en, en noodigt de afdeelingen uit de oprichting
van elk in haren kring te bevorderen,"
t door den heer Wolbers een amendement
esteld, strekkende om aan de regeering te
énoeken, de oprichting van ambachtsscholen te
«vorderen, door wijziging in de wet op het mid-
elbaar onderwijs^ Hierover wordt het woord ge-
ird door de heereu de Charro, Kuiper, van
érschuer, Grandia en den Secretaris. De heer
,an Naamen acht het beter, de regeeiing te ier-
[oeken aan die gemeenten, welke naast de bur
geravondscholen ambachtsscholen willen oprich
ten, vrijstelling te verleeueu van de oprichting of
voortzetting der burgerdagscholen. Wijziging der
wgt te verzoeken vindt de heer van Naauien be
denkelijk. Om de beide voorstellen te vereenigen
acbtl de Voorzitter het beter, bij de regeering aan
te dringen op vrijgevigheid in 't verleenen van
vrijstelling en op het nemen van al zooda
nige maatregelen, die de oprichting van am
bachtsscholen kunnen bevorderen, zoo het noo
dig mocht blijken, zelfs door wijziging der wet.
Dienovereenkomstig wordt besloten.
Ia den loop der discussie over deze zaak bleek
o. a. dat de te Amsterdam en Rotterdam bestaande
ambachtsscholen veel tegenwerking vinden ,bij de
ambachtslieden zelveu, en wel omdat deze vree
zen,lin hun kinderen concurrenten te krijgen,
die bekwamer zijn dan zij zelveu. De Voorzitter
drukte terecht zijne sterke afkeuring uit van der
gelijke onedele motieven, waarvan men de heil-
looze uitwerking mot alle middelen moest be
strijden.
Het nemen van een besluit omtrent den arbeid
van kinderen in fabrieken, overeenkomstig punt
15 E, werd verdaagd.
Daarop werd de wenscbelijkheid uitgesproken
(punt 15 F, geamendeerd door Utrecht) dat de
arbeidsloonen niet des Zaterdags worden uitbe
taald. Een amendement van Zwolle, strekkende
om idie betaling zooveel mogelijk daags voor den
marktdag te doen plaats hebben, werd verworpen.
Punt 15 G luidt als volgt:
ffDe atdeelingstelt voor te ouderzoeken,
welke middelen kunnen worden aangewend om
het bouwen vau arbeiderswoningen te bevorde
ren. Is bet mogelijk ze te bouwen in dier voege,
dat aau de volgende vereischteu in gelijke mate
f voldaan worde, namelijk:
a. dal de huurprijs voor den werkman bereikbaar
en tevens voldoende zij, om eeD billijke rente te
maken over het beuoodigde kapitaal, en
b. dat de woning voldoe aan de eischen welke
uit een hygiënisch eu moreel oogpunt moeten ge
steld worden."
Het vooistel wordt toegelicht door den heer
Kuiper, afgevaardigde van Amsterdam, en be
sproken door de heereu kloutou, secretaris, Bobnen-
sieg uit Haarlem, Bouvy, Kuiper, Wolbers en vau
Naamen, welke laatste uitvoering de ondervinding
schetst, die uien te Zwolle met betrekkingen tot
de arbeiderswoningen heeft opgedaau. Door Haar
lem wordt een amendement voorgesteld, strek
kende om aau het oospionkelijke voorstel toe te
voegen, dat de woningen bij anuuïteit eigendom
der huurders kunnen worden.
Punt 16, strekkende om het wenschelijke uit te
drukken van de afschaffing der patentbelasting
en ook die van den zeepaccijus, wordt besproken
door de heeren Kuiper, Mouton, van Naamen en
daarop met groote meerderheid aangenomen.
I Na eene pauze, gedurende welke te 1 uur aau
de heeren H. C. Tibout, meubelmaker, eu J.
lOuman, behanger alhier, de door hen op de
lOudensche tentoonstelling behaalde medailles
e eeiste voor de inzendiDg van een salontafel,
tweede voor die van een kamerschut met spie-
Is) door den voorzitter met een gepaste toe
spraak werden overhandigd, werd punt 17, de
weuschelijkheid der afschaffing van de graan
rechten, iu behandeling genomen, eu na korte
bespreking door den voorzitter, de afgevaardig
den van 's-Graveuhage, Zwolle en Dordrecht, en
den heer van Naamen, met groote meerderheid
asuigenomen.
Punt ls, het wenschelijk verklareu vau eene
geregelde noteering derindustrieele waarden, vindt
tegenkanting bij de afgevaardigden uit's-Graven-
hage en Amsterdam, welke laatste in plaats van
de voorgestelde lezing een andere in overweging
geeft, waardoor eenvoudig tot een afdeelingt-onder-
toek naar de wenscbelijkheid van industrieele
koersnoteering wordt besloteu. De afdeeling Zwolle
wenscht dat het hoofdbestuur jaarlijks eeue lijst
publiceeren zal van de prijzen, waarvoor aan-
leelen in industrieele ondernemingen op verschil-
mde veilingen zijn verkocht, De heer v. Naamen
'erdedigt het denkbeeld eener publieke prijsno
ering. De door Amsterdam voorgestelde lezing
ordt aangenomen.
Punt 19 strekt om aan de regeering te verzoe
ken, maatregelen te nemen om in 't vervolg te
oorkomen dergelijke verhooging der tarieven
oor het goederenvervoer op de Staatsspoorwegen
waarover onlangs zoo algemeen is geklaagd,
«tgeen door eeue wijziging van de overeenkomst
lusschen den staat en de maatschappij zou kun
nen geschieden. Dit punt wordt aangenomen.
In punt 20 wordt voorgesteld de Nederlandsche
tegeerings commissie voor de Weeuer tentoonstel
ling te verzoeken, zoo mogelijk een voorafgaande
tentoonstelling van de inzendingen uit Nederland
hier te lande te organiseeren. Door verschillende
sprekers worden de bezwaren, aan zulk een voor
afgaande expositie verbonden, in het licht gesteld,
en het voorstel dan ook verworpen.
Overeenkomstig de punten 21 en 22 wordt bij
acclamatie verklaard, dat het door de vorige re
geering ingediende wetsontwerp betreffende den
rechtstoes'and der vennootschappen eene leemte
bevat, omdat daarin de vennootschappen met ver
anderlijk kapitaal niet zijn opgenomen, en dat
de onderhandelingen tusschen Engeland en Fran
krijk over een handelsverdrag in hooge mate
de aandacht der Nederlandsche regeeriug ver
dienen.
Punt 28, houdende besluit tot afdeelings-onder-
zoek der vraag, welke tentoonstellingen, bijzondere
of algemeeue, de voorkeur verdienen, wordt zon
der discussie aangenomen. Evenzoo wordt over
eenkomstig punt 24 besloten, dat het algemeen
verslag van den secretaris voortaan in de punten
van beschrijving zal worden opgenomen. Punt 25
wordt aangehouden tot een volgende vergadering,
terwijl punt 26 vervallen is door de gisteren door
den secretaris gedane mededeelingen.
Punt 27 luidt aldus:
„De afdeeling stelt voor te bespreken:
a. de weuschelijkheid om in het belang van
den handel de bestaande tarieven van het goede
renvervoer langs de verschillende spoorwegen
meer met elkander in overeenstemming te doen
brengen
b. de noodzakelijkheid om het vervoer van goe
deren langs de spoorwegen met meer spoed te
doen plaats hebben, en vooral tegen het lang
durig ophouden der koopwaren aan de tolkan
toren te doen waken;
c. welke verbeteringen in de postadministratie
te brengen zijn, zoo door het invoeren van post
spaarbanken, het beter verzekeren van de regeling
en spoediger bezorgen van brieven en paketteu,
als door het tegengaan van de concurrentie, die
door de ambtenaren der posterijen aan de parti
culiere nijverheid wordt aangedaan."
Hierover wordt het woord gevoerd door de
heeren Grandia, Borgesius, van Naamen, Tjeeuk
Willink, Mouton en Swens. De heer Bohnensieg
stelt een amendement voor, strekkende om te
verklaren, dat de postambtenaren op de kantoren
met dag- en nachtdienst gelegenheid moeten geven
tot het ontvangen en verzenden van geldswaarde.
Met eene kleine wijziging in de redactie wordt
het punt 27 zoowel als het amendement aange-
uouren. - - - -----
Daarna worden in behandeling gebracht de
beide supplemeutoire punten, welke wij in ons
nummer van 19 Augustus mededeelden. Het eerste
dezer twee punten wordt bij acclamatie aauge
iionieo. Het tweede evenwel (betreffende de ver
hoogde assurantie-premien voor gebouwen waarin
stoommachines zijn) vindt van verschillende zijden
zooveel bestrijding, dat het door den voorsteller
(de afdeeling Zwolle) wordt ingetrokken.
De voorzitter doet vervolgeus eenige mededee
lingen omtrent het verminderd tarief voor de
arbeidende klasse op de spoorwegen.
Daarna komt in behandeling een voorstel van
de afdeeling 's Gravenhage, betreffende de rijks
aanbestedingen eu de keuringen, die daarbij plaats
hebben, bij welke keuringen, volgens de toelich
ting, de grofste misbruiken plaats hebben. Het
hoofdbestuur verklaart zich bereid, deze zaak te
onderzoeken.
Er wordt besloten de volgende vergadering te
Utrecht te doen plaats hebben (punt 28). Daarna
wordt de begruoting voor 1872/78 vastgesteld en
eeue commissie benoemd tot vaststelling der notu
len. Op voorstel van den voorzitter wordt een
motie aangenomen om den aftredenden secretaris
dank te betuigen voor betgeeu hij voor de Ver-
eeniging heeft gedaan. De heer Tjeenk Willink
betuigt den voorzitter dank voor zijn uitmuntende
leiding, waarna de verrgadering wordt gesloten.
Zwolle 15 Augustus. Gistermiddag om 1 uur
is op de Zuiderzee voorbij Marken, van de Rot-
terdamsclie schroefstoomboot de Koophandel, kapi
tein P. van Goor, over boord geslagen de knecht
Roelof de Haan. De kapitein heeft dadelijk de
boot doeu stoppen en draaien en heeft alle po
gingen in het werk gesteld den drenkeling te
redden; maar toen men op twee stoombooten
lengte hem genaderd was, zonk hij in de diepte
weg en zijn alle pogingen om heui te redden
vruchteloos gebleven. Het was de eerste reis,
die de Haan als knecht of matroos op die stoom
boot uiedemaakte. Hij laat eene blinde, hoogst
zwangere weduwe eu drie jeugdige kinderen
achter.
buitenland.
hadden tusschen de Orangisten en Katholieken. -
De Orangisten (vreemd dat deze uit de 17de
eeuw dagteekenende naam maar steeds blijft be
staan!) hebben daarentegen een auiere demon
stratie te Innishillen gehouden, waaraan 60,000
personen deel namen. Daar werden door hen be
sluiten genomen tegen de afzonderlijke legeering,
de home rule, voor Ierland en de confessioneele
scholen, en tot loftuiting van rechter Keogh. De
vergadering ging volkomen rustig uit elkander.
Gisteren moest de nieuwe verkiezing voor het
lagerhuis van den minister van marine, den heer
Childers, plaats hebben, waaraan hij zich ten
gevolge van zijn lidmaatschap van het kabinet
moet onderwerpen. Zij was daarom belangrijk,
omdat vooreerst de conservatieven een kwaad-
werenden tegencandidaat hadden in lord Pol-
liugton en ten tweede omdat het de eerste keer
was, dat gestemd zou worden volgens de nieuwe
ballot-bill. Het stellen der candidaten, de zooge
naamde nomination, die vroeger door het opsteken
der handen gebeurde, heeft dan nu ook in beslo
ten ruimte en door slechts enkele personen plaats
gehad. De candidaten hebben daarop zelf aan den
mayor van hunne candidatuur keunis gegeven
door eene schriftelijke getuigenis van minstens
twee personen, dat deze hen voor het vervullen
der betrekking geschikt achten. Hoe de uitslag
is geweest kunnen wij nog niet meedeelen.
België.
Het lager onderwijs te Brussel.
Glroo t- Hrittauniü.
Derry-feest. Orangisten-meeting.
Verkiezingen,
De proces9iëo op den gedenkdag van bet ont
zet der stad Derry in Ierland zijn dezen koer volko
men ongestoorl afgeloopen. Dit mag een groote
vooruitgang worden genoemd, aangezien tot nu toe
bijna altijd bij die gelegenheid botsingen plaats
In een zeer belangrijk rapport over den toe
stand van het lager onderwijs in Brussel, deelt
de schepen Funck o. a. het volgende mede:
Sedert 1864 zijn de uitgaven voor het koste
loos onderwijs verdubbeld. Zij bedroegen den
lsteu Jan. van dat jaar fr. 172,800. Den lsten
Jan. 1872 zijn zij geklommen tot fr. 853,000. Daarbij
moeten nog gevoegd worden fr. 100,000, die ieder
jaar op het budget worden uitgetrokken voor
den aanbouw van nieuwe scholen. Voort9 kun
nen fr. 120,000 per jaar worden gerekend voor
renten der kapitalen, die vertegenwoordigd wor
den door de onroerende goederen, voor de be
staande scholen in gebruik. Het gezamenlijk be
drag der uitgaven is derhalve fr. 573,000.
De heer Funck besteedt een groot gedeelte
van zijn rapport om de beschuldiging der tegen
standers (clericalen etc.) van de tegenwoordige
school-inrichting te ontzenuwendat namelijk door
de schuld der administratie van de 18,000 te
Brussel aanwezige arme kinderen slechts 9,000
op de scholen zijn geplaatst, terwijl 9,000 zonder
onderwijs rondloopen. Hij toont vooreerst aan,
dat het getal van 18,000 overdreven is; ten tweede
dat men vau het getal 9000 der ongeplaatsten
moet aftrekken 6,623 kinderen, die op hun 9de
10de, 11de en 12de jaar van de scholen zijn ge
nomen niettegenstaande alle pogingen van het
bestuur om ze tot hun 14de jaar te houden; dat
derhalve slechts 2,400 overblijven, die de publieke
scholen niet bezoekendat men gerust kan aan
nemen, dat deze op bijzondere scholen en
congregaties nagenoeg onderwijs ontvangen, en
dat dus ten slotte de stad Brussel niet één kind,
dat het verlangt zonder kosteloos onderwijs laat.
Tot dwingen heeft zij in België geen recht.
Afrika.
Egypte en Abyssinië of een moderne kruis
tocht. Beohterlijke hervorming.
Onder de telegraphische berichten trof men er
dezer dagen aan, die melding maakten van een
Egyptische expeditie tegen Abyssinië. Men zal
zich wellicht afgevraagd hebben, wat zulk een
tocht te beteekenen heeft, welke reden er voor
bestaat, enz.
Een eigenlijk gezegde reden is er niet voor,
behalve dat sedert honderden jaren voortdurend
rivaliteit heeft bestaan tusschen dat christelijk land
en de Mahomedaansche bevolking, waardoor het
omringd is. Abyssinië dat, zooals men weet, ten
Z. O. van Egypte ligt, is namelijk een der oudste
christelijke monarchieën. Het bestaat sedert 1500
jaren, dat wil zeggen, nagenoeg zoolang als de
christelijke godsdienst eenige beteekenis heeft ge
had. Nu beeft het zich tegen de Mahomedanen,
niettegenstaande deze op het goede voorbeeld van
hunnen profeet alle pogingen deden om hun ge
loof door het zwaard uit te breiden, tot nog toe
staande gehouden. In de I6de eeuw was het op
den rand van zijn ondergang, doch werd door
Portugeesche hulp gered. Sedert zijn er zich de
Jezuïeten in komen nestelen, en te vergeefs door
verscheidene koningen geweerd. Ook de tegen
woordige monarch, Johannes II, die den titel van
keizer heeft aangenomen, voert strijd tegen het
Jezuïetisme
Wellicht is dit zijn ondergang. Want onder de
leden dier orde was daar eene zekere Werner
Munzinger, te Parijs in een Jezuïeten-college op
gevoed en een doortrapt doch buitengewoon kun
dig belijder van Loyola's leer. Deze persoon was
Fransch consul in Abyssinië en ijverde 3ls zoo
danig met al de kracht die in hein was, om het
Jezuïetisme in het rijk uit te breiden. Keizer
Johannes heeft toen in brieven aan den Duitschen
keizer en de koningin van Engeland den heer
Munzinger beschuldigd, het Abyssinische volk te
gen de regeering op te zetten.
De Jezuïet heeft zich daarover gewroken door
den tweespalt tusschen Egypte en Abyssinië aan
te wakkeren en zich ten dienste van de Egyp
tische regeering te stellen. Deze heeft hem lang
zamerhand zoo in haar vertr, uwen genomen, dat
hij de ziel werd van alle vijandige uitingen en
maatregelen tegen Abyssinië.
Hij is nu zoover gekomen van aan het hoofd
te worden gesteld der vermelde expeditie, die ten
doel heeft, Abyssinië aan Egypte te onderwerpen.
Voorwendsels daartoe zullen natuurlijk uit de
voortdurende brouillerieën en diplomatiekeo strijd
voldoende te putten zijn, doch de eigenlijke oor
sprong ligt in den eeuwenouden strijd tusschen
het Mahomedanisme en het Christendom. De be
doeling die Munzinger er voor zichzelf op nahoudt
is zonder twijfel om ten slotte de verovering weder
ten gunste van het Jezuïetisme te exploiteeren.
Hij heeft alzoo én de Abyssinische én de Egyp
tische regeering achter den mouw. Overigens
kon de expeditie aan geen beter man worden
toeiertrouwd dau aan hem. Hij kent door zijn
langdurig verblijf in het land en zijne weten
schappelijke ontwikkeling Abyssinië beter dan de
meeste inwoners zelf.
Het zal ons benieuwen of van eenige Euro-
peesche mogendheid inmenging in deze zaak zal
volgen. Keizer Johannes heeft zich gewend tot
den keizer van Duitschland met verzoek om hulp
tegen Egypte en de Fransche machinatiën. Want
de politiek van Frankrijk, die in den laatsten
tijd de strekking heeft gehad om als evenwicht
tegen Turkye (dat zoo men weet vroeger juist
door de groote mogendheden tegen Rusland werd
beschermd) de kracht van Egypte te bevorderen,
sympathiseert natuurlijk met de nieuwe expeditie.
Het is ons wat het punt van godsdienst betrelt
volmaakt onverschillig hoe de zaak afloopt. De
tijden der kruistochten zijn voorbij en wanneer
inen al de ellende nagaat, die in de christelijke
kerk beerscht, dan kan men waarlijk van het
Mahomedanisme niet veel kwaads voor een laud
verwachten. Wij voor ons zouden b. v. liever,
indien wij dan toch slaven moesten zjjn, onder
het juk gebogen gaan van een Mahomedaan dan
onder dat van een Jezuïet.
Het gelukken der expeditie ,zou ons dan ook
slechts om twee redenen spijten. Vooreerst omdat
zij, zooveel wij er van weten, onrechtvaardig is;
ten tweede omdat zij wellicht door de tactiek
van Munzinger, de bevordering van den grootsten
kanker voor een land, Jezuïten-heerschappij, ten
gevolge zou hebben.
De hervorming der rechterlijke organisatie iu
Egypte gaat nog niet snel in haar werk. Over
de oppositie te Constantinopel is zooals men weet
door de reis van den Khédive gezegevierd. Doch
de groote mogendheden hebben er bezwaar tegen,
van de voorrechten, die hunne onderdauen op
juridiek gebied in Egypte bezitten, en die door
eene uniforme organisatie zouden verloren gaan,
afstand te doen. Nubar Pacha heelt met de ver
schillende buitenlandsche gezanten eeu groote
conferentie gehouden tot bespreking der quaestie.
Doch men is daardoor niet veel verder gekomen.
Vooral over de criuiineele strafwetgeving kon
men het niet eens worden. De verschillende ge
zanten hebben dientengevolge nieuwe instructies
van hunne gouvernementen gevraagd.
TELEGRAM MEN.
Londen, 16 Augustus. De heer Childers, die
als kanselier van het hertogdom Lancaster is op
getreden en zich deswege aan eene herkiezing
als lid van het Lagerhuis moest onderwerpen,
is gisteren herkozen. Te Dublin en Belfast heb
ben eenige ongeregeldheden plaats gehad.
Aau de Standard wordt uit Parijs het volgende
gemeldDuitschland en Rusland zijn voornemens,
bij de aanstaande bijeenkomst der drie vorsten
te Berlijn, voor te stellen het houden vau een
Europeesch Congres, tot bekrachtiging vau de
wijziging, welke in het grondgebied van Frank
rijk is gebracht, voorts tot goedkeuring van de
bezetting van Rome door Italië, eu tot herziening
van het tractaat van Parijs.
-Vlax-litberieliten.
Amsterdam, 16 Augustus. Rogge, B. Pools. 395;
G6b. Taganr. 183; Galatz 180; J. Pelersb. 1727176
October 176; Maart 1873 182/183.
Raapolie zes weken per 100 kg. 41*; vliegend
40; Mei 1873 40*, 40* Sept., Oct., Nov., Dec., 39*
Lijnolie zes weken 43*; vliegend 42*; Maar,
April, Mei 1873 38*; Sept., Oct., Nov.,Dec.40*;
Raapkoeken per 1000 kg. 82, 90. Lijnkoeken
per 100 kg. 11*, 13*. Koolzaad Oct. 392 per
'2000 kg. v
LAA'XVX'E BEH.ICH PE v.
Kamp in de Wiesselsche Heide, 15 Augustus.
Het kamp wordt nu nog al druk bezocht, althans
de omstandigheden iu aanmerking genomen. Du
was vooral gisteravond het geval, toen er eeu
bal champêtre plaats had. Tal van dames uit
Apeldoorn en omstreken luisterden dit feest met
hare tegenwoordigheid op en het bal, dat zeer
geanimeerd was, duurde tot laat in den avond
voort. Het liep in de beste orde af.
Heden werd alles in rep en roer gebracht door
eene tijding die als een loopend vuurtje verspreid
werd: Z. M. de Koning wordt morgen of over
morgen in het kamp verwacht, en op het Loo
maakt men reeds toebereidselen om hem te ont
vangen.
Generaal Jackson bezocht heden het Kamp
als vertegenwoordiger van den Minister van
Oorlog.
Leed doet het alleu dat Prins Frederik door
treurige omstandigheden verhinderd wordt het
kamp met HD. tegenwoordigheid te vereeren.
De uitslag van den schermwedstrijd was als
volgt
Sabel: de heereu Stall, zilvereD medaille eu
twee floretteu; Kruling, bronzen medaille; van
Leersum, twee floretten, alleu aangeboden door
Z. M. den Koning.
Degen: de heeren Stall, zilveren medaille eu
twee floretten; van der Wal, zilveren medaille
en twee floretten; van Savelle, bronzen medaille
en twee floretten.
Stok: de heeren Hombroek, zilveren medaille
eu twee floretten; van der Wall, bronzen me
daille en twee florettenPiek, twee fluretten.
Nog meldt men, dat bij den wedstrijd op 600
passen de eerste prijzen behaald werden door
Haagsche schutters, als: de 1ste door den heer Rut
ten, een zilveren bokaal op zilveren schaal, waar
uit L. M. in 1869 het eerst de eerewijn heeft
gedronken, geschonken door den heer van Kem
pen te Voorschoten; de 2de door den heer Del
boy, zijnde een kristallen milieu met zilver ge
monteerd, van den heer Patijn te Utrecht.
De derde prijs op 300 pas, een vergulde pen
dule met stolp, gesshenk der gemeente Apeldoorn,
is behaald door den heer Miolée, ven Delft.
De tweede prijs op 200 pas is behaald door den
heer C. P. C. Bosch, van Utrecht. Deze prijs is
een kristallen bokaal met zilveren voetstuk en
deksel, van de Haagsche scherpschuttersvereeui-
ghig. {U. fl.).
