Donderdag
12 September.
f
N0. 3863.
A°. 1872.
LGIDSCH
DAGBLAD.
prijs dkzer;courant.
Voor Leiden per 3 maandenƒ8.00.
franco per posti3.85.
AOonderlgka Nommer»0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
prijs db)r advkrtkntiffin.
Voor iederen regel/"0.15.
Grootere letters naar de plaatsruimte die xij beslaan.
STADS-BE1UCHTEN.
iüEGEMEESTEB en WETHOUDERS van
ÏIDEN,
}e;ien art. 11, 2de alinea., der Verordening van
|llei 1872, op de openbare scholen voor gewoon
onderwijs voor on- en minvermogenden (Ge-
\tnleblad n". 10);
i te weten, dat de inschrijving van nieuwe
prbugen op de openbare scholen voor on- en inin-
mogenden zal plaats hebben van den 2den tot
met den llden September e. k. in de schoolloka-
de Rijnstraat, in de Brahdewijnsteeg, op de
ImmwestgracM aan het Plantsoen, en op de Oude Vest,
voorunddags van halfncgen tot negen uren
des namiddags van halftwee tot twee uren,
halve des Zaterdags-namiddags en des Zondags.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
v. D. BRANDELER, Burgemeester.
E. KIST, Secretaris.
ILiiden, 30 Augustus 1872.
Lelden, 11 September.
Do lieer llosselnians, de door Dr. van Vloten
flaslerde douiii.é, verklaart in de N. R. Gt.,
iii een repliek aan den advocaat Knottenbelt, dat
geen hatelijkheden op een adres heeft kunnen
Itien, omdat hij zulks heneden zich acht. Wij
Doden hier voorwaar een vreemde opvattiug van
zondigheid der menscheukinderen. Wanneer
datgene wat men beneden zich acht niet
f'i doen, dan, zouden wij met Caiuphuyzen kuu-
eu zeggen, „waar deez' aard' een paradijs". Lu
iers men moet al een verstokte hooswicht zijn
I om een slechte daad, wetende dat zij een slechte
daad is, niet heneden zich te achten; en toch
naakt uien er zich dikwijls aau schuldig omdat
pen door bij-oorzaken uiedegesleept wordt. Zoo
telt Ds. Mosselmans uit persoonlijke geraaktheid
jneu zegge ons uiet, dat voor zijn prestige bij de
Gemeente eene gerechtelijke vervolging noodig
Was) Dr. van Vloten voor het gerecht gedaagd;
en toch zal Domiué Mosselmans wel in de eerste
plaats toegeven dat wraakoefening geen edele
handelwijze mag genoemd worden.
Bludieu hij derhalve het schrijven van een hate
lijkheid op een adres reeds beneden zich acht, dan
zal hij dit een wraakoefening, als die voor de
Deventer rechtbank is afgespeeld, zeker nog veel
meer moeten doen. Eu toch heelt hij er zich aan
schuldig gemaakt. Waarom? Ouidat een bijko-
uieude oorzaak, b.v. drift, boosheid, verontwaar
diging of iels dergelijks, er hem toe heeft aange
zet. Wij willen ten minste voor Ds. Mosselmans
hupeu, dat wraakzucht niet bepaald in zijn karak-
tei ligt; eu dan moet hij haar bij bedaard naden
ken wel beneden zich achten.
^■ludieu Ds. Mosselmans derhalve het adres van
de door hem teruggezondene courant vergeten is,
dan strekt het teit „dat hij zulks benedeD zich
aclit" niet in 't iniust tot bewijs, dat er geen
hatelijkheid heeft opgestaan.
Is dit zoo geweest (hetgeen wij natuurlijk niet
kunnen beslissen) dan doet zulks tot de hoofd-
quaestie naar onze meening wel degelijk iets af.
fiiet tot de hoofdquaestie die voor de rechtbank
Werd behandeld, maar wel tot de hoofdquaestie
waarmede de publieke opinie zich heelt bezig
te houden. Want waar bijna ierter genegen is,
den steen op Dr. van Vloten ie werpen en Ds.
Mosselmans als eeu soort van martelaar te be
schouwen, daar eischeu billijkheid en waarheids
liefde wel degelijk dat eens nagegaan worde of
(jie algemeene syn palhie aan de eeue zijde wel
Verdiend is. Die dit ontkent, die is nooit ui zijne
jongensjaren diep verontwaardigd geweest wan
eer éen der kameraden stral hal gekregen
oor het slecht maken van een werk dat aan eeu
uder, die het had nageschreven, de loftuitingen
es meesters verschatte.
Welnu, wanneer wij op het oogenblik met
r. van Vloten en Ds. Mosselmans als jongens
p de school der Publieke Opinie verkeerden,
an zouden wij na atloop der lessen op de speel-
laats zeker geen partij trekken voor Ds. Mos-
elmans.
Door het ongunstige weer zijn de troepen in
it garnizoen eerst hedenmorgen te 9 uren op de
Ruïne voor de gecombineerde manoeuvre in het
vuur veieenigd. Door den kolonel von Wrangel
auf Lindenherg als hoofdaanvoerder werden daar
ter plaatse aan de bataljons-commandanten schrif
telijke beveleu gegeven, waarna aan het corps
officieren uiededeeling werd gedaan, dat de ver
onderstelde vijand, van Gouda komende, Leiden
bedreigde en daartoe zoowel langs de hooge en
lage Rijndijken over Koudekerk als over Soeter-
woude kon naderen.
Onder den majoor Driessen rukte een bataljon
infanterie uiet eeue halve sectie veld-artillerieen
eenige cavaleristen de Hooge woerdspoort uit om
het naderen vau den vijand langs de Rijndijken
te beletten.
Hel 2de bataljou inet eeu halve sectie veld ar
tillerie en eenige cavaleristen onder majoor Wes
tenberg marcheerde de Koepoort uit, om, zoo de
vijand zijn marseh over Soeterwoude nam, ook
zijn voornemen van die zijde te verhinderen.
Uitgezonden verkenniugs-troepeu langs beide
hoofdwegen berichtten dan ouk dat de vijand in
aantocht was; tegeuuiuatregelen werden genomen
de vijand beproefde eeu aanval doch werd terug
geworpen, en zijn oogmerk om Leiden te nemen
en op brandschatting te stellen niet. kunnende
bereiken, trok hij, ofschoon in goede orde, terug.
Hiermede was de oefening geëindigd en de
troepen keerden circa halldrie in hunne kazernes
terug.
Aanstaandeu Vrijdag of Zaterdag zullen de
troepen uit 's-Gruvenhage, Leiden en Delft eene
geumibiueerde manoeuvre in het vuur hebben in
de vlakte van Waalsdorp.
Ter tijdelijke vervanging van den heer Dr.
Hulsman, directeur der hoogere burgerschool te
Breda, is het ouderwijs in de wiskunde opgedra
gen aau den heer B. Goudsmit, doctorandus in
de philosophie te Leiden.
De Delftsche Courant deelt uitvoerige berichten
mede, nopens den ontworpen locual-spoorweg,
MousterDelftZegwaard, waarvan de voortoo-
pige concessie aan de heeren Docen c. s. is ver
leend.
De kosten van de lijn, met wijzigiug, volgeus
de voorschriften der regeeriug eu de tegenwoor
dige verhooging der ijzerprijzen eu aanneming
van eenige miudere bochten, worden geraamd op
f l.OOU.OUO.
Thans zullen de plannen eu stukken bij den
burgemeester, leden der benoemde commissie,
ter onderzoek en inzage ook van belanghebben
den circuleereu, waarna eene algemeene vergade
ring op het raadhuis te Deltt, vau al de heeren
burgemeesters, wethouders eu andere bevoegde
autoriteiten, als ook de concessionarissen met
de ingenieurs zal plaats hebben.
Üp deze vergadering zal in do eerste plaats
worden besproken eu uiteengezet, dalgeue wat
op 29 Augustus eu petit comité werd behandeld
eu bestaaude ten eerste iu de uiteenzetting en
verduidelijking der plannen eu stukken, eu ten
andere verdere mededeeliug en bespreking om
trent de regeling der ünancieele zaken.
De kapitein van de Gorcumsche stoomboot, H.
.1. Belzer, is dezer dagen in het Gasthuis te Amster
dam aan de gevolgen zyuer bekomen wonden
overleden. Men zal zich herinneren dat deze boot,
nu bijna 14 dagen geledeu, door het springen
van den ketel, omstreeks 4 uren daarna is ge
zonken. Bij liet ophalen is bevonden dat de ketel
behoorlijk met water gevuld was en slechls 3
atinosleeren stoom inhield, ofschoon zij op 7 at-
niosleeren kou gestooki worden. Het blijft dus
nog een raadsel, door welke oorzaak het sprin
gen van den ketel is ouislaau.
Te Zuidwedding (geui. Veeiidum) had iu dein
nacht tusscheu 7 en 8 dezer een treurig ongeval
plaats. Een paar werklieden van do stooui-aard-
appelstroopfabriek aldaar, geraakten al stoeiende
iu aauiaking met het vliegwiel, met het onge
lukkig, inaar trouwens zeer natuurlijk gevolg,
dat ze, nadat men uiet allen mogelijkeD spoed
de machine had tot staan gebracht, als jammer
lijk verminkte lijkeu daai uit werden te voorschiju
gehaald. Beide ongelukkigen waren echtgenooteu
en vaders.
Naar de Zwolsche Cour. verneemt, zou de heer
Busken Huet met 1 Januari aftreden ais redac
teur van de Jauabode.
Mr. G. J. A. Faber antwoordt in de N. R. C.
het volgende op den open brief van directeuren
der maatschappij Nederland
Naar aanleiding van de liquidatie der Neder-
landsche Hypotheekbank, veroorloofde ik mij,
door middel van Uw geacht orgaan, van 1 Sep
tember jl., ter witte van het publiek belang, de.
vraag: „of de heer André Langrand Dumonceau
nog adviseur was van Nederland, naamlooze ven
nootschap van verzekering op het leven en,
zoo neen, wanneer en onder welke voorwaarden
de heeren J. Bos en P. L. Dubourcq, Directeuren
van die Maatschappij, met hunnen voormaligen
geestverwant hadden gebroken."
Aanleiding bestond. Immers de Belgische Moni-
teur des Intéréts malériels, van 24 Augustus jl., be
vat een opstel van zijn gewonen correspondent,
volgens hetwelk de heeren Bos en Dubourcq,
liquidaleuren der Nederlandsclie Hypotheekbank,
verdienen vereeuwigd te worden voor liet nage
slacht, als niodel-liquidateuren. Die heeren toch
hadden, als Directeuren dier Bank, op 31 Maart
1870 eene balans overlegd, waaruit bleek dat op
31 December 1869 het gestorte kapitaal, ten be
drage van f 2,000,000, niet alleen nog aanwezig
was, maar bovendien met reservefondsen tot
bijna 2,500,000 was gestegen; maar als liquida-
teuren optredende, hadden zij nauwelijks een
klein gedeelte vau het actief gerealiseerd, of een
verlies vau ongeveer 73 pCt. werd geconstateerd.
Wanneer liet Amsterdamsch Effectenblad goed on
derricht is, dan hebben de gezamenlijke voormalige
hoofdagenten, bij gemeenschappelijk schrijven,
zich tot heeren liquidateuren gewend, uiet ver
zoek oui inlichtingen, en tot antwoord ontvangen
dat liquidateuren zich niet bevoegd achten tot
beantwoording der gestelde vragen. Genoemd
financiëel eu staathuishoudkundig Weekblad van
Zondag 8 September jl. noemt die weigering
hoogst ongepast, strijdig met eerlijkheid en goede
trouw en bovendien onnoozel.
Gelukkiger dan voormalige hoofdagenten, slaagde
ik er in, door middel van uw veelgelezen orgaan
van heden, in den vorm van een brief, op mijne
vraag van de heeren Dubourcq en Bos antwoord
te ontvaogen.
Uit hunne missive blijkt:
1°. dat Langrand Dumonceau later als frau
duleus bankroetier eu als zwendelaar door den
rechter veroordeeld en op een der openbare plei
nen te Brussel in efiigie tentoongesteld is
geweest oprichter der Verzekering-maatschappij
Nederland;
2°. dat hij, hij de acte van oprichting in 1858,
tot bestuurder aangesteld, eerst in het jaar 1870
zijne betrekking als commissaris heeft nedergelegd,
eu gedurende 12 jaar, na de eerste vergaderingen
van oprichting, nimmer eene bestuurdersvergade
ring heelt bijgewoond, ofschoon hij, als adviseur
der vennootschap, zich verbonden had het bestuur
te dienen van raad eu voorlichting en het bekend
te maken en te houden met al wat belangrijks en
wetenswaardigs over het onderwerp van levens
verzekering bestaat en voorvalt;
3'. dat hij genoot en nog geniet eene jaarhjk-
sclie renumeratie van 5 pCt. der zuivere winst en
en f 1 van elke af te geven polis.
Uit die missive blijkt niet:
Of de heeren J. Bos P. L. Dubourcq met
hunnen voormaligen geestverwant hebben ge
broken. v
Onder deze omstandigheden, gevoegd bij de per
tinente verklaring van de heeren Dubourcq Bos,
dat zij na deze toelichting iu geene verdere po
lemiek willen treden, zal men liet mij wel Diet
euvel duiden dat ik hun briel, uan mijn adres
gericht, onbeantwoord laat.
Z. M. heeft goedgekeurd de door de Staten der
provincie Zuid-Holland in hunne vergadering van
4 en 9 Juli genomen besluiten, houdende: 1°.
Vaststelling van het bedrag der ontvangsten en
uitgaven van de rekening der eukel pruvinciale
en huishoudelijke inkomsten en uitgaven, uver
het dienstjaar 1870; en 2°. wijziging der begroo
ting van enkel provinciale en huishoudelijke in
komsten en uitgaven, over het dienstjaar 1872.
Ten aanzien van d; dispensaliën, dezer dagen
door den Minister van Binuenlandsche Zaken
verleend aan sommige jongelieden ten behoeve
van hunne academische studiën, wordt mede
gedeeld, dat althans sommige daarvau als het
noodzakelijk en natuurlijk gevulg moeteu be
sctiouwd worden van voorloopige toezeggingen,
door den onlangs overleden Minister van Bin-
nenlandsche Zaken gedaan.
70
cd fl?
cr
VJ o
5' g.
-i CTQ (yd* CD
2. D S
o p
5
O 03
cd ff
O
2 03 U
e Z'
a cd o
<7-
id p
3 3
3
JQ
cd
3
3 p
O
3
3 o
3 p. 3
p 3 oq
O. O o
000
on* "O
3
FT
r
O
55
p
o P
2
•2
a
E-
r5 v° P v
CO CO 01 00
OO 1—cn 3 o O
W ffl O öt O O
11 ói w 'o o b L_,
rn »v*-, 11 c~i
IO *1 CO OS 9 2
üo o t—o* p o
>*- o P F3
bi f—J o 92
70 CO 1^ O 0 o
- - - -Ir 13
co p 9"
Co CC IÊ*.
to "01
CC O) co
üi cs
OO "tfu to C/J
to co CO CD
ÜI CJt H "O
8
O O o OO
O O© CO O On
to o co —3 a en
o p o -a os
"o "o> "co ~ÏO 'bo
M C -j Ol
O P to p p
1 O O to CO> fcr*.
co o o co o —a
e.
a
5
8
S 8
e-
o
9
a
9
t>
B
r
Uit dezen staat blijkt alzoo, dat de Nederland-
sche Bank op 9 Sept. bij een muntmateriaal van
131715,825.79' voor eene som vau f 133,507,322.55®
minder aan bankbiljetten iu omloop liud dan waar
toe zij gerechtigd is, terwijl het muntmateriaal
op zijne beurt f 63,402,929 01s meer bedraagt, dan
in verhouding tot de schuldvorderingen tot dek
king noodig zou wezen.
De Minister van Binuenlandsche Zaken maakt
bekend, dat '9 Rijks verzameling van landbouw
werktuigen te Utrecht op 16 dezer weder voor
het publiek toegankelijk zal ziju.
Bij beschikking van 9 September 1872 is de
vergunning voor een stoouisleepdienst in de pro
vinciën Noord-Brabant, Zuid-Holland eu Zeeland,
vroeger verleend aan F. A. van Lange J. Jz., te
Gouderak, met ingang van 6 October aanstaande,
verklaard te zijn vervallen.
De Minister van Financiën heeft goedgevonden
het ontvangkantoor der directe belastingen en
accijnzen te Akkerswoude c. a. (Friesland) inde
zevende klasse, en het ontvangkantoor der di
recte belastingen, in- en uitgaande rechten en
accijnzen te Bourtange (gemeente Vlagtwedde)
in de negende klasse te rangschikken.
Z. M. heeft de benoeming van W. J. Bekker,
burgemeester vau Wiusum, tot secretaris dier ge
meente. met HDs. goedkeuring bekrachtigd.
Z. M. heeft benoemd tot burgemeester vau Krui-
ningeD D. P. Doininicus, secretaris dier gemeente,
teD einde dat ainbt gelijktijdig met dat van bur
gemeester van Krabbendijke te bekleedeu en tot
burgemeester vau Schore c. a. H. van Koeve-
riuge Jz.
Z. M. heelt de bij besluit van 8 Juli 1872 0. a.
gedane benoeming van D. Greven tot 2den luit.
hij de dd. schutterij te Nieuwe Pekela, op zijn
verzoek, ingetrokken.
Voorts zijn hij de dd. schutterijen benoemd:
bij die te Eukhuizen 101 2den luit. H. J. Ooster-
veen, thans schutter; bij die te Mcppel tut lsleu
luit. W. Touckens, thans 2de luit.; tot 2deu luit.
G. Oosterveen Hz., thans schutter.
Z. M. heeft met ingang van 1 October aanstaunde
benoemd tot directeur van een der Rijkstelegraaf-
kantoreu, de telelegrafist der 3de klasse D.
Rijnders.
Z. 'Al. heeft goedgevondenden lsteu luitenant
P. W. Bteenkamp, vau het lsie reg. vesting-art.,
op liet daartoe door hem gedaan verzoek, een
eervul ontslag Ie verleenen uit den milit. dienst;
eu aau genoemden laten luit. de vciguuuing te
verleeneu om de activiteits-unilorm te blijveu dra
gen, met inachtneming van hei bepaalde bij Kou.
besluit van 14 Augustus 1856.
Z. Al. heeft aan den O.-I. ambten. J. Valbraclit,
laatstelijk opziener over den ververswinkel hij
deu artillerie coiistructievvinkel tetioeraüaija, tliaus
met verlof hier te lande, met ingang vau 1 Bep-
teinber 1872, wegens ziekte, eeu eervol uuistag
verleend uit 's lands dienst, mei behoud van lecht
op pensioen, bijaldien bij volgeus de beslaande
bepalingen daarop aanspraak heelt.
