LEIDSCH DAGBLAD. N°. 4196. Dinsdag A0. 1873. 14 October. PRIJS DEZER COURAST: Voor Leiden per 3 maandenf 1.—?jj Franco per po?t1.40. Afzonderlijke Nommèrsn 0.02. Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen, uitgegeven. PRIJS DER ADVERTENTIES: Van 16 regelsf 1.05. Iedere regel meer0.171. Grootevc tellers naar plaatsruimte.- LEIDEN, 13 October. De Commissie voor het Standbeeld van Van der Werf heeft Zaterdag II. eene vergade ring gehouden, die door den Eere-Voorzitter, Z. K. H. Prins Alexander der Nederlanden, met zijne tegenwoordigheid vereerd werd. In die ver gadering is uitspraak gedaan omtrent de voor het gedenkteeken ingezonden ontwerpen. Overeenkom stig het advies, door de Commissie van beoor deelaars, de heeren H. F. C. ten Kate, W. J. Hofdijk en V. De Stuers, uitgebracht, werd met algemeene stemmen besloten, de keuze der Com missie te bepalen op het ontwerp, geteekend met de zinspreukhaec libertatis ergo. Bij opening- van het naambrielje bleken de vervaardigers van het ontwerp te zijn de heeren J. Ph. Koelman en H. C. Vogel te 's Gravenhagede eerste als ontwerper van het standbeeld, de tweede van het voetstuk. Aan deze beide kunstenaars zal derhalve voorloopig de uitvoering van het gedenkteeken in klein model worden opgedragen. Nadere bijzonder heden omtrent het schoone kunstwerk, dat een waar sieraad van onze stad belooft te worden, zullen elders worden medegedeeld. Door den voorzitter werd nog aan de verga dering bericht, dat Z. K. H. de Prins van Oranje aan de Commissie eene aanzienlijke bijdrage ten behoeve van het monument heeft doen toekomen. Het vernieuwen der ophaalbrug aan het einde van de oude Heerengracht, hedenmorgen door Burg. en Weth. ten Raadhuize alhier aan besteed, is aangenomen door den heer P. Van der Kamp, Mr. timmerman alhier, voor ƒ2800. Ter verkrijging eener akte voor de Engel- sche taal werden Zaterdag voor het lager onder wijs in Den Haag geëxamineerd 6 candidaten, waarvan 4 werden afgewezen en 2 toegelaten, te weten: de heeren W. F. Van Vliet en A. A. Waldorp uit Den Haag. Voor de hoofdonderwijzers-akte zijn voorts geëxamineerd .15 candidaten. Daarvan werden 2 afgewezen en 13 toegelaten, zijnde de heeren: J. P. W. Van den Berg, G. C. Bunk, W. F. Commerell, D. W. Dettmeijer, C. Van der Graaf, W. D. Van Rijn en J. A. Wijnveldt uit Rotter dam; L. Brinkhuis uit Maasland, P. W. Van Melaan, Ghr. Schepp en J. Slavenberg uit Schie dam, K. Missel uit Maassluis en H. Verhagen uit Charlois. Twee candidaten, die zich hadden aan gemeld, trokken zich terug. Het stoomschip Koning der Nederlanden van het Nieuwediep naar Batavia, is Zaterdag ochtend te 7 uur te Port Said aangekomen. Het stoomschip Amazonevan de Messa- Qtries Marilimesmet de verwacht wordende Fransche mail, met berichten uit Jokahama van -7 en Shanghae van 31 Aug., Batavia 11 en Mauritius 18 Sept., is 7 Oct. van Suez naar Port ed en Marseille vertrokken, in welke laatste haven gerneld stoomschip 15 dezer verwacht wordt. Bij Koninklijk besluit van den 14den Sep tember jl. is goedgekeurd de begrooting der enkel provinciale en huishoudelijke inkomsten en uitga an in Zuid-Holland voor 1874, bedragende in ontvang en uitgaaf f 537,195.65. Het Vad. verneemt, dat Mr. W. H. Cost Jordens besloten heeft voor zijn lidmaatschap van de Eerste Kamer der Staten-Generaal te bedanken. Door Z. M. den Keizer van Duitschland is henoemd tot ridder 3de klasse der Orde van de Pruisische Kroon de heer J. C. Van Schermbeek Jr., hoofdcommissaris van politie in Den Haag. Deze onderscheiding is hem, en den heer commissaris Feukman te beurt gevallen, als eene belooning vanwege het Duitsche Gouvernement, voor ver schillende gewichtige diensten, door beide ambte naren in hunne betrekking aan de Pruisische justitie bewezen. Jn het koloniaal verslag over J 873 komt het volgende voor: Even vóór dat de terugtocht op 16 April, toen de laatste aanval op de versterkingen van Atjin plaats had was be volen, gelukte het der 2de compagnie van het 3de bataljon van een der vijandelijke werken de poort open te slaan en binnen te dringen. Die macht was evenwel te zwak om den vijand, die achter een tweede versterking en uit de naburige huizen en van achter de boomen haar van alle zijden bestookte, verder terug te dringen, zoodat de commandeerende officier het succes, dat door de reeds aangevangen retraite niet opgemerkt werd, moest opgeven, en de rest onzer macht ziende aftrekken, daartoe ook moest besluiten. Blijkens bericht van Zr. Ms. gezant te Wee- nen, zijn de inkomende rechten op granen, peul vruchten en dergelijke in Oostenrïjk-Hongarije afgeschaft voor het tijdperk vari éen jaar, name lijk van 1 October 11. af tot 30 September 1874. Zaterdag is te Utrecht het examen afge- loopen voor hulp-apotheker; van de 5 geëxami- neerden hebben zich 3 tijdens het examen terug getrokken, 1 is afgewezen en 1 toegelaten, namelijk de heer J. E. Scarnerius van Witmarsum. Aan het examen, dat drie weken geduurd heeft, hebben deelgenomenvoor het lilterarisch gedeelte 27 kandidaten, waarvan 7 geslaagd en 20 afge wezen zijn of zich teruggetrokken hebben; voor het physisch gedeelte 19 kandidaten, waarvan 5 geslaagd en 14 afgewezen zijn of zich terugge trokken hebben. Zaterdag overleed in Den Haag de heer P. T. Helvetius van den Bergh, die onder de vaderlandsche letterkundigen en dichters een zeer gunstigen naam verwierf, en in het b'yzonder als de schrijver van het tooneelstuk „De Neven" bij ieder bekend is. Reeds verscheiden jaren moest hij wegens zijn gezondheid en volslagen blindheid er van afzien onze letterkunde met zijne voort brengselen te blijven verrijken. Ter uitvoering van de besluiten der jongste algemeene vergadering, heeft het Hoofdbestuur der Vereeniging tot bevordering van volksonder wijs in Nederland dezer dagen twee adressen gezonden aan den Minister van Binnenlandsche Zaken: a over de opleiding der onderwijzers; b over eene wettelijke regeling van de bewaarscholen. Met betrekking tot de zaak sub a wijst het Hoofdbestuur op de sterke afneming van het getal jongelieden, die zich voor het onderwijs willen vormen, als een gevolg vooral van de vele af wijzingen bij de akte-examens, welke atvvijzingen op hare beurt voortvloeien uit de geheele onvoldoende opleiding voor de gewichtige betrekking van volksonderwijzer. De kunstmatige verhooging van de jaarwedden der hulponderwijzers zal niets baten. Slechts door de uitbreiding van de bestaande en vestiging van nieuwe kweekscholen, oordeelt het Hoofdbestuur, dat vermeerdering van onder wijzers en verbeterde opleiding zal zijn te bereiken. In het tweede adres doet het Hoofd bestuur in 't breede uitkomen de noodzakelijkheid dat er inrichtingen bestaan, om het kind vatbaar te maken voor het onderwijs, dat het in lagere school zal ontvangen, in dien zin echter, dat zij niet bepaald voorbereidend onderwijs schenken, maar de kinderen geschikt en vatbaar maken en eene voorbereiding tot het onderwijs zijn. Thans evenwel ontbreekt alle toezicht op de bestaande inrichtingen en bestaat er behoefte aan goede bewaarscholen, vooral ten behoeve van den mingegoeden stand. Wettelijke regeling der bewaarschool is daarom dringend noodzakelijk, en het Hoofdbestuur verzoekt mitsdien den Minister de spoedige indiening bij de Staten-Generaal van een wets-ontwerp op de bewaarscholen te bevor deren. De Koning-groothertog heeft benoemd tot commandeur der orde van de Eikenkroon den heer Portaels, kunstschilder te Brussel. Naar men verneemt, zal in den loop van deze maand te Amsterdam een blad verschijnen, geheel gewijd aan tooneel en rnuziek. Tweemaal per week zal het uitkomen. Als een bewijs van de ontwikkeling van den handel te Leeuwarden wordt medegedeeld, dat de stoombootdienst, waarvoor indertijd aan de firrna E. en S. en C. St. Martin en Co., te Rotterdam, concessie is verleend, van 15 Oct. e. k. af, in plaats van met éene boot, met twee booten Leeuwarden I en Leeuwarden II) zal worden uitgeoefend, en wel van beide plaatsen Woensdags en Zaterdags. De dienst geschiedt langs Gouda, Boskoop, Weesp, Muiden, Lemmer, Sloten, Woudsend en Grouw, en omgekeerd. Dezer dagen zijn successievelijk de meeste der op het wachtschip en op de monitors te Helle- voetsluis gedetacheerd geweest zijnde zeemiliciens met groot verlof naar hunne haardsteden terug gekeerd de overige zullen weldra volgen. Aan C. Wouda c. s. te Nieuwer-Amstel is door den Koning concessie verleend tot droogma king van het Ookmeer, onder de gemeente Sloten gelegen. Ongeveer 20 hectaren zullen daardoor tot land worden gemaakt. Reeds vroeger is het Lutkemeer, nagenoeg 200 hectaren groot, in vrucht baar land herschapen, waartoe concessie was aan gevraagd en verkregen door de heeren Rutgers van Rozenburg c. s. De heer D. T. Meinsma is door het prov. kerkbestuur van Overijsel tot de evangeliebedie ning in de Nederl. Hervormde kerk toegelaten. Door wijlen den heer M.Wijnaendts, ambachts heer van Stein, Willems enz., overleden te Maars- sen, zijn by olografische uiterste wilsbeschikkingen, onder de daarbij vermelde lasten, besproken de navolgende legaten, als1°. aan het Gerefor meerde Arm-kinderhuis te Breda, al de landen, bosschen en hoeven, gelegen onder de gemeente Alphen (Noord-Brabant), den erflater aangekomen door aankoop van wijlen den graaf Van Hogen- dorp; eene som van f 70,000 aan hypothecaire inschrijvingen; de bloote eigendom van een per ceel bouwland, onder de gemeente Dongen; eene som van f 4000 en een portret van den erflater, benevens zijn wapenschild en dal zijner vrouw; 2°. aan de Diaconie der Nederd. Hervormde gem. te Breda, tot het inrichten van twee ziekenka mers, eene voor mannen en eene voor vrouwen, ter verpleging van vreemde protestantsche dienst boden, die door ziekte hun dienst hebben moe ten verlaten, een legaat van f 2000 en een van f 25,000, het portret van den erflater, benevens zijn wapenschild en dat zijner vrouw. Verder heeft hij tot eenige en algeheele erfgenamen be noemd: 1°. het gesticht of de inrichting, bekend onder de benaming van Diaconessenhuis, te Utrecht; 2o. het Weeshuis der Ned. Hervormde Diaconie te Amsterdam, en 3°. het Weeshuis der Herv. gemeente te Leiden. Z. M. heeft bevorderd, tot lsten klerk bij het Kabinet des Konings, Anders, thans 2de klerk. Z. M. heeft het aan F. K. H. Esser, burge-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1873 | | pagina 1