Maandag
18 November.
If. 3920.
A0. 1872.
LE1D8CB
DAGBLAD
PRIJS DEZER, COURANT.
Voor Leiden par 8 maandenƒ8.00.
Franco, per port8.85.
Aüonderlyke Nommer»0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DBR ADVSRTENTIEN.
Voor iederen regelƒ0.16.
Orootere letten naar de plaatsruimte die i\j beslaan.
STADS-BERICHTEN.
Vergadering van den Gemeenteraad van Leiden,
op Maandag den 18den November 1872, 's avonds
te acht uren.
Onderwerpen
1». Verzoek van de heeren De Bordes, WiggersVan
Kerchem en baron Sloet, om ondersteuning uit
de gemeente-fondsen ten behoeve van hun plan
tot aanleg van een spoorweg van Leiden naar
Woerden. (215).
2*. Voorstel van Burgemeester en Wethouders, tot
het indienen van een adres aan de Provinciale
Staten van Zuid-Holland, waarbij wordt verzocht
het plan tot aanleg van bovengenoemden spoor
weg, uit de provinciale fondsen te willen onder
steunen.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
LEIDEN,
Gezien het adres van Fbanx van dee Kloot,
melkverkooper, wonende alhier, waarbij hij vergun
ning vraagt om in het pakhuis aan het Pieterskerkhof
n°. 18 varkens te houden en te mesten, alsmede om op
het open erf van hetzelfde perceel mest te bewaren
Gelet op art. 4 van het Koninklijk besluit van
31 Januari 1824 (Staatsblad n°. 19), alsmede op art.
224 der algemeene politieverordening van 24 October
1867;
Doen te weten, dat tot het hooren der eigenaars
en bewoners van de naast bijgelegene en belendende
panden, ten opzichte der informatiën de commodo et
incommodo, door Burgemeester en Wethouders zal
worden gevaceerd op het Raadhuis dezer Gemeente,
op Donderdag den 21sten November aanstaande, 's voor
middags te elf uren; zullende de belanghebbenden
verplicht zijn hunne bezwaren tegen dat verzoek op
dien tijd in te brengen, terwijl, bij verzuim daarvan,
zij gehouden zullen worden zich tegen de inwilliging
niet te hebben verzet.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
v. n. BRANDELER, Burgemeester.
E. KIST, Secretaris.
Leioen, 16 November 1872.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
LEIDEN,
Qeziea art. 7 der Algemeene Politieverordening,
vastgesteld den 24sten October 1867
Doen te weten, dat door hen, ingevolge art. 6 dier
verordening, is benoemd tot Heer der gebuurte nfl. 37
of n°. 4 van Wijk VIII, de heer PAULUS FON
TEIN Senioe, in de plaats van Jacobüs Filippo,
overleden.
En wordt doze door plaatsing in de Leidsche Courant
afgekondigd.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
V. D. BRANDELER, Burgemeester.
E. KIST, Secretaris.
Leiden, 16 November 1872.
LEIDEN, 16 November.
Met onverdeeld genoegen maken wij gewag
van het volgend voorstel, door Burg. en Weth.
aan den Gemeenteraad ingediend en dat Maandag
avond zal worden behandeld
Wij stellen Uwe vergadering voor tot de vast
stelling van het hierna volgend concept-besluit
over te gaan:
De Raad der gemeente Leiden;
Gezien het adres van de heeren J. P. de Bordes,
C. F. VV. Wiggers van Kerchem en Mr. L. A. J.
W. Baron Sloet, verzoekende ondersteuning uit
de gemeente-fondsen ten behoeve van hun plan
lot aanleg van een spoorweg van Leiden naar
Woerden
Overwegende
dat de lot stand koming van dit plan geacht
moet worden in het belang der gemeente te
zijn;
1 dat de voorloopig aan de heeren P. C. Kuijffen
■A. Kaptijn te Woerden verleende concessie tot
aanleg van eeueu spoorweg van Leiden naar
Utrecht is vervallen, als zijnde die concessie niet
op den bepaalden tijd aanvaard;
dat dientengevolge mede als vervallen inoet
worden beschouwd het Raadsbesluit vau 11 Mei
1872, waarbij auu bovengenoemde voorloopige
concessionarissen ten behoeve van hunne onder
neming een subsidie van f 100,000 uit de ge
meentekas is aangeboden geworden;
Heeft besloten;
I. Burgemeester en Wethouders to machtigen
om voor een bedrag van tweemaal honderd vijftig
luizend gulden in aandeelen deel te nemen in de
geldleeniog welke tot den aanleg van den spoor
weg Leiden—Woerden zal wordeu aangegaan
door de naauilooze vennootschap te dien einde
door adressanten op te richten, en zulks onder
de navolgende voorwaarden:
1°. dat aan Burgemeester en Wethouders zal
zijn gebleken, dat de voorwaarden der geldlee-
ning in hoofdzaak sameusteminen met die welke
door adressanten in hun adres en bij de nadere
mondelinge samensprekingen met het Dagelijksoh
Bestuur zijn opgegeven;
2°. dat in geen geval de gunning van den aan
leg geschiede zoogenaamd d forfait en er derhalve
van betaling in aandeelen of obligatiëu geen sprake
zal zijn.
3*. dat wanneer de benoodigde som niet in aan-
deeleu zal kunnen worden geplaatst, maar de
uitgifte van obligatiën noodig zal blijken, de ge
meente bevoegd zal wezen hare inschrijving in
aandeelen geheel of gedeeltelijk te verwisselen
in eeue inschrijving van obligatiën
4'. dat Burgemeester en Wethouders zich zul
len hebben verzekerd dat de verbinding van de
Dieuwe spoorbaan met den Hollandschen ijzeren
spoorweg te Leiden en het doorloopend recht-
streeksch verkeer tusschen beide wegen voor per
sonen, goedereD en vee werkelijk zal verkregen
worden
5°. dat de betrekkelijke Raadsbesluiten de goed
keuring van de HH. Gedeputeerde Staten van
Zuid-Holland zullen hebben verworven.
II. Te bepalen dat dit besluit zal geacht wor
den te zijn vervallen, wanneer de definitieve
concessie tot aanleg van bedoelden spoorweg niet
vóór of op den lsteri Maart 1873 aan de adres
santen zal zijn verleend.
Gedurende deze week zijn dagelijks in het
Werkhuis alhier opgenomen van 105 tot 118 vol-
wasseo personen en van 36 tot 46 kinderen.
Uit den Haag wordt ons een libel toegezonden,
dat bij den christelijk-historischen boekhandelaar
H. J. Gerretsen op het Spui aldaar is uitgegeven.
Om onze lezers een denkbeeld te geven van dat
product, nemen wij het volgende van de vier
coupletten over:
„Liedje op de Peslwel.
wijze: Waar t> Keesje?
„Waar is wijsheid? Waar is wijsheid?
JBy de Staten-Generaal!
Men maakt wetten voor 't be? metten,
Erger dan de ergste kwaal I
Ieder moet gift in 't bloed,
Door een dokter laten prikken,
Zich naar d'inquisilie schikken,
Dat in 't vrije Nederland!
Jongens, 't is sen dubb'le schand
„Waar is wijsheid? enz.
Te betalen voor 'a lands scholen,
Door modernen aanbevolen,
Waar de jengd van meet-af-aan
Leert het Christendom veramafin.
„Om dat voorrecht te genieten,
Dwingt de Staten-Generaal
Etter in het bloed te gieten,
En dat wel op groote schaal I
Die 't niet wil zwijge stil;
Mag zijn kind'ren laten loopen,
Voor hen staan geen scholen open.
Dat in 't vryé Nederland?
Jongens 't is nog meer dan sohand."
Wat dunkt onzen lezers wel van zulk een schot
schrift? Dat gaat du uit van de strijders voor ge
moedsbezwaren, van de kampioenen voor de ge
wetensvrijheid, van de zielverzorgers der ver
drukte minderheid!
Waarlijk, ons land zou wèl te beklagen zijn
wanneer de schrijvers van zulke schimpschriften
en hun aanhang, hier in eeDig opzicht konden
zegevieren.
Zij, die voor de wetten des Rijks zoo weinig
eerbied toonen te bezitten, dat ze het plebs hun
walgende taal in koor lateD zingen; zij, die de
wettige vertegenwoordiging des lands voor het
volk trachten te verguizen en bespotten, zij ver-
dieneu niet dat men zelfs het oor leent aan hun
bezwaren van „kwetsing van den historisch ge
worden nationaleu geeBt", zooals de Standaard
heden zegt.
Wij hebben op het voetspoor van het Haagsche
Uagblad een voorstel Ie doen.
Men late den schrijver der vier artikelen over
de Kieswet-hervorming in het residentieblad een
nieuwe census-voordracht ontwerpen; wij zullen
dan ongetwijfeld iets verkrijgen, dat, in origina
liteit althans, de voorkeur verre verdient boven
het wetsontwerp, door den Minister Geertsema
ingediend.
In drie lange artikelen betoogt hij eerst de nood
zakelijkheid dat er een andere, in zijn geest
betere, Kamer moet komen en discht daarbij een
aantal nieuwigheden, ook ten aanzien der Eerste
Kamer op; om tot dè,t doel te geraken en om
geen andere reden, moet de census worden ver
anderd, zoodat er meer kiezers komener moet
geen enkel samengesteld district meer zijn; voor
elke 45,000 zielen moet éen lid van de Tweede
Kamer worden verkozen, enz. en dén komt het
volgend vermakelijk voorstel
„1°. van het volle getal ingeschreven kiezers wor
deu 20 pCt. afgetrokken voor zieken, afwezigen
en om andere wettige redenen verhinderde kie
zers van het overblijvende cijfer heeft de caDdi-
daat, om gekozen te worden, noodig de volstrekte
meerderheid, onverschillig het getal opgekomen
kiezers. Bij voorbeeld Amsterdam heeft thaüs
4000 kiezers; men trekt daarvan af 20 pCt., dus
800, blijft over 3200 kiezers. Om lid te worden
vau de Tweede Kamer in het district Amster
dam, zal dus de caudidaat minstens 1601 stern-
meu moeten op zich vereenigen.
„2°. Heeft bij de eerste stemming geen der
candidaten dat vereischte getal verkregen, dan
heeft er, onder dezelfde bepalingen, een tweede
vrije stemming plaats.
1,3'. Wordt ook dén door geen der candidaten
de meerderheid verkregen van het getal ingeschre
ven kiezers, dan wordt het kiesdistrict vervallen
verklaard van zijn kiesrecht voor de te vervulleD
plaats, gedurende het tijdperk waarvoor de ver
kiezing zou hebben plaats gehad."
Het zonderling idéé is splinternieuw, dót is
een verdienste, die echter een weinig wordt weg
genomen door de onmogelijkheid der uitvoering
van het geheel, om er niets anders vau te zeggen.
Wij laten punt 1 en 2 met al het voorafgaande
rusten, maar vragen alleen naar aanleiding van
punt 3: als nu in geen der districten de meer
derheid wordt verkregen van het getal ingeschre
ven kiezers, óok na de tweede vrije stemming;
en als dan al de kiesdistricten vervallen verklaard
zijn van hun kiesrecht voor ol de te vervullen
plaatsen; als er dus van" tijd tot Lijd geen Tweede
Kamer uieer zal zijn, wil dan de schrijver in
het Haagsche Dagblad en hij alleen het geheele
Nederlandsche volk vertegenwoordiger.
Waarom niet? Un homme bien aterli en vaut
quaire-vingl I
Het gisteren aan de Locomotief ontleeude bericht
omtrent den zendeling Bode, is, naar hetgeen de
Sam. Cl. en de beide Soerabajasche bladen daar
over melden, onjuist en overdreven voorgesteld.
Met ingang vau deQ 18den dezer zal het Rijks
telegraaf kantoor te Oudewater open zijn: op
werkdagen, van 9 tot 12 uren voor- en van 3 lot
7 en 8 tot 9 uren namiddag; op Zon- en feest-
ilugen, van 9 tot 10 uren voor- en van 3 tot 5 en
6 tot 7 uren namiddag.
De diensturen van het Rijkstelegraafkantoor te
Harderwijk, hetwelk blijkens eene vroegere aan
kondiging op den 20sten dezer wordt geopend,
zullen zijn geregeld als volgtop werkdagen van
8 tot 12 uren voor- en van 2 tot 4 en 6 tot 8
uren des namiddags: op Zon- en Feestdagen van
8 lot 9 uren voor- en van 2 tot 6 uren namiddags.
Met iDgang van den lsten December a. s. zullen
de Rijkstelegraafkantoren te Arnhem, Groningen,
Leeuwarden, Nieuwediep en Utrecht op werk
dagen open zijn tot 10 uren namiddags.
Openbare vergadeiiug van den Raad van State
atdeeliog voor de geschillen van bestuur, op Woens
dag den 20slen November 1872, des voormiddags
te 11 uren.
Z. M. heeft aan C. Goekoop op zijn verzoek
eervol ontslag verleend als burgemeester der ge
meente Goedereede en Stellendam, en als zoodanig
benoemd Mr. G. J. Goekoop.
Z. M. heelt benoemd tot tijdelijk leeraar aan
de Rijks hoogere burgerschool te Roermond V.
A. Julius.
BINNEIVLAIN D.
Amsterdam, 15 November. Heden werd alhier
in het lokaal Odéon een talrijke bezochte verga
dering gehoudeQ van crediteuren der Oost-Indische
Maatschappij van Administratie en Lijfrenteu,
belegd ter beraadslaging over het voorgestelde
accoord en de daarop door de heeren Mr. T. M.
C. Asser, Mr. J. P. van Bosse en 12 andere heeren
voorgestelde amendementen. Tegen de meeste diet
amendementen bestond bij heeren bestuurscom-
missarissen, blijkens de mededeelingeD van hun
nen voorzitter Mr. C. J. A. den Tei en hunnen
raadsman Mr. J. C. de Vries, geen overwegend
bezwaar. Enkele werden al dadelijk door hen
overgenomen andere gaven aanleiding lot dis
cussie, o. a. het voorstel om het getal der door
crediteuren te beooeinen commissarissen te bepalen
op 4 in plaats van 3. Bij stemming verklaarden
zich ongeveer 2400 stemineu voor en omstreeks
1600 stemmen tegen het amendement. (Voor elke
f 1000 aan schuldvorderingen werd hierbij eene
stem uitgebrachi), zoodat aan de heeren bestuurs-
commissarissen in overweging is gegeven eene
wijziging van het accoord in den geest der uit
breiding van het getal commissarissen voor te
stellen. Vervolgens werd door oe crediteuren over
gegaan tot de verkiezing, bij besloten briefjes,
van voorloopig drie commissarissen, waartoe ge
kozen werden de heeren F. A. Lens, oud-notaris
in Indië, lid der firma Lens en Bergsma, te Arn
hem, Mr. T. M. C. Asser, hoogleeraar en advocaat,
en G. J. de Clercq, directeur der Ned.-Iud. Han
delsbank, beiden alhier.
Naar men verneemt zal in de vergadering
der maatschappij van drijvende dokken het bou
wen van een nieuw groot dok alhier worden
voorgesteld, waardoor bij het openen van het ka
naal de groote mailbootco alhier zouden kunnen
worden gedokt.
De Amsterdamsche Kanaalmaatschappij zal a. s.
Maandag hier ter stede eene buitengewone ver
gadering van aandeelhouders beleggen. In die
bijeenkomst moet eene beslissing worden geno
men I'. Over het aangaan van eeQ geldleening
ten laste der Maatschappij, groot bt, uiillioei), op
zoodanige voorwaaiden als door de Directie, in
overleg met commissarissen en met de regeering,
zal worden vastgesteld, en 2°. over eene wijziging
van de concessie.
Het gebrek aan woouhuizeu, ook voor meer
gegoeden, is hier zóó groot, dat er tal van men-
scheu zijn, die inderdaad niet weten waar zij
met Mei e. k. onder dak zullen komen. Het bou
wen in deze gemeeDte is te lang uitgesteld en
verschoven totdat 't oogenblik kwam, dat er drei
gend gebrek aan woniogeu bestond. De bouw
terreinen ziju daarbij ongeméeu boog in prijs en
onlangs werd nog een bod van 30 voor de vierk.
meter afgeslageu. Dat het den ondernemers van
bouwen dus moeielijk valt goedkoope woningen
te leveren, zal niemand verwonderen ouderius-
schen wordt met kracht gewerkt en rijzen aller-
wege woningen omhoog. Aan werkmanswonin
gen is het gebrek niot minder knellend.
Den Haag, 15 November. Reeds vroeger is
medegedeeld, dat de heeren A. E. Maas, te Sclie-
veningen, en Mr. J. H. W. Kool eau de Regee
ring aaovrage hebbeu gedaan voor den aauleg
en de exploitatie eener zeehaven te Scheveuingeu,
volgeDS het door den hoofdingenieur P. Calaud
opgemaakt ontwerp. De Minister van Btnuen-
landsche Zaken zegt in een schrijven aan Bur
gemeester en Wethouders vau 18 Juli jl., dat,
Daar het oordeel der geraadpleegde ambtenaren
van den Waterstaat, tegen dit plan, uiteen tech
nisch oogpunt, geen bezwaren bestaanen dat,
duar de adressanten het werk geheel uit eigen
middelen schijnen tot stand te willen brengen,
de concessie, onder nader te stellen voorwaarden,
zou kunnen worden verleend. Vooraf weuscht de
Minister bet gevoeleu van het gemeentebestuur
te vernemeD, vooral ten aanzieD vau de plaatsing
der haven, die vroeger reeds meermalen tot uit-
eenloopende beschouwingen aanleiding heeft ge
geven. Zooals uit de teekening blijkt, wenschen
de adressanten de haven te uiaken in het ver
lengde van het kanaal, waarmede zij in verband
zou worden gebrachtdat is tusschen de kom
van het dorp en het Badhuis. Hiertegen werden
iüdertijd gewichtige bezwaren geopperd, omdat
men meende, dat door den aauleg der haven daar
ter plaatse de badinrichtiug groote schade zou
lijden. De ingenieurs, wien bij besluit van den Ge
meenteraad vaD 3 Maart 1858 een onderzoek
omtrent den aanleg van eene haven te öcheve-
ningen was opgedragen, stelden in hun rapport
voor, de haven te maken bezuiden het dorp,
tegenover den vuurtoren. De Commissie uit den
Gemeenteraad, die in Mei 1864 over dit rapport
verslag uitgebracht, was ten aanzien van de plaats
