LEIDSCH
DAGBLAD.
N0. 4180.
Donderdag
A°. 1873.
25 September.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maandenf 1.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Nommers0.02.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven,
PRIJS DER ADVERTENTIES
Van 16 regelsf 1.05.
Iedere regel meern 0.17L
Grootere letters naar plaatsruimte.
BERICHT.
Zij, die zich met 1 October op deze Courant
abonneeren, ontvangen de nog verschijnende
nummers gratis. Van het kioartaal September
November worden dan alleen de maanden Oct.
en Nov. tegen 07 cents in rekening gebracht.
STADS-BERICIITEN.
Ter Gemeente-Secretarie zijn, legen 20 Cents,
in druk verkrijgbaar de staten houdende opgaaf
omtrent den aanvoer van duinwater en de kosten
daarvan.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van LEIDEN,
Gezien het adres van Dirk Bekenes, melkverkooper,
■wonende binnen deze gemeente, houdende verzoek om
op het open erf achter zijn stal in de Langestraat n°. 11,
meststoffen te mogen verzamelen in een daartoe in te
richten bak
Gelet op art. 4 van het Koninklijk besluitjvan 31 Januari
1824 (Staatsblad n°. 19):
Doen te weten, dat tot het hooren der eigenaars en be
woners van de naast bijgelegene en belendende panden,
ten opzichte der informa'.iën de commodo et incommodo, door
Burgemeester en Wethouders zal worden gevaceerd op
het Raadhuis dezer gemeente, op Maandag den 29sten
September aanstaande, 's voormiddags te elf uren zullende
de belanghebbenden verplicht zijn hunne bezwaren tegen
dat verzoek op dien tijd in te brengen, terwijl, bij ver
zuim daarvan, zij gehouden zullen worden zich tegen de
inwilliging niet te hebben verzet.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
v. d. BRANDELER, Burgem.
E. KIST, Secretaris.
Leiden, 24 September 1873.
Nogmaals (le gasquaestie.
Hebben wij in een vorig artikel eenige alge
meene beschouwingen gegeven over de exploitatie
eener gasfabriek van gemeentewege, naar aanlei
ding van het tekort, dat die inrichting dit jaar
hier ter stede waarschijnlijk zal opleveren, thans,
na hetgeen er in de laatste raadsvergadering over
dat onderwerp is gesproken, achten wij het onzen
plicht op die belangrijke quaestie terug te komen,
omdat wat wij in het algemeen zeiden verre van
toepasselijk is op de bijzondere omstandigheden
waarin wij te dezen opzichte hier ter stede ver-
keeren.
Hebben de laatstgehouden beraadslagingen be
trekkelijk weinig licht over de zaak verspreid,
zoo weinig zelfs dat men, uit gebrek aan de noo-
dige inlichtingen betreffende het tekort, het nernen
van een besluit heeft moeten uitstellen, genoeg is
er uit gebleken om ons grond te geven tot het
uitspreken van een oordeel, waarin velen onzer
medeingezetenen met ons zullen instemmen.
Reeds de omstandigheid, dat men niet met meer
juistheid de hoegrootheid van het gevreesde tekort
kan aangeven, strekt tot bewijs met welk een
onverantwoordelijke lichtvaardigheid men ten deze
is te werk gegaan. Gelukkig echter dat juist dit
feit ten gevolge heeft gehad, dat men nog geen
besluit heeft genomen.
Het kost weinig moeite aan te toonen, dat men
bij de exploitatie der gasfabriek een geheel ver
keerden weg heeft ingeslagen. Wat voor andere
plaatsen juist zou zijn, mag hier verre van billijk
worden geacht. Door particulieren toch wordt hier
ter stede betrekkelijk zeer weinig gas gebruikt.
Om slechts een enkel voorbeeld te noemen, in
de naburige residentie zal men weinige der groo
tere huizen kunnen aanwijzen, waar de salon
niet met een gaskroon prijkt, zoodat dit verlich
tingsmiddel dan ook natuurlijk voor het geheele
huis wordt gebezigd. In onze gemeente daaren
tegen bepaalt zich het gebruik van het gas hoofd
zakelijk tot inrichtingen van industrieelen en winke
liers. Wat zal nu het gevolg zijn, indien men het
zoogenaamde tekort wil dekken door verhooging
van den gasprijs? Eenvoudig dat men de nijverheid
belast. Eenvoudig, inderdaad, zeer eenvoudig;
maar zou het ook praclisch van den gemeenteraad
zijn gehandeld, zou het niet onverantwoordelyk
moeten heeten In onze wetgeving openbaart zich,
althans ten deele, de strekking om de nijverheid
zooveel mogelyk te ontheffen, en vooral in den
laatsten tijd is dat beginsel meer en meer ge
huldigd. Mag nu een gemeenteraad een tegenover
gestelde richting volgen, de gemeenteraad eener
stad, die haar welvaart voor een groot gedeelte
uit de nijverheid moet putten?
Moge in deze de Raad toonen, dat hij met den
tijd weet mee te gaan. Waarlijk, de gasquaestie
heeft hier al kwaad genoeg gesticht. Of zouden
wij het vergeten zijn, hoe het vorige jaar, ten
gevolge der uitbreiding van het pijpennet, de prijs
van het gas met 25 a 30 pCt. werd verhoogd?
En thans zouden wij weder voor een verhooging
staan om een tekort te dekken op de winst der
gasfabriek? Nu het ons is gebleken, welke onge
veer de verhouding is tusschen het gasverbruik
voor de gemeente en voor particulieren, d. i.
voornamelijk de nijverheid, nu noemen wij zonder
aarzelen, in tegenoverstelling van de vroeger door
ons in 't algemeen geuite opinie, de verhooging
van den gasprijs een vermomde belasting op een
deel der burgerij. De begrooting moet door Ged.
Staten worden goedgekeurd, reden genoeg waarom
een gemeenteraad onder een bedekten vorm niet
het eene gedeelte der ingezetenen mag belasten
ten koste van het andere; hij zou naar onze
meening zijn bevoegdheid te buiten gaan.
Dat die buitengewone lasten hoog zouden zijn,
daarvan kunnen wij voorheelden bijbrengen. Som
mige industrieelen toch zouden ten gevolge der
voorgestelde verhooging van den gasprijs nog heel
wat meer betalen dan hun geheele toch reeds
zoo hooge aanslag in de plaatselijke belasting be
draagt.
Wat een der gemeenteraadsleden aanvoerde,
dat men, door bij meerdere duurte der materialen
den gasprijs te verhoogen, een onbillijkheid zou
begaan, dewijl men dien nooit heeft verlaagd,
toen de grondstoffen goedkooper waren, beamen
wij ten volle.
Ten slotte is het de vraag of die verhooging
zou zijn vol te houden bij de te verwachten aan
merkelijke verlaging der petroleum-prijzen ten ge
volge van het ontdekken van nieuwe bronnen.
In het hijzonder geval, waarin onze gemeente
verkeert, komen wij dus tot de conclusie, dat de
billijkheid, de waardigheid en bevoegdheid van
onzen gemeenteraad, de bloei der gemeente, het
belang der industrie en dus dat der gemeentekas
een verhooging van den gasprijs verbieden.
LEIDEN, 24 September.
Naar men verneemt, meldt het Utr. Dagbl
zal door de concessionarissen voor den spoorwe;
LeidenWoerden, de heeren Bordes c. s., eerst
daags eene mededeeling aan het publiek gedaan
worden omtrent den staat van zaken, met het
oog op de uitkomsten der pogingen om de leening
volteekend te krijgen. Men mag verwachten, dat
er alsdan handelend in deze reeds lang hangende
zaak zal opgetreden worden.
Gisteravond werd Prof. Simon Thomas eene
serenade gebracht, die te meer waarde had, omdat
zij uitging niet alleen van de studenten, maar
ook van een aantal vrienden en belangstellenden.
Maandag heeft te Kampen de openbare
aanbesteding plaats gehad van het 5de perceel
der nieuwe gemeentelijke gasfabriek, zijnde de
levering van het benoodigde aantal lantaarn
palen en lantaarnarmen, beiden met toebehooren,
waarvoor de navolgende inschrijvings-biljetten zyn
ingekomenSchaepman en Helmich te Zwolle,
f 6420; A. F. Smulders te Utrecht f 2561.25;
L. J. Enthoven in Den Haag, f 4895Penn en
Bauduin te Dordrecht, f 4696D. A. Schretlen
en C°. te Leiden, f 5710.
Te Barendrecht had Maandag het tweede
edeelte plaats van het vergelijkend examen voor
de betrekking van hoofdonderwijzer aan de tweede
openbare school aldaar. Alle sollicitanten voldeden
uitmuntend. De navolgende heeren werden op de
voordracht geplaatst: G. Van Rossen, hulponder
wijzer te SchiedamW. Brouwer, hulponderwijzer
te Leiden; W. C. Seyl, hulponderwijzer in Den
Haag.
Door Z. M. is bepaald, dat de inspecteur-
generaal van fortificatiën den titel zal voeren van
inspecteur der genie.
De bij de troepen te paard ingelijfde miliciens
der lichting 1873, die na hun inlijving tot nadere
oproeping met verlof zijn gezonden, zijn tegen
2 October opgeroepen om bij hun corpsen in acti
viteit op te treden.
Door de Japansche Regeering is tot Gou-
vernements-werkbaas op eene wedde van f 3000
benoemd de heer J. N. Wester wiel, gewezen
onderbaas aan de nieuwe schutsluis te Katerveer.
Tegelijk met den civiel-ingenieur Tiesse, herkom
stig van de Delftsche Academie en onlangs be
noemd tot ingenieur in Japan, zal hij in het
laatst dezer maand de reis ondernemen.
Aan de Utrechtsche hoogeschool is gisteren
bevorderd tot doctor in de rechten de heer L. H.
Ruyssenaers, geboren te Alexandrië, na verdedi
ging van een academisch proefschriftHistorisch
juridische proeven over de onlangs ontworpen
rechterlijke inrichting in Egypte.
Wij vernemen, dat de Noord-Brabantsch
Duitsche spoorwegmaatschappij 22 dezer, in de
Jaarvergadering te Heidelberg gehouden, in het
„Verein Deutscher Eisenbahnverwaltungen" is
opgenomen, waardoor het vervoer in doorloopend
verkeer verzekerd is.
Aan de Zutf. Ct. wordt medegedeeld dat
plan bestaat den Koning,'bij zijn 25jarige regeering
in Mei a. s., een nationaal geschenk te doen aan
bieden door „alle schoolkinderen van Nederland
beneden de 15 jaren." Alle belijdenissen en zoowel
openbare als bijzondere scholen worden beoogd.
Aan dit ontwerp moet een zeer eigenaardige wijze
van aanbieding verbonden zijn.
Het stoomschip John Bramall is 21 dezer
van Rotterdam te Batavia aangekomen.
Gisteren herdacht de heer Bottenhoorn, kape
laan aan de St. Antonius-kerk aan den Boschkant
in Den Haag, den dag waarop hij voor 25 jaren
zijn priesterlijk ambt aanvaardde. Te halftien trad
de jubilaris het kerkgebouw binnen, om, bygestaan
door eenige geestelijken, voor het prachtig ver
sierde hoogaltaar een plechtige rnis op te dragen,
die ook door de schoone begeleiding van het
zangkoor dier kerk niet weinig werd opgeluisterd.
Een groot aantal belangstellenden woonde deze
plechtigheid bij.
De Nederlandsche Bank had op 22 Sept.
bij een muntmateriaal van f 97,723,110.485 voor
eene som van f 62,755,397.97 minder aan bank-
