LEIDSCH
DAGBLAD.
N°. 4193.
Vrijda
A0. 1873.
10 October.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maandenf 1.
Franco per posl1.40.
Afzonderlijke Nommers0.02.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIE?;
Van 16 regelsf 1.05.
Iedere regel meern 0.17$.
Groolere letters naar plaatsruimte.
OUDERLIJK GEZAG.
Allen, ook al wonen wij in het vrije Nederland,
hebben wij onze eerste levensjaren doorgebracht
onder een despotisme, maar toch een weldadige
heerschappij, waarvan wij den heilzamen invloed
eerst op later leeftijd leerden waardeeren. Is voor
den volwassene de wereldlijke overheid de macht,
die hem moet in toom houden zoodra hij de
grenzen van het geoorloofde te buiten gaat, ten
opzichte van het kind wordt die plaats bekleed
door de ouders, en terecht. De banden, die de
natuur tusschen de beide laatsten heeft geknoopt,
zijn een beter waarborg tegen misbruik van gezag
dan de uit den aard der zaak altijd onvolmaakte
wet, hoe voortreffelijk ook, den staatsburger tegen
over de overheid verleend.
En toch, 't is een treurige waarheid, niet zelden
moet de rechterlijke macht tusschenbeide treden
om het kind tegen de willekeur der ouders te
beschermen, en dan, helaasmeestal wanneer het
te laat is om alle nadeelige gevolgen te voorkomen.
De laatste dagen hebben er weer een afschuw
wekkend voorbeeld van geleverd, voor welk vreese-
lijk lot het weerlooze kind blootstaat als het tot
vader heeft een man, ontaard genoeg om zijn
eigen zoon of dochter te verminken met het
afgrijselijke doel om door een spoedig volgenden
dood van de lasten des onderhouds te zijn ont
heven; als de moeder, die't het leven schonk, een
vrouw is, onnatuurlijk genoeg om die mishande
lingen toe te laten, zij 't uit laffe vrees of wel
uit verachtelijke onverschilligheid. Het vonnis, dat
de rechter over hen mocht uitspreken, zal niet
hun zwaarste straf zijn; dieper nog zullen zij
gebukt gaan onder het oordeel, dat de weldenken-
den in den lande over hen zullen vellenja zelfs
de misdadiger, die wel het leven en de bezittingen
zijner medernenschen belaagt, maar althans zijne
kinderen liefheeft, zal hun den rug toekeeren.
En danhet oordeel van het slachtoffer dier
ontaardheid zelf, als het eenmaal de jaren des
onderscheids zal hebben bereikt, kan het anders
zijn dan een vloek?
Zoo denkt er ook de fabrieksarbeider over,
die daarginds met twee zijner kinderen staat te
wachten totdat de laatste klokslag van het nieuwe
werkuur zich heeft doen hooren. Hij is voor hen
een beier vader; hij heeft ze niet mishandeld,
maar toen het gezin al grooter en grooter werd,
zond hij hen naar de fabriek, en nu verdienen
ze al een aardig stuivertje. Wel zien ze er erg
bleek uit, haast net zoo bleek als hun oudste
broertje, kort voordat hij aan de tering heenging;
wel zijn ze wat loom in hunne bewegingen, wel
kunnen ze u zoo droomerig aankijken, juist als
toen de schoolmeester hun laatst vroeg of zij dan
alles hadden vergeten wat ze op school geleerd
hadden. Nu, 't was dan ook een rare vraag. Al
die geleerdheid kunnen ze op de fabriek wel
missen, en ze verdienen er geen cent meer om.
Dat wist hun vader ook wel, en daarom had hij
ze maar van school genomen en aan het werk
geholpen, wanthij was voor hen een beter vader
dan die man, die zijn kind zoo had verminkt. Is
hij ook een goed vader?
De rechter zal hem niet straffen, want hij
zondigt niet tegen de wet; de maatschappij zal
hem niet smaden, immers zij ziet zoovelen zijn
voorbeeld volgenzijn kind, het zal hem niet
beschuldigen, want later zal het zelf eveneens
handelen, ten minste als ook dan de wet het
niet zal verbieden.
Bovendien, zegt men, het kwaad is zoo uitge
breid niet als men wel beweert. Altijd nog
zoo uitgestrekt, dat daardoor alleen de fabrikant
in staat wordt gesteld de concurrentie met het
buitenland vol te houden. Zooveel althans is
zeker, dat, bij toenemend misbruik van den fabrieks
arbeid van kinderen, er in den tegenwoordigen
toestand geen enkel raiddel bestaat om dat tegen
te gaan. In het buitenland is men ons hierin
voor geweest. Zou navolging van dat voorbeeld
geen aanprijzing verdienen? Velen zullen met ons
die vraag ongetwijfeld toestemmend beantwoorden.
LEIDEN, 9 October.
Door de commissie voor de akte-examens
in Den Haag voor het lager onderwijs werden
gisteren geëxamineerd voor de Fransche taal 11
candidaten; 1 trok zich onder het examen terug;
7 werden afgewezen en 3 toegelaten, te weten
A. Berman en A. H. |W. De Bock, uit Rotter
dam, en P. J. Bom, uit Leiden.
Het stoomschip Koning der Nederlanden
is Dinsdag 's namiddags Malta gepasseerd alles
wel.
Gistermorgen te acht uren werd het feest
te Alkmaar met 21 scholen van Zr. Ms. oorlog
schip Vulcaan geopend. Van 8 tot 9 uren liet
zich het klokkenspel hooren, te 12 uren gaf een
koninklijk saluut uit het geschut het sein van de
aankomst van Z. M., die aan 't station plechtig
ontvangen werd door den gemeenteraad en de
feestcommissie.
Daarop vormde zich een stoet, die, geopend en
gesloten door een commando cavalerie, langs de
voornaamste straten der stad naar het feestlokaal
trok. Bij de aankomst van Z. M. hief een man
nenkoor het „Hollands Glorie" aan. Daarna bood
Alkmaars jufferschap eene door haar eigenhandig
gestikte feestbanier aan de Feestcommissie aan.
Na den afloop dezer plechtigheid werd door
het mannenkoor het „Vlaggelied" voorgedragen,
waarna Z. M. zich naar het Stadhuis begaf, ten
einde aldaar de merkwaardige documenten en
andere oudheden uit den tijd van het beleg in
oogenschouw te nemen. Z. M. verwijlde een oogen-
blik op de hooge stoep van het Stadhuis en werd
door eene ontelbare volksmenigte met luide tee
kenen van gehechtheid en geestdrift begroet.
Te twee uren kwam Z. M. op het feestterein
aan en werd ontvangen met fanfares en de toe
juichingen van duizenden belangstellenden, die
aldaar waren samengevloeid om getuigen te zijn
van de plechtige eerste-steenlegging voor het
monument Alcmaria Victrix". Dr. N. Beets
hield eene korte rede, waarin hij de beteekenis
van het feit van den dag in hef licht stelde, den
geest van de mannen dier dagen in eigenaardige
trekken deed uitkomen, en eindelijk als de leer
zame en voorbeeldige schoonheid der geschiedenis
van Alkmaar's verdediging dit op den voorgrond
stelde, dat in haar gezien wordt wat, onder
Hoogeren Zegen, volhardende inspanning en een
drachtige samenwerking vermogen. Hij noodigde
daarop den Koning uit. den sluitsteen der fun
deering van het ontworpen gedenkteeken te leg
gen. „Prins Willem I", zeide hij, „legde dien, in
de Unie van Utrecht, van het ruim gebouw van
Neerlands onafhankelijkheid, en terwijl Uwe Majes
teit dit plechtig werk volbrengt, onder het klinken
van het oude Wilhelmuslied, vernieuwen wij met
u en uw geslacht het verbond eener liefde, die
niet eerst van Alkmaar begonnen is, en nimmer
meer verga."
Z. M. legde daarop, met de gebruikelijke
formaliteiten, dien steen, waarmede tevens het
proces-verbaal der gebeurtenissen in de grond
slagen van het monument werd ingemetseld.
Daarop nam Dr. Beets nog eenmaal het woord,
om den Koning uit aller naam dank te zeggen,
en zijne landgenooten kortelyk te bepalen bij het
geen hij voor het heil des Vaderlands in den
tegenwoordigen tijd goed, verstandig, en duren
plicht achtte. Daarop naderde de koning den heer
Beets, drukte hem de hand en benoemde hem
tot ridder 3de klasse van den Gouden Leeuw van
Nassau. Het talrijke publiek nam, door het geza
menlijke aanheffen van het „Wilhelmus van Nas-
souwe" en „Wien Neerlandsch bloed," een werk
dadig aandeel aan deze plechtigheid.
Vóórdat de Koning vertrok, heeft Z. M. in
optocht de algemeene illuminatie bezichtigd. De
illuminatie had met een hevige onweersbui te
kampen, waaraan alleen de prachtige, oogverblin
dende verlichting van het Waaggebouw eenigen
weerstand bood. Te betreuren is het, dat de op
zoo breede schaal aangebrachte verlichting, even
als de gecostumeerde optocht, onder het slechte
weder zeer heeft geleden. De opgewektheid en
geestdrift der bevolking bij de feestvreugde waren
niettemin buitengewoon.
De Minister van Koloniën vestigt de
aandacht van belanghebbenden op de omstan
digheid, dat met 1 Januari 1874 alle diiferentieele
rechten op den invoer van goederen in Nederl.-
lndie vervallen. Het is dus onnoodig goederen,
die eerst na dien termijn in Nederlandsch-Indië
kunnen aankomen, van certificaten van Neder-
landschen oorsprong of bewerking te voorzien.
Voor goederen, die op of na 1 December van dit
jaar van Nederland naar Nederlandsch-Indië ver
trekken, zullen geene dergelijke certificaten meer
worden verleend.
Tot lid van de Provinciale Staten in Over-
ijsel is verkozen de heer Mr. H. R. Van Marle,
burgemeester van Deventer.
Tot lid der Provinciale Staten van Noord-
Brabant, in het hoofd-kiesdistrict Zevenbergen,
is gekozen de heer Smits te Zevenbergschehoek.
Aan de Groningsche hoogeschool is bevor
derd tot doctor in de beide rechten de heer
J. Errnerins, geboren te Groningen, na verdedi
ging van stellingen.
Na de aansluiting van Centraal- en Staats
spoorweg te Zwolle, is op het emplacement van
eersigenoemden spoorweg eene groote verandering
ontstaan. Op Staatskosten is een dubbele veelading
van groote afmeting gebouwd, welk werk zoo
goed als gereed is. Met den onderbouw der
nieuwe ijzeren draaibrug over de Willemsvaart
als toegangsweg naar bedoelde veelading wordt
druk voortgegaan. De ondernemers van veestalling
en veeverzending, de heeren P. G. Leinweber en
Cie., hebben in de onmiddellijke nabijheid van beide
bovengenoemde werken eene kolossale stalling met
restauratiezaal en logement laten bouwen, die
spoedig in exploitatie zullen worden gebracht.
Van een en ander wordt veel goeds verwacht,
daar op dit terrein eene gelegenheid zal worden
gemaakt, om het vee te markten, zoodat de drukke
vee-aanvoer op de markt, vereenigd met het
aangebrachte vee per spoor uit het Noorden, nog
al eenige levendigheid op die plaats kan teweeg
brengen, en alzoo tot uitbreiding van den vee
handel in Zwolle aanleiding geven. De Maatschappij
van exploitatie zal, deze week te beginnen,
extra veetreinen laten loopen van Rotterdam via
UtrechtTilburgAerschot naar Brussel, en te
