LEIDSCH
DAGBLAD.
'N°. 4128.
Zaterdag
A°. 1873.
26 Juli.
STADS-BEKJLOHTEN.
Een sewensclit onderzoek.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maandenf 1.
Franco per po?t1.40.
Afzonderlijke Noromers0.02.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIES
Van 16 re-gelsf 1.05.
Iedere regel meer0.171.
Grootcrc letters naar plaatsruimte.
PATENTBLADEN.
De BURGEMEESTER, Hoofd van het Gemeentebestuur
van Leiden, doet te weten, dat de ingevulde patentbladen,
over het dienstjaar 1873 en 1874, voor de wijken 1, 2 en
3, bij het college van zetters, in eene der vertrekken
van bet Raadhuis dezer gemeente, verkrijgbaar zijn, da
delijks van des middags twaalf tot twee uren en wel
tot en met den 2Gsten Juli eerstkomende, terwijl na het
•verstrijken van dien tijd, de onafgehaalde patentbladen,
van die wijken, aan de deurwaarders der directe belastin
den alhier, ter uitreiking moeten worden afgegeven, die,
voor hunne moeite, mogen eischen tien cents zonder
meer.
En wordt deze door plaatsing in de Leidsclie Courant
afgekondigd.
De Burgemeester voornoemd,
v. D. BRANDELER.
Lkiden, 2-2 Juli 1873.
Onlangs deelden ons de dagbladen mede, dat
de Italiaansche hoogleeraar Frederiei bij cholera-
lijders gunstige resultaten verkrijgt van subcutane
(onderhuidsche) inspuitingen met morphine; gene
zing volgt onmiddellijk, werd er zelfs bijgevoegd.
Zal dat bericht evenals zoovele nieuwstijdingen
slechts vluchtig gelezen en even spoedig vergelen
worden? Het zou te bejammeren zijn Wij leeken
kunnen natuurlijk geen onderzoek instellen naar
of een oordeel uitspreken over de meerdere of
mindere waarde van een nieuw geneesmiddel,
maar wal wel in onze macht staat isden wensch
uit te spreken dat bevoegde mannen van het vak
ons daarin voorlichten, ja, wat meer is, waar het
een zoo algemeen belang, de bestrijding eener te
recht zoo gevreesde en zoo verwoestende ziekte
geldt, hebben wij het recht die voorlichting te
eischen.
Er is een tijd geweest dat de geneeskundigen
een geheel anderen rang in de maatschappij be
kleedden dan thans. Bij de Grieken en Romeinen
waren zij slaven, en de tijd toen althans op het
platteland de bediening van wondheeler en bar
bier in éen en denzelfden persoon was vereenigd
ligt niet zoo ontzettend ver achter ons als wij,
den tegenwoordigen toestand in aanmerking ge
nomen, oppervlakkig zouden zeggen. De genees
kunde kwam tot haar recht, en haar werd de
plaats aangewezen die haar toekwam als weten
schap. En tocli zij behoort tot die wetenschappen,
welke nog ver, zeer ver van de volmaaktheid zijn
verwijderd. Dat ontwaart men vooral dan, wan
neer een zoogenaamde acute ziekte, een ziekte met
snel verloop, hare verwoestingen om zich heen
verspreidt. Dan staat de geneeskundige vaak mach
teloos daar, zoodat men de overtuiging bekomt
dat zells de lijders die het geluk hebben te ge
nezen, dat niet zoozeer aan zijn gewaardeerde
hulp hebben te danken als wel aan hun mindere
vatbaarheid, de hoogere veerkracht van hun gestel
of aan welke andere omstandigheid ook.
t Is waarlijk niet bemoedigend, het denkbeeld
•dat de geneesheer, dien wij te hulp hebben ge
roepen, in den blinde rondtast bij het kiezen der
middelen die hij ter onzer genezing aanwendt.
Wij weten het, de cholera woedt weder in
menig gedeelte van Europa, vooral in Hongarije;
"Weenen is er niet vrij van, en ook in Italië
heerscht zij. Wie waarborgt ons dat de gevreesde
ziekte ook ons land niet zal bezoeken? In Enge
land heeft men het gevaar ingezien, en reeds zijn
er van regeeringswege aldaar personen aangesteld
om zooveel mogelijk te waken tegen het over-
biengen der besmetting. Wij noemen dien maat
regel loffelijk, daar hij getuigt van de goede zorg
van het bestuur voor het welzijn des volks, maar
overigens zouden wij verreweg de voorkeur geven
aan het bezit van een afdoend geneesmiddel,
vooral voor staten op het vasteland van Europa
hij het tegenwoordig zoo drukke spoorwegver
keer.
Wij zeiden, dat wij het recht hebben van de
geneeskunde te vernemen, welke waarde de mor
phine als geneesmiddel tegen de cholera heeft. Of
zou het niet waar zijn dat hij, die ter verkrijging
zijner kundigheden gebruik maakt van een geheel
of ten deele uit 's lands kas bekostigde inrichting,
daardoor de verplichting op zich neemt, de door
hem verworven bekwaamheden dienstbaar te ma
ken aan het welz'yn der medeburgers, die door
hunne gezamenlijke bijdragen de schatkist stijven?
Nog daargelaten die hoogere verplichting van elk
lid eener beschaafde maatschappij om zich zoo
verdienstelijk mogelijk te maken jegens zijne mede-
menschen in het algemeen en zijne landgenooten
in het bijzonder.
Er is geen vak, waarvan de beoefenaars meer
aan critiek blootstaan dan dat der geneeskunde.
Geen wonder voorzeker. Waarbij heeft men meer
belang dan hij het behoud van de gezondheid, ja
van het leven? Bovendien omhullen sommige ge
neeskundigen zich, of liever hun vak, met een
zeker waas van geheimzinnigheid, hetgeen zeker
niet strekt om het vertrouwen te doen toenemen in
een wetenschap, die, hoe weldadig ook, in menig
geval toch slechts al te zeer blijkt tekort te
schieten.
Openbaarheid ligt op de weg der wetenschap,
die juist daardoor meer en meer tot ontwikke
ling komt. Daarom zou het naar onze meening
wenschelijk zijn, dat autoriteiten in de geneeskunde
een onderzoek instelden naar de werking der
morphine tegen de cholera. Is de uitslag daarvan
gunstig, zij zullen de voldoening smaken hunne
landgenooten in staat te stellen de nadering van
de gevreesde vijandin met meer gerustheid af te
wachten dan quarantaine-maatregelen kunnen ver
schaffen. Zijn integendeel de resultaten van het
onderzoek ongunstig, wij zullen er toch de over
tuiging door hekomen, dat de geneeskunde, moge
zij ook al niet alles vinden, daarom toch blijft
zoeken, en dat besef kan slechts strekken om
ons vertrouwen op de mannen der wetenschap
te doen toenemen.
LEIDEN, 25 Juli.
Door Curatoren van het Athenaeum te
Amsterdam is aan den hoogleeraar Rosenstein te
Leiden het hoogleeraarsambt in de kliniek te
Amsterdam aangeboden. Door Curatoren der Leid-
sche hoogeschool, door de medische faculteit en
door de studenten dier school zijn deputation aan
den hoogleeraar gezonden, om hem te verzoeken
Leiden niet te verlaten.
Tot hoofdonderwijzeres aan een der scholen
voor uitgebreid lager onderwijs te Rotterdam is
gisteren benoemd rnej. H. W. H. Hoitsema te
Leiden.
Wij vernemen dat Zondag-avond het tooneel-
gezelschap onder directie van de heeren Stoete,
Jacqui en C0., daar 't in de volgende week niet
mag naspelen, in de Stads-Gehoorzaal, op de
zelfde wijze als van de vereenigde tooneelisten uit
Den Haag, eene voorstelling zal geven. Nu het
blijkt dat zulke voorstellingen zeer in den smaak
van het publiek vallen en inderdaad ook rnenig
genoeglijk oogenblik verschaffen, zal ongetwijfeld
door velen, voor wie het zoo moeilijk is van de
kermis afscheid te nemen zonder een „napretje"
te hebben, van die gelegenheid worden gebruik
gemaakt.
Onder de vermakelijkheden die de kermis
dit jaar aanbiedt mogen niet onopgemerkt gelaten
worden de buitengewone toeren van de heeren
Henrici in het lokaal Zomerlust, die door hunne
kracht, vlugheid en zekerheid hij het verrichten
van hunne werkzaamheden de toeschouwers doen
verbazen, zonder evenwel dat angstig gevoel van
spanning en vrees voor ongelukken te verwekken,
dat meestal bij het aanschouwen van dusdanige
kunstverrichtingen ontslaat. Deze gymnasten wer
ken zoo sierlijk en gemakkelijk, dat alleen kenners
kunnen begrijpen, hoeveel tijd en oefening er noo-
dig zijn om het tot op die hoogte te brengen.
Gistermorgen omstreeks 14 uren heeft ze
kere IC. D. onder Oegstgeest uit een sloot nabij
het kanaal het lijkje opgehaald van een 4jarig
knaapje, De V. genaamd. Het kind was waar
schijnlijk spelende te water geraakt.
De Staatscommissie voor de geneeskundige
examens heeft gisteren tot arts bevorderd den
heer P. Schijff.
Volgens berichten uit de Kaapkolonie is de
wet tot het vestigen van een Universiteit aan de
Kaap er door, na levendige discussiën. President
Brand, van den Vrijstaat, is volkomen hersteld,
en zou den 41 den Juni de teugels van hel be
wind weder in handen nemen, tot groote blijd
schap van zijn volk en van gansch Zuid-Afrika,
Naar aanleiding van de bezoldiging van
den generaal Van Swieten wordt aan den Stan
daard gemeld Velen heeft de groote som ver
baasd doen staan, aan den vertrokken generaal
Van Swieten toegestaan. Weinigen echter is be
kend: 1°. dat het toegestaan tractement a ƒ36,000
't gewone bedrag is voor elk O. I. leger-com-
mandant; 2°. dat de toelaag van 100 's daags
strekt om de waardigheid der Regeering op te
houden, en wordt toegestaan aan elk militair
vertegenwoordiger van 't Gouvernement; waarbij
dan 't bedrag verandert naar den rang van den
vertegenwoordiger of commissaris; 3°. 't toestaan
van een gratificatie is niet ongewoon, men be
denke trouwens dat van de verleende ƒ40,000
het nieuwe legerhoofd zich zal moeten voorzien
van een geheel nieuw equipement. Het eenigst
pré, aan den generaal verleend, is het uitkeeren
bij mogelijk overlijden, van zijn vol pensioen a
8000 aan zijne kinderen; niemand zal zulks
echter wraken, daar de vertrekkende vader daar
door de zekerheid erlangde dat hij niet ongerust
behoefde te zijn over de opvoeding zijner kin
deren.
Blijkens het openbaar gemaakte verslag
van de verrichtingen der Bischoffsheimvereeni-
ging gedurende het jaar 1872, beantwoordt die
Vereeniging bij voortduring uitstekend aan haar
doel het leenen van kleine sommen geld tot
vestiging of uitbreiding eener nering. In het ge
noemde jaar is aan 265 personen te zamen eene
som geleend van 38,625dat is 51 leeners en
8465 rneer dan in 1871. Terugbetaald is 34,203;
dat is 8392 meer dan in 1871. Hel aantal dei-
gebrekkige betalers was in beide jaren 15. Het
aantal der leden nam niet toe. In de plaats van
Mr. M. C. Van Hall, die bedankte, is tot lid van
het bestuur benoemd Mr. Jozua Van Eik Jzn.
Het kapitaal der Vereeniging onderging geene
verandering van belang.
Het programma van de feesten die, ter ge
legenheid van het 13de Nederlandsch Taal- en
Letterkundig Congres (van 16 tot 20 Augustus)
te Antwerpen zullen worden gehouden, bevat liet
volgende:
Zaterdag 16 Augustus. Ontvangst der Con-