FEUILLETON.
DB KERSTBOOM.
N°. 4018.
Zaterdag
A0. 1873.
15 Maart.
EEN GEWICHTIGE KEUZE.
Mr. H. A. KTeeb.
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leidon per 3 maandenƒ8.00.
Franco per poata 3.85.
Afzonderlijke Nommerav 0.05.
Deze Courant wordt dagllijks, met uitzondering van
Zon- en FeesUagen, uitgegeven.
PRIJS DB3R ADVKRTENTIKN.
Voor iederen regelƒ0.15.
Grootere letter* naar da plaatsruimte die zij beskan.
li.
De heer van den Berch van Heemstede is door
it aoti-revolutionoairen lot candidaat verkozen;
hij kooden, oprecht moeten we het bekennen, geen
Mer keuze doen; want bij vriend en tegenstander
i; de heer van den Berch geëerd als een man
Ln een edel karakter, standvastig in zijn over
tuiging, steeds eerlijk voor zijne ineening uitko-
luiende.
Moeten wij ons, met al de kracht die in ons
lis, tegen de candidatuur van den heer Schimmel-
yoninck verzetten om diens gemis aan begin-
füleD, den heer van den Berch van Heemstede
luoeten we even onverbiddelijk bestrijden, doch
lem juist om zijn beginselen.
Beiden zijn zij voor ons onmogelijk; maar de
kandidatuur van den beer van den Berch is ons
|ien minste niet raadselachtig.
Aan veelzijdige ontwikkeling, aan bekwaamheid
intbreekt het hem niet; als lid der Gedeputeerde
itaten vao Zuid-Holland toonde hij vaak op ver-
ichillend gebied rijk aan ervaring en keonis te
;ijn. Maar vooral bleek meermalen hoe onwan-
elbaar de heer van den Berch in zijn beginselen
en iu dit opzicht verdient hij dan ook ten
folie met eerbied te worden bejegend. Daarom
Ï6 de bestrijding van zijn candidatnur, io tegen
stelling van die des heereo Schimmelpenninck,
ien betrekkelijk aangename taakhier kan men
;eker zijn dat de bestreden candidaat zijn be-
linselen niet zal over boord werpen. Hij zal er
geen geheim van maken dat hij tegen het open
baar onderwijs is gekant en eenmaal gekozen,
bij elke gelegenheid het zwaard aangorden
Dn de neutrale schooi den doodsteek toe te
brengen.
Geen dubbelzinnigheid is van den heer van
ien Berch van Heemstede te verwachtenbij
leeft zich immer als een der felste tegenstanders
an het openbaar lager ooderwijs doen kennen;
lij zal dat hoofdbeginsel zijner politiek steeds met
ïSDd en tand verdedigen.
Welnu die oprechtheid, die eerlijke, felle
egenkantiüg tegen de openbare school, is voor
)ns het voornaamste motief, om den heer van deo
Berch uit de volksvertegenwoordiging te wereD.
Voor allen, wien het neutraal onderwijs lief is,
Ujlie het met ons weuschen te behouden als de
NWhtigste hefboom voor 's lands welvaart en de
|%otwikkeling des volks, voor allen die de ge-
E'inengde school niet willen zien vervangen door
■lecle-scholen; die den godsdienst niet zooals men
Ien liberalen verwijt uit het hart der natie,
naar uit de school willen verwijderd houden,
geen tweedracht, geen godsdiensttwisten op
le schoolbanken reeds aan te wakkeren, voor
ien allen kan de heer van den Berch van Heem-
tede evenmin als de heer Schimmelpenninck de
rechte man zijn.
Het is niet voor de eerste maal dat de heer
van den Berch candidaat is gesteldmeermalec
trachtte men hem in 'a lands Raadzaal te brengen
doch te vergeefs. En nu mogen de unti-revo-
lutionaireD, de ware tegenstanders der gemengde
school dit betreuren, omdat zij wel nimmer een
eerlijker en rechtschapener man hun steun kunnen
verzekeren, wij voor ons verheugen er ons van
ganscher harte in dat de onverschrokken strjjder
tegen de openbare school nimmer werd gekozen
en wij hopen dat hij ook ditmaal niet zegevierend
uit het strijdperk zal treden.
Immers, indien de kiezers, wat wij vooral hopen
en verwachten, zich trouw van hun burgerplichl
kwijten en niemand de keuze gering acht, dis
hij Dinsdag geroepen wordt in het vaderlandscb
belang te doen, dan zuilen de stemmen, waarover
de anti-revolutionaire richting in dit kiesdistrict
hebben te beschikken, niet voldoende zijn om hei
Óf van de conservatieven - misschien, inen kan niet
weten, door de katholieken geholpen - óf van de
liberalen te winnen.
Alleen wanneer zich de katholieken met de
anti-revolutionairen mochten vereenigen zou wel
licht de triomf van den beer van den Berch ver
zekerd zijn. Maar dit is immers onmogelijk?
Onmogelijk, ja, wanneer zich de katholieken
zand in de oogen laten strooien en zich diets laten
maken dat graaf Schimmelpenninck hun belan
gen, oprecht en eerlijk, kan behartigen, en ia!
bevorderen.
Onmogelijk ja, wanneer de katholieken hun
programma door den eerlijken van den Berch
van Heemstede willen doen onderschrijvenwant
daartoe zat hij, als man van karakter en begin
selen, nimmer te vinden zijo, evenmiQ als de heer
Schimmelpenninck, indien hij een man van be
ginselen ware, den steun der katholieken ooit zou
kunnen erlangen.
Maar die vereeuiging is mogelijk, is waarsch ijo-
lijk en, waarom bet te ontveinzen? ze is
natuurlijk, wanneer men het hoofdbeginsel der
beide richtingen omverwerping van het open
baar onderwijs in 't oog houdt.
Tusschen katholieken en conservatieven bestaat,
wij herhalen het nogmaals, geen de minste
overeenkomst van beginselen; tusschen de anti-
revolutionnairen eu katholieken heerscht volkomen
eenstemmigheid op een hoofdpuDt van politiek.
Zietdaar dus den toestand: de katholieken, die
geen eigen candidaat gesteld hebben, moeten een
keuze doen inet het oog op hun verlangens en
beginselen. Wien du te kiezen; den man, op wiens
politieke consequentie volstrekt geen staat valt te
maken, die de meest tegenstrijdige belangen
zou willen vertegenwoordigen, den heer Schim
melpenninck; of den man, wiens voornaamste
streven, bijna zeiden wij wiens levensdoelde
vernietiging der neutrale school, ook de vurigste
begeerte is van de katholieken Ons dunkt, de be
antwoording dezer vraag kan niet twijfelachtig zijn.
Maar voor ons, voorstanders van het openbaar
lager onderwijsvoor ons, die den weg van voor
uitgang niet willeD verlaten en voor goed wen-
schen te breken met reactie, met stilstand voor
ons, die steeds den heer Taets bestreden als een
man, die niet vrijzinnig, niet tot vooruitgang ge
neigd was; die, nu zich de gelegenheid er voor
aanbiedt, aan Leiden een even waardig als be
kwaam, een even geëerd als talentvol man, van
liberale richting naar de Kamer wenschen af te
vaardigen, voor ons kan er geen sprake zijn
van een keuze tusschen de heeren Schimmelpen
ninck en van den Berch van Heemstedede eer
ste mist geheel den eisch, dien wij den volksver
tegenwoordiger stellen, nam. karakterde tweede
is een man van beginselen die geheel tegen de
onze indruiscbenwij kunnen geen van beiden
aanbevelen.
Van onze zijde wenschen wij op de morgen
door ons te ontwikkelen gronden bet mandaat
van volksvertegenwoordiger te zien opgedragen
aan den candidaat van Het algemeen belang den heer
LEIDEN, IA Hurt.
De Minister van Oorlog beeft bepaald dat er
bij de normaalschietschool van 1 Mei a. s. af tot
21 September d. a. v. een cursus voor officieren
en onderofficieren en gelijktijdig daarmede twee
cursussen voor korporaals en manschappen znllen
worden gehouden.
De cursus zal door 2 luitenants en 2 sergeants,
zoo van het regiment grenadiers en jagers als van
elk der overige regimenten infanterie, beDevens
door 2 korporaals en 1 soldaten van elk der corp
sen worden bijgewoond.
Van het bataljon mineurs en sappeurs zullen
1 luitenant, 2 onderofficieren en i korporaals met
1 Mei bij die inrichting worden gedetacheerd, ten
einde met het gebruik van de sappeurs-karabijn
te worden bekend gemaakt en het noodige onder
richt in het schieten met dat wapen te ont
vangen.
Van elk regiment huzaren zal het onderricht
worden bijgewoond door 1 luitenant en 4 onbe
reden wachtmeesters. Zoowel het personeel van
het corps mineurs en sappeurs, als van de huzaren
zal, zoodra zij den vereischten graad van ge
oefendheid hebben verkregen, naar hunne corpsen
terugkeeren.
Onder bet presidium van den generaal-majoor
N. Mac-Leod, inspecteur van het wapen der infan
terie, zal morgen het examen worden afgenomen
van onderofficieren voor den rang van 2den luite
nant der infanterie, in het lokaal der normaal
schietschool in den Haag. Daaraan zullen de onder
officieren, die bet lichter examen zullen afleggen,
het eerst deelnemen.
Men schrijft ons uit den Haag:
Naar men uit de voorloopige berichten opma
ken kan, zal Nederland op de aanstaande wereld
tentoonstelling te Weenen een waardige plaats
innemen onder de rij van volkeren wier industrie,
kunsten en wetenschappen als anderszins daarop
vertegenwoordigd zullen zijn.
Zij, die in de gelegenheid gesteld waren de
voor deze tentoonstelling bestemde kunstgewroch
ten en voortbrengselen van Nederlandsche volks-
vlijt te bezichtigen, hebben zich daarvan kunnen
overtuigen.
Wij wenschen thans de nandacht te vestigen
op eene ^kleine" bijdrage voor dat grootsch ge
heel. Het betreft een aantal voorwerpen, door
jeugdige handen vervaardigd, voorwerpen en fi
guren, samengesteld door kinderen van drie tot
zes jaren, gaande op de Fröbelsche ontwikkelings-
school alhier, onder de bekwame leiding van me
juffrouw Pijnaker. Men vindt daaronder brieven-
hangers, lucifersbakjes, kalenders, bloemenvazen,
uit verschillende reepjes papier, in allerlei kleur-
schakeeringensaamgevlochten en iD sommige waar
van de photographi8cbe afbeeldingen voorkomen
van de meisjes of knapen, die ze hebben samen
gesteld. Met vertrouwen zulten deze voorwerpen
naar de expositie worden opgezonden, daar zij,
zooals een deskundige verklaarde, gerust met
buiteDlandsche voorwerpen van deze soort kun
nen wedijveren.
Bovendien is ook eene keurige verzameling
handwerken, op genoemde school vervaardigd,
voor de tentoonstelling bestemd, terwijl een al
bum met verschillende teekeningen naar de Frö-
bels methode eveneens daarbij is gevoegd.
Het Comité, benoemd tot het te Weenen op te
richten TegetthofFs monument, heeft van de 22
ingezonden ontwerpen den eersten prijs toegekend
aan den beeldhouwer Ferdinand Schlöth te Rome,
d6n tweeden aan Leopold Rau te Berlijn, en den
derden aan Martin Paul Otto te Berlijn.
Genoemd comité verzoekt de niet bekroonde
kunstenaars, zich ter terugbekoming hunner inge
zonden ontwerpen, tot 20 Maart, te weoden aan
de directie van het Oostenrijksch Museum van
Kunsten en Nijverheid te Weenen.
Op den 15den Februari werd te Londen door
eenige aldaar woonachtige jongelieden de eerste
steen gelegd tot het oprichten eener Nederlandsche
Verceniging. De leiding der eerste vergadering nam
de zich tijdelijk in Londen bevindende predikant,
de heer van Laak, op zich. In diezelfde vergade
ring hebben zich meer dan twintig leden ver
bonden om hunne ondersteuning aan deze inrich
ting te verleenen. Later werden door eene daartoe
benoemde Commissie de handen aan het werk
geslagen tot het verkrijgen eener geschikte en
eenigszins comfortable localiteit, waarin men naar
wensch is geslaagd.
Door zekeren K. van Buiten wordt in de Mep-
peler Cl. de aandacht gevestigd op de wenscbe-
lijkheid en noodzakelijkheid tot bet verschaffen
van vaste verblijfplaatsen aan schipperskinderen
die in de schooljaren vallen, lokalen, waar zij,
terwijl de ouders elders hun brood verdienen,
gevoed en gekleed worden en een goed te hnis
hebben, terwijl zij tevens geschikt onderwijs kun
nen genieten.
Vervolg.)
Dat kwain zoo vroolijk van de dronmende lip
ten dat onwillekearig bij den naam het beeld
Ier straat voor den toebehoorder opkwam, zoo-
lat hij in gedachten ijlings medeliep, door de
leider verlichte straat naar de /Linden." De lo-
omotief floot, zonder zijne snelheid te vermin-
eren, drie of vier maal op een klageuden toon,
de jonge slaapster schrikte op, alsof zij plotse-
»g in haar snellen loop werd tegengehouden,
lire haud greep onrustig iu de plooien van het
narte kleed, en haar ademhaling werd belem
merd en daarna versneld. Toen bracht zij met
laoeile uit
Hoe donker is het huis, Robert, hoe douker
verschrikkelijk 1 Waarom is er geen licht in de
t&tners, zij weten tooh, dat wij komen en het is
kerstavond 1 Margaretha, Anna I Waar is de kleine,
waar is Richard
De oude heer zat met het hoofd vooroverge
bogen en luisterde naar ieder woord. Thans was
er niet alleen deelueming, maar als 't ware be
zorgdheid op zijn gelaat te lezen en hij mom
pelde bij zich zelf: „Zoa ik haar wakker maken?
Misschien dat ik daardoor iets vreeselijks
Doch op hetzelfde oogenblik sloeg zij inet een
hartverscheurenden kreet de haDden boven het
hoofd samen. ,Koud dood koud Richard
Richard mijn lieveling, mijn alles, wordt
wakker I Uwe mama is weer bij u, Richard,
sla de uogeu maar op en zie mij eens, slechts
eeumaal nog, aanl Het is immers keretavood, en
de boom moet aangestoken worden, met al die
bonte lichtjes, gij hebt er u zoo blij over ge
maakt, Richard. Laat mij niet langer smeekeo,
Richard, anders sterf ik, zie ik lig voor u op de
knieën
De jonge moeder was weer van hare zitplaats
afgegleden en drukte met een krampachtige be
weging baar hoofd tegen den rand. De landraad
wilde haar nu opbeuren, toen tegelijk de jam
merende toon harer stem veranderde. Hard eo
terugstootend, terwijl hare hand een afwijzend
gebaar maakte, ging zij voort
«Ga heen laat mij alleen, gij geeft uiij geen
troost. Gij zijt er de schuld van, niemand anders
Ware ik hier gebleven, dan zou hij nog
leven 1"
Hare stem smoorde in tranen, doch tegelijker
tijd maakte zij een heftige beweging met de hand,
als zocht zij iets van zich los te maken, en met
eene uitdrukking van toorn spanden zich de spie
ren van baar gelaat, en zij stiet buiten adem
uit: *Nu berken ik u; ik herken u! Gij zijt een
heerschzuchtig, ongevoelig menscb,die mij zelfs het
heiligste, bet eenige, dat mij gebleven is, inijoe
smart wilt verbieden, verbitteren. Maar gij zult
mij die niet ontnemen ik wil niets meer van
u weten, de band die ous bijeenhield, is verbro
ken daar ligt hij, gij hebt hem verscheurd.
Maar myn smart zult gij mij niet outrukken
en als er geen ander is, dan weet ik een middel
een middel om die te bewaren
Hare band tastte bliksemsnel naar het portier
van den wagen, dat denkelijk voor de laatste maal
in der haast niet zorgvuldig gesloten, door het
drukken opensprong. Met razende snelheid vloog
de trein over hooge, steile steenen glooiingen, en
met gesloten oogen lag de jODge vrouw voor de
opening
In een oogenblik had de oude beer haar krach
tig met beide armen omvat en teruggetrokken.
Hij sloeg de deur diebt, waardoor de ijskoude
nachtlucht binnenstroomde, en legde haar als een
kind op de baDk. Nu hief zij zich eenigszins op en
zag hem met hare groote oogen wezenloos aan,
doch zij verroerde zich niet, maar liet machteloos
met zich begaan eu hare oogen vielen weer dicht.
Hij bleef eene poos over haar zitten, totdat zij
geregeld begon adem te halen, toen liep haar een
koude rilÜDg door de leden, hare wangen gloei
den, maar zij trok instinctmatig de ontbloote hand
op en zocht die onder haren mantel te verber
gen. Doch ter nauwernood eene seconde later
stond de onbekende redder haars levens nogmaals
op, trok met eenige inoeite in de kleine ruimte
zijn zwaren pelsmantel uit en legde die behoed
zaam over de slapende.
{Wordt vervolgd.)
Voor den geprojecteerden Noord-Hollandsch-
Frieschen spoorweg is door de belanghebbende
gemeentebesturen in beide provinciën reeds voor
ongeveer twee millioen geteekeod, zoodat nog
slechts vier ton ontbreekt aan de hoofdvoorwaar
den ter uitvoering doOr het huis Nutton Vignol-
les C. le Londen gesteld.
