Donderdag
24 October.
Nu. S899.
A°. 1872.
LEIDSCB
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden per 3 maanden3.00.
Franco per post„3.85.
Afxonderlijke Nommeran 0-05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVKRTKNTIKN.
Voor iederea regelƒ0.15.
Grootere letter, uur de plattaraialte die lij beslaan.
Leiden, 23 October.
Het Haagsche vagbiad zet heden den strijd voort
tegen het ministerie, of liever tegen den heer
Geertsema en haalt daarbij dien staatsman niet
alleen, maar nn ook de wet, de aangenomen wet
er door, uit nijd dat ze niet werd ingetrokken.
Het hoofdorgaan der conservatieven en ultra-
monlanen voor zoolang althans de waarheid
en waardigheid zich in hun rijen niet luider doen
hooren dan thans w- is te grappig, dan dat wij
domen lezers geen kort resumé zouden leveren
van het samenstel van scheldwoorden en hatelijk
heden waarmede het Dagbladpnb\iek heden wordt
gesticht.
„De ellendige lappendeken is saamgeflast;"
„hoe de wet, uit de smeltkroes der discussiën te
voorschijn gehaald, luiden zal, weet geen sterve
ling;" „de wet heeft 78 vaders gehad;" „zij zal
een onuitputtelijke bron worden van verschil en
een treurig gedenkteeken van ministerieele waan
wijsheid en van politiek onverstand."
Ons dunkt: uit eerbied voor de wet zou men
het hierbij kunnen laten. Maar wij begrijpen de
politiek niet De Minister moet nog iets hebben.
Luister:
„De Minister Geertsema kan nu zijn vermoeid
hoofd neerleggen op de veelkleurige flarden, door
de Kamer tot een geheel geschikt;" „gelukkig
voor onzen constitutioneelen regeeringsvonn, welke
aan ministers van dergelijk allooi den eeretttef
van staatsman toekent," dat het volk niet in de
Kamer was want „het zou weldra voor goed
daarmee gedaan zijn." De houding d 9 Ministers
was „erbarmelijk;" hij was „blijkbaar, in alle
opzichten, beneden zijn taak; hij begreep „de
porlée zijner eigen voorstellen niet, ja er waren
er, waarvan de Minister de ralio niet kon ODae-
ven." a De regeering schijnt tot levensbeginsel te
hebben: geen overtuiging;" „de Minister Geert
sema bevindt zich, als de aanvallige Marie in la fitte
du régiment onder de hoede der 73 vaders van
de well"
't Is walgelijk maar amusant.
Ten slotte, want wij makeu er maar een einde
aan, krijgt ook de overleden Thorbecke nog zijn
deel.
„Men heeft de wet willen aannemen, omdat
ze voorzien moet in een dringend gevoelde en
nog op geenerlei wijze vervulde behoefte, dank
zij de „welberekende traagheid" daarin van des
Ministers voorganger, wiens schim hij te vergeefs
üiüdelooze malen in bet debat heeft opgeroepen."
Zou men niet meenen dat er een levensquaestie
van politieken aard gistere t is behandeld? Och
seen, het was eenvoudig de wet nopens de be
smettelijke iekten.... door een liberaal Minister
voorgedragen.
De Opper-Ceremoniemeester maakt bekend,
dat ingevolge de bevelen des Konings, het Hof
den rouw zal aannemen voor den tijd van drie
weken, wegens het overlijden van Z. K. H. Prins
Albert van Pruisen, te weten twee dagen grooten
rouw, zes dagen halven en twee weken lichten
rouw, ingaande den 23sten dezer.
en 5 a 1010.10; W. J. de Jongh en Zoon te Rot
terdam, 31 a f 1000.29; Gebr. Grewen te Rotter
dam, 5 a/1 1U0S.10 en 6 a f 1005.73, F. H. A.
Post te 's-Gravenhage, 6 a 1000, 52 a 1000, en
9 a f 1001.25; Gebr. Polak Daniels te 's-Graven
hage, ia f 1005, 6 a j 1002 50 eo 50 a (lOOI)
Overklift en Co. te 's-Graveuhage, 30 a 10Ö5;i
Scheurleer en Zoon te's Gravenhage, 100 a 1006;
Lissa en Kann te 's-Gravenh^ge, 10 a 1001.70
en H. A. Addens te Bellingwolde (prov. Gro
ningen), 40 aandeelen a f 1003.05 per aandeel.
Bij de in het hoofdkiesdistrict Amsterdam ge
houden verkiezing van een lid voor de Tweede
Kamer der Staten Generaal zijn ingekomen 1988
stembiljetten. De uitslag was dat er eene her
stemming moet plaats hebben tusschen den heer
G. Fabius, die 643, en den heer Mr. J. A. Jolles,
die 616 stemmen verkreeg. Op den heer Mr. A.
S. van Nierop waren 536 stemmen uitgebracht.
Ten overstaan eener Commissie van twee le
den van Gedep. Staten van Zuid-HollanJ werd
gisteren overgegaan tot de opening der ingeko
men inschrijvings-biljetten voor een gedeelte, groot
I 100,000, der geldleening ten laste van de pro
vincie Zuid-Holland, ten bedrage van f 105,000,
goedgekeurd bij Kon. besluit van 12 September
1871, n". 8. De ingekomen aanbiedingen waren
van de heereu: Nachenius en Zoon te Amster
dam, 12 aandeelen a f 1000 per aandeelH. Eders-
heim 's-Gravcnbage 6 a f 1000; W. B. Polak eo
C°. te Rotterdam, 31 a f 1010.03 en 69 a f 1000.29
J. de Bouter te Rotterdam, 5 a f 1000 25; J. v»d
der Hoop en Zoon le Rotterdam, 10 a 1020.10
en 90 a 1013.12Ü; J. H. Scbaaij en Zonen te Rot
terdam, 10 a 1000, 5 a ƒ1066-25 en 85 a/-1000;
H. C. Voorhoeve eu Co. te Rotterdam, 5 a 1005.10
Do examens voor het lager onderwijs te's-Gra
venhage zijn gistere» voortgezet en ten einde ge
bracht. Voor de FraDsche taal werden geëxami
neerd 10 onderwijzeressen. Afgewezen6, toegelaten
4, de dames H. L. Genlil, J. A. Gentil geb. van
Veeuendaal, L. M. Landheer en M. H. H. Wol-
vekamp. Voor de acte van hoofdonderwijzeres
waren 11 candidaten; ééae heeft zich terugge
trokken onder het examentoegelaten 10, de dames
E. A. Admiraal, N. Bruin, H. P. M. van Oriel,
L. H. H. de Groot, J. A. den Hartogh, J. Hoskorn,
5. C. F. M. vau Koetsveld van Ankeren, G. J.
Mingelen, C. C-. Scholten, C. G. Slothouwer en
M. T. Versluis.
Uit Hengelo meldt men, dat de jongen, die jl.
Vrijdag met moeite uit het brandende fabrieks
gebouw werd gered, Zondag tengevolge van zijn
brandwonden is overleden, terwijl een ander, üie
uit een der bovenvensters van de fabriek is ge
sprongen, in levensgevaar verkeert.
Haar men van goederhaod verneemt, hebbuo
de pogingen, in den loop van dit jaar door de ver-
eeniging Schutlevaèr aangewend tot verbetering
in don (AiGoiiouti Yttu ocu urKer nHvcu, m zuuverre
gevolg bad, dat ten tweede male nauwkeurige
opnemingen zijn gedaan en er eenige bakens en
tonnen op de blinde steenriffen, daar aanwezig,
geplaatst zijn of nog zullen worden.
Verder is er met deskundigen, op het eiland
aanwezig, geraadpleegd over de verbetering van
de haven, wat aangaat hare uitdieping en verlen
giog, over welke gegevens de ingenieur van den
waterstaat van Noord-Holland zich niet ongunstig
heeft uitgelaten. Men heeft daarbij de opmerking
gemaakt dat, wegens de aanhechting van Ameland
aan den vasten wal, vele schippers uit Groningen
wellicht liever van de zuidelijke havens van Fries
land gebruik zullen inaken; zoodat het wensche-
lijk is, de toeoemeude scheepvaartbeweging te
hulp te komen door een verbetering der havens
van Urk.
De Shipping and Mercantile Gazette vermeldt nog
de volgende bijzonderheden omtrent 't veronge
lukken van de Batavier:
De Batavier werd aangeloopen door de Turksche
ijzeren schroefstoomboot Charkeih (1800 ton), be
stemd voor deo maildienst tusschen Turkije en
Egypte. Het wrak ligt bij laag water in ca. 24
voet diepte. Kettingen zijn er onder door gehaald;
en indien 't wéder gunstig is, verwacht men,
dat 't gezonken vaartuig binnen weinige dagen
gelicht en nader bij den wal gebracht zal kunnen
worden. De agenten van de Batavier hebben
schikkingen getroffen tot 't uithalen der lading,
't Bericht van sommige (Engelsche) bladen, als
zouden een scheepsjongen en een kind bij de
ramp 't leven hebben verloren, is onwaar. Passa
giers en volk werden allen gered.
Aan de hoofdcommiseie voor liet Asyl is voor
deze slichting de toezegging ontvangen eener som
van duizend gulden. Deze toezegging is gedaan
door den laatstovergebleven t.eef van moederszijde
van wijlen de douairière vrouwe de Jonge van
Campens Nieuwland, geb. Evertsen, de laatste
van dat geslacht. (Vad.)
schillende voordrachten, die als de beste bekroond
zijn, ook genoemd wordt die over de belegering
van Parijsvoornamelijk in betrekking tot de
artillerie, van den lsten luitenant der artillerie
P, N. Nieuwenhuis, onzen voorinaligen landge
noot, die voor ongeveer twee jaren in Noorwegen
een gouden medaille voor de beantwoording eener
militaire prijsvraag mocht behalen. Voormelde
officier heeft zich in het vorige jaar naar Parijs
en van daar naar Berlijn begeven, om zich des
le beter met het door hem behandelde onder
werp bekend te maken.
Onlangs ontdekte men te Broeksittard dat er
in eenigszins afgeronden balk, die aan een thans
toegemaakte deur tot bovenraam diende, geheel
zonderlinge figuren zichtbaar waren. Bij nader
onderzoek bleek het, dat die figuren een zeer
kunstig uitgebeiteld opschrift bevatten, met het
jaartal 1006, iets dat, naar inen beweert, met de
overblijfselen eener voormalige heidensche kapel
eo de vóór eenige jaren binnen die gemeente
ontdekte Rotneinsche brug, voor de oudheid van
dit dorp getuigt. Deze lauge en vrij breede brug,
die thans meer dan twee voet onder den grond
ligt, bestaat enkel uit zware en lange eikenboomen
en voerde over de toenmalige moerassen, welke
destijds deze gemeente van het voormalige Tuderum
scheidden. De taal, waarin gemeld kunstwerk iD
oud-Gothische letters is uitgebeiteld, herinnert aan
het Karolingische tijdperk, terwijl de hoofdletters
vooral een wezenlijk kuustgewrocht zijn.
De heer Dr. Joh. G. Mezger is benoemd tot
buitengewoon lid van de „Societas Medica Nor-
vegica", te Christiauia.
ue oiaats-uourant behelst de statuten der Is-
raëlietische Godsdienstige Vereeniging: Beth Jadvob
gevestigd te Rotterdam, goedgekeurd bij kon. be
sluit.
De vereeniging heeft ten doel aan hare leden
de gelegenheid te verschaffen, tot het houden van
gemeenschappelijke godsdienstoefeningen, en tot
het bijwonen van godsdienstige plechtigheden;
alle3 overeenkomstig den Noderlandschen Israëlie-
lischen ritus.
Zij vormt geene afzonderlijke gemeente; zij
onthoudt zich van alle kerkelijke bemoeiing bij
geboorten, huwelijken en overlijden en erkent
daarvoor het kerkelijk gezag der gevestigde Ne-
derlandsohe Israëlietische gemeente te Rotterdam.
De Minister van Financiën maakt bekend, dat
bij hein is ontvangen eene som van 8.26kb, door
een onbekende, ouder de letters N. N. (postmerk
Meppel, van 21 dezer), tot voldoening van aan
de schatkist te min betaalde rechten ingezonden.
In het vorige jaar werden in Denemarken
de officieren van het leger door den minister van
oorlog uitgeooodigd om iD de verschillende gar
nizoenen voorlezingen te houden over onderwer
pen ontleend aan deu Fransch—Duitschen oorlog,
terwijl eene commissie benoemd werd om uit
die voordrachten de best gekeurde stukken aan
te wijzen, waarvoor eene premie van 150 dalers
werd toegestaan. Volgqns het Bcensche Dagblad
is het oordeel der commissie thans bekend ge
worden en blijkt daaruit, dat onder de zes ver
o co ss
-• 5 s p
"2 3 3
<d 7T 7?
oo 3 CD O"
3' S
2 CP3 3 O1
o 3 ff 5
O !S
CD ei- Cfl
O o
00 3 3
p 3 3,
CL O o
o o o
gd psj O O Cp
cd p
sU- S f M
p co c Q,
p
3 2 3
CD D co
5" CD 2
g
5' 3 S,
0<5
CD C 3
a cr cl
CD co
CD*
D
CL
CD
1
cr
e»
P
7T
g CO
3 2L s-
a cd o
<-*• cd o
d a
3 3'
3 <JQ
3 A
c sr
3 5* 2
3 cd 3
3 2. 3'
a a cfQ
w a
5
o a,
S. A
Sr 5
te co
W to
p1 C" O O O O
CJ1 05 O O O
Ol 'o O b
co oï co cd o o
- - - "o gf
CO OT -
'os co
M Oï CJ1
IS) CÖ
OO
O -a i«O -1 y
JO O W 1
O O O crc o
ot O O O tft
co O "o V
OJ p O o co
CO O Ot
CO o b
I—'!*■*- O*
ZA> J=> J» -
co 10 "go
O CO tf*- O
4*- o to OS
CO o M b Vj
o a o co co
CO
b o o tik 'o co
c" cd o os o o
Uit dezen staat blijkt alzoo, dat de Nederland
sche Bank op 21 Oct. bij een muntinateriaal van
f 115,976,247.55 voor eene som van (90,050,456.82
minder aan bankbiljetten in omloop had dan w ar
toe zij gerechtigd is, terwijl het muutmateriaal op
zijne beurt f 36,020,182.73 meer bedraagt, dan in
verhouding tot de schuldvorderingen tot dekking
noodig zou wezen.
De Minister van Koloniën, gezien het verslag
der bij de beschikking van het departement van
Koloniën, dd. 27 Mei 1872 benoemde Commissie,
belast met het in het jaar 1872 in Nederland
afnemen van het exatnen, bedoeld bij art. 4 van
het Koninklijk besluit van 10 September 1864,
houdende vaststelling der verordening op het
benoemen van ambtenaren bij den burgerlijken
dienst in Nederlandsch lndië, beeft die Commissie
ontbonden, onder dankbetuiging voor de wijze
waarop zij zich van hare taak heeft gekweten.
De officier van administratie 2de kl. J.Salmon,
dienende aan boord van Zr. Ms. raderstooinschip
Valk, wordt met den laatsten dezer op non-activiteit
gesteld, en met den lsten November d. a. v. ver
vangen door den officier van administratie 2de kl.
P. F. van Wage.
Voorts worden de officieren van administratie
lste kl. B. A. Stieler, L. M. van Onselen en G.
H. C. van Nuys, respectievelijk dienende aan
boord van Zr. Ms. wachtschepen te Willemsoord,
Hellevoetsluis en Amsterdam, met deu lOden
Nov. a. s. op non-activiteit gesteld, en met den
llden d. a. v. vervangen door de officieren van
aduiiuistratie lste kl. H. F. X. Strengnaerts, A.
J. Looijen en W. H. F. Vogel.
Met den 6den November a. s. wordeo geplaatst
aaD boord van Zr. Ms. wachtschip te Hellevoetsluis,
de scheepsklerken J. P. M. Kluppel!, D. G. Krol
van der Hoek, W. P. Haver Droeze, J. van Heu-
men; en aan boord van Zr. Ms. wachtschip te
Willemsoord, de scheepsklerken J. Langereis,
J. J. van der Ley, C. C. Hammacher en S. Hum-
melink.
Z. M. beeft met ingang van 1 November aan
Mr. J. van Kuyk, op zijn verzoek, eervol Ontslag
verleend ais burgemeester der gemeente Dellt,
onder dankbetuiging voor de diensteu door hem
gedurende zeventien jaren in die betrekking be
wezen, en hem benoemd tot ridder der orde van
den Ned. Leeuw; voorts in zijne plaats als bur
gemeester benoemd F. M. de Vries van Heyst.
Z. M. heeft benoemd met ingang van 1 No
vember tot ingenieur van den waterstaat 3de
klasse A. A. Bekaar, thans adspirant-ingen., en
het aan W. Götte, burgemeester van Markelo, op
zijn verzoek verleend eervol ontslag als secretaris
dier gemeente, goedgekeurd.
Z. M. heeft aan de na te melden officieren bij
de schutterij, op hun verzoek, eervol ontslag ver
leend, als: bij de dienstd. schutt. te Arnhem, aan
M. P. Beelaerts van Emtnichoven, als 2de luit.
bij de rust. schutt. in Gelderland, 4de bat., 2de
cornp., aan Jhr. L. de Geer, als 2de luit. Voorts
zijn bij de dienstd. schutt. benoemd: te Arnhem,
tot 2den luit. Jhr. L. de Geer, tot dusver 2de
luit. bij de 2de comp. van het 4de batt. rustende
schutterij in Gelderland; te Nijmegen, tot 2den
luit. Th. G. M. A. van Dam en H. Duys, beiden
tbans sergeant.
BINNENLAND.
Amsterdam, 22^ October. Naar men verneemt
heeft de directie van het Paleis van Volksvlijt eene
overeenkomst aaogegaau met de begaafde zange
res mevrouw Désirée Artot, om voor hare afreis
naar Amerika een concert te geven, waarop ook
haar echtgenoot, de heer Podilla, zich zal doen
hooren. Het concert is bepaald op Woeusdag 6
November e. k.
Woudsend, 21 October. De Zondag-avond schijnt
hier tegenwoordig beschouwd te worden, als een
tijd waarin meu straffeloos allerlei baldadigheden
kan plegen. Dezen ochtend kon men weder in
ons dorp de sporen vinden vau de wijze waarop
men zich gisteren „vermaakt" had. Nog onlangs
werden bijna alle vruchtboomen tu éen avond
van hunne vruchten beroofd, en den daarop
volgenden Zondag-avoud hebben eenige razende
dorpelingen onzen geaebten predikant Ds. de Jong
naar het leven gestaan.
Zal het gemeentebestuur bij dat alles lijdelijk
blijven toezien? Standaard
's-Grave>hage, 22 October. Naar aanleiding
van de bezwaren, gerezen bij het onderzoek
der gemeentebegrootiDg voor het volgende jaar
mqt betrekking tot de verhooging der plaatse
lijke belastingen, hebben 24 Raadsleden het
