N°. 3903. Dinsdag A0. 1872. 29 October. LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DEZER COURANT. Yoor Leiden per 3 maandenƒ8.00. Franco per post„8.85. Afzonderlijke Nommers0.05. Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen, uitgegeven. PRIJS DER ADVERTENTIEN. Voor iederen regelƒ0.16. Grootere letters naar de plaatsruimte die ly beslaan. D. I Lelden, 28 October. De Provinciale Staten van Zuid-Holland zullen in hunne aanstaande najaars-vergadering O. a. nog behandelen een voorstel van Gedeputeerde Staten, om te verklaren dat er geen termen zijn om te besluiten in den geest als door het hoofdbestuur der Vereeniging tot bevordering van het Volks onderwijs in Nederland, gevestigd te Leeuwarden, wordt verlangd ten opzichte van de verhoogingen der jaarwedden van hoofdonderwijzer; 2°. het voorstel van Gedeputeerde Staten om den Koning te verzoeken te bepalen, dat voor den schoolbouw te Monster een bedrag van 4000 zal blijven ten laste der gemeente, en het overige, geraamd op 2300, of zooveel meer of minder als na de aan neming zal blijken noodig te zijn, zal worden voldaan door het Rijk en de provincie ieder voor de helft. H. M. de Koningin bracht Donderdagnamiddag een tweede kort bezoek aan Liverpool in gezel schap van den graaf en de gravin van Derby. H. M. stak de rivier over op de Satellite en bezocht de scheepstimmerwerf van de gebroeders Laird, geleid door Mr. J. Laird M. P. Vervolgens maakte H. M. een kort toertje op de rivier en keerde eerst laat naar Knowsley terug. Lord Derby gaf ter eere van H. M. een receptie en diner, waarbij de voornaamste autoriteiten van Liverpool en omstre ken tegenwoordig waren. In het gisteren te 's-Gravenhage gehouden bui tengewoon Groot-Oosten der orde van vrijmetse laren in Nederland, dat zeer talrijk bezocht werd, is met overgroote meerderheid aangenomen eene motie, waarbij de vergadering den wenseh uitdrukt, dat Prins Hendrik als grootmeester-nationaal worde gekozen ter vervanging van Prins Frederik. De vergadering is daarop verdaagd. Prins Frederik blijft de functiën van grootmees ter-nationaal, door hem gedurende 57 jaren be kleed, voorloopig waarnemen, tot zijn opvolger zal zijn benoemd. Voorts werd goedgekeurd de aanvrage tot de vestiging van eene vierde Loge te Rotterdam. In de plaats van wijlen den heer W. H. Surin- gar is Dr. E. Laurillard tot voorzitter van com missarissen der vereeniging Nederlandsch Mettray gekozen. Gistermiddag is de 83jarige Steenwijk, die het nieuwe ziekenhuis wilde bezoeken, om het vao binnen te bezichtigen en tevens om nog eens de plek te aanschouwen, waar zijn zoon bij het op bouwen een zoo vreeselijk ongeluk heeft getrof fen, zoodanig in een kelder gevallen dat hij ern stige wonden aan het hoofd heeft bekomen, zoo- dat men het ergste daarvan vreest. sins fl .Cl. w. iche 14 14 387 IC» If.. f* ;Olt ze ia de Zaterdagmorgen om halfelf is een jongen van jaar in de Kijfgracht gevallen en door eene vrouw gtre terwijl hedenmorgen te halfzes eene vrouw, bezig zijnde water te scheppen, in de Mare viel en door twee politie-ageuten op het droge werd gebracht. Ia de Zaterdag gehouden vergadering der Ko ninklijke Academie van Wetenschappen, afdee- ling natuurkunde, geschiedde o. a. mededeeling, dat de commissie, bestaande uit de heereu V. S. M. vau der Willigen, F. J. Stauikart en H. G. van de Sande ljakhuyzen, benoemd om „na te gaan wat door Nederland zou kunnen worden verricht voor de waarneming van den overgang van Venus over de Zon, op 8 December 1874, en verder om ook bij 's lauds regeering al die stap pen te doen, welke tot verwezenlijking van dat doel zouden kunnen leiden," aan den Minister van Binnenlandsche Zaken een adres daartoe heeft ingediend, waarin o. a. wordt vermeld, dat het Senoemd verschijnsel slechts tweemaal in een teuw plaats heeft, terwijl de waarneming er van onberekenbaar nut heeft voor de uitbreiding van de kennis omtrent de afmetingen van het zonne stelsel dat de bekwaamheid van Dr. P. J. Kai- str, pbotograaf-sterrekundige, een waarborg is voor uitstekende toepassing van de pbotographie ter waarneming; dat de commissie waarnemingen tvfinscht te zien volbracht in Japan, of op eenig punt in de nabijheid van Mauritius. Als bewijs van belangstelling en om de kos len te helpen dragen zal Teyler's stichting te Haar lem den photograpbischen hoofdtoestel aanschaffen ten bedrage van 2000 en dien voor de expedi tie beschikbaar stellen. Zij is bereid daaraan des noods nog eenige andere instrumenten toe te voe gen. De commissie stelt zich voor, nog bij twee wetenschappelijke maatschappijen aanzoek te doen en hoopt ook daar eeoe bijdrage te zullen ont vangen. De ontbrekende werktuigen voor tijd-en plaatsbepalingen zouden onder goedkeuring der Regeering, zeer geschikt door de Sterrewacht te Leiden te leen kunnen worden gegeven, waar door de door de commissie geraamde kosten der expeditie met ƒ8000 a ƒ10.000 zouden vermin deren. Evenwel blijft de som, welke zij nog behoeft, ƒ17,000, die echter meer of minder ongelijk over de drie jaren 18731875 zou kunDen verdeeld worden, zoodat toch het grootste gedeelte op 1874 zou vallen. In vergelijking evenwel met de som van 260.000, die door de Noordduitsche astro nomen voor hetzelfde doel gevraagd wordt, is zij, volgens het oordeel der commissie matig en zeker niet buiten alle evenredigheid met de grootte der Rijken. Naar het Vaderland verneemt heeft de ex-kapitein Janssen gemeend voor de hem van wege het departement van Oorlog gedane offerte te moeten bedanken. Volgens het genoemde blad gaf deze betrekking zulke geringe financieele voordeelen, dat ook dit bezwaar waarschijnlijk bij zijne be slissing heeft gewogen. De generaal de Jasykoff, schrijver van het boekje Peter de Groote te Zaandam, zond aan den burge meester te Zaandam onlaDgs 500, zijnde de op brengst van door hem in Rusland verkochte exem plaren. Deze som is de eerste bijdrage tot het, op verlangen van den schrijver to stichten fonds, waarvan de jaarlijksehe rente bestemd is tot aan koop van een prijs voor den ijverigsten leerling der Hoogere Burgerschool. De Kamer van Koophandel en Fabrieken te Middelburg heeft besloteu om, evenals de gemeen teraad, een adres aan Z. M. den Koning te zen den, houdende bezwaren tegen het onlangs vast gestelde politie-reglement voor het kanaal door Walcheren en Veere tot Middelburg. De Standaard bevat het volgend ingezonden stuk van Dr. Capadose: De ondergeteekende vindt zich genoodzaakt te protesteereo tegen 't geen wij lezen in het eerste artikel in de Standaard van den 22 October. Daar staat „Nauwgezetheid der consciëntie, ook in de plichtsbetrachting waartoe het burgerschap van den staat hem roept, is bij geene Christelijke be lijdenis weg te denken." De steller veronderstelt niet de mooglijkheid, dat juist de consciëntie eens christens de oorzaak kan zijo, dat hij gedwongen is'de hem door den Staat als plicht opgelegde daad niet te vervullen. Ik ben in dat gevai; nooit heeft men mij aan de stembus gevonden. Uit luiheid? uit onverschillig heid? of soortgelijke motieven? Wel verre daar van; dan gewis ware bet een laakbare plicht verzaking inaar neen, uit wel overwogen redenen, daar mijne christelijke consciëntie mij verbiedt eenig deel te nemen in hetgeen uit de beginselen der Godvijandige, Staat en Maatschappij omverwerpende Revolutie zijn oorsprong heeft. Het is even zoo met onze Grondwet, die, door- mengd van revolutionaire elementen, den Neder- landschen Staat buiten God stelt. Nimmer zou ik kunnen bewogen worden een eed van trouw aan deze Constitutie te zweren, omdat mijn christe lijke consciëntie mij zulks gebiedend belet. En toch zie ik mijne dierbaarste vrienden hunne glansrijke parlementaire carrière doorgaan in het bestrijden der principes der noodlottige Revolutie, ter plaatse waar ze geen zitting konden verkrij gen dan na den eed van getrouwheid aan de Constitutie. Wat nu, zal ik ze hierin oordeelen, of zelfs veroordeeleu? Dat zij verre. Maar men veroordeele dan ook hem niet, die in alle oprecht heid verklaart alleen om der conscientiewil van de stembus af ie blijven. Te Velzeo is een kiesvereeniging opgericht, voor de verkiezingen van Tweede Kamer, Provinciale Staten en Gemeenteraad. Naar het Handelsblad verneemt, zal binnenkort te Amsterdam een aanvang worden gemaakt met het leggen eener asphaltbestrating op den Nieu- wendijk. Naar men verneemt, zal men tot den verderen aanbouw en de restauratie van den voorgevel van de kathedraal der inwendig reeds zoo schoone Katharijnekerk te Utrecht binnen kort overgaaD de opnemingen en teekeningen van het terrein zijn reeds ter goedkeuring aangeboden. In eene vergadering van de Vereeniging ter bevordering van volkswelvaart te Assen is een plan voorgesteld om den nijveren gehuwden ar beider een stuk veld tegen erfpacht af te staan, en hem zoo in de gelegenheid te stelleo, door handenarbeid en cultiveeren van heidegrond zijn brood te verdienen. Op voorstel van den voorzit ter werd er eene commissie benoemd om, in over leg met den voorsteller, een nader verslag omtrent dit punt uit te brengen. Sedert de laatste dagen doen de Mormonen te Deventer weder pogingen om volgelingen voor hunne leer te winnen. Van het uurwerk bestemd voor den St. Lauren- tius-toren te Rotterdam, wordt de volgende be schrijving gegeven: Het uurwerk, voor rekeniDg der gemeeute ver vaardigd, zal geplaatst worden in den toren van de Groote kerk, tot nauwkeurige tijdsaanwijzing op vier wijzerplaten van 4 meter doorsnede, en is voorzien van slagwerken voor heel en half uur voluit voor klokken van p. m. 3000 en 2000 kilogr. en voor het in beweging brengen van het speel werk. Het geheel heeft eene breedte van 3,50 M. bij 1.35 M. diepte en 2,25 M. hoogte. Uur- en slag werken zijn horizontaal geplaatst op een ijzeren raam, rustende op acht pooten; het nurwerk is iu het midden, de slagwerken aan weerszijden geplaatst. Op eene zijde van het uurwerk bevinden zich twee ingesneden raderen, welker insnijdingen bij den gang van het slagwerk het juiste getal slagen afpassen. Ieder slagwerk loopt, evenals het uurwerk, door eeu afzonderlijk gewicht. De beide slagwetken worden elk afzonderlijk door het uurwerk direct iu beweging gebracht, wanneer het speelwerk niet gebruikt wordt; als ech ter het speelwerk in gebruik is, wordt dit door het uurwerk en de slagwerken door het speelwerk iu beweging gebracht; de inrichting is zoodanig, dat de tijd van uitlichting van het slagwerk juist op het vereischte oogenblik invalt. Het uurwerk bestaat geheel uit kopereu gesne den raderen en stalen peunenrondsels, waarvan de pennen elk afzonderlijk draaien, tot vermin dering van wrijving. Het échappement is ruslende pennengang, waarvan de pennen uit aluminium brons zijn vervaardigd; de ankerbekken zijn van gehard staal en zoodanig ingericht, dat zij bij eventueele stremming der gewichtspanning, waar door zij tegenover de pennen zouden komen, uit wijken en alzoo de pennen niet kunnen bescha digen. De slinger is een secondeslinger, waarvan de bol p. m. 50 KG. weegt; deze slingerbol zal door zijn zwaarte minder dan anders den invloed ondervinden van de verschillende barometerstan den. Om den slinger op de behoorlijke lengte te stellen, bevindt zich aan de onderzijde een met verdeeling voorziene schroefdraad, waardoor de verplaatsing op '/u ,n^- kan worden geregeld. Om de werkiDg der temperatuur op de lengte van den slioger te bestrijden, is aangebracht een schrander bedachte com; ensatietoestel, iets wat bij torenuurwerken vooral van groot gewicht is en door het ontbreken waarvan de vroegere uur werken zooveel te kort kwamen in juiste tijds aanwijzing. Om de storing in den gelijkmatigen gang, door verschillende spanning van gewicht, de werking van storui op de wijzers of tijdelijken weerstand, die op eenig deel van het uurwerk plaats heeft, te neutraliseeren, is eene inrichting aangebracht (remontoir d'égalité), welke inrichting alzoo dient otn den gang van het uurwerk met dezelfde kracht te onderhouden. Om den juisteu stand der wijzers te kunnen waarnemen, tot regeling van het werk, bevindt zich op het midden eene inrichting, op welke men nauwkeurig, op de seconde af, dien stand kan aflezen. De personen, die bij een twist tusschen Lun- leren en Barneveld door eenige boeren met messen zijn verwond, verkeeren nog in zorgwekkenden toestand, daar een hunner een diepe snede over het aangezicht had, die een ader deed springen, waardoor het bloedverlies zoo erg was, dat nog altijd voor zijn leven gevaar bestaat. De andere, die te Amsterdam t'hpis behoort, is bijna hertaald en meende weder te vertrekken, doch de justitie dacht er anders over, en hield hem, als den hoofd aanlegger van den twist, in hechtenis, zoodat er nu twee zijn gevat. Dezer dagen zou eene moeder te Assen haar zesjarig zoontje wormkruid ingeven. Zij nam echter van den schoorsteenmantel een verkeerd kopje, waarin kraanoog was, zoodat het kind binnen een uur een lijk was. Men schrijft aan 't Ulr. Dagbl.De nieuwe wor tel uit 2, enz. van den heer van Gorcum uit Assen, in het vorig nummer van dit blad vprmeld, is zoo oud zoo oud, als de weg van Kralingen. Als die heer mettertijd de kettingbreuken leert kennen, zal hij zich het genoegen kunnen ver schaffen van een oneindig aantal ontdekkingen, even interessant als de vorige. Voor dea wortel uit 2 1 -j- Y+l_ 2 enz. kan hij o. a. nog vinden: JÜI, 408 985 enz. enz., die nog nader bij de waarheid komen, 239 dan zijn -jgp Z. M. heeft bewilliging verleend op het afschrift der acte, houdende wijziging van de artt. en 17 der statuten van de naauilooze vennootschap Koninklijke Fabriek uan Stoom- en andere Werktuigen, gevestigd te Amsterdam. De Minister van Financiën herinnert belang hebbenden aan de bepalingen vastgesteld bij het Koninklijk besluit van 14 November 1869 Staats blad n°. 165), houdende dat „de huwelijksgiften ingesteld door Clara Jansdochter van Sparwoude voort aan slechts zullen worden uitgekeerd aan die familieleden welke zich voor of op 15 November van ieder jaar aan het Departement van Finan ciën, onder overlegging hunner bewijsstukken, zullen hebben aangemeld, met dien verstande evenwel dat de uitkeering slechts plaats heeft ten behoeve vao de personen, wier huwelijk sedert 1 November van het onmiddellijk voorgaande jaar is voltrokken." (Zullende dienovereenkomstig, mils aanvrage voor oi op 15 November a. s. gedaan worde, thans slechts uitkeeriogea geschieden aan familieleden, wier huwelijken zijn voltrokken van 1 November 1871 af tot 15 November 1872. Z. M. heeft den heer Ch. van Romondt benoemd tot Nederlandsch consul te Point Pitre, voor het eiland Guadeloupe. Z. M. heelt herbenoemd: als burgemeester van Hoevelaken J. H. Krudop, secretaris dier gemeeoie; van Avenhorn A. Bakker en van Renesse, Noord- welle en Serooskerke (Schouwen) J. Hoogen- boom Bz. Z. M. heelt aan H. "W*. Steffelaar op zijn ver zoek eervol ontslag verleend als kapt. bij de dienstd. schutterij te Amersfoort, onder gehouden heid tot het volbrengen der op hem nog ruslende verplichtingeu als gewoon lid der schutterij bij de reserve, met al de gevolgen daaraan bij de wet gehecht. Voorts ziju bij die schutterij te Amers foort benoemdtot kapitein Mr. C. A. van dei- Leeuw, thans lste luit., tot lsten luit. M. L. Celosse, thans 2de luitenant. 13 1IV NENLAN1). Amsterdam, 26 October. Heden is alhier op de werf De zwarte Haaf, van de scheepsbouwmeesters E. J. Bok en Zonen, de kiel gelegd vooreen sltiep- loggerschip genaamd Stad Amsterdam II, voor re ning van de firma R. P. Regtdoorzee, bestemd voor de haringvisscherij, gevoerd zullende worden door schipper P. Bootsman.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1872 | | pagina 1