N°. 3989
Maandag
A0. 1873.
ÏO Februari.
DAGBLAD.
PBIJ8 DEZER COURANT.
Voor I*i<ta P« 3
Innco por 3-86-
Hjonderlgko 0-06-
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERXKNTIEN.
Voor lederen regel;ƒ0.15.
Orootere lettere naar de plaattruimte die beslaan.
STADS-BERICHTEJÏ.
De Toorzitter van den Gemeenteraad van Leiden
noodiet bij deze, krachtens art. 7, 2de alinea, der
wet van 4 Juli, 1850 (Staatsblad no. 37), de inwoners
dezer gemeente uit om, zoo zij elders in de directe
belastingen zijn aangeslagen, daarvan vóór denlbden
Februari e. k., door overlegging der aanslagbiljetten
ter Seöretarie dezer gemeente, te doen blijken, ten
einde zoo noodig bun recht te bewijzen om, bij de
jaarlijkecbe herziening der lijsten van kiesbevoegdeo,
daarop te worden geplaatst.
En geschiedt hiervan afkondiging door plaatsing
in de Leidsche Courant.
fiefioi Do Voorzitter voornoemd,
v. d. BRANDELER.
Leiden, 4 Februari 1873.
LEIDEN. 8 Februari.
I fl
In bot groot auditorium droeg hedeumiddag te
éen uur de hoogleeraar Biereos de Haan zijne
waardigheid van Rector-Magnificus over aan den
boogleeraar de Vries.
Wegens treurige familieomstandigheden ver
klaarde de geëerde spreker geen eigenlijke oratie
te konnen houdeD, maar zich te moeten bepalen
tot de vervulling van het wettelijk voorschrift,
om de fata academica over het gevloden jaar kor-
telijk in herinnering te brengeü.
De schets dier lotgevallen van de Hoegeschool,
in de Latijusche taal gegeven, maakte een diepen
-indruk, vooral waar de spreker een zoo treffende
vergelijking maakte tusschen twee onvergetelijke
mannen, die aan den lande waren ontvallen
Thorbecke en Kaiser, aan wier groote verdien
sten en veelzijdige talenten hij een kernachtige
hulde bracht, om daarna nog in 't bijzonder uit
de weiden over den ontvallen ambtgenoot, profes
sor Kaiser, wiens verdienstelijk en werkzaam
leven hij in breede trekken in herinnering bracht.
Professor Bierens de Haan wees vervolgens op
-de verblijdende teekenen die zich hadden voor
gedaan; op de benoeming tot curator van den
heer van Reeneo, wieu hij met die onderschei
ding gelukwenschte; maar vooral ook op de
bijzondere onderscheiding een zijner ambtgenoo-
ten, professor Suringar, in den vreemde ten deel
gevallen, nl. in diens benoeming tot doctor hono
ris causa, door de medische faculteit bij de hoo-
geschool te Muuchen.
Hierna den blik werpende op het corps stu
denten, herdacht hij met leedwezen het afsterven
van zes in den bloei des levens aan hun studiën
door den dood ontrukte veelbelovende jongelingen.
Ha deze opsomming van feiten, om in den geest
van den geëerden hoogleeraar van geen oratie
te sprekeD, waarbij telkenmale de aandachtige
en talrijke schare van toehoorders door bijvals-
teekenen van haar instemming deed blijken; na
deze schets, zeggen wij, was het woord aan den
hoogleeraar Scholten als secretaris van den acade-
mischen senaat, om verslag te geven van den
Louii uitslag der prijsvragen, door de Hoogeschool uit
geschreven. Die uitslag mag ongetwijfeld meer
dan bevredigend wordeu genoemd daar aan zes
ch.Bt
eolol
18*
antwoorden een bekroning met het eeremetaal
vijf gouden medailles en éen zilveren, aan éen
antwoord een eervol getuigschrift was ten deel
70.1
en.,: Zij, aan wie deze eer mocht ten deel vallen zijn
deheeren A. BeDthem en il. Treub, Phil. nat. cand.
alhier; C. N. Wijbrands, student aan het Semi-
r*"\ narium der doopsgezinden en het Athenaeum
C illustre te Amsterdam; tl. T. Houtsina, Theol.
cand. alhier; C. H. Kuhn Med. cand. en B. C. J
18. tLoder Jur. caDd. aan het athenaeum illustre te
je «'Amsterdam, en D. P. D. Fabius Jur. cand. alhier.
De aftredende Rector nam daarop Dogmaals
"i, het woord, om, steeds in het Latijn, onder harte
lijke bewoordingen, aan elk der bekroonde schrij-
-vers, die met warmte werden begroet, het stof-
■^felijk bewijs der verdiensten van bun arbeid te
lliro J J
piroverhandigen.
iigibj Ook den geerden spreker, die ten slotte het
^rectoraat aan zijn opvolger overdroeg met den
lt wenach dat de Leidsche Academie steeds in bloei
moge toeoemen, ontbrak het niet aan hoorbare
^bewijzen van instemming met het gesprokene,
tiridat, om het boeiende van den vorm niet het
minst, een diepen indruk maakte.
^""Een begin van brand werd hedenmiddag otn-
,p6treeks éen uur oDtdekt op de Hooigracht, ten
huize van den heer L. Hoewel de brandweer
^spoedig was aangerukt, is de brand Dog in tijds
door de huisgenooteu gebluscht.
Naar wij vernemen hebben lieeren commissa
rissen van het muziekgezelschap Sempre Crescendo
mejuffrouw ScbulzLessig, onderwijzeres aan de
muziekschool alhier, als een hulde aan hare
diensten bij gelegenheid van het laatste armen
concert bewezen, een prachtig cadeau vereerd-
Gedurende deze week zijn in het werkhuis
alhier opgenomen van 158182 volwassen per
sonen eu 6280 kinderen.
De sterkte der Nederlandsche marine was op
1 Januari j. 1. als volgt:
a. Schepen tot verdediging des lands.
1". Voor kusten, zeegaten, reeden en stroomen:
16, waarvan 1 gepantserde stoombatterij, 1 gep.
ramtorenschip, 4 gep. ramscbepen, 5 monitors en
5 rammonitors, te zamen met 56 st. geschut en
2174 koppen; 2°. uitsluitend voor binnengaats,
een 30tal vaartuigen, als 2 gep. drijvende batte
rijen, 2 drijvende batterijen, 1 gep. stoomkanon-
neerboot; 1 stalen kanonneerboot, 1 gep. etoom-
riviervaartuig, 2 stoomkanonneerb. gezamenlijk
met 95 st. geschut en 462 man, (1 drijv. batterij
dient tot exercitiebatterij)voorts 5 verdedigings
vaartuigen van 5 st., waarvan 2 in dienst; 1 id.
van 4 st. gepantserd; 10 kanonneerbooten, nieuw
groot model van 3 st., waarvan 1 in dienst te
Amsterdam1 id. id. van 2 St., gepantserd4 id.
oud groot model van 5 st., waarvan 1 in dienst
te Leiden, tot opleiding.
b. SchepeD voor algemeeuen dienst.
1 gepantserd ramtorenschip; 5 fregatten met
stoomvermogen; 7 schroefstoomschepen 1ste kl.
4 id. 2de kl.; 4 id. 3de kl.; 5 id. 4de kl.; 1 trans
portschip met stoomvermogen, gezamenlijk met
236 stukken en 5395 koppen (een 4tal dezer
vaartuigen is in üost-lndië en eeo in West-Indië
in dienst).
c. Schepen bestemd voor bijzondere diensten
1°. binnenslands en kleine tochten buiten
gaats; 1 raderstoomschip 1ste kl. met 6 st. en
120 koppen 2'. wacht- en kostschepen, 5 schepen,
waaronder 1 liniescbip, 1 fregat 1ste kl. en 1
korvet 1ste kl., gezamenlijk met 45 st. en 1129
koppen; 3°. instructie vaartuigen, 4 schepen, als:
2 korvetten 2de kl., 1 schoonerbrik en 1 flotilje-
vaartuig, gezamenlijk met 23 st.4°. zeilschepen,
nog voor wacbt- en blokschepen bruikbaar, 6
sch., als 2 fregatten 1ste kl., 1 fregat 2de kl., 1
korvet 2de kl. en 2de kl. en 2 brikken, te zamen
tellende 184 stokken;
d. schepen der Indische militaire marine14
schepeD, als: 1 fregat 2de kl.; 2 korvetteo 1ste
kl.; 1 schroefstoomsch. 3de kl.; 5 id. 4de kl.; 1
raderstoomschip 1ste kl.; id. 1 der 2de kl. en 3
ijzeren raderstoomschepen 4de kl. Gezamenlijk
telden die schepen106 st. en 1241 koppen.
e. 6cbepen van het Departement van Koloniën,
met bemanning der Marine, 15 schepen, als 2
raderstoomschepen, 4 ijzeren raderstoomschepen
3de kl., 4 schroefstoomsch. 4de kl., 3 ijzeren ra
derstoomschepen 4de kl., 1 opnemings-vaartuig
en 1 kanonneerboot, gezamenlijk met 37 st. en
468 koppen. (Acht van die schepen zijn in het
vorige jaar meestal te Amsterdam of op Fijenoord
op stapel gezet).
De sterkte van het corps mariniers was op 1
Januari jl. 1829 man (53 officieren eD 1776 onder
officieren en minderen). De bepaalde sterkte was
2170, ontbreken 341.
De Nederlandsche hoofdcommissie voor de ten
toonstelling te Weenen wil zich belasten met het
assureeren der kunstwerken, die voor deze ten
toonstelling worden afgestaan.
De inzending blijft tot 12 Februari opengesteld,
Naar men verneemt is tot lid van de jury, ter
beoordeeling van de talrijke inzendingen, die
verwacht worden op de 9me exposition internatio
nale de produits horticoles et d'objets d'art et d'indus-
trie se raltachant a l'horticulture, te Gent te houdeu,
van 30 Maart tot 6 April, door de Sociéti Royale
d'agriculture et de botanique de Gand, benoemd Dr.
L. Mulder te Arnhem.
Onze landgenoot Martinus van Gelder genoot
30 Januari jl. te Parijs de ouderscheiding tot de
uitgeuoodigden te behooren op een luisterrijke
soirée littéraire et musicale van inevr. Marie
Ratazzi, geb. prinses van Solms, echtgenoot van
den welbekenden Italiaanschen Minister. Mevr.
Ratazzi heeft ook de opdracht aangenomen van
een door den heer v. G. gecomponeerde en nog
onuitgegeven wals voor piano: Le Carnaval.
De officieren-van gezondheid 3de kl. W. T. Clous
en M. Steensma worden met I Maart aanstaande
geplaatst, respectievelijk bij het hospitaal der
marine te Willemsoord en aan boord van Zr. Ms.
wachtschip te Willemsoord.
De luit.-ter-zee 1ste klasse J. A. E. Dinaux
wordt met 16 dezer geplaatst in de rol van Zr.
Ms. wachtschip te Willemsoord, ten einde tijde
lijk het bevel te voeren over Zr. Ms. instructie
vaartuig Ternate.
De officier van administratie 3de klasse N. de
Ronde Bresser, behoorende tot de rol van Zr.
Ms. monitor Heiligerleewordt met 15 dezer op
non-activiteit gesteld; terwijl met 16daaraanvol
gende aan boord van genoemden monitor wordt
geplaatst de officier van administratie 3de klasse
P. K. S. Metman.
BONENLAND.
Amsterdam, 7 Februari. De afdeeliug voor de
ttal-, letter-, geschiedkundige en vvijsgeerige we
tenschappen der Koninkl. Akademie van Weten
schappen zal hare gewone vergadering hoaden
op den 10 dezer, De onderwerpen van behande
ling voor deze vergadering zijn o. a.Ingekomen
stukken. Wetenschappelijke bijdrage over Philo
Juiaeus en zijne schriften, door den heer Hol-
werda. Indiening van een verslag over de hand
schriften van Const. Huygens, behoorende aan de
Atademie; door den secretaris.
-Ben Hub, 7 Februari. Door de afdeeliug 's-Gra-
venhage der Vereeniging tot bevorderiog van
Fabriek- eD Handwerk-Nijverheid in Nederland
was vroeger besloten eens per maand voordrach-
teu of leziogen te doen houden voor de leden en
die tevens toegankelijk te stellen voor werklie
den. Van die gelegenheid werd gisteravond in
de zaal Diligentia een zeor ruim gebruik gemaakt.
Als spreker trad op Dr. W. F. Koppescbaar,
leeraar aan de Hoogere Burgerschool albier, die
zijn hoorders een kijkje wenschte te laten nemen
in het scheikundig onderzoek. Dat kijkje bepaalde
zich ditmaal tot twee zaken. Het eerste gedeelte
van den avond wijdde spr. aan het aantoonen
van arsenicum en koper in een stuk groen papier.
De verschillende apparaten en reagentia die hij
daartoe noodigt had gaven hem ruimschoots stof
om het kijkje over een ruimer veld uit te brei
den, eu zijne verklaringen en ophelderingen, even
nuttig als onderhoudend, hielden voortdurend
aandacht der aanwezigen gespannen.
Toen het den spr. gelukt was aan te toonen
dat het zoo vergiftigde Schweinfurter groen tot
de bestanddeelen van het papier behoorde, meende
hij het niet oogepast met nadruk te waarschu
wen tegen het versieren van kamers met groen
behangsel eu groene gordijnen, waardpor zoo
menigeen zijne gezondheid verloren, ja den dood
gevonden heeft. In het tweede gedeelte vau den
avond trachtte spr. zijn hoorders een denkbeeld
te geven van de wijze waarop de hoeveelheid
van zekere stof in eeu mengsel kan bepaald
worden, waartoe hij een monster suiker gebruikte,
waarvan hij de zuiverheid aantoonde door mid
del van verschillende toestellen.
Na afloop der voordracht betuigde de Voorzit
ter der aldeeling, Mr. J. Kappeijue vau de Cop-
pello zijn dank aan den spreker voor zijne on
derhoudende belangrijke leziDg, onder bijvoeging
dat de volgende maand weder eene openbare
lezing zal gehouden worden.
Heden beeft de Hooge Raadder Nederlanden,
recht doende in eersten aanleg, uitspraak gedaan
in de zaak vau de Hollaodsche IJzeren spoorweg
maatschappij, gevestigd te Amsterdam, eischeresse,
tegen den Staat der Nederlanden, gedaagde; in
welke zaak door de eischende maatschappij van
den Staat was gevorderd eene schadevergoeding
ten beloope van 1,600,000 of een zooveel minder
bedrag ais de Hooge _Raa~d zou oordeeleD, met
renten sedert den dag der dagvaarding en de kosten
van het geding; en welke vordering was gegrond
op beweerde schade door de eischende maat
schappij geledien door de toepasselijke verklaring
van art. 39 der wet van 21 Augustus 1859 (Slbl.
n». 98) uitgesproken bij kon. besluit van 4 Juli
1860 (Stóf. n°. 28), op de spoorweg-onderneming
der eischeresse. Bij een zeer gemotiveerd arrest
heeft de Raad o. a. verstaan, dat, gelijk tusschen
partijen vaststaat, de Staat van 1 Mei 1872 af van de
aan de eischende maatschappij opgelegde verplich
ting gebruik maakt en die maatschappij door die
verplichting tof kosteloos vervoer van brievenmalen
schade lijdt; dat die schade echter alleen bestaat
sedert het tijdstip, dat de staat van de bedoelde ver
plichting tot kosteloos vervoer gebruik maakt, en
afhangt van de wijze, waarop dat gebruik plaats
heeft, zoodat de bepaling dier schade behoort te
geschieden naar tijdgelang en naar de wijze van
gebruik, en alzoo niet kan worden gekapitaliseerd
te minder, daar de staat binnen weinige jaren
kan gebruik maken van zijn recht tot overnemen
vau den onderwerpelijken spoorweg; dat mits
dien een billijk loon voor bewezen diensten den
grondslag der gevraagde schadevergoeding moet
uitmaken, en de rechter voor de bepaling der
hoegrootheid daarvan de voorlichting van deskun
digen behoeft, ten einde deze daaromtrent hun
advies uitbrengen. Alvorens recht te doen ten
principale heeft de Raad bevolen een onderzoek
door deskundigen omtrent het bedrag van jaar-
lijksche vergoeding verschuldigd voor de diensten,
die de Staat van de eischende maatschappij vor
dert, door het vervoer van brievenmalen in bij
zondere, daartoe ingerichte rijtuigen van de post
administratie en voor het vervoer in gewone
rijtuigen; en zijn tot dat einde benoemd de beeren
J. G. W. Fijnje, voorzitter van den Raad van toe
zicht op de spoorwegdiensten, te 's-Gravenhage
W. Testas, lid van den Raad van Commissaris
sen der Maatschappij tot exploitatie van Staats
spoorwegen, te Amsterdam, en L. Gruet, ohef
van de exploitatie bij de Nederlandsche Centraal-
spoorweg-maatschappij te Utrecht; de eedsaf
legging dier deskundigen bepaald op de terecht
zittingen van 7 Maart aaust., des voormiddags te
elf uren; gelast, dat die deskundigen hun bericht
zullen overbrengen ter griffie vau den Hoogen
Raad binnen den termijn van drie maanden na
den dag hunner eedsaflegging, en de kosten ge
reserveerd tot de eind-uitspraak.
De Nederlandsche Maatschappij ter bevor
dering van Nijverheid, departement 's-Graven
hage, zal op Donderdag 18 Febr. des avonds te
halfacht in Diligentia eene vergadering houden.
In die vergadering zullen behandeld worden1°.
Mededeelingen, 2o. Voorstellen voor de punten
van beschrijving, en 3o. Rapport der Commissie
tot het geven vau advies omtrent het onderwerp:
«Emigratie uaar de Nederlandsche koloniën," be
handeld in het Congres der Maatschappij, gehou
den te Süeek in de maand Juli 11. en beraadsla
ging daarover.
Rotterdam, 7 Febr. De Rotterdamsche Sui
kerraffinaderij, met telegraaf en kaDtoor, bij opbod
gebracht op f 159,389 en afgemijnd voor 210,000,
zijn verkocht voor 369,389 aan den lieer A. van
der Linden; hoogst waarschijnlijk zijn zij bestemd
voor de Rotterdamsche Handelsvereeniging.
Schiedam, 7 Februari. Giitereu hebbeD ten
Raadhuize door Burgemeester en Wethouders
plaats gehad de volgende aanbestedingen De le
verantie van 65000 stuks Luiksche keien, aan
genomen door den heer F. J. Smits Jz. te Dor
drecht, voor f 89,89 de 1000 stuks; 400,000 stuks
straatklinkers, door den heer M. Duijs, te Hees
bij Nijmegen, voor f 13,17 de 1000 stuks300
meter trottoirbanden, door do heereu Van Noor
den en Schwertsel, te Rotterdam, voor f 990
eenige metselmaterialen, door de heeren Meurs
en Zoon, te Alphen a/d. Rijn, voor f 1072,77
eene partij houtwaren, door den heer G. J. Boeb,
te Leiden, voor f 4314, en eene partij grint door
J. Goudriaan Az., te Gouderak, voor f 1121,50.
Allen laagste inschrijvers.
Voorschoten, 7 Februari. Hedenavond moch
ten wij het voorrecht genieten mevrouw Lina
Schneider voor de tweede maal in dezen wiDter
voor ons te zien optreden als spreekster. Was
haur auditorium den eersten keer zeer gering,
ditmaal was het getal harer toehoorders niet groo-
ter. Des te meer werd het dus op prijs gesteld
dat zij nogmaals alhier eene voordracht heeft wil
len houden. De diepe stilte, zoolang zij aan bet
woord was, en de uitbundige toejuichingen die
haar te beurt vielen, wanneer zij zweeg, bewij
zen reeds genoeg de ipgenoineuheid ;an het kleine
gezelschap.
