LEIDSCH
DAGBLAD.
N°. 4239.
Woensdag
A0. 1873.
3 December.
POSTSPAARBANKEN.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maandenf 1.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Nommers0.02.
Deze Courant wordt dagelijksmet uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIES
Van 10 regelsf 1.05.
Iedere regel meer0.171.
Groolere letters naar plaatsruimte.
STA1)S-RERÏCHTEN.
Vergadering van den Gemeenteraad op Donderdag
4 December, 's namiddags te lioce uren.J
Onderwerpen
1°. Benoeming van een onderwijzer in de gymnastiek.
(199)
2°. Verzoek van T. Van Eysinga, om het kosteloos gebruik
der Gehoorzaal (195 en 195').
3° Idem van het Bestuur der Vereeniging „Harmonie."
(200 en 200').
4°. Voordracht tot onderhandsche verpachting van de
faecale stoffen, verzameld volgens het Liernurstelsel
(193 en 193').
5°. Idem tot onderhandsche verhuring van de woning boven
het Telegraafkantoor. (196 en 196).
6°. Idem van de raamlanden (198 en 198*).
7°. Staat van af- en overschrijving op de begrooting, dienst
1873. Onderhoud van riolen. (197 en 197').
Spaarzaamheid is ten allen tijde een deugd ge
weest, die vooral ook in ons volk werd geroemd,
zoodat het geen zeldzaamheid was in reisbeschrij
vingen van vreemdelingen op die goede eigenschap
der Nederlanders als een der eigenaardigheden
van hun volkskarakter te zien gewezen. Mettertijd
is echter ook hierin een verandering gekomen,
en zeker niet ten goede. De vatbaarheid van ons
volk om te sparen wij bedoelen hier hoofd
zakelijk de volksklasse is wel niet geheel ver
nietigd, getuige het de bloei der spaarbanken in
die steden, welke zich in het bezit daarvan mogen
verheugen, maar het daadwerkelijke sparen is,
over de lagere standen van het geheele volk ge
rekend, ontwijfelbaar veel zeldzamer geworden dan
in vroeger tijd, toen het menigvuldiger voorkwam
dat de bekwame werkman allengs een kapitaaltje
bespaarde, dat hem later in staat stelde zijne
eigen zaken te beginnen of op den ouden dag
tegen gebrek of althans afhankelijkheid van an
deren beveiligd te zijn, een kapitaaltje dat niet
zelden de grondslag werd van aanzienlijke ver
mogens, in svier bezit zich thuns nog de gelukkige
erfgenamen mogen verheugen.
Voor dat minder gunstige verschijnsel bestaan
verschillende redenen, waaronder de omstandig
heid dat de hoogere prijs der eerste levensbe-
hoelten het velen moeielijk maakt een spaarpen
ning over te leggendaarbij komt, dat de minder
scherpe afscheiding der standen de lagere volks
klasse allengs meer en meer de gewoonte heeft
doen aannemen, zich zoo min mogelijk ook in
hun uiterlijk van de meer door de fortuin be
gunstigden te onderscheiden, wat voor de eersten
niet zelden uitgaven meebrengt, die niet in ver
houding staan tot hunne inkomsten. Wij laten
voor een oogenblik daar de onmiskenbaar meer
en meer doordringende zucht naar uitspanning,
die trouwens niet altijd is af te keuren, evenmin
als wij willen spreken van het voor menig gezin
zoo verderfelijke misbruik van sterken drank, een
hartstocht, die jaarlijks kapitale sommen verslindt,
getuige het de enorm hooge opbrengst der be
lasting op het gedisteleerd.
Stellen we ons een werkman op een kleine
plaats voor, die in staat is nu en dan een grooter
ol kleiner sommetje over te leggen, dan komen
wij tot de treurige ervaring, dat hij zal stuiten
op de grootste moeilijkheid van alle, het volsla
gen gebrek aan gelegenheid om zijne spaarpen
ningen te plaatsen. Wij leven nu eenmaal niet
meer in den tijd dat men zijn geld achter een
balk of onder een steen bewaartmen trekt er
gaarne interest van, al is die dan ook niet hoog.
Bovendien, wie slechts weinig heeft te sparen,
dat weinige in huis houdt, komt er zoo spoe-
I dig toe de kleine sorn aan te spreken, wat hij
niet zoo licht zou doen, als hij het elders b'y een
solide inrichting had geplaatst. De zuinige werk-
man wil dus zijn geld uitzetten, maar in 900
van de 1134 gemeenten van ons land zal hem
I dat onmogelijk zijn, immers zij zijn volgens het
j adres aan den minister van financiën, dat thans
onder de leden van het Comité ter bespreking
der Sociale quaestie circuleert, ten eenenmale ver
stoken van spaarbanken.
Dat is een zeer betreurenswaardige toestand,
en daarom stemmen wij ten volle in met den in
bedoeld adres uitgedrukten wensch dat er aller
wegen poslspaarbanken mochten worden opgericht.
Indien de spaarbanken niet worden verbonden
aan de overal gevestigde postkantoren, die zich
toch reeds met geldadministratie belasten, o. a.
de postwissels, zullen die nuttige inrichtingen voor
talloos vele kleinere plaatsen wel altijd tot de
vrome wenschen blijven behooren. Immers de op
richting der betrekkelijk weinige thans bestaande
particuliere spaarbanken heeft bewezen, dat haar
algemeene vestiging langs dien weg door het ge
heele rijk schier een onmogelijkheid is. Ware
dat het geval niet, er zou misschien veel zijn
aan te voeren tegen hel stichten van postspaar
banken, daar de aan de posterijen verbonden
werkzaamheden reeds zoo omvangrijk zijn, dat
men er waarlijk niet nog nieuwe behoeft bij te
voegen. Thans echter schijnt die tak van den
rijksdienst bet eenige lichaam te zijn, waartoe
men de toevlucht kan nemen, wil men de spaar
banken algemeen maken.
Aan het welslagen valt niet te twijfelen; in
Engeland toch werken die weldadige instellingen
reeds sinds het jaar 1861 met gunstig gevolg.
Willen wij met recht aanspraak blijven inaken
op den naam van een spaarzaam volk, dan moet
ook vooral der volksklasse de gelegenheid tot
sparen zoo gemakkelijk mogelyk worden gemaakt.
Zoo niet, dan zou de aloude roem der spaar
zaamheid licht kunnen ontaarden in nationale
ijdelheid, het roem dragen op een deugd, die men
meer in naam bezat dan in werkelijkheid.
LEIDEN, 2 December.
Bij de heden gehouden verkooping van
Cokes op het Raadhuis alhier van partijen van
100, 10 en 5 hectoliters waren de hoogste
prijzen f 55, f 6 en 2.85; de laagste f 55,
f 5.50 en ƒ2.75.
Gedurende de maand November zyn door
de volksgaarkeuken alhier afgeleverd 4467 portiën,
als: 4027 warme spijs, 343 vleesch en 97 spek.
Aanst. Donderdag zal voor de arr. rechtb.
te Uirecht de zaak behandeld worden van M. en
v. G., slachters te Leiden, beschuldigd van diefstal
van koeien op de laatste Montfoortsche beestenmarkt.
Als verdediger zal optreden Mr. S. M. A. du
Moscli.
De Amsterdamsche Sub-commissie van de
kweekschool voor zeevaart te Leiden deelt in
haar kort verslag over 187273 mede, dat zij
in de gelegenheid was, een 23-tal knapen naar
de kweekschool te zenden, waarvan O geheel en
1 gedeeltelijk voor rekening hunner ouders en
voogden; hun, die hare pogingen door eene gelde-
I lijke bijdrage steunden, moge het eene voldoening
zijn, te vernemen dat zij daardoor in staat werd
i gesteld de andere 16 knapen eene degelijke op-
voeding te Leiden te verschaffen. Na 2 a 3
maanden verblijf aldaar treden de kweekelingen
I in 's Rijks zeedienst. Van bovengemelde 23 jongens
verbonden er zich '16 tot den dienst, 3 werden
wegens lichaamsgebreken afgekeurd, voor 1 trok
de moeder-voogdes, toen het op teekenen aankwam,
hare toestemming in, 2 verlieten de kweekschool
om verschillende redenen, doch traden, volgens
ingewonnen berichten, kort daarna in 'sR.\jks
zeedienst, terwijl 1 terugkeerde, daar de lust
hem verliet verder voor de Marine te worden
opgeleid. Sedert hare optreding is de commissie
met éen lid uitgebreid. De heer Jhr. A. C. Van
Haelten, kapitein-luitenant ter zee op non-activi
teit, verklaarde zich volgaarne bereid zich bij
haar aan te sluiten.
Men meldt uit Noordwijk: Zaterdag
avond omtreeks 1 0 uren werd bij onstuimig weder
alhier eene bomschuit van den reeder E. Smit
aangezet met eene vangst van ongeveer 130,000
stuks haring. De storm werd tegen middernacht
zoo hevig, dat het leven der opvarenden groot
gevaar liep en men eene poging waagde om hen
met de reddingsboot van het vaartuig te halen.
Slechts met de meeste inspanning en met levens
gevaar mocht het der moedige bemanning van
de reddingsboot gelukken, acht der opvarenden
te redden; een had zich reeds in zee geworpen
en al zwemmende den vasten wal weten te be
reiken. De schuit zit thans kort op het strand,
doch heeft zich reeds diep in het zand gewerkt
en wordt zoodanig door de hevige branding ge
teisterd, dat zij met de lading vermoedelijk weg
zal zijn. Zondag-morgen heeft men, bij laag water,
nog een en ander van boord trachten te redden,
doch te vergeefs. De duinen hebben het gedurende
de laatste stormen zwaar te verantwoorden gehad
op sommige plaatsen zijn zij over een breedte van
vijf meters en meer afgeslagen.
De gemeenteraad van Nieuwkoop heeft
met eenparige stemmen besloten, den hulponder
wijzer aan de openbare lagere school eene gra
tificatie toe te leggen van f 50 jaarlijks, in te
gaan 1 Januari 1874.
Het stoomschip Prins van Orajijekapt.
Fabritius, kwam den 28sten November 's mor
gens te Port Saïd aan, en zette den 29sten
's avonds de reis naar Nieuwediep voort.
De gewone audiëntie van den Minister van
Marine zal a. s. Vrijdag niet plaats hebben.
De Minister van Binnenlandsche Zaken
brengt ter algemeene kennis, dat in de week van
23 tot 29 November jl. aan de Aziatische cholera
zijn overleden: in Noord-Brabant: te Zevenbergen
1in Gelderland: te Deil 1; in Zuid-Holland te
Aarlanderveen 1, te Bergambacht 1, te Gouda 8,
te Gouderak 1, te Gorcum 1, te Nieuwkoop 1,
te Rotterdam 9; totaal in het Pvijk 24 personen.
Ten gevolge van de loopende geruchten, als
zou de zoo goed als voltooide nieuwe IJselbrug
te Kampen niet aan alle eischen voldoen, is, naar
men verneemt, in een gesloten vergadering van
den Gemeenteraad op voorstel van een der leden
besloten, aan den Minister van Binnenlandsche
Zake» te verzoeken een Commissie van deskun
digen te benoemen, ten einde de deugdelijkheid
dier brug te onderzoeken, vooral ook met het
oog op de publieke veiligheid, welke volgens
die geruchten veel te wenschen zoude overlaten.
De heer D. J. H. Van Tussenbroek, pred.
te Rumpt, herdacht Zondag zijn 50jarige loop
baan als predikant bij de hervormde kerk in
Nederland. Ilij ontving zeer vele bewijzen van
belangstelling.
Naar men zegt is mej. Mina Krusernan
voornemens zich, in gezelschap van een drietal
heeren, in verschillende plaatsen van ons land als
concertzangeres te doen hooren.
