Er
re edel
st haar
leening
kwam,
de ont-
an de
et bui.
id. Na
lebben
was,
:n aan
H u
HB>a
ouiler*
Jhier ingeslort en weggespoeld. Deze slnis was
[TJaendom van den molenaar van Hoorn, ten
,jeDs laste dus het onderhoud was. Men bere
„1 de schade globaal op eenige duizende gul-
behalve de schade dat de watermolen in
en tijd niet zal kunnen werken, en dat vele
«oners thans gebrek aan water hebben, daar
;en vrijen loop heeft en nu naar 's-Herto-
Lljosch en lager gelegen plaatsen stroomt.
astbicht, 15 September. De nieuwe cursus
Jde hoogere burgerschool alhier begint onder
ie, dieLguiistige omstandigheden. Vier maanden zijn
,eds verloopen, sedert door verleend eervol oot-
de betrekking van leeraar in de wiskunde,
liinica en cosmographie openviel en nog is
ie vacature niet voorzien. Hoorde men de
,n reeds vóór de vacantie en terecht over
toestand klagen, te meer is dit nu het geval.
Ur komt bij dat ook aan het gymnasium een
Jjljture. is en een der leeraren door ongesteld-
verhinderd wordt zijn lessen te geven. Door
verige leeraren zal dus in bijna vijftig uren
ten voorzien worden.
14- September. De ex-kantonrechter te
Veilo komt in zijn weekblad opnieuw te berde
met zijn stokpaardje: de aanstelling van rechter-
lijkc- ambtenaren naar gelang hunner godsdien
stige geloofsbelijdenis. Het heeft er veel van, alsof
het heui maar te doen ware oin steeds agitatie
inlden lande te verwekken en den toorts van
LHsdiensthaat en tweedracht brandende te hou
den Van goede zijde wordt ons bericht, dat er
in liet geheele arrondissement Roermond niet éen
enkel Protestantsch notaris is; allen belijdenden
Boomsch-Katholieken godsdienst en dat sedert on
heuglijke tijden. Ook wordt ons verzekerd, dat
imhet arrondissement Maastricht alle Protestant-
urger-
jpend.
g van
;er en
an be
en ter,
Kap-
ng is
m de
r Jan
een
iden,
locië-
ver-
den
;ege-
lield.
liet
eenj
de
t ter
Ires-
ater
een
Iers
ten
dal
i de
'jet
van
ijze
eer
iche- notarissen, hoewel er slechts zeer weinige
lak
ker
ing
de
en
z. 1
zijn, bij vacaturen door Katholieken worden ver
vangen; het zou zelfs zóo ver gaan, dat twee zeer
.knappe eu geschikte candidaat-notarisseu, dieon-
der de oudsten behoorden en de meeste aanspraak
hidden, doch Protestantsch zijn, in andere pro
vinciën zij aangesteld, oin maar 10e te geven en
de ingezetenen tevreden te stellen. En nog helpt
het niet; in 't vorige jaar werd op éen Da de
taatste Protestauische rechterlijke ambtenaar in
het geheele arrondissement Roermond, de officier
n justitie, door eeD R. K. vervaDgen, zoodat
alle ambtenaren bij dit college nu R. K. zijn;
eu nog is het niet genoeg! Er had zeker een ul-
tramontaan ffpur saug" aangesteld moeten worden.
(IV. Roti. Cl.)
KOLONIËN.
BATAVIA, 3 Augustus.
H Aan het algemeen overzicht van het N. B. H.
eu is ontleend:
I berichten, die de commandant der expeditie
dif naar Deli over den stand der zaken, ter verdui-
dtlijking der jongste telegram men zendt, luiden
'e aldus:
it
Teu vervolge vau het voorkomende in n°. 59
ïs dei Jav. Cl. omtrent de in Deli heerschende on-
m luslen en de verrichtingen der expeditionaire troe-
11- pen, kunnen de volgende van daar ontvangen
m berichieu worden medegedeeld:
Nadat op 26 Mei door den assistent-resident vau
i' Siak, den militairen commandant van Riouw en
enderhoorigheden na overleg met deu sultan vau
f.jl Deli besloten was, dat de kolonne te Soenggal
de onderwerping der beide oproerige daioe's zoude
,1 afwachten, werd door deu assisient-resideut aan
e in grooten getale opgekomen hoofden der Bataks
en verbroederingsfeest gegeven, waarbij met hen
,verd overeengeUoineu, dut de daioe's binnen 9
ageu zouden wordeu uitgeleverd.
Na verloop van dien teruiijn kwamen zij doch
thans veel miuder in aaotal en niet op zeer wel
willende wijze uiededeelen, dal aan de afspraak
niet kon worden voldaan, en dat de datoe's aan
den sultan hadden doen weien, dat zij zich niet
wilden komen ouderwerpeu.
Later bleek, dat de daioe's zich den tijd, gedu
rende welken de troepen hen met rust lieten,
ten nutte hadden gemaakt out zich een aanhang
onder de Berg-battuks ie verwerven.
De hulptroepen van deu sultan vau Deli trok
ken op dat bericht vooruit om de bergp ssen vau
Tanda Benoa te bezelieu, maar werden aldaar
door de opstandelingen overvallen eu zoodanig
verslagen, dat zij met achterlating van eenige
ji dooden eu gewonden, vau goederen, paarden en
geld, op de vlucht giugen.
In dien toestand werden zij ontmoet door eene
patrouille vau 30 uian onder den luitenant Pou-
stijn algezonden otn de beide volgens berichten
nagenoeg verlaten rondzwervende daioe's te
vatten.
Deze patrouile moest zich dien tengevolge in
de naburige bevriende kampong Sapoeroek ver
sterken en hulp aanvragen bij de hoofdmacht op
Soenggal, waarop de geheele kolonne oprukte en
nadat deze zich te Sapoeroek met de patrouille
had vereenigd eene veikenuing werd onderno
men naar de zijde van Tanda-benoa.
Bij deze verkeuning werd de voorwacht uit een
der aan den weg staande huizen met geweervuur
begroet, waardoor twee manschappen sneuvelden
en uegeu zwaar gekwetst werden.
Op den terugweg der kolonne naar Soenggal
werd zij door den vijand met herhaalde aanval
len verontrust.
Bij eeu dier aanvallen ODtstond een paniek on
der de koelies, die de door hen gedragen levens
middelen, munities en zelfs zieken en gewonden
in de alang-alang wierpen en op de vlucht sloegen.
Terwijl de troepen zich weder in orde stelden
en de levensmiddelen vernietigden, gelukte het
den luitenant Ponstijn, die de achterwacht com
mandeerde, den vijand een gevoelig verlies toe
te brengeD.
Met 30 man stelde hij zich verdekt op, en had
terwijl de vijanden al tandakkende afkwamen np
eenige op den weg achtergebleven munitiekistjes,
gelegenheid om op een afstand van 10 passen
ongeveer 25 van hen te doen neerschieten, waarop
de aanvallers iu allerijl onder gehuil en gebrul
terugtrokken.
Na een uiarsch van 28 uren bereikte de kolonne,
ten zeerste vermoeid, het kampement te Soenggal.
Daar werd besloten versterkiug aan te vragen,
die, zooals bekend is, den 12den Juli aankwam,
waardoor aan de vooral onder de ondernemers
heerschende ongerustheid een einde werd gemaakt.
Dezen zijn intusschen behalve de heeren
Pichal en van Bomer wier ondernemingen ver
woest werden met deD schrik vrijgekomen,
hetgeen zich aanvankelijk Diet liet verwachten,
daar zonder de spoedige aankomst der verster
kingen uit Batavia de overmoed der opstandelin
gen na hunneu door de lafhartigheid der hulp
troepen en der koelies behaalden voorspoed het
ergste deed vreezen.
Onmiddellijk na zijne aankomst zijn door den
overste von Hombracht maatregelen genomen om
de plantages te beveiligen.
Op iedere plantage is een detachement gepos
teerd; de omstreken wordeD door patrouilles van
vijanden gezuiverd,
Door de vernieling huDner pepertuinen zullen
de beide oproerige datoes weldra verstoken zijn
van de noodige inkomsten om hunoen aanhang,
grootendeels bestaande uit van de plantages weg-
geloopen Javaansche koelies, te bezoldigen.
Volgens nog niet geheel zeker geachte berich
ten door genoemden hoofdofficier ingewonnen,
zouden de opstandelingen drie versterkingen op
gericht Ifebben, waartegen zoo het blijken mocht,
dat zij die bleveu bezetten, zoodra mogelijk ge
ageerd zal worden.
Met het oog echter op de mogelijkheid dat de
vijand wederom in de bovenlanden de wijk neemt,
zullen ter vermijding van de noodzakelijkheid tot
het honden eener groote troepenmacht in die
streken, eenige versterkingen aan de Soenggal-
rivier, aan de Deli-rivier eu iu de nabijheid van
Timbang Laogkat worden opgericht, waaruit de
ondernemingen beveiligd en de rondzwervende
kwaadwilligen iu bedwang kunnen worden ge
houden."
De bladen uit de Straits Settlements deelen
gunstiger berichten van later datum mede en
spreken van het herstel der rust, terwijl zij onze
troepen en liet civiel bestuur lof toezwaaien. In
tusschen melden zij niets van de ouderwerping
der oproerige datoe's en zonder deze is niets gedaan.
De Javasche Cl. van gisteren bevat de overeen
komsten met de eigenaars van 8 suikerfabrieken
in Cheribon, 5 in Tagal, 3 in Pekalongan, 4 in
Samarang, 8 in Japara, 15 in Soerabaya, 16 in
Pasoeroean, 5 in Bezoekie, 1 in Banjoetrias eu 4
in Kediri gesloten tot vaststelling der speciale
voorwaarden, waarop zij volgens de nieuwe rege
ling zullen werken.
Bij de wisselinscbrijving, die den lsten dezer
plaats had, waarbij het Gouvernement 1 millioen
had aangeboden en den koers 10lit pCt. gelimi
teerd had, is voor een bedrag van ƒ130 ad 101
pCt. eu f 25,900 ad 101 pCt. geuomen.
Eene zaak wordt onderzocht, die iu het vorige
jaar alhier heeft plaats gehad. Er zijn namelijk
300 (niet 1000, zooals een ander blad zegt) kei-
ders jenever uit het entrepot met behoorlijke
documenten van afscheep van een der stoomsche
pen van de N. 1. stoomvaart maatschappij uit het
entrepot gehaald. Intusschen is die jeuever niet
uitgevoerd, maar verdwenen en waarschijnlijk
zonder betaling van rechten ingevoerd. Uet docu
ment, waarop de algifte uit het entrepot heeft
plaats gehad, zou niet te vinden zijn.
In belichten uit Deli, opgenomen in de Pinang
Gazette, wordt de toestand als geruststellend ge
schetst.
De echtgeuoote van den coutroleur was alleen
uit hare wouiug op het laud uaar Labuau gegaan,
oindat andere dames, na den aanval der Battaks
op de woningen van de heeren Pechul en Romers,
in het verblijf van den controleur te Labuau eene
wijkplaats hadden gezocht. Maar de meeste dames
eo de vrouw vau deu controleur zagen geen ge
vaar iu haar verblijf op het laad.
De toestand des lauds is overigens rustig. De
Battaks ziju naar de bergen gevlucht. Volgens de
Pinang Gazette zou het Neuerlandsche gouverne-
uieui bezit van het iaud nemen, zulleu op ecmge
punten foiteu aangelegd worden en eene troepen
macht daar iu garnizoeu blijven.
Een planter schrijft:
//De goede tij.i voor de Batluks is voorbij eu z(j
hebben dnurgenoeg betaald voor hunne genoegens.
Ongetwijfeld hebben de planters eenige verliezen
geledenmaar als men den omvaDg van den op
stand in het oog houdt, die sedert jaren in 't
geheim werd voorbereid, dan mogen wij gerust
zeggen, dat de troepen nooit beter gestreden heb
ben en beter aangevoerd zijn geworden dan de
kleine macht alhier door den moedigen en ener
gieken commandant en zijne verdere officieren.
Maar laat ons niet voorbij zien, dat de assistent
resident van Siak zich gedurende den geheelen
strijd hier bevond. Wie met dien heer bekendis,
zal vertrouwen koesteren dat geenerlei samen
spanning, hoe goed ook beraamd, lang in het
duister kan blijven, als hij ze wil nasporen. Aan
zijne kennis van den inlander, aan zijn ruste-
loozen ijver om alles weder in orde te brengen,
danken wij de veiligheid van ons leven eD ons
goed. Dit zeggende, meen ik de opinie van alle
planters iu Deli uit te drukken."
De Hongkong Daily Press van 2 Juli zegt, dat
het doel van de expeditie, door de Spanjaarden
naar Sooloo gezonden, is om onder voorgeven dat
zij een einde aan de zeeroof willeu maken, zich
voor goed daar te vestigen, hetgeen het voorspel
zou zijn om zich ook van Borneo's N. O. kust
meester te makeu, waarop de Spanjaarden reeds
lang het oog gevestigd hebben. De SultaD, die
naar het binnenland gevlucht is, zou een knaap
zijn, die zich met tegen de Balignaui-roovers durft
kanten.
Spanje zou in overeenstemming met Italië han
delen eu inen zou het plan hebben gezamenlijk
eene expeditie te ondernemen. Het Italiaansche
lregat Vittore Pisani, thans Singapore, zou daartoe
moeten dieoen. De commandant Raccbia zou de
toestemming van het Brilsche gouvernement pogen
te verkrijgen, daar een tractaat zou bestaan, hou
dende dat op Borneo aan geene mogendheid grond
zou worden algestaan zonder de goedkeuring vau
Engeland. Indien Spanjaarden en Italianen ech
ter vasten voet in de Sooloo-eilanden krijgeD, zou
dit zeer nadeelig voor den handel van Labuan en
ten guDste van Manilla zijn.
De Straits Times acht de zaak belangrijk genoeg
oui er^de aandacht van de Engelsche en Neder-
landsche regeeriugeu op te vestigen.
BUITENLAND.
Frankrijk.
Schandelijke exploitatie van bijgeloof!
De Réveil du Dauphiné meldt het volgende:
Verleden Zondag was er een groot feest te
Mians, in Savoje, en van alle dorpen in die streek
waren een aantal mensclien toegestroomd. Za
terdag-avond was de weg van Grenoble naar
Chambéry als bezaaid met wagens, beladen met
zieken, kreupelen eu blinden, die ter bedevaart
togen. Zondag-morgen werd de kerk bestormd
door eene menigte volk. Binnen het hek, dat de
heilige maagd omriugt, bevonden zich groote man
den, gevuld met houten vormen, die alle deelen
van het menschelijk lichaam voorstelden. De
kreupelen grepen naar de Dagemaakte bouten
beeuen, de blindeu naar oogen, enz. vulden de
holten vau die lichaamsdeelen met koper- of zil
vergeld, veel of weiuig naarmate van huu ver
mogen of vroomheid en legden ze zoo aan de
voeten van het beeld. Als de manden leeg waren
deden jongens, die daarmee belast waren, het
bek open, staken het geld iu hun zak en legden
de vormen weer in de manden. Deze liefhebberij
duurde tot 's avonds, is al dikwijls vertoond en
zat morgen weer vertoond wordeu, en zoo ver
volgens totdat er een eind komt aan het bijge
loof. Die de bedevaart organiseeren moeten er
een aardig duitje van krijgen en wij zouden wel
willen weten, waar al dat geld blijft, door die
domme menschen opgebracht, die natuurlijk te
ruggekomen zijn zooals zij gegaan waren, behalve
dat hunne beurs heel wat lichter geworden was.
Rusland.
De regeering en de Curie.
Door den Gouv.-Geueraal vau Ned. Indië ziju
de volgende beschikkingen genomen
Civiel Departement. Verleend: Een tweejarig
vei lof naar Nederland, wegens ziekte, aan den
cODtroieur der 8de kl. bij het binneDlaodsch be
stuur in de assistent-residentie Benkoeleu J. F.
H. Schultz.
Benoemd: Tot lid in den raad van justitie te
Soerabaya, de substituut-officier van justitie bij
dien raad Mr. R. W, Craandijk; tot subst. griffier
bij den raad van justitie te Sauiaraug, de griffier
bij deu landraad te Demak (Samarang) Jhr. Mr
J. W. A. von Schmidt auf Altenstadt; tot onder-
pakhuismeester bij de administratie van 's lands
eerste ulgemeene pakhuizen te Batavia, de amb
tenaar op non-activiteit A. L. J. Rocourt, laatste
lijk 2de commies bij jiet depart, der marine; tot
Sdeu commies op het bureau vau den gouverneur
vau Celebes en onderhoorigheden, de 8de commies
op het residentieOureau te Muntok (Banka) J. 11.
A. Dommers; tot 3den commies op hei residentie
kantoor te Muutok (Bauka), de ambtenaar op i
wacjilgeld E. Dinger, laatstelijk 3de commies voor
het bijwerken der algeuieene boeken en rekeniu-
geu tot eo met 1866 bij het departement van finau
ciën. Tot lsten klerk ter algemeene secretarie
F. YV. F. Schwab, thans belast met de waarneming
der betrekkiug van teekeüaar bij de aideeliDg
stalisuek ter algemeene secretarie; tol buitenge
woon substituut-gril her bij de rechtbank te Pama-
lang, bunen oezwaar vau den laude, E. Th. Th.
tl. vau Bentheiu vau deu Bergü, ambtenaar ter
beschikking bij de landelijke inkomsten en cul
tures; tot buitengewoon subst.-griffier bij de recht
bank te Billitou, builen bezwaar van den lande,
M. J. de Pril, klerk op het assisient-resideniie-
kantoor aldaar. Door den Directeur vau onderwijs,
eeiedienst eu nijverheid, aan de openbare vijfde
lagere school le Soerabaya: tot lsten hulponderw.,
H. Kuchlin, laulsiehjk 2de onderwijzer aan de
guuveruemeuts ambachtschool te Soerabaya, ou- 1
laugs van veilof uil Nederland teruggekeerd; tot
2deu hulponderw., J. O. le Olercq oe Courcelles, 1
ihaus hulponderw. aan die schooltoi hulponderw. i
uau de openbare lagere school te Fort de Koek, i
L. K. Harinseu, particulier onderwijzer.
Machtiging verleend, tot uitreiking aan deu i
geneesheer ie Baiavia Dr. J. P. Kloos, van eene
acle vau toelating tot uitoefening van de verlo -
kundige pracujk aldaar.
Ontslagen: Op verzoek, eervol, uit 's lands
dieDst, wegeus ziekte, met behoud van recht op
pensioen, de gevvezeu klerk op het assistent
residentiekantoor te Buitenzorg P. J. Bareuds.
Aaugeteekend: dat door den resident van
Kadoe is ontheven, van de waarneming der be-
nekkingeu vaD gouvernement, landmeier en rooi
meester iu genoemde residentie, de ingenieur der
iste kl. bij deu waterstaat en 's lauds burgerlijke
openbare werken A. F. Goudriaan.
Goedgekeurd: dat door den resident van
Kadoe is belast, uiet de waarneming der fuuctiëu
vau gouvernemenls landmeter en rooimeester iu
die residentie, de ingenieur der 2de kl. bij deu
waterstaai en 's lands burgerlijke openbare werken
K. H. van Os.
Departement van Oorlog. Verleend: Eeu tweej
verlof naar Nederland, wegens ziekte, aan den
luitenant-kolonel der infanterie P. A. A. Collard,
en zulks met intrekking van het aan hem in
zijnen vurigen rang van majoor bij dat wapen
verieeuu verlof uaar Nederlandeen tweej. verlof
naar Nederland, aan den kapiiein der inlauierie
C. J. T. Rueuipol.
Vergund: Op verzoek, om al dadelijk uaar
Nederland terug ie keeren, aan den Isien luitenant
van het Nedenaudsche leger J. C. van Scherm
beek, op grond dat de vijfjaren gedurende welke
hij bij de landmacht in Nederiundsch lud ie is
gedetacheerd, eerlang zulleu zijn verstreken
Omtrent den stand der ouderhandelingen tus-
schen Rusland en de Roomsche Curie deelt een
Petersburgsch correspondent der Schlesische Zei-
tung mede:
z/Het Kabinet van St.-Petersburg blijft bij haar
verlangen dat de Russische taal bij de katho
lieke godsdienstoefening in Littbauen endezuid-
westelijkegouvernementeningevoerd wordt en ver
klaart dit als eene voorwaarde voor bet weder-
aankuoopen van onderlinge vriendschappelijke
betrekkingen; maar heeft tevens aangeboden om
van zijn kant het katholieke college te St.-Peters
burg, een steen des aanstoots voor de Curie, zoo
te wijzigen dat zijn werkkring zich tot admini
stratieve en 6nancieele maatregelen bepaalt. Daar
deze aanbiedingen in het kardinaals-college en
onder de hoofden der Jezuïeten bij velen bijval
gevonden hadden en er uitzicht bestond dat zij
Joor de Curie aangenomen zouden worden, heelt
bet Russische Kabinet aan kardinaal Antonelli
de door de geestelijke overheden vaD Mobilew
en Wilna goedgekeurde Russische vertalingen
van het Latijnsche rituale en van bij het volk
in gebruik zijnde gebedenboeken doen aanbieden,
met verzoek om goedkeuring daarvan door den
Heiligen Stoel. Tegelijk werden brieven der pre
laten van Mohilew en Wilna aan den kardinaal
toegezonden, waarin het aanzoek der Russische
regeering ondersteund wordt. De kardinaal nam
een eu under aan met de verzekering dat hij een
rapport omtrent de zaak zou vragen. Dit rapport
is reeds te Posen ontvangen en luidt ougunstig
voor de Russische voorsteilen. Over het algemeen
wordt van de Poolsche zijde geen moeite gespaard
oui de Pauselijke Curie daarvoor ongunstig te
stemmen. Eene beslissing is te Rouie niet geno
men, eu het is niet te voorzien in welken geest
zij zal uitvallen. Zooveel is zeker, dat de Russi
sche regeering, hare plannen, om het heersch-
zuchtige streven der hiërarchie in bedwang te
houden, ten uitvoer za! brengen."
V lil -- EGKA NI PB IV
New-York, 16 September. Met betrekking tot
de overeenkomst, gesloten tusschen de Erie-spoor
wegmaalschappij en de New-York central-, Boston
en Montrealspoorwegen, wordt als opheldering
gemeld, dat de Eriemaatschappij dezelfde voor
rechten als de centrale lijn zal genieten.
Parys, 16 September. De dag van bet vertrek
des heeren Thiers uit Trouville is thans bepaald
vastgesteld. Hij zal aanstaanden Donderdag hier
auukomen eu zijn intrek nemen in het Elysée
waar hij nog eenige wekeu zal vertoeven.
Naar men zegt, is de heer About, op last van
de Pruisische militaire overheid, gevangen ge
nomen te Zabern, worwaarts hij zich begeven
had, om eenige familieaangelegenheden te rege
len. De reden tot dezen maatregel wordt niet ge
meld.
Het Journal Officiel bevat de benoeming van den
generaal Clianzy tot bevelhebber van het 7de le
gercorps te Tours en die van den generaal Ducrot
tot bevelhebber vau het 8ste legercorps te Bourges.
Fulda, 16 September. Ter bisschopsconferentie
wordeu de gezamenlijke Duitsche bisschoppen,
met inbegrip van dien van Straatsborg, verwacht.
Alleen zullen de bisschoppen van Ermeland en
Passau vertegenwoordigers zenden. Zij worden
heden verwacht en morgen zullen de geheime
conferentiën in het gebouw van bet seminarium
