jacht gemaakt door de bruinvisschen, die
men zich niet herinnert, ooit in zoo groot aantal
als thans hier gezien te hebben, en die dan ook
in de dichte drommen dezer vischjes ruime vol
doening vinden voor hunne vraatzucht. Ook de
meeuwen ziet men in groote menigte, als onaf
zienbare witte velden, over de oppervlakte der
zee drijven, eveneens om op die beide vischsoorten
te azen. De scherpblik is klein en glinsterend en
gelijkt veel op haring; hy is echter zeer plat en
zóo scherp aan den buik, dat men er zich ge
makkelijk mee in den vinger kan snijden.
In eene vergadering der feestcommissie voor
12 Mei a. s. te Lichtenvoorde is besloten om
als huldeblijk voor Z. M. op de marktplaats een
standbeeld van Willem III op te richten, en wel
op een zonderling voetstuk, dat weinig of liever
in het geheel geen navolging zal of kan vinden.
Het zal nl. beslaan uit een reusachtigen keisteen
ter grootte van vijf kubieke meters en volgens
taxatie ter zwaarte van 20,000 kilo. Voor onge
veer 50 jaar heeft de heer Van Hartjesberg dezen
