LEIDSCH
DAGBLAD.
N°. 4176.
Zaterdag
A0. 1873.
20 September.
JOURNALISTIEK.
PRIJS DEZER COURANT i
Voor Leiden per 3 maandenf 1.
Franco per posl1.40.
Afzonderlijke Nommers0.02.
Sedert de afschaffing van het zegel op de dag
bladen is het aantal daarvan op verbazende wijze
toegenomen. Wel verdween er na korter of langer
tijd ook weer menige krant en bleek het, dat
men eensdeels zich te veel had voorgespiegeld
van de voordeelen der uitgave, toen men niet
meer aan de schatkist behoefde te offeren, ander
deels wat al te veel had gerekend op den lees
lust van het publiek, die bij hel legio allerwegen
als uit den grond oprijzende nieuwspapieren zoo
tamelijk van overprikkeling begon te lijden
maar toch vertegenwoordigt ook thans nog, nu
het kaf eenigszins van het koren is gescheiden,
de hoeveelheid dag-, weekbladen enz. een vrij
imposant getal, de bevolking van Nederland in
aanmerking genomen, zonder daarbij nog in reke
ning te brengen, dat een groot gedeelte daarvan
niet tot het lezend publiek kan worden gerekend.
Wij hebben voor ons liggen een nommer van
het weekblad Uilenspiegel van den 5den Juli van
dit jaar, waarin op de keerzijde der advertentie
pagina een opgave voorkomt van de voornaamste
binnenlandsche dag-, week- en advertentiebladen,
waarin door bemiddeling van het Algemeen Adver
tentie-bureau van Nijgh en Van Ditmar a d ver te n-
tiën kunnen worden geplaatst. Die lijst is uit den
aard der zaak niet als geheel volledig te beschou
wen, en toch geeft zij een totaal van niet minder
dan 223 bladen. Daaronder komen natuurlijk
ettelijke tijdschriften voor, die aan bepaalde vak
ken van wetenschap, kunst en nijverheid zijn
gewijd, benevens talloos vele advertentieblaadjes,
die in den laatsten tijd allerwegen in zwang zijn
gekomen.
Men ziet het, op het stuk van journalistiek zijn
wij Nederlanders alles behalve misdeeld, wat
trouwens geen verwondering kan baren in een
"land waar men vrijheid van drukpers geniet,
zoodat, neemt men aan dat de pers het voertuig
der beschaving bij uitnemendheid mag heeten, wij
onder de geciviliseerde natiën zeker niet lot de
minst beschaafde behooren. Echter zou het van
ettelijke nieuwsbladen moeilijk zijn aan te toonen,
dat zij een zoo bijzonder gunstigen invloed op de
beschaving uitoefenen.
Ondanks dat verbazend groote aantal nieuws
papieren worden er bij herhaling onbekende groot
heden op het gebied der journalistiek aangekon
digd, waarvan de verschijning niet altijd mag
geacht worden te voorzien in een lang gevoelde
behoefte."
Zoo zijn er ook in de laatste dagen circulaires
verspreid van twee toekomstige blaadjes, die, naar
het ons toeschijnt, wel hun weg zulten vinden,
ofschoon zeker niet bij dezelfde soort van lezers.
Het eerste zal onder den titel van „De Coöpe
ratie" voorshands eenmaal in de veertien dagen
verschijnen om later bij voldoende deelneming
wekelijks te worden uitgegeven. De beginselen,
waarop de coöperatie moet berusten uiteen te
zetten, de bestaande vereenigingen onderling in
contact te brengen, ieder belangstellende tot voor
lichting te strekken en ook de voornaamste bijzon
derheden op coöperatief gebied in het buitenland
mede te deelen ziedaar het hoofddoel. Is het
blaadje eenmaal weekblad geworden, dan mag de
abonnementsprijs, f 1,20 per jaar, inderdaad laag
worden genoemd.
Hel tweede blaadje, insgelijks een weekblad,
zal in den geest van de veelgelezen „Illustrated
Police News" een kroniek geven van buitenge
wone voorvallen, misdaden en ongelukken, onder
den titel van „Geïllustreerd Polilie-Nieuws". De
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
Van 1G regelsf 1.05.
Iedere regel meer0.17b
Groolere lellcrs naar plaatsruimte.
firma Niendieck en Eden te Amsterdam, bij wie
het zal verschijnen, zal ongetwijfeld zich in een
groot succes mogen verheugende belangstelling
(nieuwsgierigheid?) van het publiek in politie
zaken is er ons borg voor.
"Wat het doel der uitgave betreft, kan het zeker
niet op éen lijn worden gesteld met eerstgenoemd
blaadje. Echter zou het, daar het ongetwijfeld in
veler handen zal komen, bij een goede redactie
groot nul kunnen stichten, indien het tevens werd
dienstbaar gemaakt tol voorlichting en zich niet
bloot tot het geven van een kroniek van feiten
bepaalde.
LEIDENT, 19 September.
De Hollandsche maatschappij van fraaie kunsten
en wetenschappen hield heden in het Nutsgebouw
hare gewone jaarlijksche algemeene vergadering,
die door vele bestuurders en leden, zoo van hier
als van elders, werd bijgewoond. De Voorzitter, de
heer R. Koopmans van Boekeren, opende de vergade
ring met eene redevoering naar aanleiding der
gedenkteekenen en merkwaardigheden van de
Martini-kerk te Groningen en vooral over een
gedenkteeken dat er niet gevonden wordt en daar
zeker eene plaats zou verdienen, een voor Mat-
theus van Heiningen Bosch, den gevoelvollen
Groningschen dichter, wiens werken tal van uit
gaven beleefden, en nog door de jeugd niet alleen
door de jeugd worden geschat. Hij wees op het
zoetvloeiende van 's mans verzen, op den reinën
geest dien ze ademen, en leide met die afwisseling
van ernst en humor welke wij van den spreker
gewoon zijn, een lauwerkrans op het graf van
dien ontslapen zanger, die tevens in zijn leven
een goed en edel mensch bleek te zijn.
De algemeene secretaris I. M. E. Dercksen
bracht daarop verslag uit over het afgeloopen maat-
schappel'y'k jaar. waaruit blijkt dat de Hollandsche
Maatschappij zich handhaaft op haar verworven
standpunt en in bloei toeneemtgelijk het door
hem als Bibliothecaris uitgebracht rapport eene
vermeerdering van de boekerij aantoont.
Als prysstof uit het gebied der Dichtkunst wordt
gekozen „een Nederlandsch blijspel," waarop de
antwoorden voor 1 Januari 1875 bij den lijdelijken
algemeenen secretaris worden ingewacht.
Tot algemeen voorzitter in het maatschappelijk
jaar 1873/74 wordt gekozen de heer P. M. Keiler
van Hoorn, te Dordrecht, waar de voorzittende
afdeeling gedurende dat jaar is gevesligd, door
welke tot algemeen secretaris benoemd is de heer
S. Essenius Greeft, aan wien alle stukken de
maatschappij betreffende behooren te worden toe
gezonden van 1 October 1873 tot 1 October 1874.
De voorzitter bericht dat op de prijsvraag „De kan
selwelsprekendheid in onzen tijd" slechts éen ant
woord was ingekomen met het motto„De meeste
van dezen is de liefde." Hoewel de meerderheid der
drie beoordeelaars zich zeer gunstig over dat antwoord
had uitgelaten, waren echter allen eenparig van
gevoelen dat de gouden eerepenning der maatschappij
daaraan niet kon worden toegekend, een gevoelen
waarmede bestuurders zich hadden vereenigd, echter
niet zonder hel te betreuren dat de wet der maat
schappij geene aanleiding gaf hare goedkeuring op
andere wijze dan door het toekennen van dien
gouden eerepenning uit te spreken.
Het algemeen bestuur deelt bij monde van den
Voorzitter al verder mede dat hel besloten heeft aan
de begaafde romancière, Mevrouw A. L G. Bos-
boom-Toussaint, in Den Haag, toe le kennen de
gouden medaille, bestemd voor den schrijver van
een in liet vorige jaar verschenen geschrift, en
wel van haar roman „De Delftsche Wonderdoctor"
en zulks in verband met de reeks van keurige
historische romans reeds vroeger door haar geleverd.
Het voorstel Leiden tot ondersteuning van het
centraal bureau der vereenigingen voor volksvoor
drachten lokt eene levendige gedachtenwisseling
uit. Aangezien echter het voorstel der Leidsche
Afdeeling niet wordt ondersteund, kan het niet
in stemming worden gebracht.
De heer De Jager dankt den voorzitter voor
de leiding der vergadering; de heer Mr. G.
Meentz drukt het vertrouwen uit dat de rede zal
worden gedrukt. De leden vereenigen zich daarna
aan een gemeenschappelijken maaltijd op Zomer-
zorg.
Van de zestig adspiranten, die aan het
admissie-examen aan de Leidsche Hoogeschool
hebben deelgenomen, zijn 50 toegelaten.
De Commissie van Oppertoezicht en Beheer
over de Kweekschool voor Zeevaart alhier brengt
ter kennis, dat op Maandag 29 dezer alhier een
keuring zal plaats hebben van knapen, welke bij
's Rijks Zeemacht een verbintenis wenschen aan
le gaan.
Naar men verneemt, heeft Dr. W. H. D.
Suringar, rector van het gymnasium alhier, bij
Burgemeester en Wethouders te Rotterdam ten
geschenke voor de Gemeente aangeboden een
prachtig gebonden exemplaar van zijn werk:
E rasmus over Nederduitsche spreekwoorden en
spreekwoordelijke uitdrukkingen van zyn lijd, uit
's mans Adagia opgezameld en uit andere, meest
nieuwere geschriften opgehelderd." De schrijver
heeft het werk opgedragen „aan zijne hoogge
schatte vrienden in het buitenland, die sedert
lang op het gebied der spreekwoorden-literatuur
gearbeid hebben," de heerenAloysius Mutius
Ottow, Kreisgerichts-director te Landeshut, in
Silezië; Dr. Julius Wegeler, Geheimer Rath by
het Med. College te Coblentz, en Dr. Friedrich
Latendorf, leeraar bij het Gymnasium Frederi-
cianum te Schwerin.
Sedert Dinsdag-morgen te 8 uren wordt
alhier vermist zekere weduwe v. H., achterlatende
vijf nog jonge kinderen. Naar wij vernemen moeten
de behoeftige omstandigheden, waarin zij verkeerde,
daarvan de oorzaak zyn.
Bij de Tweede Kamer is heden ingekomen
een Koninklijk besluit, waarby de Minister van
Financiën gemachtigd wordt de Staatsbegrooting
voor 1874 aan te bieden, hetgeen morgen te 4
uren zal plaats hebben. De Commissie voor het
ontwerp adres van antwoord op de Troonrede is
gereed. Het ontwerp is naar de afdeelingen ver
zonden.
Van een volkomen vertrouwbare zijde wordt
medegedeeld, dat de loopende geruchten, alsof er
thans bij het Departement van Koloniën buiten
gewone maatregelen zouden aanhangig zijn be
treffende de uitzending van meesters in de rechten
naar Nederlandsch Indië, geheel uit de lucht zijn
gegrepen.
De stoomschepen Malta en Mirzaporemet
de verwacht wordende Indische mail, zyn den 15den
van Alexandrië vertrokken. Het eerste werd 18
dezer te Brindisi en het laatste 28 dito te South
ampton verwacht.
Z. M. heeft benoemd tot ridder van de
Eikenkroon den heer H. J. Van Hulle, rijks-
horlulanus, ridder der Leopoldsorde te Gent.
Wij vernemen, dat in een openbare ver
gadering van bet Algemeene Nederlandsche Vrede
bond, met medewerking van de Haagse he afdee
ling van dat Bond, op Woensdag 23 dezer, des
avonds le halfachl, op feestelijke wijze zal worden ont
vangen de heer Henry Richard, lid van bet