26 November.
FEUILLETON.
N°. 3927.
Dinsdag
A0. 4872.
STADS-BERICHTEN.
LE1DSCB
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden per 3 maandenƒ3.00.
Franco per post3.85.
Afzonderlijke Nomraenn 0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Voor iederen regelƒ0.15.
Grootere letters naar de plaatsruimte die s\j beslaan.
De BURGEMEESTER, Hoofd van het Gemeente-
stuur van Leiden, doet te weten, dat aan den
ntvanger der directe belastingen alhier zijn ter hand
-esteld twee, op den 18den dezer maand, invorderbaar
rerklaarde kohieren voor de belasting op het Per
soneel, dienstjaar 1872 en 1873, voljaarsche- en drie
vierendeeljaarsche aanslagen; terwijl ieder verplicht
I is zijnen aanslag, op den bij de Wet bepaalden
rroet, te voldoen. t
En wordt deze door plaatsing in de Leidsche Cou-
ant afgekondigd.
De Burgemeester voornoemd,
y. D. BRANDELER.
Leiden, 25 November 1872.
IiEIDES, 23 November.
De Minister van Binnenlandsche Zaken heeft
onder dagteekening van 15 November jl. aan de
provinciale besturen eene missive gericht, bevat
tende eenige opmerkingen voortgevloeid uit het
oüderzoek der verslagen nopens de inspectiën, in
den afgeloopen zomer over de verlofgangers der
militie te lande gehouden. Daaruit blijkt, dat over
het geheel de indruk dier verslagen gunstig was.
O. a. blijft het geleiden van de verlofgangers door
de gemeente-veldwachters naar de plaats voor
het onderzoek aangewezen, van gunstigen invloed
op den toestand, waarin zij ter inspeclie versche
nen en op hun gedrag na afloop daarvan, terwijl
de loffelijke pogingen zoowel door burgemeesters
als veldwachters in het werk gesteld tot voorko
ming van ongeregeldheden na den afloop van het
onderzoek, in de missive op hoogen prijs worden
gesteld, vermits zij niet weinig bijdragen om de
taak der militiecommissarissen bij die gelegenheid
te verlichten. De Minister acht het wijders wen-
h schelijk, dat de gerezen bezwaren over de onge
schiktheid van sommige plaatsen tot het houden
van onderzoek aangewezen, zooveel mogelijk
worden weggenomen en evenzeer dat bij de be
paling der dagen voor het onderzoek zooveel
doenlijk worde gelet op het geloolsbezwaar, door
de Israëlieten in de groote steden kenbaar ge
maakt. Omtrent de miliciens, die mede in de
termen van oproeping vielen, doch zich tot het
louden der najaarsoefeningen bij hunne corpsen
fin werkelijken dienst bevonden, zijn de corps-
commandanten door den Minister van Oorlog aan
geschreven om, te rekenen van den dag waarop
zij anders met groot verlof zonden worden ge
zonden, hen ter zake hunner overtreding der
uiilitiewet gedurende drie maanden in dienst te
li houden.
Mevr. Sezzi heeft Zaterdagavond op zeer boei
ende wijze het een en ander medegedee'd over
de vrouw en het huwelijk, als ook over den
invloed ten goede, dien de vrouw op de conver
satie der manneu kan uitoefenen, terwijl de eé-
libataires bijzonder over den hekel gehaald wer
den, maar toch ter vergoelijking werd opgemerkt,
dat de luxe der dames, vooral der Frausche,
menigen heer een reden was om ongetrouwd te
blijven.
Deze conférence was heter bezocht dan de
vorige, en wij hopen dat morgen het onderwerp
l'esprit des bêtes nog meer hoorders zal lokken,
't Ligt waarlijk niet aan de begaafde spreekster,
die in den Haag met zooveel genoegen gehoord
werd, dat zoovelen wegblijven, maar waaraan
dan?
Wij weten het niet, maar zien de volgende
voordrachten, waaronder eene over het bekende
werk Monsieur, madame et bébè, met belangstelling
tegemoet.
De tweede volksvoorstelling in den schouwburg,
gisteravond, onder directie van den heer J. C.
Valois, werd door velen bezocht, zoodat een uur
voor de voorstelling de plaatsen op alle rangen
reeds verkocht waren. De bezoekers hebben
zich dol geamuseerd met „Robert en Bertrand,
of de lustige vagebonden", en waarlijk, wij moe
ten zeggen, dat het goed werd afgespeeld, maar
het stuk heeft geen de minste beteekenis en wij
begrijpeu niet hoe een auteur zooveel dwaasheden
bij elkander kan brengen. Wel is waar is er
in dit blijspel niets onzedelijks, maar tevens ook
niets dat eenig voedsel geeft voor verstand en
hart, en zou het onze keuze niet zijn het voor
het volk te geven.
Het prov. gerechtshof van Overijsel heeft Zater
dag het vonnis van de Deventer rechtbank, waarbij
Dr. van Vloten was veroordeeld toi 15 dagen cel
lulaire gevaDgenistraf, vernietigd wat de opgelegde
straf betreft, en hem veroordeeld tot een geldboete
van ƒ300, bij wanbetaling te vervangen door sub
sidiaire gevangenisstraf, en in de kosten van het
hooger beroep.
Ia de Debating-Sociely Vooruitgang te Amster
dam zal Woensdag e. k. wordea verdedigd de
volgende stelliDg: „De verregaande aanmatiging
en onverschilligheid, door een groot gedeelte der
werklieden ten opzichte van patroons en werk
zaamheden betoond, is het gevolg van vroegere
verdrukking."
Den Ilden December a. s., 's voormiddags ie
10 uren, zal wederom een vergelijkend examen
gehouden worden voor de betrekking van surnu
rnerair bij de Staatsspoorwegen. De aanstelling
als 3de klerk bij de exploitatie-maatschappij geeft
eene bezoldiging van 400 'sjaars.
De gewone audier.tie van den Minister van
Financiën en die van den Minister van Oorlog
zal op Donderdag den 28sten dezer niet plaats
hebben.
Z. M. heeft aan de Commissie uit de Staten
der provincie Drenthe tot onderzoek vau en rap
port over de stukken betreffende het verschil met
de provincie Groningen over de afwatering van
in Drenthe gelegen gronden en de waterwegen
van het waterschap Westerkwartier machtiging
veileend tot voortzetting harer werkzaamheden
na de sluiting van de najaarsvergadering dier
Staten in 1872.
binnenland.
Bij resolutie van den Minister vau Financiën,
van 22 November 1872, is bepaald, dat te Wil
lemstad, met ingang van 1 December aanstaande,
tot de vereeniging van de aldaar gevestigde post
en telegraafkantoren, ouder het beheer van éen
ambtenaar, hoofd van het \ereenigd kantoor zal
worden overgegaan, en dat de directeur van het
Hijkstelegraafkantoor te Willemstad, de heer J.
Siinonuin Helbach, als directeur vau het vereenigd
kantoor zal optreden.
Amsterdam, 24 November. In plaats van de
vroeger alhier bestaande sub-commissie voor de
Kweekschool voor zeevaart te Leiden, heeft zich,
op verzoek van de commissie van oppertoezicht
en beheer dier school, alhier eene nienwe sub
commissie geconstitueerd, bestaande uit de heeren:
H. F. R. Hubrecht, president; H. de Veer; Mr.
W. W. van Lennep, J. C. W. van Kerkwijk; Dr.
A. A. G. Guye en Jhr. O. R. v. Andringade Kem-
penaer, secretaris-penningmeester.
llaarlem, 23 November. Door kooplieden, ma
kelaars en commissionairs te dezer stede wordt
een aan de Kamer van Koophandel en Fabrieken
gelicht adies onderteekend, waarin zij te kennen
geven, zeer ingenomen te zijn met het door de
Kamer van Koophandel te Amsterdam gedaan
verzoek, dat het beursuur aldaar vervroegd worde.
Haarlemmermeer, 22 November. Omtrent den
gisteren vermelden brand in eene boerderij nabij
Bennebroek verneemt men nader, dat die niet
is ontslaan door vonken uit eene locomobile, maar
dat bij is aangekomen in den koestal, 's morgens
te halfzes, bij het voederen van de koeien, door
eene petroleumlamp, die te hoog opgahangen was,
waardoor eeD plank van den zolder doorbrandde
en het stroo daarboven vuur vatte. De arbeider,
belast met de zorg voor het vee, bemerkte het
toen het te laat was, en in een half uur lag het
groote gebouw met alles wat het bevatte in de
asc.h, op het woonhuis na, dat gespaard bleef.
Ook de dorschmachine is verbrand, maar door
het brandende riet, dat van het dak viel, en niet
door eigen vuur, daar zij geheel buiten werking
en het vuur der locomobile niet eens aan was.
Den Haag, 23 November. De Haagscbe apo
thekersbediende J. B. is bij arrest van het Pro
vinciaal Gerechtshof in Zuid-Holland van heden,
schuldig verklaard aan de hem ten laste gelegde
vervalscbing van negen recepten, en veroordeeld
tot eenzame opsluiting van acht maanden en 18
boeten elk van 50.
Gorinchem, 23 November. Door den Raad
dezer gemeente is besloten, om de plaatselijke
directe belastingen op de inkomsten zoodanig te
wijzigen, dat van de onzuivere inkomsten van
iederen aangeslagene eene som van 400, zijnde
dat gedeelte van het vermogen 't welk voor elkeen
tot onmisbaar levensonderhoud vereischt wordt,
zal afgetrokken worden.
gemengd nieuws.
Te Hengelo heeft zich zekere G. W., echtgenooie
van H. B., door middel van ophanging van het
leven beroofd. De oorzaak van dit treurige geval
wordt toegeschreven aan de gevolgeu harer be
valling, die voor weinige dagen plaats vond.
Eene boerenvrouw uit Oldebroek kocht eenigen
tijd geleden eenige lappen van den koopman A.G.
te Kampen, die met zijn goed uitgestald was in
de Plantage aldaar; de vrouw bemerkte kort
daarop, dat zij haar paraplu bij de uitstalling
van den koopman had laten staan; zij keerde
terug, doch de koopman beweerde van de para
plu niets te weteninmiddels vernam de boerin
dat de eerlijge koopman hare parapluie aan eene
andere vrouw had verkocht. De koopman is des
wege vervolgd, en hoezeer hij voor den rechter
beweerde niet to hebben geweten dat de para
plu aan da vrouw toebehoorde, maar gedacht
dat die onder de uitgestalde goederen aanwezig
was geweest, heeft de rechtbank hem schuldig
verklaard aau diefstal en veroordeeld lot S maan
den eenzame opsluittng. De veroordeelde heeft zich
terstond tegeD dat vonnis in hooger beroep voor
zien. Op het Hollandsch Diep, bij Willemstad,
is een groot nieuw tjalkschip, De Vrouw Adriana
Willemina, met 2000 mud rogge, aangevaren dnor
de zeestoomboot Hendrikus tlarinus en wel zoo
hevig, dat de tjalk bijna onmiddellijk zonk. De
reeds te bed liggende beide kinderen van den
schipper kouden nauwelijks gered worden. Met
die kinderen en zijn vronw, zuster en beide knechts
kwam hij te nanwernood op de zeestoomboot
over, vanwaar hij aan wal werd gezet. De onge-
lukkigen kwamen te Willemstad met niets bij
zich dan de kleeren die zij aan hadden. In
eene algerneene vergadering van de Leeuwarder
ijsclub is besloten om in den aanstaanden winter,
„ijs en weder dienende," drie hardrijderijen op
schaatsen (eene door mannen, eene door mannen
en vrouwen en eene ter keuze van de directie)
te houden. Zaterdagmorgen heeft op het fort
Hons wij It een treffend oogeluk plaats gehad. Bij
het ledigen vau granaten is er een gesprongen,
waarbij de korporaal M. doodelijk gewond werd
en den kanonnier v. d. A. beide armen verbrij
zeld werden. Op het bekomen bericht is de eerst
aanwezende oflicier-van-gezondheid, doet. Wete-
ling, met nog *2 oflicieren-van-gezondheid onmid
dellijk naar de plaats van het onheil gegaan, om
bijstand te verleenen. De korporaal is korten tijd
daarna overleden en des avonds met den kaoon-
nier naar het hospitaal te Utrecht overgebracht,
waar den laatste beide voorarmen zijn geampu
teerd. Naar men verneemt is zijn toestand naar
omstandigheden wel. De keizer van Duitsch-
land is 5 voet 10 duim lang, de kroonprins 5 v.
11 d., prins Albrecht 6 v. 4 d., terwijl vorst Bis
marck dezelfde lengte heeft als de kroonprins.
Men heeft om dit te weten te komen, zeker den
holkleërmaker geraadpleegd
I
De ongeregeldheden te 's-IILEIIENBEItG.
[Vervolg.)
De schrijnwerker Herm. Boers heeft de vecht
partij aangezien; wil echter vnn de vroeger onder
eede afgelegde verklaring omtrent de deelneming
daaraan door Schillo en Herin. Meyer niets meer
weten; evenzoo, tegen hunne vroegere verklarin
gen in, de drie beschuldigden Knist, Krayvanger
en Koenen.
De timmerman Berendsen (protestant) verklaart,
dat men twee vensterruiten bij hem heeft ver
brijzeld, een met een steen, de ander met de vuist,
waarbij ook Schillo, zooals diens metgezellen vroe
ger zeiven hebben gezegd, maar thans ontkennen,
aan de hand heeft gewond.
De zaalvormer Wesendonk verklaart, dat hein
verhaald is dat Schillo den hofkainmerrath Grimm
deo hoed van liet hoofd heeft geslagen en in 's-Hee-
renberg vensters heelt verbrijzeld.
Omtrent Conrad Kuist wordt verder getuigd
door den drukker Wilhelm Hiiber, dat deze
aan bet oproer heeft deelgenomen, dat alle drie
de Kuisten Beijer, Tervoort en Straatman hebben
geslagen, en een Kuist den student van der
Loeft' met het hoofd van achteren heeft omver
geworpen.
Dt. geinige Lambert Becker verklaart eveneens
de mishandeling van van der Loeff door Conrad
Knist. De vvederkeerige beschuldigingen van de
beklaagden worden, als onwaar, door hem inge
trokken.
De getuige Peter Pottlander, schrijver, wiens
verklaring wordt voorgelezen, omdat hij ver
hinderd is te verschijnen, bevestigt de mede
plichtigheid van Schillo, Jansen, Tück en een
der Kuisten en verklaart, dat een 's-Heeren-
berger, op de fabriek van Lensing te Emmerik
arbeidende, de Euunerikers heeft aangespoord
om terug te keeren naar Berg.
De getuige Bernhard Strante heeft de mis
handeling van van der Loeff en de aanranding
der dame door C. Knist gezien.
De 25ste getuige, Bernhard vou Lotum wi'
thans niet meer weten dut Knist aau Straatman
bet geweer heelt ontrukt, maar blijft ten slotte
bij zijne vroegere in deze zaak afgelegde verkla
ring, na door den voorzitter daartoe U zijn
vermaand, volharden.
De getuige Gönternoter verklaart nader, dat
Schillo de met oranjelinten versierd» personen
heeft nageloopen, bravo geroepen, in de handen
geklapt heeft en dat de Einmerikers nu in
grooter dan in kleiuer hoepen de stad hebben
doorkruist.
De 26ste getuige, horlogemaker Franz Heuvel,
verklaart, dat de Emmerikers in troepen naar
de markt zijD getrokken, en onder ben een
artillerist met een sabel wus. Een jongmensch,
waarschijnlijk C. Knist, bad tot hem gezegd;
Laat maar drie van de beste kerels komen, wij
spelen het spoedig met hen klaar! Dit was bij
den oploop op de markt.
De beschuldigde Th. Reintjes, die vroeger zijn
metgezel C. Knist rechtstreeks beschuldigd bad
van deelneming aan de zaak, heeft thans alles
vergeten. De volgende verhooren betreffen het
aandeel, dat hij er aan gehad heeft.
De löjarige Johan Berendsen verklaart omtrent
den oploop op de markt, hoe Straatman uit zijn
huis met gevelde bajonnet tusscheu de men gte
was gerend en den beschuldigde Gerhard Kersten
had willen steken; deze hield bet geweer vust,
dat toen door O. Kuist en anderen weid afgeno
men. Vroeger liud getuige uitdrukkelijk verklaard,
dat Straatman door de omstanders met stoksla
gen was ontvangen en dat men hem eindelijk
bet geweer had ontrukt; bepaaldelijk verklaarde
hij ook vroeger dat Heintjes en C. Kuist aan die
daden hadden deelgenomendat deze ook geroe
pen hadden: Oranje in de gootl weg met de
Geuzen I Ed. Koenen had een geel papier (oranje)
door de göot gesleurd; Ophees tweemaal een
pistool afgeschoten. Met C. Knist, die het geweer
droeg voorop, was de troep, ongeveer 30 a 40 man
in triomf naar de herberg van Evers getrokken.
Thans wil getuige van de slagen van niemand
meer iets weten, ondanks de aansporing van den
loorzitter, die hem aau zijne vroegere verklarin
gen herinnert.
De 23ste getuige Wilhelm Knist weet niets
bijzonders te verklaren. De beschuldigde Koenen,
de drie broeders Knist, Herman Meijer, die vroe
ger Reintjes uitdrukkelijk en herhaaldelijk als
medeplichtige hadden genoemd, zeggen thans
daarvan niets te weten.
De kleermaker Joh. Messing getuigt omtrent
het tumult, de aanranding van heeren en dames
die oranjelinten droegen, de tegenwoordigheid
van Ruintjes die nog een heer had aangerand,
de vervolging van de juffrouw van Straatman,
die met oranjelint versierd uit het sociëteitsge
bouw was gekomen. Reintjes riep: Oraüje in
de goot! De dame liep voort, met opgeheven
paraplu en riep: „Welnu, ik sta voor liet
vadeilaudl" in den Duilschen tekst staat: Welt
