SPAME'S SOCIALE TOESTAND.
N°. 3887.
Donderdag
A®. 1872.
10 October.
Feuilleton van liet „Leidsch
Dagblad".
see
DAGBLAD
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden per 3 maandenƒ3.00.
Franco per post„3.85.
Afzonderlijke Nommeri0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRLJS DER ADVKBTKNTIEN.
Voor iederen regelƒ0.15.
Grootere letten naar de plaatsruimte die «y beslaan.
STADS-BERICHTEN.
De BUKGEAlEESTElt en WETHOUDERS van
E1DEN doen te weten, dat door den Raad dier
emeente, in zijne vergadering van den 12den Sep-
ember 1872, is vastgesteld bet volgende
RAADSBESLUIT
houdende vaststelling van het tarief voor de onder-
handsclie verhuring der Slads-gehoorof con
certzaal te Leiden.
r 10
ii 20
De Raad der gemeente Leiden,
Gezien art. 138 en 194 litt. e der gemeentewet;
U eeft besloten
Onderbands te verharen de Stads-concertzaal tegen
efc navolgend tarief:
Voor eens:
de groote zaal n°1)
ot 's namiddags 4 uren
an ,5 7/
[en geheelen dag„25
de bovenzaal (n®. 2)
ot 's namiddags 4 uren4
an 5 „6
,cn geheelen dag9
de benedenzaal (n°. 3)
;ot 's namiddags 4 uren3
5 4
.en geheelen dag6
de groote' en de bovenzaal 1 en 2)
tot 's namiddags 4 uren f12
van 5
den geheelen dag
de groote- en de benedenzaal (n°. 1 en 3)
tot Js namiddags 4 uren
van 5
den geheelen dag28
de boven- en de benedenzaal (n°. 2 en 3)
tot '8 namiddags 4 uren6
van 5 9
den geheelen dagu 13
de groote-, de boven- en de benedenzaal n°. 1, 2 en 3)
tot '8 namiddags 4 ureng 15
van 5 25
den geheelen dag35
Voor muziekgezelschappen, maatschappijen, genoot
schappen, vereenigingen, enz. bij abonnement per jaar,
24
/v 30
12
22
10-19 dagen tot 's nam. 4 uren
20-29 u u n
30-39 u ri u u
40-50 n u u
10 -19 avond, van 's nam. 5 uren
20—29 u u u u
30-39 u u
40-50
Bij het gebruik van de groote zaal behoort dat van
de stemkamer en van de entreekamer.
Zaal 1,
Zaal 2,
Zaal 3,
f 100
40
f 30
200
1/
70
ii 40
u 250
<11
80
li 60
u 3O0
li
1U0
ii 70
f 150
•t
50
f 40
u 250
80
u 50
300
II
100
u 75
400
u 120
„80
VERWARMING.
Aan den concierge wordt betaald:
voor elke kachel per vergadering
in de zaal n°. 1f 2.00
ii 2n 1.50
u u 3li 1.00
den corridoru 1 50
voor elke kachel den geheelen dag
hi de zaal n#. 13.50
nu u 22.00
11 u h u 3u 1.50
den corridor -. 2.00
Bij gebruikmaking van een of meerdere kachels in
de groote zaal (n°. 1) is men verplicht den corridor
mede te doen verwarmen.
VERLICHTING.
Aan den concierge wordt betaald f 0.03 per uur
voor elke gaspit. Bij het gebruik der groote zaal
(n°. 1) wordt de prijs volgens den afzonderlijken
gasmeter geregeld.
BELOONING VAN DEN CONCIERGE.
Voor bediening met bijlevering van inkt, papier
en pennen
voor elke vergadering
in de zaal n°. 1f 2.50
nu ii u 22 00
n u n i/3n 2.00
voor den geheelen dag
in de zaal n°. 14.00
u u a u 23.00
u 3 u 3.00
De prijzen worden bij abonnement verminderd met
25°/0 voor 1019 vergaderingen en met 50°/0 voor
meer vergaderingen.
Voor het houden van partijen, diners, enz. als de
levering der benoodigdheden geschiedt buiten den
concierge, te diens behoeve:
in de groote zaal (n°. 1)f 30
boven (n°. 2)20
u beneden (n°. 3)n 15
waaronder het gebruik van keuken en de levering
van water naar verkiezing is begrepen.
Het kosteloos gebruik der zalen wordt verleend
door den Gemeenteraad.
Alle aanvragen betreflende het huren van de zalen
geschiedt uitsluitend ter Secretarie der gemeente en
worden door of van wege den Burgemeester beslist.
Geene vergunning tot gebruik der zalen wordt
verleend dan nadat de bij dit tarief bepaalde huur
prijs is betaald.
Gedaan te Leiden, ter openbare Raadsvergadering
van den 12den September 1872.
De Burgemeester,
v. d. BRAN DELER.
De Secretaris,
E. KIST.
Goedgekeurd door de Gedeputeerde Staten der
Provincie Zuid-Holland.
EOCK,
Voorzitter.
JUST DE LA PAISIÈRES,
Griffier.
's-Gravenhage, den 24sten September 1872.
En is hiervan afkondiging geschied waar het behoort,
den 9den October 1872.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
v. d. BRANDELER,
Burgemeester.
E. KIST,
Secretaris.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
LEIDEN,
Gezien het adres van de Directie der Konink
lijke Nederlandschb Grofsmederij alhier, waarbij
zij aan de Gedeputeerde Staten dezer provincie ver
gunning vraagt om in hare werkplaatsen aan den
Vestwal een stoomwerktuig van hooge drukking en
daarbij behoorenden stoomketel te doen plaatsen
Gelet op art. 4 van het Koninklijk besluit van
31 Januari 1824 Staatsblad no. 19);
Doen te weten, dat tot het hooren der eigenaars
en bewoners van de naast bijgelegene en belendende
panden, ten opzichte der informatiën de commodo et
incommododoor Burgemeester en Wethouders zal
worden gevaceerd op het Raadhuis dezer Gemeente,
op Maandag den 14den October aanstaande, 's voor
middags te èlf uren; zullende de belanghebbenden
verplicht zijn hunne bezwaren tegen dat verzoek op
dfen tijd in te brengen, terwijl, bij verzuim daarvan,
zij gehouden zullen worden zich tegen de inwilliging
niet te hebben verzet.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
v. d. BRANDELER, Burgemeester.
E. KIST, Secretaris.
Leiden, 9 October 1872.
Leiden, 9 October.
Naar wij vernemen heeft H. M. de Koningin
hedenmiddag het nieuwe Ziekenhuis alhier be
zocht, vergezeld door Jhr. Mr. Gevers van Ende-
geest.
In de gisteren daartoe opzettelijk bijeengeko
men groote vergadering der Remonstrantsche
Broederschap is tot haren hoogleeraar benoemd
de heer C. P. Tiele, pred. te Rotterdam. Het
tweetal bestond uit de pred. C. P. Tiele en Dr«
J. W. Bok, te Amsterdam; het viertal uit dezelf
den met de heeren J. H. Maronier te Utrecht,
eu H. C. Rogge te Leiden. De nieuwe hoog
leeraar zal te Leiden optreden, waarheen eerlang
het seminarium zal worden overgebracht.
Gisteren zijn te VGravenhage geëxamineerd 12
candidaten voor de hoofdonderwijzersacte. Afge
wezen zijn 11; geslaagd 10: de heeren R. van
Efferen, J. van der Eisen, A. Groeneveld, W.
A. Jagers, J. W. van der Linde, K. van der Pols,
L. Troost, W. in 't Veld, G. D. K. van Veisen
en A. van der Burgh.
Onder de gisteren geslaagde onderwijzers voor
gymnastiek, noemden wij o. a. A. W. Klaas;
dit moet zijn Kloos.
De Minister van Biimenlandsche Zaken, zich
vereenigende inet de algemeene strekking van het
ontwerp van zijn voorganger, ter voorziening tegen
besmettelijke ziekten, heeft echter eenige wijzigin
gen aangebracht, waarvan de voornaamste is, dat
wegvalt do tot zekere hoogte verplicht gestelde
Vaccinatie, die vervangen wordt door moreele
aanmoediging en bevordering met verleening van
subsidiëu vour inrichtingen tot cüe bevordering
strekkende. Hij is met den Minister van Marine
in overleg getreden t.ot wettelijke regeling der
quarantaiue.
Het stoomschip Prins Hendrik, kapit. J. Hendriks,
gisteren in Texel gearriveerd, was den lsten Juni
van daar naar Batavia verirokben en heeft dus
de uit en thuisreis naar Java, waar op drie plaat
sen gelost en geladen is, iu 4 maanden 8 dagen'
volbracht. De thuisreis is volbracht in 44 dagen;'
het stoomschip brengt brieven aan van Batavia
dd. 24 Augustu. de laatste hier aangekomen mail<
gaat slechts tot 17 Augustus.
Zondag is, zooals men weet, te 's-Graverrhage
in het lokaal in de Lombardstraat eene vergader
ring der Internationale gehouden. Er blijkt uit het
verslag dat, na een welkomstgroet van president"
Vervloet, de burgers Gerhard en v&n der liout
lange speeches hielden.
Dè eerste wijdde uit over het jongste congres
dèr Internationale, over het grooter aandeel dat de
werkman in 's lands bestuur dient te hebben,
dan thans het geval is on oveif het nut van het
vereenigingsleven tot bereiking van dat doel.
Burger van der Hout weqschte kortweg alle geld
uit de wereld; bij het ontstaan der maatschappij
was het er ook niet. Dopr coöperatie moesten
allen ook zelf patroons traphten te worden.
Aan l'Ami du Limbourg wordt bericht, dat onge
veer 70 paters en kweekelingen Jezuïeten, afkom
stig uit Duitschland, eerstdaags te Wijnandsrade
worden verwacht. Zij zullen zich daar vestigen
op het kasteel van den baron van Bongart, dat
tot dit doeleinde opgeknapt en in bewoonbaren
staat gebracht is. Het zijn voornamelijk studenten
in de theologie met hunne professoren, die daar
verblijf zullen houden. Het kasteel is vrij ruim,
en gelegen in een gezonde, aangename en tevens
rustige streek.
De ouderlingen, leden van den kerkeraa4 der
Nederl. Herv. gemeente te Londen, melden aan
de. N. B. Cl,
Dr. Gehle, na ruim 42 jaren als geacht herder
en leeraar bij deze gemeente werkzaam te zijn
geweest on hoewel nog steeds eene vrij goede
gezondheid genietende, heeft inderdaad den wensch
uitgedrukt, zijn ontslag te verkrijgen. Op verzoek
van den kerkeraad heeft ZWE. er evenwel gaarne
in toegestemd, voorloopig zijne diensten nog te
blijven verleenen en tevens de zorg op zich te
nemen, in de vervulling der predikbeurten gedur
rende den aanstaanden winter te yoorzien.
In het Engelsch Weekblad The Athenaeum wordt
medegedeeld, dat de bekende Nederlandsche schil
der Alma Tadema zich in Engeland wil, laten
naturaliseeren, omdat hij van plan is dear voor
goed te blijven.
Alen verzoekt ons mede te dèëlën, dkt' het
exemplaar Dan te (De Hel eh het' Vagevuur) voor
komende in dèu catalogus der boeken van wijlen
prof. Schdéévoogt, ondet N°. 236 en 237, niet zal
worden verkocht. (Hbl.)
In het door de dyssenterie zoo geteisterde
Eibergen hebben nog steeds tal van huisgezinnen
gebrek aaD het allernoodigste. Aan het lieroep
op de NoderLaDdscbe weldadigheid is nog weinig
gevolg gegeven. Een medicus uit Delit zond f 10
en een onbekende inenschenvriend uit Amster
dam ouder de letters AI. AI. een coupon van
19.80. Mocht hun voorbeeld door yeleu gevolgd
worden I (fad.)
De gewone audiëntie van den Alinister van
van Koloniën zal op Donderdag den lOden Oc
tober niet plaals hebben.
De luit.-ter-zee der Iste kl. J. C. Joekes, de
luits -fer-zeé der 2de kl. F. K. Engelbreclit, J. L.
AI. van Gorkum, J. Luytjes, de ofiic.-van géz. der
uit het engelsch.
(Vervolg.)
De Andalusiër is een geboren redenaar en
dagbladschrijver, zooals Castelar eri Gonzalez
Bravo. Men treft hem ook veel aan in het le
ger, waar hij wel niet veel beteekent, maar zich
toch geestig toont en beleefd gedraagt. Als een
somberder type van Spanjaard jaloerseh is op den
Andalusiër, verzekert hij u onveranderlijk, dat
deze niet oprecht is, en (met den vtnger aan het
voorhoofd), dat daar niets te vinden is. En hierbij
ïet de spreker een hooge borst, met die liefde
voor gebarentaal, die zoo algemeen is onder al
de variatiën van het Spaansche bloed. De Span
jaard van het Noorden, bij voorbeeld van Bilbao,
's meer gemeenzaam met vreemdelingen, en gaat
veel vriendschappelijker met hen om, ,dan de
Andalusiër. Als handelsman gaat hij veel sneller
vooruit dan zijne laudgeDOoten aan de oevers der
Aliddellandsche zee, dank zij den krachtigen in
vloed der noordelijke rassen en der noordelijke
zeeën. De plaats, die de Cataloniër in de groep
inneemt, is gemakkelijk te omschrijven, hij is de
winkelier van het Schiereiland. Verscheidene dui
zenden Cataloniërs oefenen dat bedrijf in Madrid
uit, terwijl zij, die in hunne provincie blijven,
hunne eigenaardige type in hunne leefwijze be-
houden, door, zooveel als hunne.begeerte tot geld-
winnen toelaat, geheel onder elkander te leven.
Zij zijn nijver, althans naar den Spaanschen stand
aard gemeten, slim, hebben gespierde vuisten,
zijn onverschillig voor alle vormen van bescha
ving, ongastvrij, kleinsteedsch, iu één woord,
zij vertegenwoordigen het proza van Spanje, ter
wijl de poëzie alleen huisvest in de overleverin
gen en legenden, de letteren en de kunst van
Castihë en ADdalusië. Bet zou onmogelijk zijn,
in de beperkte ruimte van dit opstel uitvoerig
te handelen over zulke punten van verschil tus-
scben de Spaansche provinciën, als bij voorbeeld
die aangaande laudbezit en plaatselijke gebrui
ken. Deze bestaan niet alleen tosschen provin
cie en provincie, in historischen zin, inaar ook
in de provinciën zelve. Zij zijn afkomstig uit
overoude tijden, en hebben alle moderne veran
deringen overleefd, terwijl intusschen het wet
boek van koophandel nagenoeg op de Fransche
leest geschoeid is. Het algemeen resultaat van al
do verschillen, die wij aanstipten, nog versterkt
door het uiteeqloopen der belangen, is het ver
tragen van allen vooruitgang van het rijk in zijn
geheel. Andalusië, dal wijn uitvoert, is een voor
stander van den vrijen handel. Catalonië, dat ka-
toenfabrieken bezit, kan zelfs dien naam niet
dulden. Een Aladridsche republikein is voor cen
tralisatie, omdat hij zijne stad als het centrum
van Spanje beschouwt, dat geheel Spanje bijeen
houdt. Een republikein in Barcelona is federa
list, daar hij als Cataloniër eischt, dat Catalonië
zich zelve moet regeereu. IntusscheD heeft Ma
drid volstrekt niet dien overwegenden invloed in
het oog der Spanjaarden, als Londen voor een
Engelscliman, of Parijs voor den Franschman.
Getrouw aan zijn oorsprong is het de zfetel der
regeering, maar volstrekt niet het hoofd der natie
in hoogere beteekenis. De provincialen weten wel
dat het het centrum is der mode, en van de weinige
.literatuur en kunst, die in het koninkrijk bestaat.
Zij weten maar al te wel, dat het de fontein is
van gunst en protectie. Alaar, om eens eene ge
meenzame spreekwijze te gebruiken, zij zien er
volstrekt niet hoog tegen op. Aladrid is zeer trotsch
op zich zelve, maar Spanje is in het minst biet
trotsch op Madrid. Er is een algemeene jaloezie
tegen de hooldstad, die door iedereen beschouwd
wordt als zich zelve te verrijken ten koste der
provinciën. Het eerste geld, dat ter betaling van
iedereen wordt ingevorderd, gaat aandeMadrid-
sche ambtenaren. Concessiën voor ondernemingen
of vennootschappen worden te Aladrid verleend.
Die stad is derhalve alleen een soort van station,
vanwaar uit Spanje geregeerd wordt; en deze
centralisatie, die een spoorslag en krachtig hulp
middel behoorde te zijn voor de energie van het
geheele land, doet meer om die tegen te houden,
fan wel te bevorderen. Het een of ander plan,
dat voordeelig kon zijn voor Cadix, SaragoAsa,
of eene andere stad, wordt te Madrid verkwan
seld aan de politieke vrienden, of inede-saihen-
zweerders van een minister; dé'provincie-stad
vertrouwt het niet, en het geheqle plan valt in
duigen, nadat eènige slachtoffers (veeltijds vreem
delingen) geducht geleden hebben in hunne beurs.
Zoodanig is de werking van de gebrekkige een
heid van Spanje, waar hoofd en hand Dog niet
geleerd hebben samen te Wérken, en waar de
ledematen nog los en gebrekkig aaneenhangen,
tegelijk oorzaak en uitwerksel van de zwakheid
der geheefe organisatie.
Wordt vervolgd.)
