Dinsdag
12 November.
iV. 3915.
A0. 1872.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden per 8 maandenƒ8.00.
Franco per post8.86.
Afionderlyka Nommer»0-05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVKRTENTIKN.
Voor Weren reg«lƒ0.16.
Grootere letter, dut de pluUrniisU die ij betleem
LEISËK, 11 Sovember.
De commissie uit de Provinciale Staten, belast
inet het onderzoek omtrent het adres van de
heeren de Bordes c. s., om een subsidie uit de
provinciale fondsen voor den aanleg van een
spoorweg Leiden-Woerden, heeft een zeer uit
voerig rapport over deze zaak uitgebracht, en
als eindconclusie van haar onderzoek, aan de
vergadering der Provinciale Staten de volgende
voorstellen onderworpen
1°. Op de bovengenoemde adressen van de heeren
I de Bordes c. s., houdende verzoek om den spoor
weg van Leiden naar Woerden, van welken zij
tot 1 Maart 1873 voorloopige concessionarissen zijn,
door ruime bijdragen uit de provinciale fondsen
te ondersteunen, gunstig te beschikken; 2®. als
uitvloeisel van het besluit sub 1 te bepalen, dat
de provincie voor een bedrag van drie tonnen
gouds zal deelnemen aan de geldleening van drie
millioen guldeus, welke de voorloopige concessio
narissen zich voorstellen eerlang ten behoeve van
genoemde spoorwegverbinding uit te schrijven,
wanneer nl. aan Gedeputeerde Staten blijkt, dat
de voorwaarden van geldleening in hoofdzaak
samenstemmen met die, welke de voorloopige
concessionarissen in hunne adressen en nadere
mondelinge samensprekingen met Ged. Staten
hebben opgegeven; of welk subsidiair, iudieo het
boveustaaude voorstel de goedkeuring der verga
dering niet mocht kunnen verwerven; 3°. te be
palen, dat de provincie ten behoeve van boven
bedoelde spoorwegverbinding aan de voorloopige
concessionarissen of hunne rechtverkrijgenden 2al
uitkeeren een subsidie van 150,000, zoodra de
üieuwe spoorweg geheel voltooid is eu Ier exploi
tatie zal zijn overgeleverd4°. Gedep. Staten uit
te noodigen tot de inschrijving in bedoelde geld
leening (casu quo tot de uitkeeriDg vau bedoeld
subsidie) eerst dan over te gaan, wanneer de
voorloopige concessionarissen of hunne rechtver
krijgenden voldoende bewijzen zullen hebben ge
leverd: a. dat de verbinding van de nieuwe spoor
baan met den Holl. IJzeren Spoorweg te Leiden
en bet doorloopend rechtstreeksch verkeer tusscheD
beide wegen werkelijk zal verkregen worden;
k. dat de bruggen over den Rijn, de Gouwe en
de Wierikke eene opening voor de scheepvaart
zullen verkrijgen of verkregen hebben.
De commissie bestond uit de heeren J. T. Buijs,
C. A. van der Kemp, A. A. van Bergen IJ zeil—
doorn, J. Herrewijn Jz. eu C. W. Hubrecht.
Dit rapport zal, in de op aanstaanden Woensdag
door de Staten te houden vergadering, in behan
deling komen.
Bij het onderzoek in de afdeeling der Eerste
Kamer van de Slaten-Generaal over het ontwerp
van wet tot toekenniug van pensioen aau de
beide dochters van wijlen Mr. J. R. Thorbecke,
waren er blijkens bet eindverslag der com
missie van Rapporteurs over genoemd wetsont
werp terwijl verscheidene leden hun genoegen
over de indiening van deze voordracht Ie kennen
gaven, eenige andere leden die den inhoud daar
van niet iu overeenstemming achtten tezijntnet
den cousiderans der wet. Waar eene zoo bepaalde
huldiging der verdiensten van den staatsman
daarin voorkomt, had een pensioen of dotatie aan
zijne nagelaten dochters volgeos hen met rneer-
I dere ruimte verleend moeten worden. Een lid
r had bezwaar tegen den inhoud van dien coosi-
derails, omdat hij daarin zag eene hulde minder
i aan den persoon dan aan de staalkundige rich-
I ting van wijlen den heer Thorbecke gebracht.
Heden werd door den raad van administratie
der Hollandsche ijzeren-spoorwegmaatschappij
buiten de Willemspoort te Amsterdam publiek
aanbesteed het maken van gebouwen en eenige
andere werken voor de halten te Weesp en
KaardenBussem, in twee perceelen en in
massa, ten dienste van den Ooster-spoorweg.
Voor de beide perceelen is aannemer geworden
de heer Jac. van der Kamp alhier, voor de som
van 133,555. De raming was ƒ140,000.
Wij vernemen dat de „Maatschappij voor Toon
kunst te Leiden" half December iu de nieuwe
concertzaal eene soirée musicalo zal geven, waarop
zich zullen doen hooien mejuffr. Schulz-Lessig
(piano), de heer A. J. WetreDS (viool) enz. enz.
2ijn wij wel iDgelicht, dan zal dit concert alleen
toegankelijk zijn voor de leden der Maatschappij.
Wij zijn, wat de Volksvoorstelling van gister
avond in den schouwburg betreft, niet teleurge
steld iu onze verwachtiug, daar alle rangen over
bezet, en allen rustig en vol aandacht waren.
De voorstelling zelve werd vlug en goed afge
speeld. Een verslag er van te geven achten wij
onnoodig, omdat wij vroeger reeds over het gees
tige blijspel gesproken hebben en er, in welk
opzicht dan ook, geene opmerkingen te maken
zijn.
Het doel van de Zondags-voorstelling is bereikt.
Drie vierden van hen die haar bijwoonden, zou
den anders elders te vinden zijn geweest, waar
zij zich niet zoo eendrachtig en betamelijk had
den geamuseerd.
Wij maken het publiek opmerkzaam op de
geriefelijke lijst van den winterdienst aan het
postkantoor alhier verkrijgbaar gesteld, bevattende
o. a. de regeling der binnenlandsche briefwisse
ling, den tijd van verzending en het tarief voor
de buitenlandsche correspondentie, en den tijd
van verzending naar Ned. Indië.
Gedurende de jaren 18601871 hebben de Pro
vinciale Staten van Zuid-Holland aan buitenge
wone subsidiën voor wegen verleend 250877.50,
en aan gewone ƒ84730.89.
Naar wij oit goede bron vernemen, houdt de
steeds rustelooze (in de goede beteekenis des
woords) Maatschappij Arti et Amicitiae te Amster
dain, die door hare dezen zomer gehouden ten
toonstelling van schilderijen van oude meesters
de oogen van geheel het kunstlievend Europa op zich
heeft weten te vestigen, zich reeds weder onledig
ons een nieuw kunstgeuot te bereiden, en tevens
een tweede nuttig doel te bereiken.
Zij stelt zich namelijk voor eene tentoonstelling
te vormen van voorwerpen, waarin de kunst aan
de nijverheid hare diensten bewezen heeft,
voorwerpen die, als amphibieën, half kunst, half
nijverheidsscheppingen zijn. Waarschijnlijk zal zij
zich tot die van vroegeren tijd bepalen, schoon
wij daarvan niet verzekerd zijn. In ieder geval
zal deze tentoonstelling daarin van de gewone
tentoonstellingen van oudheden verschillen, dal,
terwijl tiij de laatste alles moest geplaatst worden,
wat een duidelijken blik in bet verleden kOD
doen werpen, deze alleen fraaie zaken zal bevat
ten, die den handwerksman zullen kunnen leereii,
welke hulp hij van den kunstenaar kan verwach
ten, zoo die hulp wordt iugeroepen.Jn éen woord,
men zal hier le beau dans l'utile kunnen bewon
deren. Dat dit in ons land hoog tijd wordt, dat
weten we, helaas, al te zeer. En daarom bravo
aan de Maatschappij, wier tentoonstelling vaD „de
kunst in de nijverheid" gewis de algemeene sym
pathie van elk, die het met het schoone en Diet
minder met onzen handwerker wel meent, zal
ondervinden. (Spectator.)
Het stoomschip Prins Hendrik, den 8sten dezer
2 uren namiddag van de reede van Texel naar
Batavia vertrokken, is den 9den dezer 9 ureü
30 min. voormiddag Dungeness gepasseerd.
De heeren J. F. Schuld, geneesk. te Meerkerk
C. Th. Montijn, ontvanger der reg. en Dom. te
Druten; P. van der Escb, hoofdonderwijzer te
Leerbroek; N. van de Water, predikant te Meer
kerk en J. W. van Maanen, predikant te Nieuwland,
overtuigd van de nadeelige gevolgen vau het mis
bruik van bedwelmende dranken eD van de elleo-
dige uitwerkselen van dronkenschap; in aan
merking nemende dat de bestaande genootschap
pen, die dat kwaad rechtstreeks of zijdelings be
strijden, hoe verdienstelijk ook op zichzelve, on
vermogend zijn tot het beteugelen daarvan en dat
plaatselijke verordeningen onvoldoende blijken bij
de algemeene uitbreiding van dat euvel; erken
nende de noodzakelijkheid van andere pogingen
in het werk te stellen ter beteugeling der dron
kenschap; hebben zich vereeuigd tot eene com
missie om op Woensdag den 20slen November
a. s., des namiddags te 2 uren, in het lokaal der
Maatschappij tot Nut van 't Algemeenin den Oppert
te Rotterdam, eene voorloopige vergaderiDg te
beleggen van belangstellenden in de nationale
eer en welvaart ten einde: 1°. te beraadslagen
over de meest geschikte maatregelen ter beper
king van het misbruik van sterken drank en van
de noodlottige gevolgen van dronkenschap; 2°. voor
te stellen, aan datgene, wat zal geacht worden,
vooral tegen openbare dronkenschap, gedaan te
kunnen worden, te trachten uitvoering te geven
door de vestiging eener vereeniging, die zich ten
doel stelt de verkrijging van den uitslag der be
raadslagingen; 3°. overeen te komen over de in
richting en wijze vaD werking der vereeniging.
De commissie, een beroep doende op allen die
't welmeenen met het volk, vertrouwt dat velen
hunne instemming zullen kunnen schenken met
haar pogen eD aan 't welslagen dier pogingen
medewerken. Onder aanbeveling daarvoor,noodigt
zij dringend uit tot bijwoning der voorgestelde
vergadering, opdat ook in deze blijke, dat der
vaderen spreuk Eendracht maakt macht nog ten hui-
digen dage diep gevoeld bd erkend wordt.
De Minister van Binnenlandsche Zaken heelt
ter kennis van belanghebbenden gebracht, dat iu
de eerste helft vau de maand Januari 1873, ter
benoeming van éen of meer adspirant-ingenieurs
bij den waterstaat, een vergelijkend onderzoek
zal plaats hebben. Tot dit onderzoek worden
toegelaten Nederlanders, die een voldoend exameD
als civiel ingenieur hebben afgelegd aan de Po
lytechnische school te Delft, mits zij, op 1 Fe
bruari 1873, den ouderdom van 27 jaren niet
hebben bereikt. Zij, die zich aan het vergelijkend
onderzoek wenscheu te onderwerpeo, moeteD vóór
15 December 1872 daarvan aan het departement
van binnenlandsche zaken doen blijken bij een
op zegel geschreven adres, bevattende nauwkeu
rige opgave van Daaui, voornaam en woonplaats.
Verdere bijzonderheden worden in de Staats
courant van 10 en 11 November medegedeeld.
De kapitein der 1ste kl. bij het corps mariniers
L. F. GeilI, laatst behoord hebbende lot het eska
der in Oosl-ludië, en vandaar den 2den dezer in
Nederland teruggekeerd, wordt, met dien datum,
ter beschikking gesteld van den commandant van
gemeld corps.
Bij Kon. besluit van 31 October II. is het vol
gende bepaaldArt. 1 van Ons besluit van 22
December 1867, n®. 4, Staatsblad n®. 154 (Indisch
Staatsblad 1870, n°. 71), wordt gelezen:
Ter voorziening in de godsdienstige behoeften
\an inlandsclie christengemeenten in Nederlandsch-
Iudië worden 12 hulppredikers aaogesteld, wier
standplaatsen door den Gouverneur-Generaal wor
den bepaald. Art. 5, lit. a, van voormeld besluit
wordt aangevuld met de volgende zinsnede: Voor
hen, die reeds als zendirig-leeraar in Nederlandsch-
Indië hebben dienst gedaan, wordt voor de vijf
jarige vermeerdering van inkomen die vroegere
diensttijd in berekening gebracht. Art. 6 van
voormeld besluit wordt gelezeo als volgt: De
voor Indische ambtenaren geldende bepalingen
omtrent dc reis- en verblijfkosten, binnenlandsche
en buitenlandsche verloven, het weduwen- en
weezenfonds en pensioen zijn op de hulppredi
kers van toepassing.
Met ingang van den 20 dezer wordt een Rijks
telegraafkantoor met beperkten dagdienst geopend
te Harderwijk.
Op het verkeer van dit kantoor mei alle overige
telegraai kantoren in Nederland is het uniforme
tarief vau 30 cents per enkelvoudig bericht van
toepassing, terwijl aangaande de tarieven voorde
berichtenwisseliog met het buitenland nadere
inlichtingen aan het kantoor zullen te bekomen
zijn.
Het Staatsblad u®. 111 bevat een Kon. besluit
vaD deD lsteu November 1872, tot vaststelling
van een tarief van bruggeld voor de brug over
de rivier de Mark te Standdaarbuitenn'. 113
bevat eeo Kou. besluit vau den 4den Nov. 1872,
betreffende de uitloting en aflossing van 3% pCt,
schuldbekentenissen teu laste vaD het voormalig
Amortisatie-Syndicaat voor 1873.
De Minister van Financiën heeft bekend ge
maakt, dat bij hem ontvangen is een bankbiljet
groot 25, door een onbekende, onder letter H
(postmerk Appeltern van 9 dezer) tot voldoe
ning van de min betaalde successierechten inge
zonden.
Z. M. heeft de beuoeming vau F. H. Wackers,
burgemeester vau Maasuiel, tot secretaris dier
gemeeute, goedgekeurd, en voorts Jhr. F. W. H.
F. J. Martiui van Gellcu beuoeuid tot burgemees
ter der gemeeute Soest.
BlNNENLAiVD.
Amsterdam, 11 November. Naar men verneemt
heeft de Kamer van Koophandel en Fabrieken
alhier in beginsel besloten tot de openbaarheid
harer bijeenkomsten. Aan eene commissie moet
het ontwerpen van een reglement betreffende de
toepassing van dat beginsel zijn opgedragen, het
welk dan nader iu de vergadering zal worden
behandeld.
De directie der Nederlandsche Bank heeft
besloten het koopen van zilvereD baren voorloopig
te staken.
Tot griffier der Prov. Staten van Noord-Hol
land is benoemd Mr. H. Jacobi.
Haarlem, 11 November. Voor eenige dagen
is alhier op 76 jarigen ouderdom overleden Jhr.
L. J. Quarles van Ufford, ridder van den Neder-
laudschen Leeuw, jaren lang lid van de Provinci
ale Staten en buitengewoon lid van Gedeputeerde
Stateu, lid vau den Raad en Wethouder te Haar
lem, directeur vaD de Hollaodsche Maatschappij
van Wetenschappen, regent van verschillende
stichtingen, president van de Kamer van Koop
handel, commissaris van bet Vaderlandsch fonds
tot aaDmoedigiDg van de zeevaart te Amsterdam
en van het Nederlaodsch Bijbelgenootschap.
Rotterdam, 10 November. De heer W. S. Bur
ger Wzn. is tot candidaat van de kiesvereenigiug
Orde geproclameerd.
Naar men verneemt, worden eropuietingen
verricht voor een geheel nieuw plan tot verbin
ding vau den Rijnspoorweg met de Hollandsche
en Staatssporen. Het vroegere plan, en waarvoor
reeds geruimen tijd de bakens staan geplaatst,
was dat de Rijnspoorweg, met een bocht om de
de stad, zich bij den Hollandschen Spoorweg zou
aausluiten. Die vecbiodingshjn zou, wegens de
daaraan verbonden onteigeningen, zeer veel kos
ten. Het nieuwe plan onderscheidt zich door kort
heid en goedkoopte. Men zou een derde van de
breedte der Oost- en Goudsche Singels aanplem
pen, daarover de verbiudiugsspoorbaan aanleggen
eD, des noods door paardenkracht, over deze
korte haan een aansluiting voor reizigers en goe
deren kunnen hebben tusscben de verschillende
stations.
Delft, 11 November. De lijsten vour deelne
ming aau de maskerade, te houden tot vieriug
van hel 25jarig bestaan van het Delftsche stu
dentencorps, zijn meer dan volteekend, zoodat men
in de inaand Juli a. s. het feest kao te gernoet
zien. Het onderwerp dezer maskerade is: „De
intocht vau Karei van Eginond, hertog van Gelre,
binnen Arnhem in den jare 1492.
Utrecht, 9 November. Gisteren overleed alhier
in den ouderdom van ruim 70 jaren de heer
Baron Taets van Amerungen van Natewisch, den
I8den Maart 1802 te Emmerik geboren. In 1836
koos de Ridderschap van Utrecht hem tot lid der
Provinciale Stateu, in 1841 werd bij lid van Ge
deputeerde Staten van Utrecht In 1859 kozeu
de Provinciale Staten van Utrecht hem tot lid
van de Eerste Kamer. In het laatst van 1870
nam hij, vvegeDS hoogen ouderdom, als zoodauig
zijn outslag.
Gronlnjeii, 11 November. Door de rechtbank
is een vonnis uitgesproken, dat den liaDdel alhier
in hooge mate belang inboezemt. De zaak betrof
vooral de quaestie, of zekere firma alhier al of
niet had voldaan aan hare verplichting tot leve
ring van verkochte waren. De rechtbank heeft
beslist, dat eeo kooper kan vorderen, dat hem
worde geleverd wat verkocht is eu dus op den
verkooper de verplichting rust, oui, als dal wordt
geëischt, de aaogebodeD koopwaren te vertoooen.
En vermits de eischende firma, de verkoopster,
in dezen niet aan hare verplichting heeft voldaan,
heeft de rechtbank haar den eisch ontzegd.
Maastricht, 9 November. In het huis van
arrest alhier zijn heden gevankelijk binnenge
bracht. 1°.: Dols, van Sittard, verdacht van zware
verwondingen door middel van een mes aan S.
aldaar te hebben toegebracht; 2®. Kaenen, van
Sereikhuizen gemeente Schinnen, beklaagd van
op den maréchaussee Verbruggen te hebben ge
schoten.
Morgen begeeft zich de Justitie, vergezeld
van drie geueesheeren, naar de gemeente Born,
ten einde eene schouwing te houden op het lijk
van zekeren C., die in den nacht van 3 op 4
dezer aldaar ernstige verwondingen heeft beko
men, aau de gevolgen waarvan hij gisteren is
overleden.
